Metodyka nauczania i wychowania na I etapie edukacyjnym (zaliczenie z oceną)
Rozumienie pojęć i zakres relacji między tymi pojęciami: edukacja (dziesięciościan edukacji), nauczanie i wychowanie
edukacja ma wiele skladajacych sie na nia procesow skladowych: globalizacja (wojny, zagrozenia srodowiskowe), etatyzacja (panstwo, ustroj, zaleznosci), nacjonalizacja (narod, tradycje, odrebnosc), kolektywizacja, >>polityzacja, biuroktatyzacja i profesjonalizacja (to w jednym podpunkcie)<<, socjalizacja, >>inkulturacja i personalizacja<<, >>wychowanie i juryfikacja (obywatel)<<, >>ksztalcenie i humanizacja<<, homanizacja.anie, wychowanie;
Wychowanie- czyli świadome działanie przez wychowawcę na wychowanka mające na celu wytworzenie pewnej zmiany w jego osobowości. Zmiany te winny obejmować zarówno stronę poznawczą jak i instrumentalną, a sam proces zachodzący między nimi jest uwarunkowany wieloma czynnikami .
Nauczanie- Nauczanie to także systematyczne i zaplanowane działanie przez nauczyciela na ucznia. Nauczanie bowiem może być równocześnie wychowaniem. Z jednaj strony możemy mówić o kształtowaniu postaw, wartości a także przekonań, z drugiej strony możemy ograniczyć nauczanie do przyswajania nawyków i umiejętności oraz potrzebnych wiadomości.
systemy wychowania; ideologie wychowania; style wychowania;
ideologia wychowania:
- romantyczna
- transmisji kulturowej
-progresywna
Systemy wychowania
- chrześcijański
-liberalny
-socjalistyczny
Style wychowania
- autokratyczny- podejście skoncentrowane na nauczycielu, uczeń bierny
- demokratyczny- uczeń aktywnie uczestniczy w procesie nauczania, podejmuje decyzje po uzgodnieniu z nauczycielem
-liberalny - ingerowanie w zachowanie dziecka od czasu do czasu, wychowanie niekonsekwentne
funkcje i zadania szkoły wobec dziecka;
Zadania szkoły:
- realizacja programu nauczania
-trójpodmiotowość oddziaływań wychowawczych
- rozwijanie zdolności poznawczych
- kształtowanie pozytywnego stosunku do nauki
Funkcje szkoły
- Kształcąca - uczniom przekazywana jest wiedza naukowa. Praktycznie jest to jedyne miejsce systematycznego zgłębienia tej wiedzy. Dziecko w szkole uczy się naukowej interpretacji swoich spostrzeżeń, doznań, doświadczeń życiowych, a wiedza naukowa wyniesiona ze szkoły pozostaje na całe życie, jako zbiór racjonalnych, logicznych zasad i metod myślenia o świecie i ludziach. Szkoła stara się dawać całościowy pogląd na wiedzę człowieka o świecie, uczy elementów wszystkich nauk doniosłych dla zrozumienia współczesnej cywilizacji, także historii, dającej zrozumienie procesu dziejowego.
- wychowawcza- Kształtuje u dzieci ich postawy wobec rzeczy, ludzi, norm, wartości
- opiekuńcza- Zaspokaja podstawowe potrzeby, niezbędne dla prawidłowego rozwoju fizycznego i psychospołecznego uczniów
kompetencje nauczyciela wychowawcy;
Kompetencje nauczyciela to struktury poznawcze złożone z wiedzy, umiejętności dyspozycji i postaw nauczycieli niezbędnych do realizacji zadań wynikających z koncepcji edukacyjnych
Kompetencje nauczyciela wg Kwaśnicy
Praktyczno-moralne
- k. interpretacyjne - zdolności rozumiejącego odnoszenia się do świata
-k. moralne- do refleksji moralnej
- k. komunikacyjne- zdolność do dialogu
2. Techniczne
- normatywne
-metodyczne
- realizacyjne
zasady wychowania i błędy wychowawcze
błędy wychowawcze
- uprzedmiotowienie dziecka
-spostrzeganie dziecka jako niepełnowartościowego, gorszego od ciebie
- odczuwanie sytuacji twojej i dziecka za niezmiernie trudną
- rygoryzm
-agresja
-hamowanie aktywności
-obojętność
- eksponowanie siebie
-wyręczanie
-idealizacja dziecka
-niekonsekwencja
Diagnoza i terapia trudności szkolnych (zaliczenie z oceną)
pojęcie trudności w uczeniu się wg M. Bogdanowicz (specyficzne i niespecyficzne);
- specyficzne - kiedy dzieci nie osiągają powodzeń w nauce mimo prawidłowego poziomu intelektualnego
- niespecyficzne- wszelkiego rodzaju trudności w uczeniu się uwarunkowane różnymi czynnikami
czynniki warunkujące proces uczenia się;
Wewnętrzne czynniki zależne od uczącego się:
- stan zdrowia
- konstrukcja układu nerwowego
- temperament
- możliwości poznawcze
- typy inteligencji
- style myślenia i nauczania
Czynniki zalezne od uczacego (zewn.)
wrodzone preferencje (zdrowie, temperament, styl naucz.),
Czynniki zalezne od nauczyciela
warsztat wykonywanej pracy (znajomość i dobor metod, form, srodkow, diagnoza pedagog.) --->
czynniki zewn. (obiektywne)
liczebnosc klas, oswietlenie, akustyka sal, temperatura, warunki lokalowe, dostep srodkow dydaktycznych, stosunek nauczycieli do innowancji, inne. ----> czynniki sytuacji (samopoczucie w danej chwili, stosunek do ucznia, warunki lokalowe)//// czynniki wewnetrzne oddzielnie, a cz.zewnetrzne, sytuacji i obiektywne razem
typy trudności wychowawczych i uwarunkowania;
Typy trudności:
Bierne trudności wychowawcze, takie dziecko charakteryzuje się:
- lękliwość przybierająca czasem postać fobii szkolnych,
- nieśmiałość w kontaktach społecznych,
-brak aktywności w domu rodzinnym i szkole,
- brak samodzielności,
- poczucie osamotnienia w środowisku społecznym (rodzinie, szkole, grupie rówieśniczej),
- brak zainteresowań,
- bezsenność.
Nadmiernie aktywne trudności wychowawcze, takie dziecko charakteryzuje się:
- nieskoordynowane ruchy,
- brak skupienia uwagi,
- obgryzanie ołówka lub paznokci,
- natręctwa i tiki nerwowe,
- zaburzenia w myśleniu, pamięci i mowie,
- błędne lub niedokładne wykonywanie zadań wynikające z szybkości działania,
- wzmożona wrażliwość i szybkość obrażania się, kradzieże, lękliwość, kłamstwo, agresja werbalna i fizyczna oraz przemoc emocjonalna i cielesna.
Uwarunkowania:
wewnatrzrodzinne, srodowiska lokalnego, nuda, niezaspokojone potrzeby psychospoleczne w rodzinie, uwarunkowania biopsychiczne, negatywne oddzialywania mass media
Pojęcia: trudności szkolne a niepowodzenia szkolne
Trudności w nauce wg H. Spionek
- w celu określenia sytuacji, kiedy uczeń pomimo starań nie potrafi w odpowiednim czasie przyswoić sobie wiedzy i umiejętności przewidzianych w procesie nauczania
-w celu określenia sytuacji, kiedy uczeń wprawdzie wykazuje postepy w nauce i otrzymuje oceny zadawalające, ale czyni to kosztem niewspółmiernie dużego wkładu pracy.
niepowodzenia w nauce ma się na ogół na uwadze te sytuacje, które charakteryzują się występowaniem wyraźnych rozbieżności między wymaganiami wychowawczymi i dydaktycznymi szkoły a postępowaniem uczniów oraz uzyskiwanymi przez nich wynikami nauczania
socjopatia a charakteropatia jako przykład zaburzeń rozwoju osobowości (rozumienie pojęć)
Socjopatia :
patologiczne kłamanie
zachowania manipulacyjne
ogromne poczucie własnej ważności
prezentacja wyjątkowego uroku osobistego
Te zachowania typowe są dla osobowości socjopatycznej, która nie respektuje norm społecznych i etycznych, wykazuje braki w empatii, brak wyrzutów sumienia, instrumentalnie traktuje innych (a relacje z innymi podporządkowane są osiąganiu własnych celów), odczuwa brak wstydu, skruchy czy poczucia winy.
Charakteropatia - zaburzenia osobowości wyrażające się zmianami charakterologicznymi -emocjonalno popędowymi. Typowe cechy charakteropatii to zmienność nastrojów, drażliwość, konfliktowość i niedostateczna kontrola reakcji uczuciowych, obniżenie uczuciowości wyższej. Wyżej opisane zmiany wy stępuj ą często po urazach.
aspekty dojrzałości szkolnej (wymienić, podać przykłady zadań diagnozujących i przykłady ćwiczeń terapeutycznych);
Dziecko dojrzałe do podjęcia nauki szkolnej:
chce się uczyć
z zadowoleniem i zaciekawieniem mówi o obowiazkach szkolnych
interesuje się czytaniem i pisaniem
swobodnie posługuje się mową
ma odpowiednio duży zasób słów
gotowość do nauki matematyki
w większym stopniu skupia uwagę
samodzielne
zaradność
łatwość w nawiązywaniu kontaktów
wybrane aspekty parcjalnych zaburzeń rozwoju psychoruchowego (percepcji wzrokowej, słuchowej, mowy, motoryki i lateralizacji); metody, techniki i narzędzia diagnostyczne oraz terapia;
tego nie opisywalam bo sama nie wiem może nam się to nie trafi albo coś wymyslimy
Aspekty diagnozy pedagogicznej: identyfikacyjna (d.typ.), genetyczna (d. genetyczna), celowościowa (d. zaczenia), fazy (d. fazy), rozwojowy, prognostyczny (d. progn.-rozwojowa)