samofinansowanie
samofinansowanie:
finansowanie rozwoju przedsiębiorstwa z wygospodarowanych przez nie środków, a więc bez pomocy finansowej z zewnątrz
proces finansowania z zatrzymanego zysku, będącego różnicą miedzy zyskiem po opodatkowaniu i kwotą dywidend wypłaconych zgodnie z obowiązującym prawem
Zakres:
samofinansowanie w wąskim zakresie
pozyskiwanie kapitału w następstwie rezygnacji z wypłaty zysku czyli wypłaty dywidendy;
ten sposób finansowania przedsiębiorstw jest określany (w skali gospodarki narodowej) jako finansowanie z oszczędności;
samofinansowanie w szerokim znaczeniu
finansowanie nie tylko z zatrzymanego zysku, ale dodatkowo z części nie odprowadzonych do budżetu podatków, czyli z subwencji podatkowych
Formy samofinansowania:
jawne - zatrzymanie wykazanego zysku;
Zysk bilansowy nie jest wypłacany, lecz w przypadku jednoosobowych przedsiębiorstw lub spółek osobowych zapisany na koncie właścicieli, a w spółkach kapitałowych zobowiązanych do utrzymania stałego kapitału nominalnego zwiększa sumę rezerwy;
Jawne samofinansowanie zwiększa pasywa bilansu, podwyższając kapitał własny.
ukryte (ciche) - zmniejszenie wykazanego zysku poprzez tworzenie cichych rezerw;
Utożsamiane z tworzeniem cichego (ukrytego) kapitału własnego, cichych rezerw.
Ciche rezerwy - (dyspozycyjne, celowe) są tworzone świadomie czyli w następstwie decyzji zarządu lub kierownictwa przedsiębiorstwa. Zależą od stopnia wykorzystania prawnie możliwych wariantów wyceny pozycji bilansowych oraz dodatkowego wzrostu amortyzacji i długookresowych rezerw jako elementów kosztów.
Jawne samofinansowanie jest wykazywane w bilansie, natomiast ukrytego samofinansowania, powodującego również podwyższenie kapitału przedsiębiorstwa nie ujawnia się w bilansie.
Ciche rezerwy powstają dzięki instrumentom oceny, których zastosowanie przewiduje prawo bilansowe. Przykładem są następujące możliwości:
zaniżanie wartości składników majątkowych (występuje to wówczas, gdy kwota odpisów amortyzacyjnych przewyższa zmniejszenie wartości majątku (przyspieszona amortyzacja) a także w przypadku zaniżenia wartości zapasów,
uznanie wydatków na zakup składników majątkowych o wieloletnim okresie użytkowania za koszty w roku ich nabycia,
aktualizacja wartości składników majątkowych.
Korzyści podatkowe
Możliwość skorzystania z ukrytego samofinansowania daje przedsiębiorstwu korzyść w postaci „odroczenia podatkowego” , co pozytywnie wpływa na zdolność płatniczą (zwiększa ją) i zobowiązania podatkowe przedsiębiorstwa (zmniejsza je). Korzyści te wynikają z tego, że w pierwszym okresie użytkowania amortyzowanego obiektu przedsiębiorstwo płaci niższe podatki (ze względu na wyższy koszt uzyskania przychodu - amort.przyspieszona), jednak w późniejszym okresie płaci podatki od relatywnie wyższej podstawy opodatkowania, co powoduje dodatkowe obciążenie płynności finansowej.
Przyspieszone odpisy amortyzacyjne zmniejszają wpływ do budżetu państwa (tzw. nie oprocentowany kredyt podatkowy), stanowiąc swoistą preferencje podatkową, są wykorzystywane w sposób niekontrolowany, zwiększony dochód nie zawsze przeznaczony jest na finansowanie inwestycji.
Przyczyny samofinansowania:
coraz szybszy postęp techniczny i wzrost kosztów inwestycji - co powoduje, że dla utrzymania dotychczasowej zdolności produkcji i zachowania udziału w rynku konieczny jest stały wzrost kapitału przedsiębiorstwa
w momentach słabego wzrostu gospodarczego, wysokiej inflacji, działalność jest ryzykowna, więc możliwość finansowania własnego stanowi zabezpieczenie
nie wymaga żadnych stałych ani okresowych wypłat, które musiałyby być uiszczane niezależnie od rentowności i zdolności płatniczej przedsiębiorstwa
Zalety samofinansowania:
zwiększa wartość kapitału własnego w przedsiębiorstwie i ogranicza jego ryzyko finansowe,
duży udział kapitału własnego w strukturze pasywów przedsiębiorstwa powoduje, że jest ono bardziej wiarygodne w ocenie wierzycieli,
większa możliwość obniżenia cen zbytu, niż w przypadku przedsiębiorstwa finansującego się kapitałem obcym,
Wady samofinansowania:
kapitał zatrzymany w przedsiębiorstwie nie podlega rynkowej ocenie, co oznacza, ze może zostać wykorzystany na finansowanie nieefektywnych inwestycji (np.ze społecznego punktu widzenia)
możliwość tworzenia cichych rezerw - bo np. przyspieszone odpisy amortyzacyjne, zmniejszające wpływy do budżetu państwa (tzw. nieooprocentowany kredyt podatkowy), są wykorzystywane w sposób niekontrolowany, czyli dochód nie zawsze przeznaczony jest na finansowanie inwestycji
zmniejszenie znaczenia bilansu jako źródła informacji o przedsiębiorstwie