Bank w sieci - zalety i wady
WSTĘP
Kiedy w roku 1969 powstawała sieć ARPAnet - uważana za zalążek internetu, żaden z jej twórców w najśmielszych swoich marzeniach nie wyobrażał sobie potęgi swego dzieła. Nikt nie przewidywał iż za pośrednictwem sieci będzie można pisać listy, rozmawiać, kupować i sprzedawać. Od roku 1995 bankowość internetowa stała się faktem i pomimo głosów przeciwników tego typu instytucji jest jedną z najprężniej rozwijających się na świecie gałęzi usług finansowych.
BANKOWOŚĆ INTERNETOWA
Bankowe konto internetowe pozwala na logowanie się na stronie banku i dokonywanie transakcji na swoim koncie poprzez stronę www. Jest to niezwykle wygodne i umożliwia na korzystanie z usług banku nie ruszając się z domu.
Banki oferujące na rynku swoje usługi dostępne przez internet można podzielić na banki tradycyjne, które do wachlarza swych usług dołączyły obsługę konta poprzez sieć i na typowe banki internetowe, które nie posiadają w ogóle tradycyjnych oddziałów, a wszystkie sprawy z bankiem załatwia się poprzez internet lub telefonicznie.
Zarówno banki działające wyłącznie poprzez Internet jak i banki "tradycyjne" oferujące możliwość obsługi zdalnej rachunków notują rosnącą popularność kont "internetowych". Przyczyn tego zjawiska jest kilka. Jedną z pewnością jest rozwój usług telekomunikacyjnych pozwalających na łatwy dostęp do Internetu, również zmiany w mentalności Polaków pozwalają im na sięganie po nowe formy usług bankowych. Swój udział mają również same banki zachęcające do stosowania bankowości elektronicznej poprzez odpowiednie komponowanie tabeli opłat i prowizji - tak, aby operacje dokonywane za pomocą Internetu były tańsze od tych samych, dokonywanych w bankowym okienku.
ZALETY BANKOWOŚCI INTERNETOWEJ
Wśród zalet wynikających z istnienia bankowości internetowej można dostrzec korzyści zarówno dla klienta jak i dla banku.
Korzyści dla klienta:
• niższe koszty rachunku, wyższe oprocentowanie (w przypadku banków stricte internetowych, brak sieci oddziałów i rozbudowanego personelu pozwala na obniżenie kosztów własnych i zaoferowanie oprocentowania wyższego nawet o 10 pkt niż w tradycyjnych bankach) - założenie konta, opłata za prowadzenie go, oraz opłata za wykonanie przelewu jest kilkukrotnie niższa niż tradycyjna drogą;
• oszczędność czasu dzięki możliwości wykonywania operacji finansowych z własnego domu, niezależnie od odległości od banku - mogłoby to być udogodnienie dla ludzi starszych (niestety regułą jest, iż człowiek starszy rzadziej korzysta z rozwiązań IT)
i niepełnosprawnych, jak również dla osób mieszkających z dala od placówek banku.;
• brak konieczności czasochłonnego, ręcznego wypełniania dokumentów - wystarczy parę razy kliknąć czy wpisać w okienko odpowiedni kod;
• możliwość wglądu w stan rachunku o każdej porze dnia i nocy - wyświetlanie salda jest podstawową usługą oferowaną przez internetowe konta bankowe, również możliwość otrzymywania informacji o stanie konta SMS-em na komórkę po każdorazowej zmianie salda jest bardzo przydatną usługą;
• bieżące śledzenie swoich operacji na posiadanych rachunkach - w każdej chwili można zajrzeć do historii operacji;
• możliwość wykorzystania wielu kanałów komunikacji: WWW, poczty elektronicznej, tradycyjnego telefonu, telefonu komórkowego (WAP) - wielokanałowość zabezpiecza nas na wypadek awarii sieci internetowej w naszym domu, lub choćby awarii komputera;
• szybsza realizacja zleceń - dzięki sprzężeniu systemu internetowego bezpośrednio z systemem bankowym nasze zlecenie jest realizowane natychmiast;
• eliminacja zagrożeń dotyczących transakcji wykonywanych metodami tradycyjnymi (kradzież gotówki, dokumentów bankowych, itp);
• szybki dostęp do serwisów informacyjnych (oferta banku, promocje, kursy walut, notowania giełdowe, wiadomości ze świata finansów, itp.);
• zabezpieczenie zgromadzonych depozytów przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny oraz zastosowanie tym samych wymogów prawa bankowego, jak w przypadku banków tradycyjnych.
Korzyści dla banku:
• możliwość szybszej obsługi klienta;
• lepsze dostosowania się do potrzeb klienta;
• oszczędności związane z tworzeniem rozbudowanej sieci filii i oddziałów oraz zatrudnianiem licznego personelu;
• oszczędności związanych z przetwarzaniem tradycyjnych dokumentów;
• eliminacja zagrożeń dotyczących transakcji wykonywanych metodami tradycyjnymi (np. kradzież i fałszowanie dokumentów bankowych).
WADY BANKOWOŚCI INTERNETOWEJ
Niestety oprócz wielu zalet bankowość internetowa ma również swoje wady, wynikające raczej nie z samej idei e-bankowości, co z niedoróbek w usługach oferowanych przez banki. Oto niektóre z nich:
• usterki oprogramowania - z którymi spotykają się przecież nie jako zawodowi informatycy, ale przedstawiciele bardzo różnych profesji, po prostu korzystający z komputera i internetu jako narzędzia pracy - usterki takie budzą w nich spory niepokój;
• niedoróbki ergonomii interfejsów kont on-line, ograniczające ich funkcjonalność - do sztandarowych należy brak widoczności stanu konta w chwili dokonywania przelewu (Volkswagen Bank direct), brak stanu salda konta po poszczególnych operacjach w historii rachunku (PKO Inteligo), brak możliwości blokady na koncie środków przy ustanawianiu przelewu z datą przyszłą, co prowadzi do odrzucenia przelewu, jeśli w dniu jego wykonania nie ma na koncie dostatecznych środków ani kredytu (większość kont - do chlubnych wyjątków należy Inteligo, w którym można samemu ustawić lub nie włączenie blokady)
• wbrew reklamowym hasłom dostępność kont wcale nie jest "24/7/365” - oczywiście przelewy międzybankowe wykonywane są tylko w dniach i godzinach sesji systemu Elixir Krajowej Izby Rozliczeniowej (wyjątkiem są przelewy wewnątrz tego samego banku), ponadto banki robią przerwy konserwacyjne, najczęściej ok. godz. 1:00-3:00 w nocy albo podczas weekendów;
• w tym miejscu można byłoby podważyć kwestię niebezpieczeństwa kont internetowych z powodu ataków hakerskich na połączenia SSL między bankiem a klientem, jednak można uważać to za mit, gdyż połączenia są tak zabezpieczone, że żeby atak się powiódł użytkownik sam przedtem musiałby podać przestępcy swoje kody - również odsetek udanych wyłudzeń przez internet jest nieporównywalnie mniejszy niż odsetek przestępstw dokonywanych drogą tradycyjną.
PODSUMOWANIE
Wydaje mi się, iż zarówno ilościowo jak i jakościowo w omawianym temacie zalety górują nad wadami, więc jeśli nie nastąpią jakieś drastyczne wypadki (np. szereg udanych ataków hakerskich, czy chociaż by globalne załamanie sieci internetowej) należy spodziewać się dalszego wzrostu tej gałęzi usług finansowych - e-bankingu.