1. Zasady wyboru do Sejmu i Senatu
Jedynie posłowie i senatorowie są przedstawicielami narodu, przedstawicielami suwerena. Sejm -liczy 460 posłów. Senat- 100 senatorów
Nie można kandydować równocześnie do Sejmu i Senatu.
Nie można równocześnie być posłem i senatorem.
Zasady wspólne w wyborach do Sejmu i Senatu :
a) powszechność - czynne i bierne prawo wyborcze. Czynne- prawo wybierania: ukończone 18 lat w dniu wyborów, obywatelstwo polskie, posiada prawo wybierania Bierne- prawo być wybranym- 21 lat do Sejmu , a 30 lat do Senatu, obywatelstwo polskie, prawo wybierania.
(ograniczenia- pozbawienie praw publicznych prawomocnym wyrokiem Sądu Karnego, ubezwłasnowolnienie prawomocnym wyrokiem Sądu, pozbawienie praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu).
b) bezpośredniość- wymóg osobistego oddania głosu i wskazania konkretnego kandydata z listy wyborczej
c) tajność głosowania- w lokalu wyborczym powinny być warunki umożliwiające spełnienie wymogu tajnego głosowania
Zasady- dot. tylko wyborów do Sejmu :
a) równość
• pod względem formalnym - każdy z wyborców posiada równą liczbę głosów
• pod względem materialnym- siła każdego głosu jest równa
b) proporcjonalność -podział mandatów między poszczególne ugrupowania powinien być proporcjonalny do skali poparcia ze strony wyborców.
2. Przypadki skrócenia kadencji Sejmu.
▲ art. 98 Sejm sam może skrócić kadencje uchwałą większością co najmniej 2/3 głosów
ustawowej liczby posłów. Skrócenie kadencji Sejmu oznacza jednocześnie
skrócenie kadencji Senatu.
▲ w przypadku niepowodzenia 3 kolejnych procedur formowania Rządu.
Przed skróceniem kadencji Sejmu Prezydent zaciąga opinii Marszałków Sejmu i Senatu (art. 155. 2.)
▲ jeżeli w ciągu 4 miesięcy od dnia przedstawienia Sejmowi projektu ustawy
budżetowej, ta ustawa nie została przedłożona Prezydentowi RP do podpisu,
to Prezydent RP może skrócić kadencje Sejmu w ciągu 14 dni .
5. Rola Senatu w procesie ustawodawczym. Art. 121
Senat ma 30 dni (termin nieprzekraczalny) na zajęcie stanowiska co do ustawy uchwalonej przez Sejm: może przyjąć ją bez zmian, może uchwalić poprawki, może odrzucić ją w całości nie jest to wiążące dla Sejmu, gdyż uchwała Senatu może zostać odrzucona bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Jeżeli Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy nie podejmie stosownej uchwały, ustawę uznaje się za uchwaloną w brzmieniu przyjętym przez Sejm.
Senat może wnosić poprawki, ale tylko dotyczące tego, co było uregulowane przez
Sejm - nie ma kompetencji do dopisywania nowych treści.
Uchwała Senacka nie jest wiążąca dla Sejmu. Sejm może odrzucić uchwałę Senatu co do ustawy bezwzględną większością głosów w obecności kworum co
najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Art.235. 4. - zmiana Konstytucji przez Sejm i Senat - większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz Senat bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej ustawowej liczby senatorów.
Art. 90. 2 uchwała ustawy wyrażającej zgodę na ratyfikacje umowy międzynarodowej jest uchwalana przez Sejm większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz przez Senat większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.
6. W ramach jakich procedur Prezydent podpisuje ustawy. Art. 122 Art. 122. 3. Art. 122. 5
Art. 135. 7. Art.224.
▲ Prezydent podpisuje ustawę w ciągu 21 dni od dnia przedstawienia i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw RP.
▲Prezydent przed podpisaniem ustawy może wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie zgodności ustawy z Konstytucją.
▲Prezydent RP nie może odmówić podpisania ustawy, którą Trybunał Konstytucyjny uznał za zgodną z Konstytucją.
Trybunał nie ma terminów, a jedyny termin, który go obowiązuje dot. ustawy budżetowej -2 m-ce.
▲Jeżeli Prezydent RP nie wystąpił z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego może z umotywowanym wnioskiem przekazać ustawę Sejmowi do ponownego rozpatrzenia.
Po ponownym uchwaleniu ustawy przez Sejm większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów RP w ciągu 7 dni podpisuje ustawę i zarządza jej ogłoszenie w dzienniku ustaw RP - w tym przypadku Prezydentowi nie przysługuje prawo ponownego wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego.
W przypadku zmiany Konstytucji Marszałek Sejmu przedstawia Prezydentowi RP uchwaloną ustawę do podpisu.
▲Prezydent RP w ciągu 7 dni podpisuje ustawę budżetową, albo ustawę o prowizorium budżetowym przedstawionym przez Marszałka Sejmu. Prezydent ma 7 dni, nie może zawetować ustawy, a Trybunał Konstytucyjny ma na ewentualne rozpatrzenie 2 miesiące od złożenia wniosku w Trybunale.
Prezydent zobowiązany jest do podpisania ustawy, która Trybunał uznał za zgodną z Konstytucją , a nie może podpisać, gdy jest niezgodna.
▲ Prezydent może zawetować ustawę - polega to na skierowaniu przez Prezydenta
ustawy z umotywowanym wnioskiem do Sejmu w celu jej ponownego rozpatrzenia.
Sejm może odrzucić weto Prezydenta, uchwalając ustawę ponownie kwalifikowana
większością 2/3 głosów w obecności co najmniej polowy ustawowej liczby posłów.
W takiej sytuacji Prezydent musi podpisać ustawę w ciągu 7 dni.
7. Procedury formowania Rządu.
Pierwsza procedura -Art. 154. ½ .
■ Prezydent RP wyznacza Prezesa Rady Ministrów, który proponuje skład Rady
Ministrów.
■ Prezydent RP powołuje Prezesa Rady Ministrów wraz z pozostałymi członkami
Rady Ministrów w ciągu 14 dni od dnia pierwszego posiedzenia Sejmu lub
przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów i odbiera przysięgę od członków
nowo powstałej Rady Ministrów.
■ Prezes Rady Ministrów w ciągu 14 dni od dnia powołania przedstawia Sejmowi
program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania.
Wotum zaufania Sejm uchwala bezwzględną większością głosów w obecności
co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Druga procedura - Art. 154/3.
■ W razie nie powołania Rady Ministrów lub nie udzielenia jej wotum zaufania Sejm
w ciągu 14 dni od upływu terminu wybiera Prezesa Rady Ministrów oraz
proponowanych przez niego członków Rady Ministrów bezwzględną większością
głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Prezydent RP
powołuje tak wybraną Radę Ministrów i odbiera przysięgę od ich członków.
Trzecia procedura - Art. 155/1
W razie nie powołania Rady Ministrów lub nie udzielenia jej wotum nieufności Prezydent RP w ciągu 14 dni powołuje Prezesa Rady Ministrów i na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów, oraz odbiera od nich przysięgę.
Sejm w ciągu 14 dni od dnia powołania Rady ministrów przez Prezydenta RP, udziela
Jej wotum zaufania większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
8. Konstruktywne wotum nieufności. Art. 158
Dlaczego to wotum nieufności jest konstruktywne ?
Wotum nieufności wyraża Sejm Radzie Ministrów większością ustawowej liczby posłów, na wniosek zgłoszony przez co najmniej 46 posłów i wskazuje imiennie kandydata na Prezesa Rady Ministrów.
Wniosek poddany jest pod glosowanie po upływie 7 dni od dnia jego zgłoszenia.
Przegłosowanie tego wniosku o wotum nieufności powoduje przyjęcie przez Prezydenta dymisji Rządu a z drugiej strony jest aktem powołania wybranego przez Sejm nowego Prezesa Rady Ministrów, a na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę.
Powtórny wniosek o wotum nieufności może być zgłoszony nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od dnia zgłoszenia poprzedniego wniosku, a przed upływem 3 miesięcy, jeżeli wystąpi z nim co najmniej 115 posłów.
9. Wotum nieufności dla pojedynczego ministra. Art. 159
dotyczy sytuacji, gdy Sejm może wyrazić ministrowi wotum nieufności
nie ma konstruktywnego charakteru
wniosek o wyrażenie wotum nieufności może być zgłoszony przez co najmniej
69 posłów (15 % liczby posłów) a przegłosowany przez sejm większością głosów
ustawowej liczby posłów (z 231 posłów)
10. Wotum zaufania dla urzędującej Rady Ministrów Art.160
Prezes RM zwraca się do Sejmu o wyrażenie Radzie Ministrów wotum zaufania.
Wotum zaufania jest udzielane przez Sejm zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów
12. Przypadki dymisji Rady Ministrów
Dymisja rady ministrów składana jest przez Prezesa Rady Ministrów na pierwszym
posiedzeniu nowo wybranego Sejmu w przypadku:
▲ w sytuacji uchwalenia wotum nieufności dla Rady Ministrów Art. 158
▲ w sytuacji nie uchwalenia wotum zaufania dla Rady Ministrów Art.160
▲ rezygnacja Prezesa Rady Ministrów.
Prezydent może nie przyjąć tej rezygnacji
W przypadku dymisji Rządu Prezydent powierza ustępującej Radzie Ministrów
obowiązki do czasu powołania nowej Rady Ministrów
13 Czym jest Wymiar Sprawiedliwości - jakie organy go sprawują ?
Wymiar sprawiedliwości - to rozstrzyganie konfliktów prawnych przez Sądy.
Wymiar sprawiedliwości sprawują :
▲ sądy
▲ Sąd Najwyższy
▲ Sąd Powszechny Art. 177 ,
▲Sąd Administracyjny
▲ Sądy Wojskowe (nie ma tu Trybunałów).
▲ Sąd Wyjątkowy lub Tryb Doraźny - może być ustanowiony tylko na czas wojny.
Sądy Powszechne
Sądy powszechne mają zdecydowanie najszerszy zakres sprawowania wymiaru sprawiedliwości.
Sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości we wszystkich sprawach.
Wyjątkowo wymiar sprawiedliwości sprawowany jest przez inne kategorie sądów,
z wyjątkiem spraw zastrzeżonych ustawą dla innych sądów.
Sądy Powszechne orzekają - w zakresie prawa: - cywilnego - karnego- rodzinnego
prawa pracy
art. 183 Sad Najwyższy nadzoruje działalność Sądów Powszechnych i Wojskowych,
w zakresie orzekania - jest to tzw. nadzór judykacyjny.
Funkcjonują dwie formy nadzoru:
a) rozpatrywanie przez Sąd Najwyższy środków odwoławczych od orzeczeń sądów powszechnych i wojskowych.
b) Sąd Najwyższy podejmuje uchwały wyjaśniające zagadnienia prawne budzące wątpliwości w praktyce orzeczniczej.
49.Zasadnicze kompetencje Prezesa Rady Ministrów (art.148)
Reprezentuje Radę Ministrów
Kieruje pracami Rady Ministrów
Wydaje rozporządzenia
Zapewnia wykonanie polityki Rady Ministrów i określa sposoby jej wykonania
Koordynuje i kontroluje prace członków Rady Ministrów
Sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym w granicach i formach określonych w Konstytucji i ustawach
Jest zwierzchnikiem służbowym pracowników administracji rządowej
1. Zasady wyboru do Sejmu i Senatu
2. Przypadki skrócenia kadencji Sejmu
5. Rola Senatu w procesie ustawodawczym
6. W ramach jakich procedur Prezydent podpisuje ustawy
7. Procedury formowania Rządu.
8. Konstruktywne wotum nieufności
9. Wotum nieufności dla pojedynczego ministra
10. Wotum zaufania dla urzędującej Rady Ministrów
12. Przypadki dymisji Rady Ministrów
13 Czym jest Wymiar Sprawiedliwości - jakie organy go sprawują ?
49 Zasadnicze kompetencje Prezesa Rady Ministrów
4
4