Pancattaya Sutta MN 3 .102
Pięć i Trzy
(Pa¤cattayasuttaü)
1 Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Savatthi w Parku Anathapindiki. Tam odezwał się do mnichów tak: "Mnisi". "Czcigodny panie" odpowiedzieli. Zrealizowany rzekł to:
Bazowanie na przyszłej skończoności
2 Mnisi, są pewni mnisi i bramini, którzy stawiają hipotezy o przyszłej skończoności i utrzymują poglądy o przyszłej skończoności, przedstawiając rozliczne twierdzenia zawierające przyszłą skończoność.
1) Niektórzy przedstawiają (twierdzenia) jak to: "Postrzegające ja jest nienaruszone po śmierci.
2) Niektórzy przedstawiają (twierdzenia) jak to: "Niepostrzegające ja jest nienaruszone po śmierci.
3) Niektórzy przedstawiają (twierdzenia) jak to: " Ani-postrzegające-ani-nie-postrzegające ja jest nienaruszone po śmierci.
4) Lub opisują anihilację, zniszczenie i nie-istnienie egzystujących istot.
5) A niektórzy przedstawiają (twierdzenia) o Nibbanie tutaj i teraz.
I tak albo opisują nienaruszoność egzystującej istoty po śmierci, albo opisują (ostateczną) anihilację, zniszczenie i nie-istnienie egzystującej istoty albo zakładają Nibbanę tutaj i teraz. Tak te pięć jest trzema a te trzy pięcioma. To jest podsumowanie Pięciu i Trzech.
3 (1) Tutaj mnisi, kiedy mnisi i bramini opisują postrzegające ja nienaruszone po śmierci, to ci dobrzy mnisi i bramini opisują te nienaruszone po śmierci postrzegające ja jako:
materialne
niematerialne
ani-materialne-ani-nie-materialne
postrzegające jedność
postrzegające różnorodność
postrzegające ograniczoność
postrzegające nieograniczoność
4 Lub jeszcze poza tymi wymienionymi, (pewni) inni (podobnie) przedstawiają (twierdzenia o) świadomości jako absolucie, bezgranicznym i niewzruszonym, wykraczającym poza te (wpierw wymienione).
5 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko to) w taki sposób: Kiedy mnisi i bramini opisują postrzegające ja nienaruszone po śmierci, wtedy ci dobrzy mnisi i bramini opisują postrzegające ja nienaruszone po śmierci jako materialne, niematerialne, ani-materialne-ani-nie-materialne, postrzegające jedność, postrzegające różnorodność, postrzegające ograniczoność, postrzegające nieograniczoność, lub jeszcze jacyś inni przedstawiają (twierdzenia) o bazie nicości tak: 'Tu nic nie ma' jako bezgranicznej i niewzruszonej, której percepcja zdeklarowana jest przez nich jako najczystsza, najdoskonalsza, najwyższa, nie do przewyższenia z tych rodzajów percepcji niezależnie czy to percepcji materialnych, czy percepcji niematerialnych czy percepcji jedności czy percepcji różnorodności. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
6 (2) Tutaj mnisi, kiedy mnisi i bramini opisują nie-postrzegające ja nienaruszone po śmierci, to ci dobrzy mnisi i bramini opisują te nienaruszone po śmierci nie-postrzegające ja jako:
materialne
niematerialne
materialne i niematerialne
ani-materialne-ani-nie-materialne
7 Tutaj, oponują oni tym dobrym mnichom i braminom którzy opisują postrzegające ja nienaruszone po śmierci. Dlaczego tak jest? (Ponieważ zakładają oni tak:) "Percepcja jest chorobą, nowotworem, strzałą; (ale) jest coś (bardziej) spokojnego, nadrzędny cel, mianowicie nie-percepcja".
8 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko) to w ten sposób: Kiedy mnisi i bramini opisują nie-postrzegające ja nienaruszone po śmierci, wtedy ci dobrzy mnisi i bramini opisują nie-postrzegające ja nienaruszone po śmierci jako materialne, niematerialne, ani-materialne-ani-nie-materialne, (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
9 (3) Tutaj, mnisi kiedy mnisi i bramini opisują ani-postrzegające-ani- niepostrzegające ja nienaruszone po śmierci, to ci dobrzy mnisi i bramini opisują te nienaruszone po śmierci ani-postrzegające-ani-nie-postrzegające ja jako:
materialne
niematerialne
materialne i niematerialne
ani-materialne-ani-nie-materialne
10 Tutaj, oponują oni tym dobrym mnichom i braminom którzy opisują postrzegające ja nienaruszone po śmierci. Jak również oponują tym dobrym mnichom i braminom, którzy opisują nie-postrzegające ja nienaruszone po śmierci. Dlaczego tak jest? (Ponieważ zakładają oni tak:) "Percepcja jest chorobą, nowotworem, strzałą; (ale) jest coś (bardziej) spokojnego, nadrzędny cel, mianowicie ani-percepcja-ani-nie-percepcja.
11 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko) to w ten sposób: Kiedy mnisi i bramini opisują ani-postrzegające-ani- nie- postrzegające ja nienaruszone po śmierci, wtedy ci dobrzy mnisi i bramini opisują ani-postrzegające-ani- nie- postrzegające ja nienaruszone po śmierci jako materialne, niematerialne, ani-materialne-ani- nie-materialne. Ale kiedy jakiś mnich czy bramin opisuje, że do osiągnięcia tej bazy (ani-percepcji-ani-nie-percepcji) dochodzi przy pełnych determinacjach tego co do zobaczenia, usłyszenia, odczucia i poznania, to proklamuje on dokładnie to co przeszkadza w osiągnięciu tej bazy; gdyż nie ogłasza się osiągnięcia tej bazy z takimi determinacjami; taka baza jest osiągalna w osiągnięciu (tylko) ze zredukowanymi determinacjami. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
12 (4) Tutaj mnisi, są tacy mnisi i bramini, którzy opisują anihilacje, zniszczenie i nie-istnienie egzystujących istot. Oponują oni tym dobrym mnichom i braminom, którzy opisują postrzegające ja nienaruszone po śmierci i oponują oni tym dobrym mnichom i braminom, którzy opisują nie-postrzegające ja nienaruszone po śmierci i oponują oni tym dobrym mnichom i braminom, którzy opisują ani-postrzegające- ani-nie-postrzegające ja nienaruszone po śmierci. Dlaczego tak jest? Ponieważ ci wszyscy mnisi i bramini są zaprzęgnięci do koła (narodzin) poza (tym życiem), tylko afirmują swe przywiązania tak: "Będziemy po śmierci tacy, będziemy po śmierci tacy". Tak jak handlarz udający się na targ, myśli: "Z tego to wyniknie dla mnie, z tego dostanę to", tak też, ci dobrzy mnisi i bramini wyobrażają sobie: "Będziemy tacy po śmierci, będziemy tacy po śmierci".
13 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko) to w ten sposób: Są mnisi i bramini opisujący ostateczną anihilację, zniszczenie i nie-istnienie egzystujących istot. Z powodu strachu przed egzystującym ciałem, z powodu zdegustowania istniejącym ciałem, utrzymują oni bieg dookoła tego samego egzystującego ciała. Tak jak pies na smyczy umocowanej do drąga lub palika biega dookoła kołując dookoła tego samego drąga czy palika, tak ci dobrzy mnisi i bramini z powodu strachu przed egzystującym ciałem, z powodu zdegustowania istniejącym ciałem, utrzymują oni bieg dookoła tego samego egzystującego ciała. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
14 Mnisi jacykolwiek mnisi i bramini stawiają hipotezy na temat przyszłej skończoności i utrzymują poglądy na temat przyszłej skończoności, przedstawiają rozliczne teorie zawierające przyszłą skończoność, wszyscy oni zakładają te pięć podstaw lub jedną z nich.
Bazowanie na przeszłej skończoności
15 Mnisi, są pewni mnisi i bramini, którzy stawiają hipotezy o przeszłej skończoności, przedstawiając rozliczne twierdzenia zawierające przeszłą skończoność. Oto co zakładają
1) Ja jest wieczne i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne.
2) Ja nie jest wieczne i świat jest…
3) Ja jest wieczne i nie-wieczne i świat jest….
4) Ja jest ani wieczne ani nie wieczne. I świat jest…
5) Ja jest skończone i świat jest….
6) Ja jest nieskończone i świat jest….
7) Ja jest skończone i nieskończone i świat jest…
8) Ja jest ani skończone ani nieskończone i świat jest…
9) Ja postrzega jedność i świat jest…
10) Ja postrzega różnorodność i świat jest…
11) Ja postrzega ograniczone i świat jest…
12) Ja postrzega nieograniczoność i świat jest…
13) Ja doznaje tylko przyjemności i świat jest…
14) Ja doznaje tylko bólu i świat jest…
15) Ja doznaje obu: przyjemności i bólu i świat jest…
16) Ja doznaje ani bólu-ani-przyjemności i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne.
16 (1) Tutaj, jakikolwiek mnich czy bramin którego założenie i pogląd jest taki: "Ja jest wieczne i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne", żeby miał jakąś osobistą, oczyszczoną i jasną wiedzę poza wiarą, poza preferencjami, poza oralną tradycją, poza dyskutowaniem dowodów, poza upodobaniem do poglądów - to niemożliwe. Teraz gdy nie ma właściwej osobistej wiedzy, oczyszczonej i jasnej, to nawet ta fragmentaryczna wiedza jaką wypracowali ci mnisi i bramini sama w sobie liczy się u nich za chwytanie. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
17 (2) Tutaj, jakikolwiek mnich czy bramin którego założenie i pogląd jest taki: "Ja jest wieczne i świat jest. Tylko to jest prawdą wszystko inne błędne", żeby miał jakąś osobistą, oczyszczoną i jasną wiedzę…Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
18 (3-16)…Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
Nibbana Tutaj i Teraz
19 (5) Tutaj mnisi, pewien mnich czy bramin, z uwolnieniem się od poglądów bazujących na przeszłej skończoności czy poglądów bazujących na przyszłej skończoności, z zupełnym odseparowaniem od więzów zmysłowego pragnienia, wkracza i trwa w szczęściu odosobnienia (myśląc:) "Bardziej spokojne jest to, nadrzędny cel jest taki, że wkroczyłem i trwam w szczęściu odosobnienia". Te szczęście odosobnienia zanika w nim. Z zanikiem szczęścia odosobnienia powstaje smutek; z zanikiem smutku powstaje szczęście odosobnienia. Tak jak światło słoneczne obejmuje tereny gdzie nie ma cienia a cień obejmuje tereny gdzie nie ma światła, tak też ze wstrzymaniem szczęścia odosobnienia, smutek powstaje, ze wstrzymaniem smutku powstaje szczęście odosobnienia.
20 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko to) w ten sposób: Ten dobry mnich czy bramin z uwolnieniem się od poglądów bazujących na przeszłej skończoności czy poglądów bazujących na przyszłej skończoności, z zupełnym odseparowaniem od więzów zmysłowego pragnienia, wkracza i trwa w szczęściu odosobnienia (myśląc:) "Bardziej spokojne jest to, nadrzędny cel jest taki, że wkroczyłem i trwam w szczęściu odosobnienia". Te szczęście odosobnienia zanika w nim. Z zanikiem szczęścia odosobnienia powstaje smutek; z zanikiem smutku powstaje szczęście odosobnienia. Tak jak światło słoneczne obejmuje tereny gdzie nie ma cienia a cień obejmuje tereny gdzie nie ma światła, tak też ze wstrzymaniem szczęścia odosobnienia, smutek powstaje, ze wstrzymaniem smutku powstaje szczęście odosobnienia. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
21 Tutaj mnisi, pewien mnich czy bramin, z uwolnieniem się od poglądów bazujących na przeszłej skończoności czy poglądów bazujących na przyszłej skończoności, z zupełnym odseparowaniem od więzów zmysłowego pragnienia i z przekroczeniem szczęścia odosobnienia wkracza i trwa w nie-materialnej przyjemności (myśląc:) "Bardziej spokojne jest to, nadrzędny cel jest taki, że wkroczyłem i trwam w nie-materialnej przyjemności". Ta nie-materialna przyjemność zanika w nim. Z zanikiem nie-materialnej przyjemności powstaje szczęście odosobnienia z zanikiem szczęścia odosobnienia powstaje nie-materialna przyjemność. Tak jak światło słoneczne obejmuje tereny gdzie nie ma cienia a cień obejmuje tereny gdzie nie ma światła, tak też ze wstrzymaniem szczęścia odosobnienia, powstaje nie-materialna przyjemność a ze wstrzymaniem niematerialnej przyjemności powstaje szczęście odosobnienia.
22 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko to) w ten sposób:…Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
23 Tutaj mnisi, pewien mnich czy bramin, z uwolnieniem się od poglądów bazujących na przeszłej skończoności czy poglądów bazujących na przyszłej skończoności, z zupełnym odseparowaniem od więzów zmysłowego pragnienia i z przekroczeniem szczęścia odosobnienia i przekroczeniem niematerialnej przyjemności wkracza i trwa w ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie (myśląc:) "Bardziej spokojne jest to, nadrzędny cel jest taki, że wkroczyłem i trwam w ani-bolesnym-ani- przyjemnym uczuciu". To ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie zanika u niego. Z zanikiem ani-bolesnego-ani-przyjemnego-uczucia powstaje nie-materialna przyjemność z zanikiem nie-materialnej przyjemności, powstaje ani-bolesne-ani-przyjemne-uczucie. Tak jak światło słoneczne obejmuje tereny gdzie nie ma cienia a cień obejmuje tereny gdzie nie ma światła, tak też ze wstrzymaniem nie-materialnej przyjemności, powstaje ani-bolesne-ani-przyjemne-uczucie, ze wstrzymaniem ani-bolesnego-ani- przyjemnego- uczucia powstaje nie-materialna przyjemność.
24 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko to) w ten sposób:…Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
25 Tutaj mnisi, pewien mnich czy bramin, z uwolnieniem się od poglądów bazujących na przeszłej skończoności czy poglądów bazujących na przyszłej skończoności, z zupełnym odseparowaniem od więzów zmysłowego pragnienia i z przekroczeniem szczęścia odosobnienia i przekroczeniem niematerialnej przyjemności i przekroczeniem ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia widzi tak: "Jestem spokojny, osiągnąłem Nibbanę, jestem bez chwytania.
26 Mnisi, Tathagata rozumie (wszystko to) w ten sposób: pewien mnich czy bramin, z uwolnieniem się od poglądów bazujących na przeszłej skończoności czy poglądów bazujących na przyszłej skończoności, z zupełnym odseparowaniem od więzów zmysłowego pragnienia i z przekroczeniem szczęścia odosobnienia i przekroczeniem niematerialnej przyjemności i przekroczeniem ani-bolesnego-ani -przyjemnego uczucia widzi tak: "Jestem spokojny, osiągnąłem Nibbanę, jestem bez chwytania". Z pewnością ten czcigodny zakłada drogę bezpośrednio do Nibbany. Jednak w chwytaniu (jako czyniący) ten dobry mnich czy bramin ciągle chwyta się poglądów bazujących na przeszłej skończoności czy poglądów bazujących na przyszłej skończoności, czy szczęścia odosobnienia, czy nie-materialnej przyjemności czy ani-bolesnego-ani-przyjemnego uczucia. A kiedy widzi on tak: "Jestem spokojny, osiągnąłem Nibbanę, jestem bez chwytania, samo to deklaruje się jako chwytanie z jego strony. (Teraz wszystko to) jest determinowane i przez to toporne; ale jest wstrzymanie determinacji, jest takie coś. Wiedząc tak i widząc ucieczkę z tego (wszystkiego) Tathagata wychodzi poza to (wszystko).
Najwyższy Spokój
27 Mnisi doskonały stan spokoju co niedościgniony, zastał odkryty przez Tathagatę, mianowicie wyzwolenie przez nie chwytanie, przez poznanie jakimi są powstanie, zanik, gratyfikacja, niebezpieczeństwo i ucieczka (w przypadku) sześciu baz dla kontaktu.
28 Mnisi to jest doskonały stan spokoju co niedościgniony, zastał odkryty przez Tathagatę, mianowicie wyzwolenie przez nie chwytanie, przez poznanie jakimi są powstanie, zanik, gratyfikacja, niebezpieczeństwo i ucieczka (w przypadku) sześciu baz dla kontaktu.
29 Oto co zostało powiedziane przez Zrealizowanego. Mnisi byli zadowoleni i ucieszeni słowami Zrealizowanego.