Podatek od czynności cywilnoprawnych
Od 2001 roku obowiązuje nowa ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych (z 9 września 2000r.). Poprzednio ten zakres obejmowała ustawa o opłacie skarbowej. Dużą zaletą nowej ustawy są niższe stawki od niektórych umów dotyczących nieruchomości - np. podatek od sprzedaży nieruchomości zmniejszył się z 5% do 2%.
Zakres
Podatek od czynności cywilnoprawnych obejmuje wyszczególnione w ustawie umowy (jak np. umowa sprzedaży) oraz w niektórych przypadkach orzeczenia sądowe. Niestety nie ma jednej zasady opodatkowania, lecz stawki i zasady opodatkowania określone są osobno dla poszczególnych pozycji.
W porównaniu z rokiem 2000, zniesiony został podatek od umów najmu oraz dzierżawy. W nowych przepisach doprecyzowano także, że podatkowi nie podlegają umowy jeśli jedna ze stron jest podatnikiem VAT.
Kto płaci -> Podmiot opodatkowania
Podatek płacą wszyscy (tzn. osoby fizyczne oraz osoby prawne), którzy są stronami umowy cywilnej podlegającej podatkowi. W przypadku podwyższenia kapitału, podmiotem jest spółka. Cechą charakterystyczną podatku jest to, że odpowiedzialność za zapłatę ma charakter solidarny tzn. że ciąży na obu stronach umowy. Jeśli więc np. kupujący przy umowie sprzedaży nie zapłaci podatku, to urząd skarbowy może domagać się takiej zapłaty od sprzedającego. Warto też podkreślić, że wszelkie postanowienia samej umowy o tym, że odpowiedzialność za zapłatę ponosi wyłącznie kupujący nie są prawnie wiążące (a więc odpowiedzialność obu stron występuje zawsze i nie da się jej wyłączyć w drodze umowy).
Termin płatności podatku to 14 dni od dnia zawarcia umowy. Oprócz zapłaty podatku, należy także złożyć deklarację w urzędzie skarbowym. W przypadku umów zawartych u notariusza, płatnikiem podatku jest notariusz.
Stawki
Stawki opłaty określone są procentowo lub kwotowo. W odniesieniu do umów, stawka podatkowa to pewien procent odniesiony do wartości przedmiotu umowy.
Stawki te wynoszą przykładowo:
umowa sprzedaży (zamiany) nieruchomości - 2%
umowa sprzedaży rzeczy ruchomych (np. samochodu) - 1%
umowa sprzedaży praw majątkowych - 1%
umowa pożyczki - 2%
umowa spółki - od 0,1%-1% w zależności od sumy kapitału zakładowego spółki.
Co do ogólnej zasady, podstawą do obliczania podatku w przypadku umów jest wartość rynkowa rzeczy lub prawa, które jest przedmiotem umowy (jeśli wartość z umowy nie odbiega znacząco od wartości rynkowej to przyjmuje się wartość z umowy).
Zwolnienia
Przepisy przewidują szereg zwolnień od podatku np. dla:
sprzedaży rzeczy o wartości do 1000 zł
sprzedaży gospodarstwa rolnego
umowy pożyczki gdy wartość pożyczki nie przekracza 1000 zł
poręczeń wekslowych.
PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH
Wyróżnić można kilka podstawowych cech wprowadzonego w życie 1 stycznia 1992 roku podatku dochodowego od osób fizycznych :
1. Powszechność podmiotowa podatku w stosunku do osób fizycznych, które osiągają dochody, z pewnymi wyjątkami odnoszącymi się do bardzo niskich dochodów, od których pobór podatku podnosiłby istotne koszty poboru. Oznacza to, że podatek płacą zarówno podatnicy najemni, jak i pracownicy prowadzący własną działalność gospodarczą oraz emeryci i renciści.
2. Powszechność przedmiotowa podatku, co oznacza, że opodatkowaniu podlegają wszystkie dochody osiągane przez osoby fizyczne: z tytułu otrzymanych wynagrodzeń, emerytur, rent, nagród, dochodów z prac zleconych, honorariów itp. Powszechność przedmiotu opodatkowania wyraża się także i w tym, że opodatkowaniu podlegają dochody osiągane zarówno w kraju, jak i za granicą. Jest to ważne wobec dynamicznie rozwijających się stosunków gospodarczych z zagranicą, znajdujących wyraz m.in. w podejmowaniu przez osoby fizyczne pracy (działalności gospodarczej) za granicą.
3. Realizacja celów pozafiskalnych, do których należy zaliczyć:
a) łagodzenie dysproporcji (narastających w okresie transformacji) w układzie dochodów; cel ten realizuje się przez progresywną skalę podatkową, która jest przedmiotem krytyki; jednakże wobec trudności finansowych państwa progresja ta była zaostrzana w stosunku do obowiązującej w momencie wejścia w życie PIT w 1992 roku; dopiero w 1998 roku progresję zaczęto łagodzić, co więcej, w 1998 roku rozpoczęto debatę nad wprowadzeniem liniowego podatku dochodowego od osób fizycznych, pomysł ten jednak upadł;
b) wspomaganie realizacji ważnych celów społecznych, takich jak budownictwo mieszkaniowe, zakup mieszkania na rynku pierwotnym, remont mieszkania, cele te realizuje się przez ulgi mieszkaniowe, ta funkcja podatku zostałaby zarzucona w sytuacji wprowadzenia podatku liniowego, gdyż koncepcja ta przewiduje likwidację ulg podatkowych;
c) wykorzystanie podatku do realizacji celów ekonomicznych, takich jak tworzenie nowych miejsc pracy w regionach o wysokiej stopie bezrobocia, cel ten realizuje się przez ulgi w podatku dochodowym płaconym przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą;
d) wspomaganie przez ludność użytecznych celów społecznych przez możliwość dokonywania odpisów na rzecz oświaty, kultury, sportu, na cele charytatywne itp.;
e) wykorzystywania podatku jako narzędzia pobudzającego ludność do zakupu skarbowych papierów wartościowych (obligacji), co było szczególnie ważne w kontekście problemu bezinflacyjnego finansowania deficytu budżetowego, cel ten realizowano przez możliwość odpisu (do pewnej kwoty) wydatków przeznaczonych na zakup od skarbu państwa obligacji skarbowych i akcji prywatyzowanych przedsiębiorstw oraz udziałów w prywatyzowanych przedsiębiorstwach, możliwość taka została wyeliminowana od roku 1997 ;
f) ochrona oszczędności ludności, których oprocentowanie nie zalicza się do przychodu;
g) polityka prorodzinna, polegająca na możliwości łączenia dochodu małżonków, co ma szczególne znaczenie w przypadku istotnych różnic w zarobkach małżonków.
4. Koszty uzyskania przychodu
Podatek dochodowy od osób fizycznych jest konstrukcją i stosunkowo prostą, i wielce złożoną. W tym pierwszym przypadku chodzi o sposób wyliczania podstawy opodatkowania oraz określania wysokości należności podatkowej. Jeżeli wylicza się podstawę opodatkowania, to trzystopniowa skala pozwala łatwo określić wysokość podatku. Konstrukcja podatku jest jednak skomplikowana właśnie z punktu widzenia wyliczenia podstawy opodatkowania. Wynika to ze skomplikowanej procedury określania takich kategorii, jak przychód, koszty pozyskania przychodu, odliczanie od podstawy opodatkowania w związku z ulgami mieszkaniowymi, odliczenia od podatku, praca poza granicami kraju, osiąganie przychodów z różnych źródeł oraz odmienne traktowanie kosztów uzyskania przychodów w pierwszym miejscu pracy, drugim i następnym, dochodów z tytułu umowy o dzieło, umowy-zlecenia, stypendium zagranicznego.
Podstawą opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasadniczo suma dochodów z poszczególnych źródeł przychodów. Dochód definiowany jest jako dodatnia różnica między sumą przychodów a kosztami ich uzyskania w danym roku podatkowym. Dla ustalenia podstawy opodatkowania istotne znaczenie mają dwie kategorie: przychód i koszty uzyskania przychodu.
Przychód definiowany jest przez art. 11 ust. 1 ustawy jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze. W przypadku pozarolniczej działalności gospodarczej (w tym również wykonywania wolnego zawodu) przychodem są kwoty należne choćby nie zostały faktycznie otrzymane. W tej sytuacji grupie podatników trudno mówić, aby te osoby uzyskały rzeczywisty czysty dochód ze swej działalności, a pomimo tego zostały zobowiązane do płacenia podatku. W przypadku natomiast nieruchomości odstąpionych bezpłatnie do używania innym osobą przychodem jest tzw. wartość czynszowa, a więc równowartość czynszu jaki podatnik otrzymałby w razie zawarcia umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości.
Najogólniej można stwierdzić, że do przychodów wlicza się przychody osiągane z działalności spekulacyjnej, np. jeżeli podatnik sprzedał rzecz przed upływem pół roku od daty jej zakupu.
W świetle przepisów Ustawy z 26 lipca 1991 roku można stwierdzić, że istniało aż 36 tytułów niezaliczania przychodów do podstawy opodatkowania, czyli zwolnień przedmiotowych. Do charakterystycznych tytułów zaliczyć należy:
- nagrody państwowe,
- renty inwalidzkie inwalidów wojennych i wojskowych,
- odszkodowania z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych,
- odsetki od wkładów oszczędnościowych,
- wygrane w grach losowych i totalizatorach prowadzonych na podstawie zezwoleń właściwego organu,
- odprawy pośmiertne i zasiłki pogrzebowe,
- świadczenia otrzymane z pomocy społecznej,
- świadczenia otrzymane na rehabilitację zawodową, społeczną, leczniczą osób niepełnosprawnych z Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych,
- diety związane z podróżami służbowymi i zagranicznymi na zasadach określonych w ustawie lub w aktach normatywnych, wykonawczych.
Problematyka kosztów uzyskania przychodów ma dla funkcjonowania każdego podatku dochodowego podstawowe znaczenie. Możliwość bowiem zaliczenia określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, w większości przypadków wpływa bezpośrednio na wysokość dochodu będącego podstawą opodatkowania, a w konsekwencji na wysokość należnego zobowiązania.
Konstrukcja kosztów uzyskania przychodów, określona w art.. 22 ust. 1 ustawy, oparta jest na swoistej klauzuli generalnej, która stanowi, że kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty ponoszone w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art.23.
Wykładnia gramatyczna zwrotu wszelkie koszty ponoszone w celu osiągnięcia przychodów oznacza, iż podatnik ma możliwość odliczenia do celów podatkowych wszelkich wydatków, pod tym warunkiem, iż wykaże ich bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą lub inną działalnością zarobkową, a ich poniesienie może mieć bezpośredni wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.
5. Skala podatkowa, stawki podatkowe
W podatku dochodowym obciążającym osoby fizyczne skala ma charakter progresywny i jest stosowana do większości dochodów, ale w stosunku do dochodów, które nie podlegają łącznemu opodatkowaniu stosuje się stawkę proporcjonalną. Stawki mają charakter procentowy.
5. Ulgi i odliczenia podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych
I. Odliczenia od dochodu
1 Wydatki na zakup przez osoby niepełnosprawne leków, których stosowanie stwierdził lekarz specjalista Nadwyżka wydatków ponad 152 zł miesięcznie (20% najniższego wynagrodzenia za grudzień 2001 r.) Art. 26 ust. 7a pkt 12 ustawy Ulga w ramach odliczeń z tytułu wydatków na cele rehabilitacyjne przysługuje osobom niepełnosprawnym bądź mającym na utrzymaniu osoby niepełnosprawne, których dochód (tj. osób będących na utrzymaniu) nie przekracza 9.120 zł w 2002 r.
2 opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa Do 2.280 zł (trzykrotność najniższego wynagrodzenia za grudzień 2001 r.) - limit roczny Art. 26 ust. 7a pkt 7 ustawy j.w.
3 Utrzymanie przez osoby niewidome, o których mowa w pkt 2 , psa przewodnika do 2.280 zł limit roczny
(j.w.) Art. 26 ust. 7a pkt 8 ustawy j.w.
4 używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne do lat 16, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rechabilitacyjne do 2.280 zł limit roczny
(j.w.) Art. 26 ust. 7a pkt 14 ustawy j.w.
5 W ramach tzw. praw nabytych - wydatki na kontynuację budowy budynku mieszkalnego wielorodzinnego z przeznaczeniem co najmniej 5 lokali mieszkalnych na wynajem Do 189.000 zł x liczba budowanych mieszkań - limit w okresie obowiązywania ustawy Art. 7 ust. 27 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o p.d.o.f. (Dz.U. Nr 104, poz. 1104 oraz obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 27.12.2001 r. (M.P. Nr 47, poz. 784) Dotyczy kontynuacji wydatków na budowę mieszkalnego budynku wielorodzinnego z przeznaczeniem lokali mieszkalnych na wynajem, poniesionych przed 1 stycznia 2001 r. Dokumentowanie: fakturami wystawionymi wyłącznie przez podatnika podatku od towarów i usług nie korzystającego ze zwolnienia od tego podatku albo dowodem odprawy celnej.
II. Odliczenia od podatku
1 W ramach tzw. praw nabytych - wydatki inwestycyjne na własne cele mieszkaniowe (tzw. "duża ulga budowlana") 19% poniesionych wydatków nie więcej niż 35.910 zł (19% x 189.000 zł) - limit w okresie obowiązywania ustawy art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - Dz.U. Nr 134, poz. 1509 Dotyczy kontynuacji odliczeń wydatków poniesionych na te cele związanych z daną inwestycją rozpoczętą przed dniem1 stycznia 2002 r.
- poniesionych od dnia 1 stycznia 2002 r. do dnia 31 grudnia 2004 r. Dokumentowanie: fakturami wystawionymi wyłącznie przez podatnika podatku od towarów i usług nie korzystającego ze zwolnienia od tego podatku albo dowodem odprawy celnej; wkład do spółdzielni mieszkaniowej - dowód wpłaty.
2 W ramach tzw. praw nabytych - wydatki na systematyczne oszczędzanie w kasie mieszkaniowej 30% poniesionych wydatków nie więcej niż 11.340 zł
(6% z 189.000 zł) - limit roczny art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - Dz.U. Nr 134, poz. 1509 Dotyczy kontynuacji odliczeń wydatków poniesionych na ten cel. Wydatki odliczane w ramach limitu odliczeń z tytułu wydatków inwestycyjnych na własne cele mieszkaniowe t.j. w ramach limitu określonego w pkt 1 (czyli 35.910 zł) w okresie obowiązywania ustawy. Limit 11.340 zł odpowiada wydatkom w kwocie 37.800 zł.
Odliczenie przysługuje podatnikom, którzy przed dniem 1 stycznia 2002 r. nabyli prawo do odliczeń z tego tytułu i po tym dniu dokonują dalszych wpłat na kontynuację systematycznego gromadzenia oszczędności wyłącznie na tym samym rachunku i w tym samym banku prowadzącym kasę mieszkaniową, jak również na zasadach wynikających z umowy zawartej z bankiem przed tym dniem.
3 Wydatki na remont i modernizację budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego zajmowanego na podstawie tytułu prawnego oraz wpłaty na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej Limit trzyletni na lata 2000-2002: 19% poniesionych wydatków, nie więcej niż 4.620 zł -budynek mieszkalny (3% x 154.000 zł)
3.850 zł - lokal mieszkalny (2,5% x 154.000 zł).
Minimalny wydatek uprawniający do ulgi - 462 zł w okresie trzech lat (0,3% x 154.000 zł) art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - Dz.U. Nr 134, poz. 1509 Dokumentowanie: fakturami wystawionymi wyłącznie przez podatnika podatku od towarów i usług nie korzystającego ze zwolnienia od tego podatku albo dowodem odprawy celnej a w przypadku wpłat na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej dowodem wpłaty
4 Wydatki na remont i modernizację instalacji gazowej, urządzeń eksplozymetrycznych lub urządzeń gazowych 770 zł (154.000 zł x 0,5%) j.w. Podwyższa limit ulgi remontowej. Odpowiada wydatkom w wysokości 4.052,63 zł. Dokumentowanie: fakturami wystawionymi wyłącznie przez podatnika podatku od towarów i usług nie korzystającego ze zwolnienia od tego podatku albo dowodem odprawy celnej.
5 Wydatki na dojazdy dzieci do szkół podstawowych, gimnazjów, ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych, położonych poza miejscowością stałego lub czasowego zamieszkania dziecka 19% faktycznie poniesionych wydatków Art. 27a ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy Dokumentowanie: imienne bilety okresowe na dojazdy środkami transportu autobusowego, kolejowego lub promowego.
6 Wydatki na zakup przyrządów i pomocy naukowych, programów komputerowych oraz wydawnictw fachowych bezpośrednio związanych z wykonywanym zawodem i wykonywaną pracą 19% faktycznie poniesionych wydatków nie więcej niż 433,20 zł (19% kwoty stanowiącej trzykrotność najniższego wynagrodzenia za grudzień 2001 r. czyli 19% z 2.280 zł) - limit roczny Art. 27a ust. 1 pkt 2 lit. d) ustawy Odpowiada wydatkom w kwocie 2.280 zł.
Zakres przedmiotowy: rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 27.12.2001 r (Dz.U. Nr 155, poz.1812). Dokumentowanie: fakturami wystawionymi wyłącznie przez podatnika podatku od towarów i usług nie korzystającego ze zwolnienia od tego podatku albo dowodem odprawy celnej.
7 Wydatki na odpłatne dokształcanie i doskonalenie zawodowe podatnika 19% faktycznie poniesionych wydatków nie więcej niż 433,20 zł (19% kwoty stanowiącej trzykrotność najniższego wynagrodzenia za grudzień 2001 r. czyli 19% z 2.280 zł) - limit roczny Art. 27a ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy Odpowiada wydatkom w kwocie 2.280 zł. Dokumentowanie: dowód poniesienia wydatku.
6. Podsumowanie
Podatek dochodowy od osób fizycznych jest podatkiem bezpośrednim, zwyczajnym, obligatoryjnym, o charakterze dochodowym, obliczanym przez samych podatników lub przez płatników, którymi są najczęściej pracodawcy, organy wypłacające renty, emerytury czy podmioty wypłacające honoraria. Urzędy skarbowe mają jednak praw ostatecznego skorygowania obliczonego i uiszczonego podatku (lub jego zaliczki). Podatek dochodowy ma charakter podatku państwowego, ale w pewnej części zasila budżety właściwych gmin, zaś w pozostałej części wpływów do budżetu państwa
PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH.
1. Podmiot podatku:
Podmiotami podatku są osoby prawne, jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek osobowych prawa handlowego, spółek cywilnych oraz grupy kapitałowe.
Grupa kapitałowa- to, co najmniej 2 spółki prawa handlowego, które mają osobowość prawną oraz pozostają w związkach kapitałowych. Podatkowa grupa kapitałowa jest podatnikiem, jeżeli spełnione są następujące warunki:
Mogą je tworzyć spółki z o.o. lub spółki akcyjne, które posiadają siedzibę na terytorium RP oraz ich kapitał zakładowy wynosi 1 000 000 złotych. Jedna z tych spółek jest spółką dominującą i posiada 95% udziałów w kapitale zakładowym. Spółki nie mogą mieć udziałów w kapitale innych spółek grupy kapitałowej.
Spółki nie mogą mieć zaległości we wpłatach podatków;
Umowa o założeniu grupy kapitałowej musi być zawarta na, co najmniej 3 lata, w formie aktu notarialnego oraz zarejestrowana w urzędzie skarbowym;
Spółki tworzące podatkową grupę kapitałową odpowiadają solidarnie.
Jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej jako podatnicy podatku od osób prawnych to gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, komitety powoływane przez mieszkańców osiedla oraz przedstawicielstwa osób zagranicznych.
Podatnicy posiadający siedzibę na terytorium RP oraz przebywający w Polsce więcej niż 183 dni podlegają opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągnięcia. (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy), a podatnicy, którzy nie mają siedziby na terytorium RP podlegają opodatkowaniu tylko od dochodów osiągniętych na terenie Polski (tzw. ograniczony obowiązek podatkowy).
2. Zwolnienia podmiotowe:
Nie ma ich w podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zwolnione od płacenia podatku są:
Skarb Państwa,
NBP,
Jednostki budżetowe,
Fundusze celowe utworzone na podstawie odrębnych ustaw, chyba, że przepisy tych ustaw stanowią inaczej,
Przedsiębiorstwa międzynarodowe i inne jednostki gospodarcze utworzone przez organ administracji państwowej wspólnie z innymi państwami na podstawie porozumienia lub umowy, chyba, że porozumienia te lub umowy stanowią inaczej,
Jednostki samorządu terytorialnego w zakresie dochodów własnych
Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,
Agencję Budowy i Eksploatacji Autostrad,
Agencję Rynku Rolnego,
Fundusze inwestycyjne,
Fundusze emerytalne utworzone,
ZUS,
Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa,
Polską Organizację Turystyczną.
Zwolnienia podmiotowe nie dotyczą gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych, z wyjątkiem gospodarstw pomocniczych tworzonych przy szkołach, zespołach ekonomiczno-administracyjnych szkół, ochotniczych hufcach pracy, jednostkach: wojskowych, Policji, UOP, Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej, zakładach dla nieletnich, internatach, zakładach opiekuńczo-wychowawczych, zakładach opieki zdrowotnej, zakładach pomocy społecznej i parkach narodowych, jeżeli środki z tego zwolnienia zostaną przekazane na:
Zwiększenie środków obrotowych gospodarstw pomocniczych,
Finansowanie inwestycji jednostki budżetowej w zakresie inwestycji dla gospodarstwa pomocniczego tej jednostki.
3. Przedmiot podatku:
Przedmiotem jest dochód, czyli nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Podatnik może odliczyć od przychodów wszelkie koszty ich uzyskania pod warunkiem, że maja one związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Gdy koszty uzyskania przychodów są wyższe niż suma przychodów, wtedy powstaje strata.
Przychody to przede wszystkim wszelkie otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika pieniądze, wartości pieniężne, wartość otrzymanych świadczeń w naturze oraz innych nieodpłatnych świadczeń. Wartość świadczeń niepieniężnych ustala się według stosowanych w obrocie cen rynkowych. Przychód jest przedmiotem podatku (podobnie jak dochód). Podatek obciąża przychody podatników nie mających siedziby w Polsce lub zarządu z tytułu:
Praw autorskich;
Prawa do projektów wynalazczych, znaków towarowych, zdobniczych;
Za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego;
Za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej.
W powyższych przypadkach podatek obciążający przychody wynosi 20%. Osoby zagraniczne płacą podatek w formie zryczałtowanej w wysokości 10 - 20 %.
4. Podstawa opodatkowania:
Podstawą opodatkowania jest dochód ustalony według prowadzonej przez podatnika ewidencji podatkowej. Dochód może być ustalony w drodze oszacowania, jeżeli nie można ustalić go na podstawie ksiąg rachunkowych. Metoda szacunkowa ustalania dochodu jest stosowana w stosunku do podatnika, który wykonuje świadczenia dla innego podatnika na warunkach rażąco korzystniejszych i odbiegających od ogólnie stosowanych w danej miejscowości. Dochód stanowiący podstawę opodatkowania może być zmniejszony przez odliczenie wydatków w formie:
Darowizna na cele określone w ustawie (np. naukowe, kulturalne, sportowe) do wysokości 10 - 15%, w zależności od celu darowizny;
Kwot, o które została obniżona podstawowa opłata eksploatacyjna za wydobywanie kopalin;
Kwoty równej funduszowi wynagrodzeń, które przysługują osobom pozbawionym wolności i zatrudnionym u podatnika innego, niż zakład karny.
PODSTAWA OPODATKOWANIA MA CHARAKTER MALEJĄCY I W 2002r. WYNOSI 28%.
5. Koszty uzyskania przychodu:
Są to koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów. Zwykle są to wydatki lub nakłady związane z przychodami. Kosztami uzyskania przychodów nie są wydatki na nabycie lub wytworzenie środków trwałych, wydatki na spłatę kredytów i pożyczek, kary i inne opłaty związane z sankcjami. Kosztem uzyskania przychodów jest amortyzacja środków trwałych.
6. Zwolnienia i ulgi:
Zwolnienia przedmiotowe określa art. 17 ustawy i należą do nich m.in.:
Dochody z tytułu sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego;
Dochody na cele statutowe (działalność naukowa, naukowo- techniczna, oświatowa, kulturowa, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska);
Dochody spółek kościelnych osób prawnych;
Dochody związków zawodowych, organizacji pracodawców i partii politycznych;
Dochody z tytułu prowadzenia szkół;
Dochody z tytułu udziału w spółce będącej osobą prawną, mającą siedzibę na terytorium RP;
Odszkodowania otrzymane na podstawie przepisów prawa administracyjnego i cywilnego;
Dochody ze składek członkowskich organizacji politycznych, społecznych i zawodowych;
Kwota podatku zapłaconego za granicą;
7. Tryb i warunki płatności:
Podatek od osób prawnych jest płacony w formie miesięcznych zaliczek, których wysokość jest równa różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu od początku a sumą zaliczek zapłaconych za poprzednie miesiące. Zaliczki są płacone do 20 dnia miesiąca za miesiąc ubiegły. Ostateczne rozliczenie podatku następuje w zeznaniu rocznym, które należy złożyć do końca trzeciego miesiąca roku następującego po danym roku podatkowym i w tym też terminie należy wpłacić podatek. Zryczałtowany podatek oraz podatek obciążający przychody jest pobierany przez płatników, którzy są obowiązania do jego obliczenia, pobrania i przekazania na rachunek właściwego urzędu skarbowego w terminie do 7 dnia miesiąca po miesiącu, w którym pobrano podatek. Płatnikami podatku zryczałtowanego są osoby prawne, jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.