Cześć IV
Jan Nowak-Jeziorański, „Polska z bliska”
W POSZUKIWANIU BEZPIECZEŃSTWA
KRYTERIA BEZPIECZEŃSTWA
Powszechnie przyjętym kryterium bezpieczeństwa jest własny potencjał obronny połączony z układami sojuszniczymi, zapewniającymi skuteczne odstraszanie potencjalnego napastnika. Ryzyko agresji musi być w percepcji przeciwnika na tyle wysokie, aby stała się ona nieopłacalna. O bezpieczeństwie państwa decyduje-więc nie tyle rzeczywisty układ sił, ile subiektywna ocena przez napastnika wojskowych, gospodarczych i politycznych kosztów i szans interwencji zbrojnej. U źródeł obu wojen światowych tkwiły fałszywe rachuby i przewidywania agresora.
Drugim elementem bezpieczeństwa jest pokój wewnętrzny zapewniający obronę konstytucyjnego porządku prawnego przed obalenia go siłą, a więc przed zamachem stanu, wybuchem konfliktu społecznego albo atakami terrorystycznymi. Utrzymanie wewnętrznej stabilności jest podstawowym zadaniem państwa. Zachowanie zaś ustroju demokratycznego jest warunkiem przynależności do rodziny narodów złączonych solidarną obroną wspólnych wartość
W ciągu ostatnich dwóch stuleci dwukrotnie - w latach 1795
i 1939 - doszło do upadku Polski i podziału jej terytorium między sąsiadów. Rozbiory w końcu XVIII wieku byty klasycznym przykładem losów państwa, które zatraca gotowość do poświęceń i ponoszenia ciężarów, jakich wymaga obronność kraju. Cenę za zachowanie przywilejów szlachty Polacy płacimy do dziś. Utrata własnej państwowości sprawiła, że Polska nie mogła w pełni uczestniczyć we wzroście gospodarczym i wielkiej rewolucji technologicznej XIX wieku. "