Cykl Randle'a
- opisuje powiązania wewnątrzkomórkowego metabolizmu kwasów tłuszczowych i glukozy w komórkach mięśniowych
- opisany w 1963 roku przez Philipa Randle'a dla mięśni poprzecznie prążkowanych - serce i przepona szczura
- zgodnie z koncepcją cyklu preferowanym przez miocyty surowcem energetycznym są kwasy tłuszczowe
- mechanizm biochemiczny:
spalanie dużej ilości kwasów tłuszczowych w procesie β-oksydacji zwiększa stężenie acetylo-Coa i NADH w mitochondrium
podwyższone stężenie acetylo-CoA i NADH hamuje dehydrogenazę pirogronianową blokując tlenowy metabolizm glukozy
w wyniku wzrostu stężenia acetylo-CoA rośnie również stężenie produktów cyklu Krebsa w komórce, m.in. cytrynianu
cytrynian działa jako inhibitor fosfofruktokinazy 1 - głównego enzymu regulującego prędkość glikolizy
inhibicja fosfofruktokinazy 1 prowadzi do gromadzenia się glukozo-6-fosforanu w komórce
glukozo-6-fosforan działa jako inhibitor heksokinazy, co dodatkowo spowalnia glikolizę, zmniejsza zdolność komórki do gromadzenia glukozy, która w formie niezestryfikowanej nie jest skutecznie zatrzymywana w komórce
obniżone zostaje wchłanianie glukozy przez komórkę (decreased glucose uptake)
ponadto spowolniona zostaje synteza glikogenu
- zatem w wyniku nasilenia procesu beta-oksydacji:
spada tlenowy metabolizm glukozy
spada beztlenowy metabolizm glukozy
spada synteza glikogenu
zmniejsza się wchłanianie glukozy przez komórkę
- cykl Randle'a uważany jest za jeden z patomechanizmów zaburzeń kontroli glikemii
insulinooporne adipocyty uwalniają duże ilości FFA w wyniku wzmożonej lipolizy (w normalnych warunkach insulina poprzez spadek stężenia cAMP obniża aktywność HSL)
podwyższone stężenie i wzmożona beta-oksydacja wolnych kwasów tłuszczowych (FFA) w komórkach mięśniowych wywiera efekty biologiczne opisane wyżej
rezultatem jest ograniczenie zdolności mięśni do obniżania stężenia glukozy w osoczu przez jej wyłapywanie z krwi