Prawo administracyjne Wykład 04.12.2005 r.

Organ jest zawsze czyimś organem, organem podmiotu.

Wśród podmiotów, które wykonuję funkcję publiczną a są poza sferą administracji publicznej są OSOBY FIZYCZNE, które nie mają swoich organów, działają bezpośrednio, działają sami.

Osoby fizyczne otrzymują jakąś cząstkę władztwa publicznego np. stacje diagnostyczne - wpis do dowodu rejestracyjnego.

CECHY FUNDACJI PRAWA PUBLICZNEGO

1. jest to wyodrębniona masa majątkowa. Przy fundacji publicznej masa ta musi być wyodrębniona z majątku publicznego,

2. masa majątkowa ma zostać przeznaczona na realizację zadań publicznych. Zadania zleca ustawodawca i nakazuje je realizować,

3. fundacje prawa publicznego tworzy państwo w drodze ustawy. Ale też fundacje prawa publicznego mogą tworzyć korporacje. (Fundacje prywatne są tworzone przez osoby fizyczne),

4. taki podmiot musi dysponować jakąś cząstką prawa publicznego, władztwa administracyjnego. Uprawnienie do rozdysponowania władztwem bierze się z nadania tego władztwa,

5. fundacje działają pod nadzorem państwa, mogą działać jeszcze pod nadzorem tego podmiotu, które je utworzył

RODZAJE FUNDACJI PRAWA PUBLICZNEGO

1. podmioty, które są fundacjami znaczeniu formalnym,

2. podmioty, które są fundacjami w znaczeniu materialnym,

3. podmioty, które są fundacjami z znaczeniu formalnym i znaczeniu materialnym

Ad. 1 - Centrum Badania Opinii Publicznej - to nie fundacja, a zakład administracji

Różnice:

• zakład ma masą majątkową po to by świadczyć usługi,

• fundacja ma masę majątkową po to by ją rozdysponować na rzecz destytanariuszy

• CBOP - instytucja, która ma dostarczać informacji

Zakład Narodowy im. Ossolińskich:

• Jest masa narodowa - księgozbiory, które można używać,

Fundacja - Zakłady Kórnickie

W/w są fundacjami w znaczeniu formalnym

Fundacje …………..

• Zakład Ubezpieczeń Społecznych:

• jest masa majątkowa,

• jest władztwo,

• utworzona w drodze ustawy

• KRUS

• Narodowy Fundusz Zdrowia:

• wyodrębniona masa majątkowa, ………………………….

• Fundusz Ochrony Środowiska,

• Fundusz Gospodarki Wodnej,

• Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

• Agencje Własności Rolnej Skarbu Państwa,

• Agencja Mienia Wojskowego

Wyodrębniony majątek w celu realizacji zadań

• Przedsiębiorstwa Państwowe - też jest wyodrębniony majątek z mienia ogólnonarodowego (państwowego)

1950 r. - dekret o przedsiębiorstwie państwowych. Przedsiębiorstwo państwowe miało realizować cele społeczne i polityczne. Zorganizowanie miejsca, gdzie ludzie by mieli by chodzić,. Likwidacja wszystkich wcześniejszych fundacji.

ORGANY

ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

Poza podmiotami, którymi są osoby fizyczne, wszystkie fundacje działają za pośrednictwem swoich organów.

Orany podmiotów administracji publicznej, podmiotów, które znajdują się w sferze administracji publicznej.

ORGAN (socjologia)- reprezentacja jakiejś grupy. Działania reprezentacji przypisywane są jakiejś grupie.

Definicja na gruncie prawa konstytucyjnego prof. Karola Mariana Pospieszalskiego:

Na ORGAN PAŃSTWA składają się 2 elementy:

1. substrat osobowy - substrat osobowy to inaczej człowiek albo grupa osób. Ten człowiek to jest piastun kompetencji, to ten, któremu są przypisane kompetencje i je wykonuje.

2. ustawowo wyodrębniona kompetencja w zakresie sprawowania władzy publicznej - spełniony jest wówczas, gdy sam ustawodawca udziela upoważnienia do podejmowania jakiś czynności

/ piastun kompetencji

ORGAN +

Kompetencje ustawowo określone

Definicja na gruncie prawa administracyjnego prof. Maurycego Jaroszyńskiego:

ORGAN ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ - to wyodrębniona organizacyjnie z aparatu administracji publicznej jednostka organizacyjna, która usadowo określone zadania realizuje przy użyciu władztwa administracyjnego.

3 elementy w/w definicji:

1. wyodrębnienie organizacyjne,

2. wyodrębnienie kompetencyjne - ustawowe wyodrębnienie zadań i kompetencji,

3. możliwość posługiwania się władztwem administracyjnym, określanym czasem mianem „imperium”.

Kompetencji ustawodawca nie przypisuje ministerstwu ale ministrowi.

Komu ustawodawca przypisuje kompetencje?

Ad. 1 - jednostka wyodrębniona organizacyjnie - ten wymóg spełniony jest wtedy, gdy ustawodawca wymienia werbalnie jakiś twór, który możemy traktować jako reprezentanta, którego działania będą działaniami samego podmiotu, z którym ten twór działa, np.

• Starosta - wyodrębnienie bierze się stąd, że jest taka osoba w powiecie - STAROSTA :

• jest zwierzchnikiem kierowników zespolonych,

• ma mnóstwo upoważnień,

• przepisy dają mu tez upoważnienia takie jak „ustawa o samorządzie”

Ad. 2 - wyodrębnienie kompetencyjne - w ustawie powiedziane jest, że decyzje wydaje STAROSTA. Wyodrębnienie kompetencyjne - zwierzchnictwo wojewody, starosty. Starosta może wydać decyzję - dysponuje władztwem administracyjnym.

Organami powiatu są:

• rada,

• zarząd

STAROSTA ma:

1. wyodrębnienie organizacyjne,

2. upoważnienie do podejmowania określonych działań,

3. dysponuje władztwem administracyjnym

Jeżeli stwierdzamy te 3 cechy to wystarczy, by ten twór (starosta) traktować jako organ.

Decyzje wydawane są przez orany administracji publicznej:

• gdy starosta wydaje decyzję wywłaszczeniową działa jako ORGAN PAŃSTWA,

• gdy Starosta wydaje decyzję dotyczącą budownictwa to działa jako ORGAN POWIATU

Organy funkcjonalne administracji publicznej mają te 3 w/w cechy.

Upoważnienie do wyrażenia opinii:

• to upoważnienie do złożenia oceny,

• trudno się tu doszukać władztwa

W definicji Prof. Jaroszyńskiego, która zawiera te 3 elementy można się doszukiwać organów,

Np. Komisja Rewizyjna:

• to nie organ,

• ten wewnętrzny organ ma kompetencje,

• decyduje o udzieleniu absolutorium lub o nie udzieleniu

Komisja Rewizyjna - jest to twór, którego ustawodawca werbalnie organem nie nazywa, ale który ma te 3 cechy

Np. Skarbnik:

• ma ważną kompetencję do kontrasygnowania dokumentów dla jednostek samorządu terytorialnego,

• jest to upoważnienie do dokonywania czynności konwencjonalnych,

• ta czynność może być źródłem zobowiązań dla jednostek samorządu terytorialnego

Np. sekretarz - to twór, który jest w każdej gminie, on w zasadzie organem nie jest, bo nie ma żadnego zadania ustawowego ani jednego.

Od organu odróżniamy URZĄD.

URZĄD - to zorganizowany zespół środków osobowych i rzeczowych, przydanych organowi do pomocy w realizacji jego zadań i kompetencji.

URZĄD - nie ma żadnych własnych ani zadań, ani kompetencji.

URZĄD - może wykonywać zadania i kompetencje Organu, któremu został przydany do pomocy. Każdy ORGAN ma jakiś urząd, ale nie zawsze jest tak, że każdy organ ma swój urząd tylko dla siebie.

Np. urząd skarbowy - przyznany Naczelnikowi Urzędu Skarbowego; Dyrektor Izby Skarbowej - Izba Skarbowa przyznaje jest do pomocy

Są to SUBURZĘDY - są one bezpośrednim aparatem pomocniczym wojewódzkich inspektorów straży.

Wojewoda - od 1990 r.

Urząd Wojewódzki ma złożoną strukturę.

W skład wchodzą:

• wojewódzkie inspektoraty,

• wojewódzkie komendy,

• i inne jednostki organizacyjne

Każda gmina ma urząd. Nie ma gminy bez urzędu. Urząd gminy obsługuje wszystkie organy gminy.

Starostwo powiatowe obsługuje wszystkie organy powiatu.

Kierownikiem urzędu gminy jest burmistrz, wójt, prezydent.

W powiecie kierownikiem starostwa powiatowego jest STAROSTA.

W skład urzędu gminy wchodzą suburzędy, np. urząd stanu cywilnego.

W skład urzędu powiatowego jakim jest Starostwo Powiatowe wchodzi Powiatowy Urząd Pracy.

Na szczeblu centralnym:

• urzędem ministra jest ministerstwo,

• swój urząd ma prezydent w postaci kancelarii Prezydenta,

• swój urząd ma premier w postaci kancelarii Premiera,

• Główny Inspektor Sanitarny, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego - też one mają swe urzędy

• w/w też mają swoje organy

Obok organu, urzędu w aparacie administracji publicznej mamy następujące pojęcia (w języku prawnym):

1. dział administracji rządowej,

2. resort

wiążą się one z administracją szczebla centralnego, ale nie tylko.

Pojęcie DZIAŁU ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ zostało wprowadzone w 1996 roku w „Ustawie o radzie ministrów” i w „Ustawie o działach administracji rządowej”. Pojęcie znane jest w ustawie zasadniczej, także w Konstytucji RP - art. 149 ust. 1. „Ministrowie kierują odrębnymi działami administracji rządowej”.

DZIAŁ ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ to zespół spraw należących do administracji rządowej i wyodrębnionych na odstawie kryterium przedmiotowego, spraw, których załatwianiem kieruje minister. Minister może kierować jednym działem administracji rządowej, ale może kierować także wieloma działami.

Ograniczenia:

1. dla jednego działu nie może być więcej niż jeden minister,

2. dział „Obrona Narodowa” musi mieć osobnego ministra,

3. ministrowi finansów należy powierzać kierowanie 3 działami:

• dział budżet,

• dział finanse publiczne,

• dział instytucje finansowe

Ustawa wyodrębnia 34 działy administracji rządowej, grupy spraw należących do administracji rządowej wg kryterium przedmiotowego.

Ustawodawca musi powierzyć kierowanie 34 ministerstwom: osobny minister Obrony Narodowej, musi powołać ministra finansów. Pozostało 30 działów, może być 1 minister tzw. „super minister” lub 30 ministrów.

Ustawa o działach, ustawa o Radzie Ministrów.

DZIAŁ - to zespół spraw pokrewnych, wyodrębnionych przedmiotowo. !!!!!!!

RESORT - to struktura, na czele której stoi minister, ale jest to struktura, w skład której wchodzi nie tylko minister i jego urząd, ale w skład resortu wchodzą organy centralne, jeśli takie istnieją, wraz z ich urzędami oraz organy terenowe wraz z ich urzędami a także zakłady administracyjne,

np. resort zdrowia - na czele którego stoi minister zdrowia kieruje kilkoma działami.

W skład resortu wchodzą oprócz ministra i (hm, hm. czy tu coś miało być???? )takie organy jak:

• główny inspektor farmaceutyczny,

• główny inspektor sanitarny,

• naczelny lekarz kraju,

• naczelny lekarz weterynarii,

• naczelna pielęgniarka kraju,

• terenowe struktury inspekcji farmaceutycznej, sanitarnej, weterynaryjne ze swoimi urzędami,

• publiczne ZOZ - to są zakłady administracyjne

1. jeden dział nie może być powierzany więcej niż jednemu ministrowi,

2. jeżeli ministrowi powierza się jednym ministerstwie więcej niż 1 dział, to w tym ministerstwie musi być wyodrębniony co najmniej 1 departament, dla każdego spośród tych działów (np. 3 działy to departamenty).

Takie rozwiązanie ustawowe zapewnia elastyczność przy tworzeniu rządu.

Minister Infrastruktury - minister od wielu działów, w tej chwili rozparcelowany, Minister Budownictwa i Transportu, Gospodarka Przestrzenna.

Minister, prezes Rady Ministrów i Rada Ministrów - pominięcie - powtórzyć z książki

ORGANY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

SZCZEBLA CENTRALNEGO

Na szczeblu centralnym mamy zarówno:

• organy administracji rządowej,

• organy administracji samorządowej z wyłączeniem samorządu terytorialnego,

• organy administracji publicznej, które nie są ani organami administracji rządowej, ani nie są organami administracji samorządowej

ORGANY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

SZCZEBLA CENTRALNEGO

1. Rada Ministrów,

2. Prezes Rady Ministrów,

3. Ministrowie (nie tylko ci, którzy nazywają się ministrami, ale też ci, którzy nie maja statusu ministra). Minister to taki ktoś, kto wchodzi w skład Rady Ministrów.

I RZECZ:

• Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego,

• Główny Inspektor Farmaceutyczny,

• Główny Inspektor sanitarny

w/w nie wchodzą w skład Rady Ministrów

• są to centralne organy administracji rządowej,

• są to organy pozakonstytucyjne - o tych organach konstytucja milczy

II RZECZ:

• od wejścia w życie konstytucji - te organy centralne nie mają szans na stanowienie prawa,

• nie mogą wydawać rozporządzeń,

• nie mogą wydawać aktów prawa miejscowe 9wydaję je organy terenowe a nie organy centralne),

• mogą tylko stosować prawo

III RZECZ:

• te organy centralne administracji rządowej są w strukturze aparatu państwowego,

• podlegają ministrowi,

• podlegają prezesowi Rady Ministrów,

• podlegają Radzie Ministrów

Tak jest w przypadku każdego innego centralnego organu administracji rządowej.

6

---