8.Narządy zmysłowe Kręgowców

Ryby

-kubki smakowe w jamie gębowej otaczają zewnętrzną powierzchnie skóry

-LINIA NABOCZNA- jest to charakterystyczny dla ryb narząd zmysłu, mają możliwość dotyku na odległość, linia ta występuje po obu stronach ciała- tworzą ją ciałka zmysłowe, które zbudowane są z komórek typu czuciowego; podstawowym zadaniem tego narządu jest odbieranie drgań niskiej częstotliwości i przekazywanie informacji; informacje te dotyczą na przykład prądów wodnych, przeszkód na drodze czy znajdujących się w pobliżu obiektach; możliwość odbioru jest jednak ograniczona do kilku centymetrów.

- NARZĄD SŁUCHU I RÓWNOWAGI- jest nim ucho wewnętrzne. Jego główną część jest błędnik zbudowany z trzech półkolistych kanałów. Łączą się one we wspólnym przedsionku.

Płazy

- wzrok - oczy (tylko u niektórych gat., np. odmieniec jaskiniowy szczątkowe i ukryte pod skórą), soczewka mniejsza niż u ryb i bardziej spłaszczona, bardziej odsunięta od siatkówki (wydłużenie ogniskowej - dalekowzroczność)
- powstają ruchome powieki i gruczoły łzowe
- narządy czucia skórnego - rozsiane receptory dotyku, zimna, gorąca i bólu
- narząd smaku - tzw. pączki smakowe rozmieszczone w jamie gębowej lub brodawkach smakowych na języku
- narząd równoważno - słuchowy -z pierwszej szczeliny skrzelowej tworzy się jama ucha środkowego zachowująca połączenie z odcinkiem gardzielowym przez trąbkę Eustachiusza; ucho środkowe odgradza od zewnętrznego błona bębenkowa (w uchu środkowym występuje kostka słuchowa - strzemiączko powstałe z drugiego łuku skrzelowego - przenosi i wzmacnia ono drgania błony bębenkowej); ucho wewnętrzne - trzy kanały półkoliste, błędnik posiada kostną oprawę, brodawka słuchowa podstawowa, która jest homologiczna ze ślimakiem w uchu owodniowców

Gady

- węch rozwój narządu Jacobsona
- słuch i równowaga - brak ucha zewnętrznego, w jamie gębowej funkcjonuje kolumienka - kostka słuchowa homologiczna ze strzemiączkiem płazów, trąbka Eustachiusza łączy jamę uch środkowego z gardłem; w uchu wewnętrznym występują trzy kanały półkoliste i niewielki kanał ślimaka, jego centralną część zajmuje płytka łącznotkankowa z leżącym na niej nabłonkiem narządu Cortiego
- słabo rozwinięte narządy czucia skórnego
- dobrze rozwinięty narząd smaku - komórki smakowe na języku i podniebieniu
-u węży brak jamy bębenkowej

Ptaki

Najważniejszym zmysłem ptaka jest wzrok. Istotną funkcję pełni również słuch. Pozwalają one odnaleźć pokarm i uniknąć niebezpieczeństw. Powonienie i smak odgrywają rolę drugorzędną. U ptaków został dobrze rozwinięty podstawowy schemat prostego oka. Jest on zmodyfikowany na drodze ulepszenia systemu soczewek, co dało wyraźniejszy obraz, a także przez znaczne powiększenie liczby i rodzajów wrażliwych na światło komórek siatkówki. Wśród tych zwierząt obraz jest przepuszczany przez rogówkę - zaokrąglone „okno” tworzące przednią część oka we współpracy z elastyczną soczewką, która może zmieniać przez to swój promień krzywizny.
Ptaki słyszą dźwięki o największym zakresie częstotliwości. Ptaki nie mają małżowin usznych, a otwory słuchowe są tylko widoczne u gatunków o nagiej głowie. Ucho wewnętrzne jest zarówno narządem słuchu, jak i równowagi.
Narząd równowagi znajduje się w uchu środkowym i spełnia ważna rolę podczas lotu ptaka. Narządy węchu i smaku są bardzo słabo rozwinięte.

Ssaki

- narząd węchu -jeden ze zmysłów, który umożliwia rozpoznawanie substancji lotnych. posiadają silnie rozwinięty nabłonek węchowy jam nosowych. U ssaków mikrosmatycznych (np. człowiek)

- narząd wzroku - dobrze rozwinięty (u gatunków podziemnych mogą zredukowane całkowicie; najlepiej rozwinięty u naczelnych).Oczy przesunięte na przód głowy - lepsza ocena przestrzenna odbieranych obrazów. U większości ssaków osłonięte trzema powiekami (górna, dolna i przezroczysta migotka)dwuwypukła soczewka (u gatunków wodnych kulista)akomodacja przez zmianę kształtu soczewki, ssaki nocne posiadają dodatkową warstwę odbijającą światło na naczyniówce .
- narząd równoważno - słuchowy - dobrze rozwinięty; występuje małżowina, kostki słuchowe i skręcony ślimak
- narząd smaku - dobrze rozwinięty - kubki smakowe zebrane w brodawkach smakowych na języku i błonie śluzowej jamy gębowej

---