Typ włókien mięśniowych każdy mięsień zawiera inną ilość jednostek motor.,każda jednostka motoryczna zbud.jest z wielu pojedynczych komórek lub włókien mięśniowych: -wolno kurczliwe(ST) -szybko kurczliwe(FT) włókna te różnią się szybkością skurczu i odpornością na zmęczenie.Różnice między włóknami: -ST-następuje wolne narastanie siły czas niezbędny do osiągnięcia max napięcia wynosi 80-110ms i jest dwókrotnie dłuższy niż we włóknach FT -odpornośćna zmęczenie znacznie większa w ST -wytrzymałość większa ST -większa średnica wł.FT -większa siateczka sarkoplazmatyczna w FT -większa ilość mitochindriów w ST -bogata sieć naczyń włosow.otaczających wł.ST -ilość ATP-azy w FT jest 2x większa -wł.FT charakteryzuje aktywność przemian beztlenowych 2x większa niż w ST -wysoka zdolność do pobierania O przez wł.ST U człowieka jest 50% ST i FT Zmiany w zakresie jakości mogą być wynikiem treningu -pod Są uwarunk.genetyczne -jednym z czynników od których zależy mechanizm powstających zmian jest hipoksja(nied. Tlenu) -hipertrofia-zwiększenie pp wł.mięśniowych) Potencjał beztlenowy szczególnie w następstwie treningu szybk. i siłowego.zwiekszenie ATP i fosfokreatyny,przyrost wł.FT Potencjał tlenowy zmiany w ilości mitochondriów zwiększenie gęstości naczyń włosowatych. Siła mięśniowa kurczący mięsień rozwija pewną Praca serca polega na wyk. Pracy statycznej (98%) i pracy dynamicznej.przejawem czynności serca jest częstość skurczów w ciągu jednej minuty-tętno;jest to biegnąca fala zwyżki ciśnienia spowodowana przez skurcz serca.znaczny wpływ na częstość skurczów ma poz.ciała. najniższe HR jest w pozycji leżącej-70;siedzącej 76 stojącej-80. Tony serca wyróżniamy ton skurczowy rozkurczowy.Ton Skurcz.-systoliczny,mięśnio- Wy ; ton rozkurczowy-diastoliczny zastawkowy.Ton skurczowy powstaje na skutek tarcia włókien mięśniowych podczas skurczu komór zamykają się zastawki przedś-kom. Ton rozkurczowy-zamykają się zast.półksiężyc.w powstaniu tego tonu główną rolę pełni drżenie zastawek. EKG jest możliwe dzięki rozchodzeniu się fali pobudzenia za pośrednictwem ośrodka automatyzmu. Jest rezultatem elektrycznych zmian w sercu związanych z pobudzeniem przedsionków a następnie komór otrzymujemy:-załamek p (aktywacja przedś.) -załamek QRS (akt.komór) -załamek T (repolaryzacja) Każde pobudzenie zaczyna się w węźle zatokowo-przedsionkowym. Załamek R wykorzystuje się jako wskaźnik rytmu serca.Załamki P-QRS-T jest to czas przewodzenia przez poszczególne części serca. Powstanie P R S to czas pobudzenia w wężle zatokowo przedś.do mięśni przedsionków,przez węzeł przedś-kom.i pęczek Hissa do mięsni komór Ciśnienie tętnicze krwii -ciś skurczowe (Cs) systoliczne
Całkowita jest to PMpodst+ PMspocz+wykonanie pracy. Zapotrzebowanie en.do pracy wynosi 1130Kkcal/24h PMca=1680+170+1130= 3000Kkcal/24h. Przemianę mat.możemy podwyższyć przez ilość spoż pokarmów. Zastępowanie się wzajemne produktów: 100g białka może być zastąpione przez 100g węglowod. 100g tłuszczy może być zastąpione przez 230g węglowod.lub 230g białka. Normy dobowe: -85-100g białka -390-490 cukry -65-85-tłuszcze Wysiłkowa wielkość uzależniona jest od intensywności i czasu wysiłku.Zapotrzebowanie sportowców 3500Kkcal/24h 480g-węglowodany 115 tłuszcze,135-białka Metody oznaczania 1 kalorymetrii bezp. 2 pośredniej : powietrze wdechowe jest nieograniczone a pow.wydechowe kierowane jest do analizatora gazów. Parametrami do obliczania przemiany materii jest skład pow.atm.i wydechowego RQ-wpółczynnik oddech(Co2/O2) Vo2=Vemin x %5/100% =8000x5/100=400ml/min Spoczynkowe zużycie O2 wynosi 280-360ml/min Co2 wydalanie 240-290 W celu obliczena przem.mat mnożymy wielkość zużytego tlenu przez tzw.równoważnik cieplny O2(=5.05kcal). Hormony dzięki gruczołom organizm może podjąć kontrolę nad funkcjami całego organizmu: -na drodze humoralnej -na drodze hormonalnej Ponieważ wydzielanie kontroluje ukł.nerwowy istnieje również kontrola neurohormonalna. Korelacja neurohorm.:ukł.n- erwowy przekazuje szybką
Wartość wentylacji w spoczynku =8l -wysiłek umiar.30-50l -wysiłek wytrzym.-80-120l --max-140-200l Wentylacja zwiększa się wprost proporcjonalnie do wysiłku ale do wartości 70% po przekroczeniu 70% następuje hiperwentylacja,która jest spowodowana zmniejszeniem tlenu we krwii poprzez większe zapotrzebowanie mięśni w tlen. Na podstawie wielkości zużycia tleny możemy określić wydolność org. -dla kobiet 2-2.5l/min -mężczyzn 3-3.5 -wytrenowani 4-6l Metoda pośrednia i bezpośrednia w wydolności fiz: bezpośrednie met. w oznaczeniu VO2max polega na tym że w met bezpśr.badany wykon uje wysiłek o wzrastającej intensywności i przy pomocy analizatora gazów dokonujemy pomiaru wentylacji min płuc. Metoda pośrednia polega na tym że podstawie zależności pomiędzy obciążeniem a tętnem szacujemy przypuszczalny pobór tlenu: -Astrand-Ryhming -Morgavii Próg przemian beztlenowych to wartość obciążenia przy której zaczyna następować odchylenie od proporcjonalnej zależności między intensywnością a zużyciem tlenu.PPA występuje gdy stężenie kwasu mlekowego we krwii wynosi 4 milimola/l krwii Wysiłkowa przemiana materii (Sekwencja energ) Energia powstaje z z białek tł, weglowodanów każdy z tych związków wymaga innej ilości tlenu świadczy o Tym współczynnik tlenowy RQ : |
siłę,która może być zamieniona na pracę.Siła bezwzględna: -wyraża się w newtonach wynosi 40-60N/cm2 Siła max.:siła jaką mięsień może osiągnąć przy napięciu. Siła szybkościowa:zdolność do pokonywania oporów z dużą szybk. Siła wytrzymałościowa: odporność na zmęczenie przy ciągłym obciążeniu.Kształtowanie siły wytrzymałościowej wspomagane jest przez wzrost ilości naczyń włosowatych. -rozwijana siła zależy od dł mięśnia również od kątu w stawie Rodzaje skurczów: -skurcz pojedynczy gdy kolejny impuls dociera do włókna po pełnym cyklu(skurcz i rozkurcz) -tężcowy niezupełny jeżeli kolejne bodźce docierają do włókna i nie pozwalają na cały rozkurcz -tężcowy zupełny częstotliwość impulsów nie pozwala na fazę rozkurczu -izotoniczny nie ma zmiany napięcia zmienia się tylko długość mięśnia praca dynamiczna -izomeryczny odwrotnie -auksotoniczny zmienny Źródła en.do pracy mięśniowej: -pozyskiwana jest z en. Chem. -3 systemy pozyskiwanie en.: 1)Fosfogenozy ATP-CPr. ATP jest natychmiastowym źr.energii,jest ograniczona ilościowo starcza jej tylko na 10-30 pojedynczych skurczów max.,fosfokreatyna może ulegać rozpadowi używana jest do resyntezy ATP.Ilość fosfokreatyny jest ograniczona odbudowuje ATP na 5-10s 2)Glikoliza beztlenowa zabezpiecza w en.na 40s. Glikoliza może odbywać się na drodze tlenowej i beztl. Beztlenowa glikoliza daje 2x więcej en.niż z fosfagenów,daje 2-3 ATP tlenowa glikoliza wykorzystuje do resyntezy głównie węglowodany i tłuszcze szczególnie jest to glikogen. Krew w organiżmie jest 5l narządami krwiotwórczymi jest szpik,ukł limfatyczny,krwinki -ciś.rozkurczowe (Cr) diastoliczne właściwe ciśnienie 100-140mmHg/60-90mmHg Czynniki od których zależy ciś: -ilość krwii krążącej -siła wyrzutowa serca -lepkość krwii -elastyczność naczyń krwionoś. Pomiar ciś.dokonujemy przy pomocy sfigmomanometru Riva-Rocciego. Vwyrzutowe=101+(0.5xCs)-(1.09 X Cr)-(0.61 x m) Vmin.=HR x Vwyrzut. Objętość wyrzutowa serca =70ml zależy od: -rozciągnięcia wł.mięśnia sercowego co decyduje o obj.krwii jaką serce może przyjąć -opór jaki stawiają naczynia w momencie wyrzucania krwii z komory do tętnic -stan kurczliwości mięśnia serc. Oddychanie. W 100ml.krwii tetniczej jest 20 ml O2 związanego z hemoglobiną w krwii żylnej jest 15 ml O2. różnica =5. Wymiana gaz.dokonyje się w pęcherzykach płucnych =300 mln na pow 90m2 W ukł oddech.wyróżniamy przestrzeń nieużyteczną zwana martwą =0.15 l . Wyróżniamy przestrzeń fizjologiczną są to pęcherzyki płucne któte nie biorą udziału w wymianie gaz.Przestrzeń użyteczna zaczyna się w oskrzelikach .Wdech jest aktem czynnym a wydech biernym-skurcz mięśni wydech. Nadrzędną funkcję w procesie oddych.pełni ośrodek oddech. Sprawność płuc możemy określić poprzez wentylację min.płuc Vmin.=16x500=8000ml. Spirometria to mierzenie poj życiowej płuc Spirografia to zapisywanie wyników. Poj.życiowa(VC) to max.ilość pow.jaką możemy wciągnąć do płuc.Poj życiowa składa się z 3 skład:-obj.oddech(TV)=0.5l -zap.obj.wdech(IRV)=1.5l -zap.obj.wyd(ERV)=2l -obj.zalegająca(RV)=1.2l Poj.całkowita płuc(TLC)=5.2l VC=TV+IRV+ERV TLC=RV+VC
Informację do określonego miejsca;pobudzony hormon działa długo wolno i mało dokładnie. Nadrzędną funkcję w wydzielaniu wew.pełni podwzgórze,od któtego impulsacja dociera do przysadki mózgowej .W przypadku pobudzenia przedniego płata wwytwarzane hormony wydzielane są do krwii i za jej pośrednictwem pobudzone sa okr.gruczoły dokrewne wydzielające hormony: -Tyreotrpowy-pob.tarczycę -Adrenokortykotropowy-rdzeń nadnerczy -Penkreotropowy-trzustka -Somatropopowy-horm.wzrostu Część tylna przysadki -Wazopresyna-zwyżka ciśnienia -Oksytocyna-wspomaga podczas porodu Nadnercza 1)rdzeń nadneczy : adrenalinę i noradrenalinę 2)kora nadnerczy:glikokortykoidy mineralokortykoidy kortykoidy. Metoda interwałowa dla wytrenowanych kształtuje wytrzymałość szybkościową. Występują fazy większego obciążenia przeplatana fazami mniejszego.Przerwa nie może być tak długa aby organizm zupełnie wypoczął.Kolejny wysiłek podejmujemy wówczas jeżeli tętno wynosi 130ud.Przy małej intensywności następuje adaptacja tylko w ukł.krażenia. Wydolność aerobowa istotną rolę w kszt.zdolności do wysiłków aerobowych ma- spra wność transportu O2 z powietrza do mięśni -ilość naczyń kapilarnych-zasób węglowodan ów-zdolność mięśni do utleniania wolnych kwasów tł. O sprawności funkcji zaopatrze nia tlenowego decydują następujące czynniki: -wentylacja płuc -obj min serca -obj.transportowanego tlenu z krwii do tkanek -poj.dyfuzyjna płuc Wysoka wydolność tlenow związana jest ze zdolnością do wykorzystani max.zdolności tlenowych podczas wysiłku.Dobrze wytrenowani mogą utrzymać stan równowagi
Wynosi on dla Wglowodanów-1 Białek-0.8 Tłuszczy-0.7 Podczas spalania tych związków wytwarza się różna ilość energii W-5.05 B-4.8 T-4,7 Kcal |
białe Krew skł.się z osocza i: Krwinki czerwone -erytrocyty ok.4,5-5 mil/1mm3 żyją 120 dni Giną i się odtwarzają nie posiadają jądra; retikulocyty młode krwinki czerwone,tworzą się w procesie ertropoezy.funkcje dotyczą Hemoglobiny ma ona za zadanie przyłączanie tlenu i transport.hemoglibina +tlen=oxychemoglobina.Norma hemoglobiny w organiżmie to 14/100ml-kobiety,16g/100ml-mężczyźni.1g hemogl.przyłącza 1,34ml tlenu. Krwinki białe 4-6tyś/1mm3 1 granulocyty(krw.ziarniste): kwasochłonne,zasadochłonne, obojętnochłonne 2agranulocyty:limfocyty, monocyty Funkcja obronna dzięki fagocytozie(pożeraniu) Płytki krwii udział w procesie krzepnięcia dzęki obecności jonów wapnia. Osocze 90% osocza to woda składa się ono z sodu potasu wapnia,Mg ,białka,moczniku Stałość białek osocza tj.stosunek albumin do globulin =1.7 Funkcje homeostatyczne krwii: -stała temp,-stałe ciśnienie osmotyczne 6,78 atm.,-stała lepkość krwii 5x większa od wody,-stałe pH-7,35-7,46 odczyn zasadowy. Funkcje krwii:-transport subst.odżywczych,wydalanie CO2,transp.O2,funkcja obronna. Krwioobieg: duży zaczyna się w lewej komorze największą tętnicą-aortą,zad.dużego jest doprowadzenie O2 do wszystkich tkanek. Mały zaczyna się w PK pniem płucnym odprowadzając z serca krew z CO2 prowadzi ją do płuc gdzie następuje wymiana na O2 krew wraca z płuc bogata w O2 do LP. Częstość skurczów może wzrosnąć dzięki pobudzeniu z ukł.współczulnego poprzez czynność ukł.przywspółczulnego. -te dwa ukł.stanowią ukł. Vemin.(went min)=ilość oddech x TV. Wysiłki sportowe 1)wysiłki statyczne: miarą wysi.statycznych jest poziom rozwijanej max siły(MVC): -wzrost MVC do 15% powoduje wzrost tętna:po czym tętno stabilizuje się , wzrost Vwyrz serca wzrost ciśnienia 10-15mmHg wzrost went min płuc -wzrost pow 20% szybki wzrost tętna i stopniowy ciśnienia -wzrost o ok.70% całkowite uciśnięcie naczyń krwionośnych;brak dotlenienia Długi wzrost napięcia mięśni bez przerw odpoczynkowych pow.nasilenie zmęcz.Ograniczenie wykonywanej pracy w wysiłkach stat.związane jest z utrudnieniem krążenia i ograniczeniem oddych.Praca wyk.jest na bezdechu;wzmożone napięcie klatki piersiowej co powoduje niedobór tlenu gorszą pracę serca;nie działa pompa mięśniowa.Duże zadłużenie tlenowe.Zmiany po pracy: -szybki wzrost tętna -upośledzenie w zaopatrzenie w O2 -upośledzenie w zakresie pobudzania mięśni i dost.energii -wzrasta poj.min serca -wzrost ciśnienia -wzrost mleczanu 2)wysiłki dynamiczne -skurcze izotoniczne -związane z przemieszczaniem ciała i wyk.ruchów koncentrycznych i ekscentrycznych -zmiana dł.i napięcia umożliwia krążenie krwii i oddych.tkankowego. -praca dynamiczna może być wyk.dłużej -wspomagana praca serca: dziełanie pompy mięśniowej,przewietrzenie płuc pełne ruchy oddech,
funkcjonalnej na poż 70-90 Vo2max. Dyscypliny aerobo- we:-zabezpieczenie energetyczne poch z resyntezy ATP -dyscypliny takie char długi czas trwania przy średniej intensywności;są to dyscypliny o char.wytrzymałościowym Reakcje organizmu na wysiłki długie: -stopniowy wzrost parametrów ukł krążenia i oddych. Na początku pracy dochodzi do deficytu tlenowego,po pewnym czasie następuje stabilizacja. Czas równowagi zależod wielkości obciążena jak i od poziomu wydolności.Po pracy następuje nadmiar zużycia O2, który jest równy wielkości deficytu tlenowego. Reakce org.na wysiłek szczególną rolę w wysiłku spełnia układ krążenia : -transport O2 do tkanek -trans.ciepła -trans.substratów energet ycznych -transport hormonów Transport O2 do tkanek zależy od objętości min.serca=5l Wielkośc ta wzrasta po rozpoczęciu wysiłku,wykazuje liniową zależność od ilości pobranego O2 i obciążenia. Wzrost poboru O2 o 1litr zwi ększa objętość nim.o ok.6l. max objętość min.u osób wytrenowanych ok 35 l Częstość skurczów zwiększa się po rozp.wysiłku a następnie zmniejsza się wraz z trwaniem wysiłku:przy int.80-90 Vo2max stan równowagi jest nieosią galny. Z punktu widzenia skurczów serca/min wyróżniamy: -średni 140-150 -submax. 160-170 -max -180 i więcej Objętość wyrzutowa serca zależy głównie od: -rozciągnięcia włókien -od oporu przy wyrzucaniu krwii przez komorę -stan kurczliwości sreca. W spoczynku poj.wyrzutowa wynosi 70ml u wytrenowanych 100ml. |
wegetatywny który przekazuje Impulsy i reguluje czunności narządów wew. -w czasie skurczu serca następuje wyrzut krwii do ukł.krażenia - obj. wyrzutowa =70ml. Jest to ilość krwii wyrzucana w ciągu jednego skurczu. Poj.min.wynosi ok.5l jest to ilość krwii tłoczonej przez każdą komorę w ciągu 1 min. Poj min.jest najważniejszym czynnikiem warunkującym wydolność tlenową. -krew przepływając przez naczynia wywiera na nie ciśnienie; gradient ciśnienia powoduje przepływ krwii;opór naczynia zależy od jego przekroju;wzrost poj.min.powoduje wzrost ciśnienia;zużycie O2przez serce zależy od częstości skurczów i ciśnienia Czynniki wpływające na wielkość ciśnienia: -szybkość odpływu krwii na obwód;lepkość krwii;obj.wyrzutowa; elastyczność ścian naczyń krw;postawa ciała. Cykl pracy serca składa się z 3 el.:1 skurcz przedsionków(otw. Zast. przedś-kom.,komory w stanie rozkurczu,zamknięte Zastawki półksięż) 2 skurcz komór(krew tłoczona do ukł krążenia zamykają się zastawki półksiężyc przedsion. W stanie rozkurczu. 3 rozkurcz serca polega na zwiotczeniu błony mięśniowej zamykają się zastawki półksięż.przy zamkniętych zast.przedś-kom. Skurcz komór dzieli się na 2 fazy 1 skurcz izowolumetryczny 0,057s 2 sk.izotoniczny 0,282s pełny rozwinięcie serca trwa 0,8s.
Trening -świadomy proces rozw wydolności fizycznej. Jest adaptacją do wysiłku fiz.w następstwie zmian powst.w ukł.ruchu oraz w innych narządach. Adaptacja zachodzi dzięki stos.odp ćw.odpowiedniego czasu trw.i obciążeń.Zmiany te mają podnieść wydolność tlenową i beztlenową.Trening możemy rozpatrywać z punktu widzenia : Istoty:obciążenie org.zgodnie z programem i założeniem treningu. Efektu:wzrost adaptacji do wysiłku. Zmiany w organiźmie dotyczą głównie wzrostu: -zap.na O2 -zap.na mat.energet. -wytwarzani metabilitów -wytwarzania ciepła. W następstwie tego powinno nastąpić- obniże- nie częstości skurczu serca -zmniejszenie zużycia O2 Zasady treningu: 1 systematyczność 2 stopniowanie obciążeń 3 wszechstronność 4 specyficzność obciążeń 5 cykliczność obciążeń Przemiany energetyczne Podstawowymi związ.w przemianie materii są białka tłuszcze węglowodany. Przem.mat to wszystkie procesy które mają na celu utrzymanie organizmu przy życiu. Podstawowa przem.mat.w ynosi 1kcal/1kg/1h średnio dla człowieka waż 70kg= 1680Kkcal/24h tj 800-900 Kkcal.Mężczyźni 40,3Kkcal/m2/h , kob-36 podczas stania wzrasta o 50% spacer 180% Spoczynkowa większa od spoczynkowej o en.z po- karmu=170Kkcal/24h PMsp=PMpod+170 1680+170=1850
Wysiłkowe zmiany obj.wyrzytowej zależą od pozycji ciała.U niewytr . poj.wyrzutowa może wzrosnąć do 140-160ml,u wytr. 160-200ml. Ciśnienie tętnicze osoby wytrenowane charakteryzuje wzrost ciśnienia skurczowego podczas wysiłku natomiast ciśnienie rozkurczowe nie ulega zmianom. Przepływ krwii przez narządy zwiększa się w mięśniach pracujących i w tych obszarach organizmu,które uczestniczą w wysiłku: -mięśni szkieletowych 1200-22000ml/min -serca 250-1000ml/min Próba PWC 170 służy do oceny wydolności uwzględniając zależność pomiędzy obciążeniem a tętnem. 3 min.trwania wysiłku,mierzymy co mni.tętno do stanu równowagi,zwiększamy obciążenie do 150.Miarą wydolności w tej próbie jest przypuszczalnie max.wielkość obciążenia jaką badany uzyskał przy tetnie 170. Reakcja ukł.oddech.na wysiłek:nasilenie czynności oddechowej podczas wysiłku umożliwia zwiększenie wymiany gazowej w płucach.Do czynników warunkujących pokrywanie zapotrzebowania na O2 należy: -dostateczna wentylacja pęcherzykowa -dostateczny przepływ krwii przez płuca Wentylacja płuc W momencie rozp.wysiłku następuje wzrost wentylacji,utrzymuje się 20-30s następnie następuje równowaga po 3-4 min. Wentyl.zależ od -obj. oddech,- częstości oddech.
|