Słowniczek pojęć dla studentów III roku Wydz. Lekarskiego.
PATOLOGIA UKŁADU POKARMOWEGO
Choroby ślinianek:
Sialoadenitis - zapalenie ślinianek;
a) acuta - ostre zap. ślinianek;
b) chronica - przewlekłe zap. ślinianek;
c) alergica - alergiczne zap. ślinianek;
d) rheumatica - gośćcowe zap. ślinianek;
e) mumps, parotitis epidemica - świnka, nagminne zap. ślinianki
przyusznej;
Sialolithiasis - kamica ślinianek;
Mucocoele -"torbiel"z zatrzymania;
Ranula - torbiel dna jamy ustnej;
Adenoma polymorphum, tumor mixtus - gruczolak wielopostaciowy, guz
mieszany;
Adenoma polymorphum malignum, - gruczolak wielopostaciowy
złośliwy
tumor mixtus malignus guz mieszany złośliwy;
Cylindroma, carcinoma adenoides - oblak, rak gruczołowato-
cysticum -torbielowaty;
Carcinoma planoepitheliale - rak płaskonabłonkowy;
Carcinoma clarocellulare - rak jasnokomórkowy, rak z komórek
/serosocellulare/ surowiczych;
Cystadenoma papillare - gruczolakotorbielak
lymphomatosum, brodawczakowaty limfatyczny,
tumor Warthin, guz Warthina;
adenolymphoma
Tumor mucoepidermalis - guz śluzowo - naskórkowy;
Oncocytoma - gruczolak kwasochłonny ziarnisty;
Choroby jamy ustnej:
Cheiloschisis - szczelina wargi górnej, warga
zajęcza;
Palatoschisis - szczelina podniebienia;
Fistula congenita labii - wrodzona przetoka wargi;
Anodontia - brak wykształcenia zębów;
Hypodontia - brak niektórych zębów;
Hyperodontia - zwiększenie liczby zębów:
a) spuria - rzekome;
b) vera - prawdziwe;
Microodontia - zmniejszenie wielkości zębów;
Macroodontia - zwiększenie wielkości zębów;
Caries dentium - próchnica zębów;
Pulpitis - zapalenie miazgi zęba;
Parodontopathiae - choroby przyzębia;
Cystis radicularis dentis - torbiel korzeniowa zęba;
Cystis primordialis - torbiel zawiązkowa zęba;
Cystis follicularis - torbiel pęcherzykowa;
Cystis ductus nasopalatinalis - torbiel przewodu nosowo-
-podniebiennego;
Cystis naso-alveolaris - torbiel nosowo-wyrostkowa;
Cystis globomaxillaris - torbiel kuleczkowo-szczękowa
/cystis fiissuralis lateralis/ /torbiel szczelinowo otoczona/;
Cystis simplex ossis - torbiel prosta kości;
Cystis aneurysmatica ossis - torbiel tętniakowata kości;
Ameloblastoma - szkliwiak;
a) folliculare - szkliwiak pęcherzykowaty;
b) plexiforme - szkliwiak splotowaty;
c) acanthomatosum - szkliwiak rogowaciejący;
d) basocellulare - szkliwiak podstawnokomórkowy;
e) granulosocellulare - szkliwiak ziarnistokomórkowy;
f) malignum - szkliwiak złośliwy;
Adenoameloblastoma - szkliwiak gruczołowaty;
Tumor epithelialis odontogenes - nabłonkowy, zębopochodny guz
wapniejący;
Fibroma cementificans - włókniak kostniwiejący;
Fibroma ossificans - włókniak kostniejący;
Fibroma ameloblasticum - włókniak szkliwiakowy;
Fibroma odontogenes - włókniak zębopochodny;
Fibrosarcoma ameloblasticum - włókniakoszkliwiak mięsakowy;
Dentinoma - zębiniak;
Odontoma - zębiak;
Odontoameloblastoma - zębiakoszkliwiak;
Odontoameloblastoma sarcomatosum - zębiakoszkliwiak mięsakowy;
Myxoma - śluzak;
Myxofibroma - śluzakowłókniak;
Cementoma - kostniwiak;
Cementoma gigantiformis - kostniwiak olbrzymi;
Cementoblastoma benignum - kostniwiak niezłośliwy;
Carcinoma intraosseum primitivum - pierwotny rak wewnątrzkostny;
Gingivitis - zapalenie dziąseł;
Stomatitis - zapalenie j. ustnej;
a) simplex seu catarrhalis - proste lub nieżytowe;
b) ulcerosa - wrzodziejące;
c) hyperplastica gravidarum - rozrostowe, ciążowe;
d) hyperplastica leucaemica - rozrostowe w białaczce;
Stomatitis herpetica - opryszczkowe zapalenie jamy
ustnej;
Stomatitis aphtosa - aftowe zapalenie jamy ustnej;
Epulis - nadziąślak;
Noma, cancer aquaticus, gangraena
oris - rak wodny, zgorzel policzka;
Lichen planus seu ruber Wilson - liszaj płaski lub czerwony
Wilsona;
Leucoplakia - leukoplakia;
Morbus Bowen - choroba Bowena;
Carcinoma cavi oris - rak jamy ustnej;
Carcinoma verrucosum - rak brodawkowaty;
Hypertrophia linguae congenita - wrodzony przerost języka;
Lingua plicata, scrotalis,
sulcata, dissecata - język pofałdowany;
Lingua saburalis - język obłożony;
Lingua villosa - język owłosiony;
Lingua geographica - język mapiasty;
Glossitis - zapalenie języka;
Myoblastoma linguae - guz ziarnistokomórkowy języka;
Neurofibroma linguae - nerwiakowłókniak języka;
Fibroma linguae - włókniak języka;
Papilloma planoepitheliale linguae- brodawczak płaskonabłonkowy
języka;
Carcinoma linguae - rak języka;
Choroby przełyku:
Oesophagitis - zapalenie przełyku;
Reflux oesophagitis - zarzucanie treści żołądkowej do
przełyku;
Cardiospasmus, achalasia - skurcz dolnego zwieracza
przełyku;
Agenesis oesophagi - brak zawiązka przełyku;
Atresia oesophagi - niedrożność przełyku;
Fistula oesophagi - przetoka przełyku;
Stenosis oesophagi - zężenie światła przełyku;
Hernia hiatus oesophagi - przepuklina rozworu przełykowego;
Megaoesophagus - patologiczna rozstrzeń przełyku;
Diverticula oesophagi - uchyłki przełyku;
Carcinoma planoepitheliale
oesophagi - rak płaskonabłonkowy przełyku;
Choroby żołądka:
Stenosis pylori - zwężenie odźwiernika;
Gastritis - zapalenie żołądka:
a) acuta - ostre zap. żołądka;
- haemorrhagica - ostre, krwotoczne zap. żołądka;
- erosiva - ostre, wrzodziejące zap. żołądka;
b) chronica - przewlekłe zapalenie żołądka;
- superficialis - powierzchowne, przewlekłe z.
żołądka;
- simplex - proste, przewlekłe zap. żołądka;
- partim atrophica - przewlekłe zapalenie żołądka
częściowo zanikowe;
- atrophica - przewlekłe zap. żołądka zanikowe;
- hypertrophica - przewlekłe zap. ż. przerostowe;
- granulomatosa - przewlekłe zap. ż. ziarniniakowe;
- eosynophilica - przewlekłe zap. ż. oezynofilowe;
Ulcus acutum ventriculi - ostry wrzód żołądka;
Ulcus chronicum,pepticum - przewlekły wrzód, trawienny
żołądka;
Adenoma ventriculi - gruczolak żołądka;
Adenoma papillare /villosum/ - gruczolak brodawczakowaty
ventriculi /kosmkowy/ żołądka;
Adenoma tubulare ventriculi - gruczolak cewkowy żołądka;
Adenoma tubulo-villosum ventriculi- gruczolak cewkowo-kosmkowy
żołądka;
Adenocarcinoma ventriculi - gruczolakorak żołądka;
a) papillare - brodawkowy gruczolakorak żołądka;
b) tubulare - cewkowy gruczolakorak żołądka;
c) mucinosum - śluzowy gruczolakorak żołądka;
d) mucocellulare - sygnetowatokomórkowy
/śluzowokomórkowy/ gruczolakorak
żołądka;
e) adenoplanoepitheliale - częściowo płaskonabłonkowy;
Carcinoma planoepitheliale
ventriculi - rak płaskonabłonkowy żołądka;
Carcinoma non differentiatum vel
solidum ventriculi - rak niezróżnicowany lub lity
żołądka;
Carcinoid /argentaffinoma/
ventriculi - rakowiak żołądka;
Choroby jelit, wyrostka robaczkowego i otrzewnej:
Megacolon congenitum - choroba Hirschprunga;
Megacolon acquisitum - j. grube olbrzymie nabyte;
Anus nonperforatus - nie udrożniony odbyt;
Adhesiones intestini - zrosty jelita;
Invaginatio intestini - wgłobienie jelita;
Obturatio intestini - zatkanie światła jelita;
Torsio intestini - skręt jelita;
Infarctus haemorrhagicus ilei - zawał krwotoczny jelita;
Enteropathia acuta haemorrhagica - ostra krwotoczna enteropatia
ilei jelita;
Enteritis - zapalenie j. cienkiego;
Typhus abdominalis - dur brzuszny:
a) stadium intumescentiae
medullaris - stadium obrzmienia rdzeniastego;
b) stadium escharoticum - stadium tworzenia się strupów;
c) stadium ulcerationis - stadium owrzodzeń;
d) stadium depurationis - stadium oczyszczania owrzodzeń;
Enteritis regionalis, morbus Crohn- choroba Leśniewskiego - Crona;
Morbus coeliacus - celiakia, enteropatia glutenowa,
sprue nietropikalna;
Polypus iuwenilis - polip młodzieńczy;
Polypositas familiaris - polipowatość rodzinna;
Adenoma intestini - gruczolak jelita;
a) tubulare - cewkowy;
b) villosum - kosmkowy;
c) tubulo-villosum - cewkowo-kosmkowy;
Carcinoma intestini - rak jelita;
Carcinoid, argentaffinoma,
APUD-oma intestini - rakowiak jelita;
Adenocarcinoma muciparum - gruczolakorak śluzotwórczy;
Adenocarcinoma gelatinosum - gruczolakorak galretowaty;
Varices haemorrhoidales ani - żylaki odbytu;
Colitis - zapalenie jelita grubego:
a) granulomatosa - ziarniniakowe zap. j. grubego;
b) ulcerosa - wrzodziejące zap. j. grubego;
c) pseudomembranosa - rzekomobłoniaste zap. j. grubego;
d) uraemica - mocznicowe zap. j. grubego;
Appendicitis - zapalenie wyrostka robaczkowego:
a) acuta - ostre zap. wyrostka robaczkowego;
b) chronica - przewlekłe zap. wyr. robaczkowego;
c) phlegmonosa - ropowicze zap. wyr. robaczkowego;
d) pseudoneoplasmatica - rzekomonowotworowe zap. wyr. rob;
Mucocoele - "torbiel" z zatrzymania;
Peritonitis - zapalenie otrzewnej:
a) diffusa - rozlane zapalenie otrzewnej;
b) circumscripta - ograniczone zapalenie otrzewnej;
c) purulenta - ropne zapalenie otrzewnej;
Mesothelioma peritonei - śródbłoniak otrzewnej;
Pseudomyxoma peritonei - śluzak rzekomy otrzewnej;
Retroperitonitis sclerosans,
fibromatosis retroperitonealis - zaotrzewnowe zap. włókniejące;
Choroby wątroby, dróg żółciowych, trzustki:
Fibrosis hepatis congenita
/fibrocholangiomatosis hepatis/ - wrodzone zwłóknienie wątroby;
Hepar polycysticum - torbielowatość wątroby;
Atresia ductuum biliferorum - wrodzona atrezja wewnątrzwątrobo-
intrahepaticorum congenita -wych przewodów żółciowych;
Syndroma vel morbus Budd-Chiari - zespół lub choroba Budd-Chiari:
a) hyperaemia passiva acuta - przekrwienie bierne, wczesne
recens hepatis wątroby;
b) hepar moschatum - wątroba muszkatołowa;
c) atrophia hepatis rubra, - zanik czerwony wątroby,
hepar moschatum atrophicum wątroba muszkatołowa zanikowa
d) induratio hepatis venostatica - stwardnienie zastoinowe
wątroby;
Cirrhosis hepatis - marskość wątroby:
a) biliaris primaria - żółciowa, pierwotna m. wątroby;
b) biliaris secundaria - żółciowa, wtórna marskość
wątroby;
c) florida - galopująca marskość wątroby;
d) postinflammatoria - pozapalna marskość wątroby;
e) postnecrotica - pomartwicza marskość wątroby;
f) macronodularis - wielkoguzkowa marskość wątroby;
g) micronodularis /portalis/ - drobnoguzkowa, wrótna;
h) completa - dokonana;
i) incompleta - niedokonana;
Hepatitis - zapalenie wątroby;
a) purulenta - ropne zapalenie wątroby
b) nonpurulenta - nieropne zapalenie wątroby;
- viralis - wirusowe zapalenie wątroby;
- reactiva non-specyfica - odczynowe, niespecyficzne
zapalenie wątroby;
c) necroticans diffusa - martwicze, rozlane zap. wątroby
/fulminans/ /zlewne/;
d) chronica persistens - przewlekłe, nie postępujące;
e) chronica agressiva - przewlekłe, agresywne
zap.wątroby;
f) gigantocellularis
/neonatalis/ - olbrzymiokomórkowe zap. wątroby;
g) lobularis - zrazikowe zapalenie wątroby;
h) portalis - wrotne zapalenie wątroby;
i) periportalis - okołowrotne zapalenie wątroby;
Cholangitis - zapalenie dróg żółciowych:
a) purulenta, non destrictiva - ropne zapalenie dróg żółciowych;
nie niszczące;
b) nonpurulenta, destructiva - nieropne, niszczące zap. dróg
żółciowych;
Carcinoma hepatocellulare - rak z hepatocytów;
Carcinoma cholangiocellulare - rak z nabłonka przewodzików;
Hepatoblastoma - wątrobiak płodowy;
Cholecystitis - zapalenie pęcherzyka żółciowego:
a) necroticans - martwicze zap. p. ciowego;
b) phlegmonosa - ropowicze zap. p. żółciowego;
c) chronica - przewlekłe zap. p. żółciowego;
Hydrops vesicae felleae - wodniak pęcherzyka żółciowego;
Empyema " " - ropniak pęcherzyka żółciowego;
Cholelithiasis - kamica żółciowa;
Cholestasis - zastój żółci:
a) extrahepatica - zastój żółci w zewnątrzwątro-
bowych przewodach żółciowych;
b) intrahepatica - zastój żółci wewnątrzwątrobowych
przewodach żółciowych;
Icterus - żółtaczka;
Hypertensio portalis - nadciśnienie wrotne;
Pancreas annulare - trzustka pierścieniowata;
Cystes pancreatis - torbiele trzustki;
Necrosis telae adiposae pancreatis- martwica tkanki tłuszczowej
trzustki;
Necrosis Balser - martwica Balsera;
Necrosis pancreatis haemorrhagica - ostre krwotoczne zapalenie
trzustki;
Pancreatitis - zapalenie trzustki:
a) acuta haemorrhagica - ostre, krwotoczne zapalenie
trzustki;
b) acuta,serosa,interstitialis - ostre, surowicze, śródmiąższowe
zapalenie trzustki;
c) chronica calcificans - przewlekłe, zwapniające zapalenie
trzustki;
d) chronica recurrens - nawracające, przerywane zapalenie
trzustki;
Cystadenoma pancreatis - torbielako-gruczolak trzustki;
Carcinoma pancreatis - rak trzustki:
a) alveolare - rak pęcherzykowy trzustki;
b) cylindrocellulare - rak przewodowy trzustki;
Cystadenocarcinoma pancreatis - gruczolakorak torbielowaty
trzustki;
9