OPRACOWANIE PRZYKŁADOWEGO ROZKŁADU MATERIAŁU DO NAUKI CZYTANIA WG IRENY MAJCHRZAK DLA DZIECI 3-4 LETNICH
WRZESIEŃ
wprowadzenie wizytówek z imionami dla każdego dziecka - ,,inicjacja” - napisanie dziecku na kartce jego imienia. wręczenie każdemu dziecku wizytówki.
umieszczenie wizytówek dzieci na ścianach w Sali
sprawdzanie obecności przez ustawienie się dzieci pod swoimi wizytówkami.
PAŹDZIERNIK
„Ściana pełna liter”- umieszczenie alfabetu demonstracyjnego na wysokości wzroku dzieci.
rozpoczęcie prezentacji liter alfabetu wg metody I. Majchrzak - próba wyszukiwania liter we własnym imieniu.
Kontynuowanie prezentacji liter alfabetu.
,,Literowe rodziny” - nauczycielka prezentuje daną literkę alfabetu, dzieci, których imię zaczyna się na podana literę tworzą grupy,,rodziny”.
,,Mama kaczka szuka swoich dzieci” - dzieci kaczki poruszają się po sali naśladując chód kaczek..,,Mama kaczka” pokazuje wybraną literę, dzieci, w których imieniu występuje dana litera idą za,,mamą kaczką”.
,,Jaka to litera” - wybrane dziecko wskazuje dowolną literę swojego imienia, dzieci podają nazwę tej litery.
,,Lista obecności” - ustawianie się dzieci pod swoim imieniem po zmianach miejsca kartek z imionami.
LISTOPAD
Wprowadzenie zabaw z wizytówkami.
„Moje imię” - zabawa z wizytówkami, wyszukiwanie swojego imienia wśród imion wszystkich dzieci.
,,Pociąg” - dzieci tworzą pociąg, poruszają się w rytm muzyki. Na przerwę w muzyce nauczycielka pokazuje wizytówkę wybranego dziecka, które opuszcza pociąg.
,,Krzesełka w kole” - dzieci tańczą w rytm muzyki, na przerwę zajmują miejsce na swoim krzesełku.
GRUDZIEŃ
Kontynuowanie zabaw z wizytówkami.
,,Kto jest twoim sąsiadem” - odczytywanie imion dzieci sąsiadujących na ścianie imion.
,,Lista obecności” - odczytywanie imion nieobecnych kolegów.
,,Rozsypane wizytówki” - dzieci poruszają się w rytm muzyki, na przerwę w muzyce siadają obok wizytówki ze swoim imieniem.
STYCZEŃ
Kontynuowanie zabaw z wizytówkami.
„Krzesełka w kole” - przemieszczanie się w rytm melodii, rozpoznawanie swojego imienia oraz imion kolegów.
„Ciepło - zimno” - szukanie i odczytanie imion kolegów ukrytych w różnych miejscach sali.
„Gdzie się ukryła litera?” - wyszukiwanie wśród liter alfabetu pierwszej litery imion dzieci; doskonalenie zmysłu wzroku i słuchu
LUTY
Wprowadzenie wyrazów do globalnego czytania (4l.) n-lka wręcza dzieciom wprowadzone wyrazy, dzieci umieszczają pod obrazkami do globalnego czytania
Układanie swojego imienia z rozsypanki literowej wg wzoru.
,,Nasze literki” - dzieci siedzą na dywanie, przed każdym leży jego wizytówka. Nauczycielka pokazuje po kolei kilka liter alfabetu prosząc, aby przyszły do niej dzieci, które mają dane literki w swoim imieniu.
,,Mało nas” - dzieci w kole trzymają się za ręce i śpiewają piosenkę. przy słowach tylko nam (nauczycielka podnosi do góry dowolną wizytówkę a dzieci odczytują napisane na niej imię) … potrzeba.
MARZEC
Wprowadzenie wyrazów do globalnego czytania (4l.) jw.
Kontynuowanie zabaw z wizytówkami.
„Moje imię” - układanie według wzoru; wyszukiwanie pierwszej litery imienia w alfabecie.
,,Zgadnij, kto tu siedzi” - krzesła z imionami dzieci ustawione w kole, dzieci poruszają się podczas muzyki w wyznaczonym przez nauczycielkę kierunku. Na przerwę w muzyce zatrzymują się i odczytują imię właściciela krzesła.
,,Zgadnij, kogo brakuje?” - dzieci siedzą w kole na dywanie przed swoją wizytówką. Wybrane dziecko zamyka oczy, a w tym czasie wyznaczone dziecko chowa się. Dziecko odczytuje z wizytówki, kogo brakuje.
Układanie swojego imienia z rozsypanki literowej bez wzoru.
KWIECIEŃ
Wprowadzenie wyrazów do globalnego czytania (4l.) jw..
Układanie swojego imienia z rozsypanki literowej bez wzoru.
Kontynuowanie zabaw z wizytówkami.
„Krzesełka z wizytówkami” - utrwalenie swoich imion na krzesełkach oraz imion swoich kolegów.
,,Zgubiona literka” - poszukiwanie wśród liter rozsypanych na stoliku brakującej litery.
,,Moje literki” - wyszukiwanie kolejnych liter swojego imienia na ścianie liter.
MAJ
Zabawy utrwalające globalne czytanie swojego imienia i imion kolegi.
,,Czyja to karteczka?” - chętne dziecko losuje z koszyka jedną wizytówkę i wręcza ją koledze, którego imię jest na niej napisane. następnie ta osoba losuje karteczkę, odczytuje itd.
Próby składania imion kolegów wg wzoru.
Nazywanie świata (4l.).
etykietowanie zabawek z najbliższego otoczenia dziecka.
dzieci losują duplikaty tych słów, szukają ich wśród rozwieszonych napisów i porównują.
CZERWIEC
Nazywanie świata (4l.).
Etykietowanie zabawek z najbliższego otoczenia dziecka.
Kontynuowanie i utrwalenie zabaw z literkami. imionami
,,Czyje to stopy” - nauczycielka odrysowuje na kartonie stopy każdego dziecka i podpisuje imieniem. Każde dziecko szuka swoich stóp.
,,Poszukaj stopy kolegi” - dzieci siedzą w kole na dywanie, w środku koła leży karton ze stopami kolegów. Nauczycielka wydaje polecenie wybranemu dziecku,,poszukaj stopy kolegi, który siedzi po twojej prawej (lewej) stronie”.
Prowadząc zajęcia tą metoda zauważyłam duże zainteresowanie pismem wśród dzieci. Chętnie poznawały swoje imiona w formie pisanej, brały udział w zabawach, układały imiona z rozsypanki literowej.
Stopień opanowania umiejętności rozpoznawania swojego imienia i kolegów był bardzo zróżnicowany. Jedne dzieci szybko zdobyły tą umiejętność inne wolniej.
4, 5 latki
WRZESIEŃ
IMIONA
Zabawy z imionami
„ Czyje to imię” -nauczycielka pokazuje karteczki z imionami dzieci . Dziecko, które rozpozna swoje imię zabiera kartkę ze swoim imieniem, rozmieszcza ją w sali w dowolnym miejscu.
Lista obecności - ustawianie się dzieci pod swoim imieniem, codzienna zmiana miejsca karetek z imionami.
Poszukaj „swoich” liter - odszukiwanie „ swoich” liter w imionach kolegów
Literowe rodziny - nauczycielka prezentuje daną literę alfabetu, dzieci, w których imieniu znajduje się podana litera, tworzą „rodziny” liter.
„ Witam Cię” - dzieci siedzą w kole na dywanie leżą wizytówki z ich imionami. Na środek wchodzi jedno chętne dziecko, wybiera dowolna wizytówkę, odczytuje napisane na niej imię i daje koledze.
„Witam Cię”- (wersja utrudniona) nauczycielka podaje chętnemu dziecku wybrana wizytówkę, dziecko odczytuje napisane na niej imię i wręcza koledze.
PAŹDZIERNIK
Zabawy z imionami
„Łowimy imiona” - do wizytówek dopinamy spinacze i rozrzucamy je na dywanie. Za pomocą wędki z magnesem jedno z dzieci wyławia dowolną karteczkę, odczytuje jakie imię jest na niej napisane i wręcza odpowiedniemu koledze. Jeśli nie potrafi odczytać, do kogo należy wizytówka musi ją wrzucić z powrotem do „wody”.
„ Zabawa w kole” - nauczycielka rozdaje wizytówki na „chybił-trafił”. Jedno dziecko pozostaje bez karki i szuka napisu ze swoim imieniem u innych dzieci. Po znalezieniu wizytówki zabiera ja koledze, który teraz musi znaleźć swoją itd.
„Szukanie liter w imionach” - odnajdywanie na ścianie wszystkich imion w których znajduje się podana litera, przeliczanie imion w których występuje wskazana litera, odnajdywanie w imionach dwóch podanych liter
„ Szukanie liter w imionach” - ( wersja utrudniona) szukanie imion w których brak wskazanej litery
PREZENTACJA ALFABETU
Umieszczenie na ścianie wszystkich liter alfabetu
„Królująca litera” - nauczycielka codziennie prezentuje wybraną literę alfabetu (małą, wielką). Dzieci mają za zadanie odnalezienie tych liter na swych wizytówkach. Kto posiada w swoim imieniu wielką literę - zostaje jej królem lub królową, a kto ma małą - księciem lub księżniczką. Osoby te otrzymują korony z kartonu. Podczas prezentacji kolejnych liter nauczycielka zwraca dzieciom uwagę na jej wygląd, kształt, budowę i z czym się kojarzy. Omawia jej brzmienie w różnych wyrazach (zmiękczenia, dwuznaki). Zabawa ta prowadzona jest przez kolejne dni, może trwać nawet ponad miesiąc.
„ Pociąg” - dzieci ustawiają się w pociąg każde z nich trzyma w ręku kartonik z dowolną literka którą wcześniej samo wybrało. Jest to bilet uprawniający do nazwy. W sali rozstawione są tyczki do których nauczycielka przyczepia takie same literki, jakie posiadają dzieci. Dzieci śpiewają piosenkę „Jedzie pociąg...” pociąg porusz się po sali i zatrzymuje przy tyczkach. Dzieci które mają kartonik z taką samą literką jaka jest przyczepiona do tyczki, przy której stoi pociąg, podnoszą literkę do góry.
LISTOPAD
„Loteryjka” - nauczycielka prezentuje kolejne litery alfabetu, dzieci umieszczają znak (zakolorowując ją) przy każdej kolejnej literze, którą odnalazły w swoim imieniu. Wygrywa ten, kto pierwszy wypełni swą kartę.
„Loteryjka fonetyczna” - nauczycielka umieszcza dowolny rzeczownik.
dzieci w których imieniu występują litery z tego wyrazu zgłaszają ten fakt i zaznaczają „pchełką” na wizytówce. Następnie umieszczony jest inny wyraz. Ta osoba, która pierwsza zaznaczy wszystkie litery swego imienia - wygrywa. Z biegiem czasu wyrazy mogą zacząć proponować dzieci. Chcąc wygrać podają zwykle słowa, które zawierają „ich' litery.
„ Kto ma literkę” - nauczycielka wymienia dowolna literkę, dzieci sprawdzają na swoich wizytówkach i to, które odnalazło podaną literę wchodzi do środka kręgu.
GRUDZIEŃ
TARG LITER
Układanie swojego imienia z rozsypanki literowej wg wzoru, a następnie z pamięci. Nauczycielka ukazuje dzieciom możliwość ułożenia nowych słów z liter ich imienia. Uświadamia dzieciom że za pomocą liter swojego imienia można utworzyć ograniczona liczbę słow. Aby móc napisać wszystko, musimy zdobyć wszystkie litery alfabetu.
„Sklep z literkami własnego imienia” - dziecko posiada litery swojego imienia, które otrzymało w kopercie od nauczycielki. Kupuje od nauczycielki wszystkie litery, które występują w innych wariantach jego imienia np. Ania, Aneczka, Anusia
„ Kupowanie liter” - dziecko kupuje u nauczycielki dowolną liczbę liter ze swojego imienia
„ Wymiana liter” - dzieci wymieniają litery miedzy sobą, kompletując kolejne litery alfabetu. Operacja wymiany przepleciona jest czynnościami manualnymi bowiem dzieci uzyskane litery naklejają na przygotowany uprzednio pasek papieru.
STYCZEŃ
W dalszym ciągu kontynuacja targu liter.
„Gra w sylaby” - dzieci losują po dwie karty z sylabami. Próbują je połączyć i odpowiedzieć na pytanie „masz słowo, czy nie masz słowa?”. Komu wyrazy ułożą się w słowo ten wygrywa. W karty sylabowe można wpisać małe jednosylabowe słowa - rzeczowniki, które zawsze wygrywają, gdy się je rozpozna.
LUTY
NAZYWANIE ŚWIATA
Umieszczenie napisów z nazwami przedmiotów znajdujących się w różnych częściach sali - przyporządkowanie odpowiedniej nazwy do przedmiotu.
„Czarodziejski worek” - każde dziecko losuje kartkę z nazwą rzeczownika i umieszcza ją przy odpowiednim przedmiocie. Następnie sprawdzają czy wszystko leży tak jak trzeba, zabawę tę można powtarzać kilkakrotnie do momentu zainteresowania dzieci.
Podczas tej zabawy warto zaobserwować jakie litery dziecku sprawiają największe trudności. Następnie opracować specjalny program wspierający dając dziecku nazwę literami, które sprawiają mu szczególną trudność.
„ Połącz w pary” - na środku każdego stolika leży kilka obrazków z różnymi przedmiotami, a na osobnym miejscu podpisy do tych obrazków. Każde dziecko wybiera dowolny kartonik, a następnie szuka do niego podpisu
MARZEC
„ Szukaj zabawki” - nauczycielka rozkłada na dywanie karteczki z nazwami zabawek. Dziecko wybiera dowolna karteczkę, odczytuje nazwę zabawki, a następnie szuka jej w sali. Zanosi karteczkę i kładzie ją na tym przedmiocie.
„Szukaj zabawki” (wersja utrudniona) - dziecko losuje dowolną kartkę odczytuje nazwę zabawki i umieszcza we właściwym miejscu.
„Zaczarowany koszyk” - nauczycielka trzyma w ręku koszyk w którym znajdują się obrazki różnych przedmiotów. Każde dziecko podchodzi do niej i wyjmuje dowolny obrazek. Rozgląda się po sali gdzie w różnych miejscach porozwieszane są karki z nazwami tych przedmiotów. Zadaniem dziecka jest odszukanie prawidłowego podpisu do swojego obrazka.
„ Podaj mi” - nauczycielka pokazuje kartonik z nazwą dowolnego przedmiotu, który znajduje się w sali i mówi „ podaj mi...”. Wskazane dziecko szuka w sali przedmiotu i przynosi go nauczycielce.
„Co to będzie” - nauczycielka prosi, aby dzieci rozejrzały się po sali i pokazały przedmiot, którego nazwa zaczyna się na podaną głoskę.
KWIECIEŃ
„Słońce - deszcz” - dzieci swobodnie biegają po sali przy akompaniamencie muzyki. Gdy muzyka milknie spoglądają na nauczycielkę która pokazuje napis „słońce” lub „ deszcz”. W zależności od tego co pokaże dzieci uśmiechają się lub udają smutek.
„ Analiza wyrazów” - chętne dziecko wybiera obrazek, dokonuje analizy nazwy przedmiotu znajdującego się na obrazku, a następnie układa wyraz z alfabetu ruchomego.
„Łowimy wyrazy” - do wyrazu dopinamy spinacze i rozrzucamy je na dywanie. Za pomocą wędki z magnesem jedno z dzieci wyławia dowolną karteczkę, odczytuje wyraz i umieszcza pod odpowiednim obrazkiem.
„Wiatraczek” - dzieci ustawione w kole otrzymują karteczki z wyrazami. Podczas muzyki dzieci podają karteczki w wyznaczonym przez nauczycielkę kierunku, na przerwę w muzyce wybrane dziecko odczytuje nazwę umieszczoną na kartce.
„Bingo wyrazowe” - każde dziecko otrzymuje kartkę z napisanymi kilkoma wcześniej poznanymi wyrazami oraz małe kartoniki do zakrywania. Nauczycielka dysponuje duplikatami tych słów. Demonstruje wylosowany przez siebie wyraz, a dzieci szukają go na swoich kartkach i zakrywają małą karteczką. To z dzieci, które pierwsze zakryło wszystkie słowa wygrywa.
MAJ
„Rybak” - nauczycielka rozsypuje na dywanie karteczki z wyrazami i wpiętym spinaczem. Dzieci kolejno wyławiają „rybki” za pomocą wędki z magnesem. Mogą je jednak zachować wtedy gdy potrafią przeczytać wyraz. Jeśli nie muszą wrzucić „rybkę” do jeziora. Wygrywa to dziecko, które złowi najwięcej „rybek”.
„ Poznaj swoje ciało” - dzieci losują z pudełka kartki z zapisanymi częściami ciała i umieszczają w odpowiednich miejscach rysunku.
„Kto za oba stoi” - dzieci podzielone na dwie grupy. Połowa dzieci siada na krzesełkach ustawionych w kole twarzą do środka i zamyka oczy do momentu przerwy w muzyce. Pozostałe dzieci maszerują w takt muzyki wokół krzesełek z wylosowanymi z koszyka rzeczownikami. W przerwie dzieci zatrzymują się za krzesełkami dzieci siedzących. Stojąc z tylu nie ujawniają się , a jedynie wysuwają przed oczy dzieci siedzących kartkę z rzeczownikiem i pytają: kto za tobą stoi? Zadaniem dziecka jest odczytanie wyrazu lub zdania. Jeśli wyraz lub zdanie zostanie prawidłowo odczytane następuje zmiana.
„Przeczytaj a potem narysuj” - nauczycielka rozdaje dzieciom karteczki z napisanym poleceniem. Dzieci czytają polecenie i rysują zgodnie z nim.
„Wykonaj moje polecenie” - - nauczycielka rozdaje dzieciom karteczki z napisanym poleceniem. Dzieci czytają polecenie i wykonują je.
CZERWIEC
W dalszym ciągu prowadzenie ćwiczeń utrwalających poznane gry i zabawy w celu nabywania umiejętności czytelniczych.
Obserwując postępy dzieci należy zwrócić uwagę, które ćwiczenia sprawiają im najwięcej trudności. Mając pełny obraz posiadanych umiejętności dzieci należy dalszą pracę planować i dostosować do ich indywidualnych możliwości i potrzeb.
8