LEKI STOSOWANE W INTENSYWNEJ OPIECE KARDIOLOGICZNEJ
AZOTANY (nitraty)
Właściwości i działanie:
Związki azotowe działają na mięśnie gładkie naczyń, obniżają ich napięcie i powodują rozkurcz:
Rozkurcz obwodowych żył pojemnościowych - redukcja obciążenia wstępnego serca, zmniejszenie ciśnienia napełniania i objętości komór oraz zmniejszenie zapotrzebowania serca na tlen.
Rozkurcz naczyń oporowych - zmniejszenie oporu obwodowego i płucnego, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi.
Rozkurcz nasierdziowych tętnic wieńcowych i naczyń obwodowych - zwiększenie przepływu wieńcowego.
Wskazania:
- niestabilna choroba wieńcowa
- świeży zawał serca
- obrzęk płuc
- przewlekła choroba wieńcowa
- przewlekła niewydolność sercas
Przeciwwskazania:
- krwawienie śródczaszkowe
- choroby neurologiczne ze wzmożonym ciśnieniem wewnątrzczaszkowym
- zawał prawej komory
- hipotonia w świeżym zawale (RR<90mmHg),
- wstrząs sercopochodny
Objawy uboczne:
- ból, zawroty głowy,
- spadek ciśnienia,
- zasłabnięcie
Preparaty:
NITROGLICERYNA - tabletki 0,5 mg
NITROMINT - aerozol 0,4 mg/dawka
NITROCARD - maść 0,02 g leku/1g maści
NITRODERM TTS - plastry 5,10 mg
Dawkowanie:
- Dożylne (nitrogliceryna) - wlew dożylny przez 24 - 48 godz. z prędkością 5 g/min., zwiększanie co 5 - 10 min. Do dawki 10-200 g/min.
- podjęzykowo - aerozol 1,25 mg, tabl. 2,5 - 10 mg w razie bólu wieńcowego
LEKI BETA-ADRENOLITYCZNE
Działanie: Ich działanie związane jest z zablokowaniem receptora beta-adrenergicznego, co powoduje następujące efekty biologiczne:
- w obrębie serca: zmniejszenie częstości akcji serca, spadek ciśnienia tętniczego krwi, zmniejszenie objętości wyrzutowej i minutowej serca, zmniejszenie zużycia tlenu przez mięsień sercowy, zwiększenie przepływu wieńcowego i poprawa odżywienia mięśnia sercowego,
- w obrębie naczyń krwionośnych: skurcz naczyń i zwiększenie oporu obwodowego,
- w obrębie mięśni gładkich narządów wewnętrznych: skurcz (np. oskrzeli).
Wskazania:
- zawał serca,
- niestabilna choroba wieńcowa,
- choroba niedokrwienna serca,
- nadkomorowe i komorowe zaburzenia rytmu,
- nadczynność tarczycy
Przeciwwskazania:
- blok przedsionkowy I i II stopnia,
- bradykardia poniżej 50 skurczów na min.
- wstrząs kardiogenny
- astma oskrzelowa,
- depresja,
- cukrzyca
ATENOLOL - preparat - tabl. 50 i 100 mg
METOPROLOL - preparat - 50 i 100 mg
LEKI ANTYARYTMICZNE
Właściwości działania:
Zmniejszenie szybkości powstawania potencjału czynnościowego. Temu działaniu może towarzyszyć wzrost progu pobudliwości, zwolnienie szybkości przewodzenia lub wydłużenie czasu refrakcji.
ADENOZYNA - stosowana w częstoskurczu nadkomorowym, przedsionkowo-komorowym
Dawkowanie: 6 - 12 mg pod kontrolą EKG
Działanie niepożądane: przejściowe zaczerwienienie skóry twarzy, duszność, nudności, bradykardia
Preparat: ADENOCOR - fiolka 6 mg/2ml
AMIODARON - stosowane w arytmiach komorowych, nawracających częstoskurczach komorowych, napadowych migotaniach przedsionków
Dawkowanie: wlew dożylny 5mg/kg m.c., przez 20 - 120 min. pod kontrolą EKG, maksymalnie na dobę 1,2 g
Przeciwwskazania: choroby węzła zatokowego, blok przedsionkowo-komorowy, zaawansowana niewydolność oddechowa, hipotonia, zaburzenia gruczołu tarczycowego, ciąża, karmienie
Interakcje: zwiększa stężenie glikozydów naparstnicy w surowicy
Ostrzeżenie: konieczna co 6 miesięcy kontrola czynności gruczołu tarczycowego, wątroby, narządu wzroku, Rtg płuc
Preparat: CORDARONE - amp. 150mg/3 ml lub tabletka 200 mg
BRETYLIUM - resuscytacja i częstoskurcz oporny na inne leki antyarytmiczne
Dawkowanie: w wolnym wlewie dożylnym 5 mg/kg wagi ciała w ciągu 8 - 10 min pod kontrolą RR i EKG, dawkę można powtórzyć po 1 - 2 godzinach do łącznej dawki 30 mg/kg; domięśniowo 5 mg/kg wagi ciała
Działania niepożądane: hipotonia, nudności i wymioty
Preparaty: BRETYLATE - amp. 50 mg/1ml, 2 ml, 10 ml
CHINIDYNA - komorowe i nadkomorowe zaburzenia rytmu
Ostrzeżenie: w migotaniu i trzepotaniu przedsionków lek ten może przyspieszyć częstotliwość rytmu komór - podać dawkę kontrolną - 200 mg
Interakcje: zwiększa stężenie glikozydów naparstnicy w surowicy
Przeciwwskazania: blok przedsionkowo-komorowy, niewydolność serca, hipotonia, uczulenie na chininę
Dawkowanie: doustnie 200 - 400 mg 3 - 4 razy dziennie
Preparaty: CHINIDINUM PROLONGATUM - tabletki 200 mg
LIDOCAINA - komorowe zaburzenia rytmu, zwłaszcza u chorych z przebytym zawałem serca
Ostrzeżenie: zmniejszenie dawki w niewydolności krążenia i niewydolności wątroby
Przeciwwskazania: Niewydolność węzła zatokowego, blok przedsionkowo-komorowy II i III stopnia
Dawkowanie: dożylnie 75 - 100 mg jako bolus w ciągu kilku min., a następnie infuzja z szybkością 2 - 4 mg/min.
Preparaty: LIDOCAIN - fiolka 200 mg/ml, 50 ml
WERAPAMIL - stosowany w nadkomorowych zaburzeniach rytmu
Przeciwwskazania: bradykardia, migotanie przedsionków w zespole WPW, niewydolność krążenia
Dawkowanie: dożylnie 5 mg w ciągu 5 -10 min pod kontrolą EKG i RR.
Preparaty: ISOPTIN - tabl. 40, 80, 120 i 240 mg lub ampułka 5 mg/2 ml
LEKI PRZECIWZAKRZEPOWE
Leki fibrynolityczne - wspólnym mechanizmem działania leków fibrynolitycznych jest przekształcanie plazminogenu w plazmę. Plazmina trawi włóknik zawarty w skrzepie doprowadzając do trombolizy i udrożnienia zamkniętego naczynia.
STREPTOKINAZA - jest zewnątrzpochodnym aktywatorem plazminogenu. Stosowana jest w ostrym zawale mięśnia sercowego, zakrzepie żył głębokich, w zatorze płuc.
Przeciwwskazania: czynne krwawienie wewnętrzne, zaburzenia krążenia mózgowego, zmiany nowotworowe
Dawkowanie: w zawale serca - dożylny wlew 1,5 mln j. w ciągu godziny.
Preparaty: STREPTASE - fiolka 250 tys. j., 750 tys. j., 1,5 mln j.
Heparyna - działa przez nasilenie efektów antytrombiny i Inaktywuje czynniki krzepnięcia. Stosowana w niestabilnej chorobie wieńcowej, w świeżym zawale.
Przeciwwskazania: skazy krwotoczne, choroba wrzodowa, ciężka choroba wątroby.
Działanie niepożądane: krwawienie, gorączka, odczyny alergiczne
Dawkowanie: dawka wstępna 50 mg (5 tys. j.) dożylnie, następnie wlew dożylny z prędkością 10 mg pod kontrolą APTT.
PREPARATY DROBNOCZĄSTECZKOWE HEPARYNY:
FRAXIPARINE - działa przeciwzakrzepowo
Wskazania: Leczenie niestabilnej dławicy wieńcowej, ostra faza zawału mięśnia sercowego, profilaktyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej.
Przeciwwskazania: małopłytkowość, krwawienie, czynna choroba wrzodowa
CLEXANE - działa przeciwzakrzepowo
Wskazania: profilaktyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, niestabilna choroba wieńcowa
Dawkowanie: profilaktyka: 1x 20 - 40 mg podskórnie, leczenie 2 x 1 mg/kg masy ciała podskórnie
Leki przeciwpłytkowe
KWAS ACETYLOSALICYLOWY - stosowany w niestabilnej chorobie wieńcowej, świeżym zawale, prewencja wtórna ponownego zawału
Przeciwwskazania: choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, skaza krwotoczna
Dawkowanie: 150 - 300 mg doraźnie, 75 - 150 mg/dobę w terapii przewlekłej
Preparaty:
ACARD - tabl. 75 mg,
ASPIRIN - tabl. 500 mg
POLOPIRYNA S - tabl. 300 mg
LEKI MOCZOPĘDNE (Diuretyki)
Właściwości: powodują zwiększenie wydalania wody i związków sodu z moczem
Diuretyki pętlowe
FUROSEMID - stosowany w nadciśnieniu tętniczym, niewydolności krążenia, obrzęku płuc
Środki ostrożności: szybkie podanie może powodować upośledzenie słuchu, lek powoduje utratę potasu
Dawkowanie: obrzęk płuc - 40 - 100 mg/i.v., nadciśnienie tętnicze i niewydolność serca - 20 - 40 mg i.v. lub 40 - 160 mg p.o., niewydolność nerek - do 1 - 2 g/dobę we wlewie i.v.
Preparaty: Furosemid - amp. 20 mg, tabl. 40 mg
Diuretyki oszczędzające potas
ALDACTONE - lek pierwszego wyboru w nadciśnieniu wtórnym do hiperaldosteronizmu
Środki ostrożności: lek może powodować retencje potasu, nie należy kojarzyć ich z innymi lekami sprzyjającymi hiperkaliemii, nie stosować u chorych z upośledzoną czynnością nerek.
Preparaty: ALDACTONE- amp. 200 mg, tabl. 25,50 I 100 mg
LEKI INOTROPOWO DODATNIE
Właściwości: pobudzają czynność skurczową serca.
ADRENALINA - pobudza receptory adrenergiczne alfa i beta, zwęża większość naczyń, podnosi ciśnienie skurczowe, nieznacznie obniża ciśnienie rozkurczowe, sprzyja hiperglikemii, hipertermii i komorowym zaburzeniom rytmu.
Wskazania: zatrzymanie krążenia,migotanie komór, wstrząs anafilaktyczny, ciężki napad astmy oskrzelowej
Przeciwwskazania: nadciśnienie tętnicze, ostra niewydolność wieńcowa, tachykardia, nadczynność tarczycy, jaskra
Dawkowanie: w zatrzymaniu krążenia - 1 - 5 mg co 5 min. do dawki łącznej 0,1 mg,kg (u dzieci do 0,4 mg/kg).
Preparaty: ADRENALIN - amp. 1mg /1 ml
NORADRENALINA - działana receptory naczyniowe alfa, w mniejszym stopniu na beta
Wskazania: Wstrząs anafilaktyczny, polekowy, kardiogenny
Dawkowanie: dożylny wlew kroplowy pod kontrolą ciśnienia 5 - 40 mg/min.
Preparaty: LEVONOR - amp. 1 mg/1 ml, 4 mg/4 ml
DOPAMINA - stosowana w różnych postaciach wstrząsu, zespołu małego rzutu, ciężka niewydolność krążenia oporna na leczenie klasyczne: diuretynami i lekami nasercowymi.
Dawkowanie: we wstrząsie - 2 - 10 g/kg/min, w niewydolności krążenia i w zespole małego rzutu - 1 - 5 g/kg/min.
Preparaty: DOPAMIN - amp. 50 mg/10ml i 200 mg/5 ml
DOBUTAMINA - pobudza wybiórczo kurczliwość mięśnia sercowego i nieznacznie przyspiesza częstość rytmu
Wskazania: wstrząs kardiogenny, obrzęk płuc, zespół małego rzutu, , ciężka niewydolność krążenia
Dawkowanie: 2 - 20 g/kg/min pod kontrolą ciśnienia (co 15 / 30 min.) i tętna
Preparaty: DOBUTREX - fiolki 250 mg
GLIKOZYDY NASERCOWE
Wskazania: niewydolność skurczowa serca z powiększeniem lewej komory, przewlekłe migotanie przedsionków z przyspieszoną czynnością komór
Wpływ glikozydów naprstnicy na obraz EKG:
- obniżenie odcinka ST
- wydłużenie odstępu PQ
- skrócenie odstępu QT
Uwaga: jest bardzo łatwy do przedawkowania -preferuje się powolne nasycanie.
Objawy zatrucia glikozydami naparstnicy: utrata łaknienia, nudności, wymioty, biegunka, widzenie na żółto, zaburzenia rytmu i przewodzenia
Preparaty:
DIGOXIN - amp. 0,5 mg/2 ml, tabl. 0,25 mg
LANATOSID C - tabl. 0,25 mg
BEMECOR - amp. 0,2 mg/ 2 ml, tabl. 0,1 mg
A NTAGONIŚCI WAPNIA
WERAPAMIL - zmniejsza kurczliwość serca, zmniejsza zużycie tlenu przez serce, obniża napięcie mięśni gładkich naczyń krwionośnych
Wskazania: nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, nadkomorowe zaburzenia rytmu
Dawkowanie: dożylne - 2,5 - 5 mg z możliwością powtórzenia dawki po upływie 5 - 10 min., doustnie 120 - 480 mg/dobę w 2 - 3 dawkach
Preparaty: ISOPTIN - amp. 5 mg, tabl. 40 i 80 mg
NARKOTYCZNE LEKI PRZECIWBÓLOWE
MORFINA - ma silne działanie przeciwbólowe, pod jej wpływem ustępują bóle tępe, przewlekłe, np. nowotworowe, stosuje się w celu zniesienia bólów ostrych np. przy złamaniach kości długich. Znosi też emocje (lęk, uczucie zagrożenia, paniczny strach),
- przeciętne dawki działają uspakajająco, charakteryzuje je senność, utrudnienie koncentracji, zwolnienie procesów myślowych, zmniejszenie aktywności fizycznej,
- opioidy działają przeciwkaszlowo w skutek depresyjnego działania na ośrodek kaszlu w rdzeniu przedłużonym
- morfina może działać depresyjnie na ośrodek oddychania
- silnie zwęża źrenice
- wpływa na wydzielanie dokrewne osi przysadka-podwzgórze i zmniejsza wydzielanie moczu,
- morfina działa obwodowo - zwiększa napięcie mięśni gładkich,
- pobudza ośrodek wymiotny,
- hamuje czynność skurczowa macicy,
- nieznacznie rozszerza naczynia
Działania niepożądane: dłuższe podawanie wywołuje zależność psychofizyczną, zespół abstynencyjny, tolerancje, przedawkowanie prowadzi do porażenia ośrodka oddechowego, senności przechodzącej w głęboką śpiączkę, nudności, wymioty, wzrost ciśnienia w drogach żółciowych i moczowych, zaparcia, może powodować depresję u noworodka (przenika przez łożysko)
Przeciwwskazania:
- astma oskrzelowa
- zaburzenia oddychania
- zatory mózgu
Preparaty:
MORFINA - amp. 0,01 i 0,02 mg
FENTANYL - czas działania 2 h, działa silniej niż morfina, stosowana w neuroleptanalgezji
DOLARGAN - działa słabiej i krócej od morfiny, lepiej wchłania się z przewodu pokarmowego, stosowana w bólach okołoporodowych, bóle pochodzenia skurczowego.
GLIKOKORTYKOSTEROIDY
HYDROCORTISON - działa przeciwzapalnie, przeciwalergicznie, przeciwwstrząsowo, immunosupresyjnie
Wskazania: stan asmatyczny, ostre stany alergiczne, ostra reakcja alergiczna na lek
Dawkowanie: dożylnie, domięśniowo, we wlewie, zwykła dawka jednorazowa 100 - 250 mg dla dorosłego i dziecka w ciągu doby do 1,5 g
PREDNIZON (ENCORTON) - działa 4 razy silniej przeciwzapalnie od hydrocorisonu.
1