Spis treści i załączników do dokumentacji oraz opisy i analiza realizacji wymagań na stopień awansu zawodowego - Małgorzata Kowalewska - czerwiec 2004r.

TECZKA 1 - KN, art. 9d, ust. 2

„wniosek o postępowanie kwalifikacyjne”

Spis treści i załączników:

1. Wniosek z dnia 25 czerwca 2004r.

2. Wniosek z dnia 5 czerwca 2003r.

TECZKA 2 - Rozp. MEN § 7, ust.1, pkt.1

„dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji zawodowych lub poświadczone kopie tych dokumentów”

Spis treści i załączników:

1. Akt nadania stopnia awansu zawodowego - potwierdzona kserokopia.

2. Świadectwo ukończenia Studium Pedagogicznego - potwierdzona kserokopia.

3. Dyplom ukończenia Studium Wychowania Przedszkolnego - potwierdzona kserokopia.

4. Świadectwo i zaświadczenie ukończenia Studium Specjalnego - nauczanie początkowe - potwierdzone kserokopie.

5. Dyplom ukończenia studiów magisterskich na kierunku „pedagogika” w zakresie pedagogiki wczesnoszkolnej z przedszkolną - potwierdzona kserokopia.

6. Dyplom ukończenia studiów podyplomowych kwalifikacyjnych w zakresie „Informatyka i statystyka w dydaktyce” - potwierdzona kserokopia.

7. Zaświadczenie ukończenia warsztatu przygotowującego do realizacji programu zajęć wychowawczo - profilaktycznych Spójrz inaczej w klasach I-III szkoły podstawowej - potwierdzona kserokopia.

8. Karta oceny pracy z dnia 17 marca 1998r. - potwierdzona kserokopia.

9. Wniosek o dokonanie oceny pracy - potwierdzona kserokopia.

10. Karta oceny pracy z dnia 3 grudnia 2002r. - potwierdzona kserokopia.

TECZKA 3 - Rozp. MEN § 7, ust.1, pkt.2

„zaświadczenie dyrektora szkoły o wymiarze zatrudnienia nauczyciela oraz zajmowanym przez niego stanowisku w okresie odbywania stażu”

Spis treści i załączników:

1. Zaświadczenie o zatrudnieniu w okresie stażu.

2. Zaświadczenie o zatrudnieniu w okresie stażu uzupełniającego.

3. Kwestionariusz osobowy - potwierdzona kserokopia.

TECZKA 4 - Rozp. MEN § 7, ust.1, pkt.3

„zatwierdzony plan rozwoju zawodowego oraz sprawozdanie z jego realizacji”

Spis treści i załączników:

1. Wniosek o rozpoczęcie stażu na stopień awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego z dnia 30 sierpnia 2000r.

2. Wniosek o rozpoczęcie stażu uzupełniającego dnia 26 sierpnia 2003r.

3. Skorygowany plan rozwoju zawodowego na okres stażu od 1 września 2000r. do 31 maja 2003r. wraz z załączonymi zadaniami na okres stażu uzupełniającego od 1 września 2003r. do 31 maja 2004r. (z wyjaśnieniem).

4. Skorygowane sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego w okresie stażu wraz ze sprawozdaniem z realizacji zadań zaplanowanych na okres stażu uzupełniającego (z wyjaśnieniem).

5. Plan rozwoju zawodowego na okres stażu od 1 września 2000r. do 31 maja 2003r.

6. Sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego w okresie stażu.

TECZKA 5 - Rozp. MEN § 7, ust.1, pkt.4

„ocena dorobku zawodowego za okres stażu”

Spis treści i załączników:

1. Ocena dorobku zawodowego za okres stażu od 1 września 2000r. do 31 maja 2003r.

2. Ocena dorobku zawodowego za okres stażu uzupełniającego od 1 września 2003r. do 31 maja 2004r.

TECZKA 6 - Rozp. MEN § 5, ust.2, pkt.1

„opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej”

Spis treści i załączników:

• Opis i analiza realizacji wymagania.

1. Zaprojektowanie, napisanie i wdrażanie Programu Wychowawczego Szkoły Podstawowej im. Stanisława Broniewskiego „Orszy” w Wałdowie Szlacheckim:

1. tekst programu - potwierdzona kserokopia;

2. zaprojektowanie i udział we wdrażaniu do realizacji Programu Wychowawczego Szkoły - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej;

3. scenariusz Pasowania Uczniów klasy I w roku szkolnym 2002/2003;

4. wstępna ocena wyników realizacji Programu…

2. Zaprojektowanie rocznego planu pracy wychowawcy klasowego:

1. zaprojektowanie rocznego planu pracy wychowawcy klasowego - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej;

2. wzory Planu działań wychowawczych dla klas I-III Szkoły Podstawowej oraz IV-VI Szkoły Podstawowej i I-III Gimnazjum - potwierdzone kserokopie;

3. Plan działań wychowawczych dla klasy I na rok szkolny 2002/2003 i Plan działań wychowawczych dla klasy II na rok szkolny 2003/2004 - potwierdzone kserokopie.

3. Zaprojektowanie, opracowanie i wdrażanie Programu Edukacji Regionalnej „Moja Mała Ojczyzna”:

1. tekst programu - potwierdzona kserokopia;

2. zaprojektowanie i udział we wdrażaniu do realizacji Programu Edukacji Regionalnej - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej;

3. scenariusz zajęć edukacji zintegrowanej w klasie II z wykorzystaniem treści Programu Edukacji Regionalnej „Moja mała Ojczyzna”;

4. wstępna ocena wyników realizacji Programu…

4. Urządzenie sali lekcyjnej zgodnie z wymogami edukacji zintegrowanej:

1. sala edukacji zintegrowanej - foto;

2. dowód wpłaty na konto Komitetu Rodzicielskiego z tytułu sprzedaży skryptów z informatyki - potwierdzona kserokopia;

3. spis firm i instytucji, do których wysłałam pismo z prośbą o finansowe wsparcie Szkoły;

4. korespondencja ze sponsorem - potwierdzone kserokopie;

5. dowód wpłaty na konto Komitetu Rodzicielskiego od sponsora - potwierdzona kserokopia.

5. Projektowanie i wykonywanie pomocy naukowych do kształcenia zintegrowanego oraz informatyki:

1. pracownia komputerowa - foto.

6. Włączanie do zajęć zintegrowanych elementów programu wychowawczo - profilaktycznego Spójrz inaczej (A.Kołodziejczyk, E.Czemierowska, T.Kołodziejczyk, Skarżysko-Kamienna 1997):

1. rejestr przeprowadzonych zajęć z włączeniem elementów programu wychowawczo - profilaktycznego Spójrz inaczej w latach 2000/2001, 2001/2002, 2002/2003, 2003/2004;

2. scenariusz zajęć edukacji zintegrowanej z elementem programu wychowawczo - profilaktycznego Spójrz inaczej dla klasy I.

7. Wdrażanie do realizacji elementów programów profilaktycznych:

1. scenariusz zajęć edukacji zintegrowanej z elementem programu promocji zdrowego uzębienia dla kl. I.

8. Uczestniczenie z uczniami w różnych formach kultury:

1. „Ważniejsze wydarzenia z życia klasy” i „Wycieczki” - tabele z dzienników lekcyjnych z lat 2000/2001, 2001/2002, 2002/2003, 2003/2004 - potwierdzone kserokopie;

2. „Kino w Szkole” - plakat;

3. scenariusz przedstawienia kukiełkowego na motywach baśni H.Ch. Andersena „Brzydkie kaczątko”;

4. podziękowanie z Domu Pomocy Społecznej w Grudziądzu.

9. Systematyczne podejmowanie działań mających na celu spójność oddziaływań edukacyjnych i wychowawczych Szkoły i Rodziców:

1. „Kontakty wychowawcy klasy z rodzicami” - tabele z dzienników lekcyjnych z lat 2000/2001, 2001/2002, 2002/2003, 2003/2004 - potwierdzone kserokopie;

2. rejestr przeprowadzonych zajęć integrujących oraz zajęć otwartych z Rodzicami i dla rodziców uczniów w latach 2000/2001, 2001/2002, 2002/2003, 2003/2004;

3. „Ważniejsze wydarzenia z życia klasy” - tabele z dzienników lekcyjnych z lat 2000/2001, 2001/2002, 2002/2003, 2003/2004 - potwierdzone kserokopie;

4. scenariusze zajęć integrujących dla uczniów i Rodziców: „Wigilia w klasie” i „Wielkanocne obyczaje”.

10. Zorganizowanie kursu obsługi komputera dla Rodziców:

1. plan zajęć kursu komputerowego dla Rodziców;

2. zaświadczenie Dyrektora Szkoły.

11. Systematyczne wykorzystywanie technologii komputerowej i informacyjnej w pracy pedagogicznej:

1. przykładowy rozkład materiału nauczania na miesiąc wrzesień dla klasy II;

2. przykładowe sprawdziany dla klasy II, III, I;

3. świadectwo szkolne - potwierdzona kserokopia;

4. arkusz ocen - potwierdzona kserokopia;

5. rejestr przeprowadzonych zajęć edukacji zintegrowanej z wykorzystaniem edukacyjnych programów komputerowych oraz Internetu w roku szkolnym 2001/2002, 2003/2004;

6. scenariusze zajęć edukacji zintegrowanej z wykorzystaniem komputera: „Kto stworzył Podhale?” (edukacyjny program komputerowy) i „Jaką nagrodę otrzymała Wisława Szymborska?” (Internet);

7. Witryna Zespołu Szkół im. Stanisława Broniewskiego „Orszy” w Wałdowie Szlacheckim - zrzuty ekranowe.

12. Prowadzenie (nieodpłatnie) koła informatycznego:

1. plan pracy koła informatycznego w roku szkolnych 2000/2001;

2. zaświadczenie Dyrektora Szkoły;

3. realizacja zajęć koła informatycznego - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej.

13. Prowadzenie szkolnego archiwum komputerowego:

1. zaświadczenia Dyrektora Szkoły;

2. prowadzenie szkolnego archiwum komputerowego - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej.

14. Pełnienie funkcji redaktora technicznego gazety szkolnej:

1. zaświadczenie Dyrektora Szkoły i opiekuna gazety szkolnej;

2. egzemplarz gazety szkolnej „Dzwonek”.

Opis i analiza realizacji wymagania.

1. Zaprojektowałam, napisałam i brałam udział we wdrażaniu do realizacji Programu Wychowawczego „Służę jak Orsza”.

2. W oparciu o Program Wychowawczy Szkoły zaprojektowałam wzór rocznego planu pracy wychowawcy klasowego, który został wdrożony w Zespole Szkół. Na jego podstawie napisałam plan działań wychowawczych dla klasy I, II i III Szkoły Podstawowej.

Podejmując pracę w obecnej Szkole zostałam wychowawcą klasy II. Choć moje zamierzenia wychowawcze są z reguły stosunkowo jasno zaprojektowane w mojej głowie, miałam zawsze trudności w formułowaniu planu pracy wychowawcy klasowego. Co roku od lat zastanawiam się, czy nie planuję przypadkiem za dużo, a może za mało. Bardzo pomocne są programy edukacji zintegrowanej, które same w sobie zawierają bardzo dużo treści wychowawczych. Powinnam się też kierować programem wychowawczym szkoły, a z tym różnie bywało. W szkołach, w których pracowałam, nie zawsze były one jasno i szczegółowo sformułowane. Podobnie było i tym razem. Dlatego też już w pierwszym roku pracy (i stażu) zaplanowałam, że zaprojektuję program wychowawczy Szkoły, a później skupię się na rzetelnym opracowaniu planu pracy wychowawcy klasowego.

Okazja nadarzała się niebywała, ponieważ jednym z zadań, określonym w Programie Rozwoju Szkoły, było nadanie Szkole imienia i uzyskanie Patrona, co nastąpiło w czerwcu 2001r. Kilka miesięcy później rozpoczęłam pracę nad projektem Programu Wychowawczego Szkoły. Rozpoczęłam ją od przestudiowania innych tego typu dokumentów (bardzo pomocny okazał się tu Internet) oraz od konsultacji z nauczycielami. Zapytałam ich, czego oczekują po Programie, jakie treści powinny być w nim zawarte. Bardzo ważna była też postać Patrona Szkoły, gdyż On sam niesie już pewne określone wartości.

Po kilku tygodniach pracy napisałam projekt Programu. Na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu 17 kwietnia 2002r. przedstawiłam projekt, który po wniesieniu drobnych poprawek przez członków Rady uzyskał Jej akceptację.

Do dnia dzisiejszego Program Wychowawczy podlegał niewielkim zmianom, z których najpoważniejsza dotyczyła rozszerzenia jego celów i treści na uczniów Gimnazjum, jako że wskutek zmian organizacyjnych Szkoła Podstawowa została połączona z Gimnazjum w Zespół Szkół, a imię nadane Szkole Podstawowej obecnie jest imieniem Zespołu Szkół.

Na bazie powstałego Programu Wychowawczego Szkoły napisałam w roku szkolnym 2002/2003 plan działań wychowawczych dla klasy I, z którego po raz pierwszy jestem całkowicie zadowolona. Plan jasno określa priorytetowe cele i zadania, a jednocześnie pozwala na pewną swobodę w doborze metod i form pracy.

Swój plan pracy pokazałam nauczycielom na posiedzeniu Rady Pedagogicznej i zachęciłam ich do zastosowania podobnej formy projektowania pracy wychowawczej. Wzór planu uzyskał akceptację nauczycieli. Przygotowałam wzorcowe wydruki, na których każdy nauczyciel wpisał własne cele i zadania do realizacji.

3. Zaprojektowałam Program Edukacji Regionalnej „Moja mała Ojczyzna” dla Zespołu Szkół. Brałam czynny udział w opracowaniu jego ostatecznej wersji, wdrożyłam go do realizacji w klasach I-III Szkoły Podstawowej

Edukacja regionalna w naszej Szkole miała do tej pory charakter nieco chaotyczny. Każdy wychowawca i nauczyciel realizował pewne treści z tego zakresu, jednak rzecz wymagała usystematyzowania. Zaproponowałam więc Radzie Pedagogicznej stworzenie Programu Edukacji Regionalnej, który pozwalałby na uporządkowane i systematyczne poznawanie swojego regionu, a jednocześnie uwzględniałby potrzeby i zainteresowania naszych uczniów oraz możliwości organizacyjne Szkoły. Moja propozycja spotkała się z zainteresowaniem. W efekcie w tworzeniu Programu brali udział wszyscy członkowie Rady Pedagogicznej.

Pracę nad Programem rozpoczęłam od analizy Rozporządzenia MENiS z dnia 26 lutego 2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, programów nauczania poszczególnych przedmiotów, a także od sprecyzowania potrzeb uczniów i nauczycieli dotyczących poznawania okolicy i regionu. Następnie stworzyłam „szkielet” Programu, czyli ustaliłam poszczególne jego rozdziały oraz wstępnie określiłam ich zawartość. Kolejnym etapem było szczegółowe określenie celów, treści, procedur osiągania celów, propozycji sposobu oceniania uczniów oraz zasad i sposobu ewaluacji Programu. Do tego zadania przystąpili wspólnie wszyscy nauczyciele Szkoły na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu 15 października 2002r. Podałam swoje propozycje, które zostały przyjęte bądź skorygowane stosownie do potrzeb i możliwości innych nauczycieli. Na tym samym posiedzeniu Program został zatwierdzony do realizacji.

4. Urządziłam salę lekcyjną zgodnie z wymogami edukacji zintegrowanej.

Kiedy w sierpniu 2000r. podejmowałam pracę w obecnej Szkole, została mi przydzielona sala w nowym skrzydle budynku. Byłam uradowana, ponieważ jest to największa powierzchniowo sala edukacji zintegrowanej i to od razu stworzyło możliwości urządzenia jej zgodnie z wymogami nałożonymi przez reformę.

Już w okresie wakacji rozpoczęłam pracę. W sali były nowe stoliki, krzesła i szafki. Z powodu wielkości sali zostały one bardzo luźno rozstawione, aby sprawić wrażenie zapełnienia. Ja ustawiłam stoliki ciaśniej i w ten sposób uzyskałam miejsce na urządzenie kącika „do posiedzenia”. Aby jednak siadać z uczniami w kręgu (jest to zalecana forma rozpoczynania zajęć w edukacji zintegrowanej), konieczne było przykrycie podłogi wykładziną. Niestety, ze względu na ograniczone możliwości finansowe, Pan Dyrektor nie mógł zakupić takowej. Rozpoczęłam poszukiwania, uwieńczone sukcesem. Nie udało mi się co prawda znaleźć sponsora na zakup nowej wykładziny, ale od znajomych osób otrzymałam w podarunku duży dywan, na którym bez obawy można było siadać. Moja praca polegała jedynie na wypraniu go.

Ponadto w kąciku znalazł się stolik do sprzętu audiowizualnego (również „z odzysku”), na którym stanął telewizor, odtwarzacz video i radiomagnetofon. Telewizor podarował Pan Dyrektor, zaś pozostały sprzęt (używany) zakupiłam z własnych funduszy.

W roku szkolnym 2002/2003 zakupiłam do sali nowy magnetowid i telewizor. Stało się tak dzięki podjętej przeze mnie inicjatywie pozyskania pieniędzy. Podczas wakacji letnich w 2002r. opracowałam skrypt do informatyki, który został później wydrukowany i sprzedawany uczniom naszej Szkoły. Fundusze uzyskane ze sprzedaży wystarczyły na zakup nowego magnetowidu. Pieniądze na telewizor częściowo uzyskałam od darczyńcy. W tym celu wystosowałam do 30 firm i instytucji pismo, zawierające prośbę o sponsoring. Jedna z firm odpowiedziała na moją prośbę, skutkiem czego na konto Komitetu Rodzicielskiego wpłynęła kwota 500 zł. Pozostałą sumę na telewizor otrzymałam od Zarządu Komitetu Rodzicielskiego.

W sali znajdowały się dwie duże tablice korkowe, na których na bieżąco pojawia się gazetka klasowa, a w niej wiadomości o klasie, aktualne wydarzenia, prace plastyczne uczniów. Ponadto w klasie znajduje się ścienna mapa Polski z herbami największych miast. Na ścianie pojawiają się też tablice, zawierające wiadomości z języka polskiego i matematyki. Niektóre tablice wykonałam sama, drukując je i oprawiając w folię.

Posiadam duży zbiór materiałów na gazetkę klasową. Od wielu lat zbieram różnego rodzaju ilustracje, wycinki prasowe, tworzę ręcznie lub komputerowo napisy tytułowe. W ten sposób mam duże archiwum, z którego korzystam, nie obawiając się, że temat powtarzający się corocznie będzie zilustrowany wciąż tymi samymi materiałami.

Ponieważ uczniowie w klasach młodszych wykonują bardzo dużo prac plastyczno - technicznych, zorganizowałam kącik prac uczniowskich. Przy ścianie postawiłam dwa małe regały (uzyskane w podarunku), na których uczniowie urządzają wystawki swej twórczości.

W szafkach znalazłam mnóstwo pomocy dydaktycznych. Niektóre niestety nie nadawały się już do użytku. Przez kilka dni segregowałam je, porządkowałam, układałam, a uzyskane w ten sposób puste półki przeznaczyłam dla uczniów. Przechowują tam przyborniki do zajęć plastyczno - technicznych oraz stroje gimnastyczne.

W przeciągu pierwszych miesięcy wspólnie z uczniami stworzyłam również klasowy „magazynek” materiałów i narzędzi plastyczno - technicznych. Dzięki temu nigdy nie ma takiej sytuacji, że uczeń nie wykonuje pracy „bo nie ma z czego”, zawsze może sięgnąć do klasowych zapasów. Są one na bieżąco uzupełniane.

Zgromadziłam również sporo przyborów do zajęć muzyczno - ruchowych. Zgodnie z myślą, że „muzyka jest wszędzie, trzeba tylko umieć ją znaleźć”, zbieram wszystko, co nadaje się do wytwarzania dźwięków lub służy uczniom do wyrażania uczuć podczas słuchania muzyki. Są to np. kubeczki po jogurtach z karbowanym brzegiem, różnego rodzaju pudełka i pałeczki, dzwonki choinkowe, szyfonowe chustki (doskonale nadają się do ćwiczeń tanecznych), metalowe koła i pręciki, będące imitacją trójkątów.

Stworzyłam namiastkę biblioteczki klasowej. Gromadzę w niej książeczki oraz czasopisma dla dzieci. W każdej chwili uczeń może skorzystać z biblioteczki oraz wypożyczyć książkę do przeczytania w domu. Posiadam również kasety z muzyką dla dzieci, z piosenkami, których uczniowie uczą się na zajęciach oraz filmy dydaktyczne na kasetach video. W przyszłości chciałabym stworzyć klasową videotekę, w której byłyby filmy nie tylko dydaktyczne, ale również adaptacje lektur szkolnych oraz inne filmy dla dzieci.

Uważam, że stworzyłam salę, w której przyjemnie i wygodnie mogę prowadzić zajęcia edukacji zintegrowanej. Uczniowie również mają wiele miejsca dla siebie oraz możliwość wykazania się gospodarnością, a także poczuciem ładu i porządku. Zaznaczyć należy, iż opiekę nad porządkiem w szafkach, na półkach, wystawkach zajmują się uczniowie dyżurni. Oni też opiekują się roślinnością w klasie, której jest bardzo dużo. Sądzę, że każdy nauczyciel chciałby mieć takie możliwości lokalowe, jakie mam ja, chociaż pomysłów na urządzenie sali byłoby wiele. Ja miałam taki, jaki przedstawiłam powyżej.

5. Projektowałam i wykonywałam pomoce naukowe do kształcenia zintegrowanego oraz informatyki.

Pomoce naukowe do edukacji zintegrowanej powstają na bieżąco, w zależności od potrzeb. Najczęściej są to różnego rodzaju materiały dydaktyczne, takie jak rozsypanki literowe, wyrazowe itp., krzyżówki, puzzle, ale też przedmioty służące ozdobieniu klasy czy zilustrowaniu tematyki zajęć, rekwizyty do inscenizacji szkolnych. W przeciągu minionych lat pracy wykonałam mnóstwo takich pomocy, jak każdy zresztą nauczyciel edukacji zintegrowanej, trudno więc wymienić je wszystkie. W minionym roku np. wykonałam rekwizyty do inscenizacji bajki „Księżniczka na ziarnku grochu” (korony, berło, niektóre stroje), flagi - chorągiewki państw unijnych.

W lutym 2001r. w Szkole powstała pracownia komputerowa z dziesięcioma stanowiskami. Ponieważ połowa komputerów została zakupiona ze środków własnych Szkoły i Rady Rodziców, nie starczyło już pieniędzy na jakiekolwiek „przyozdobienie” sali. Wykorzystałam więc płyty CD-ROM, dołączone do podręczników informatyki i wykonałam plansze o tematyce informatycznej, oprawiłam je w folię i powiesiłam na listwach ściennych, które przykręcił mi mąż. Wydrukowałam również Regulamin pracowni komputerowej i oprawiłam go w ramkę. Za szkolne fundusze zakupiłam białą tablicę i markery.

6. Realizowałam na zajęciach zintegrowanych elementy programu wychowawczo - profilaktycznego Spójrz inaczej (A.Kołodziejczyk, E.Czemierowska, T.Kołodziejczyk, Skarżysko-Kamienna 1997).

Program wychowawczo - profilaktyczny „Spójrz inaczej” autorstwa A. Kołodziejczyk, E. Czemierowskiej i T. Kołodziejczyk (Skarżysko-Kamienna 1997) proponuje bardzo interesujący zestaw zajęć, których realizacja pozwala na wytworzenie więzi między uczniami, zrozumienie własnych emocji, zachowań oraz kształtowanie w nich pożądanych postaw i zachowań. Ponieważ swego czasu uczestniczyłam w zajęciach warsztatowych, poświęconych temu programowi i bardzo przypadł mi do gustu, staram się wykorzystywać jego elementy w edukacji zintegrowanej. Treści programu dzielą się na trzy grupy, każda przeznaczona jest do realizacji w kolejnej klasie I-III.

Obejmując we wrześniu 2000r. wychowawstwo w klasie II już pierwszy dzień rozpoczęłam zajęciem z zakresu tego programu. Niektóre zajęcia w klasie II realizowałam z programu klasy I, ponieważ dopiero poznawałam dzieci i w tym zespole klasowym po raz pierwszy zostały wprowadzone elementy tego programu. Również w klasie III z powodzeniem realizowałam treści programu.

W ubiegłym roku szkolnym powierzono mi wychowawstwo w klasie I, więc realizacja programu przebiega zgodnie z jego założeniami. Podobnie jak w poprzednich latach, dopasowałam treści programu „Spójrz inaczej” do treści programu nauczania edukacji zintegrowanej i wpasowałam zajęcia wychowawczo - profilaktyczne w dzienne plany zajęć edukacyjnych.

W roku szkolnym 2000/2001 przeprowadziłam 16 zajęć, w roku 2001/2002 - 15, w roku 2002/2003 - 12, w roku 2003/2004 - 11.

7. Wdrażałam do realizacji elementy programów profilaktycznych dotyczących bezpieczeństwa, zdrowia i higieny.

Nie wdrożyłam żadnego programu profilaktycznego jako jednej całości, jednak każdego roku wykorzystuję elementy programu profilaktyki zdrowego uzębienia pn. „Start! Cel - Śnieżnobiały Uśmiech”, przygotowanego przez Instytut Badawczy Blend-a-med i zaakceptowanego przez MENiS. Ponadto w roku szkolnym 2002/2003 przeprowadziłam zajęcia z wykorzystaniem elementów programu profilaktyki i zapobiegania oparzeniom pn. „Żyj bezpiecznie”, przygotowanego przez Procter&Gamble przy współpracy specjalistów Państwowej Straży Pożarnej, lekarzy i pedagogów.

Co roku przeprowadzam również szereg pogadanek i zabaw, dotyczących zasad bezpiecznego zachowania się w różnych miejscach i sytuacjach. Szczególnie ma to miejsce przed rozpoczęciem którychkolwiek ferii czy wyjazdem poza teren Szkoły.

8. Uczestniczyłam wraz z uczniami w różnych formach kultury (teatr, kino). Organizowałam dla uczniów klas I-III seanse filmowe.

Uczestnictwo w różnych formach kultury (kino, teatr, koncert, muzeum itp.) sprawia, że uczniowie poznają dzieła kultury, rozwijają swoje zainteresowania, kształcą poczucie estetyki.

Raz w roku wyjeżdżałam z uczniami do Grudziądza. Głównym celem takiej wycieczki jest poznanie jednej instytucji kulturalnej: w klasie I - Teatru, w klasie II - Biblioteki Miejskiej, w klasie III - Muzeum. Przy okazji pokazywałam dzieciom ciekawe zakątki miasta.

Edukacja „kulturalna” dzieci w edukacji zintegrowanej może być bardzo bogata, jednak w przypadku uczniów naszej Szkoły duże ograniczenie stanowi brak pieniędzy w wielu rodzinach. Kilka razy udało mi się zorganizować wyjazd całej klasy na przedstawienie teatralne: w roku szkolnym 2000/2001 do Centrum Kultury „Teatr” w Grudziądzu i do teatru „Baj Pomorski” w Toruniu, w roku szkolnym 2002/2003 do Centrum Kultury „Teatr” w Grudziądzu oraz w bieżącym roku szkolnym dwukrotnie do Centrum Kultury „Teatr” w Grudziądzu. Dlatego też posiłkuję się w tym względzie nagraniami video. Tak było m.in. w ubiegłym roku szkolnym. Począwszy od stycznia, raz w miesiącu, odbywały się w Szkole seanse video, które organizowałam dla uczniów klas I-III. W roku bieżącym, z powodu niezgodności planu zajęć klas I-III nie mogłam zapraszać uczniów klas I i III, natomiast dla uczniów mojej klasy starałam się co jakiś czas „wygospodarować” dodatkowy czas na „kino w klasie”.

Inną metodą „kulturalnego” edukowania jest oglądanie mini-przedstawień teatralnych w wykonaniu kolegów z innych klas lub też samodzielne przygotowanie takiego przedstawienia. W roku szkolnym 2001/2002 przygotowałam z uczniami klasy II inscenizację bajki H.Ch. Andersena „Brzydkie kaczątko” z wykorzystaniem papierowych sylwet. Inscenizację wystawialiśmy podczas uroczystości z okazji Dnia Babci i Dziadka w Szkole oraz na Przeglądzie Form Artystycznych gminy Grudziądz.

W roku szkolnym 2002/2003 uczniowie mojej klasy uczestniczyli w konkursie recytatorskim „Humor w poezji Jana Brzechwy i Juliana Tuwima”. Dwoje uczniów z mojej klasy zajęło nagradzane miejsca. Również w ubiegłym roku przygotowaliśmy inscenizację wielkanocną, którą przedstawiliśmy Rodzicom podczas zajęć integrujących.

W bieżącym roku szkolnym przygotowałam z uczniami inscenizację bajki H.Ch. Andersena „Księżniczka na ziarnku grochu”, która została wystawiona podczas uroczystości z okazji Dnia Babci i Dziadka w Szkole oraz wieczoru inscenizacji teatralnych dla Rodziców pt. „Nasz teatr się zaczyna”. Przygotowałam z uczniami również inscenizację z okazji świąt Bożego Narodzenia, która została przedstawiona Rodzicom przy okazji spotkania wigilijnego oraz w Domu Pomocy Społecznej w Grudziądzu, a także inscenizację pt. „Ananasy z naszej klasy”, wystawioną na spotkaniu z Rodzicami na zakończenie roku szkolnego.

9. Systematycznie podejmowałam działania mające na celu spójność oddziaływań edukacyjnych i wychowawczych Szkoły i Rodziców.

Aby oddziaływania edukacyjne i wychowawcze przynosiły oczekiwane efekty, muszą one być nie tylko jasno określone, a także podejmowane w równym stopniu przez wszystkich, którzy stanowią otoczenie społeczne dziecka. Współpraca z Rodzicami uczniów ma więc kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju dzieci.

Moja współpraca z Rodzicami polega na stałym przepływie informacji między nami, dzieleniu się spostrzeżeniami oraz analizowaniu potrzeb dzieci, ich osiągnięć i braków. Wykorzystuję do tego celu dzienniczki uczniów, w których Rodzice znajdują informacje o swoich dzieciach - częściej pozytywne, niż negatywne. Uważam, że zawsze należy przede wszystkim uwypuklać postępy uczniów, ich pozytywne zachowania, co nie znaczy, aby przemilczać sprawy niepożądane. Lepiej jednak przebiega współpraca z Rodzicami, którzy wiedzą, że znajduję w Ich dziecku wszystko, co w nim dobre. Spotykam się ze wszystkimi Rodzicami na zebraniu przynajmniej dwa razy w semestrze, natomiast codziennie podczas przerw jestem do ich dyspozycji, jeśli zachodzi taka potrzeba. Spotkania, zarówno zbiorowe jak i indywidualne, odnotowuję w dzienniku, przy czym mnóstwo spotkań jest okazjonalnych, krótkich rozmów porannych, gdy Rodzice przyprowadzają dzieci do Szkoły. Nie wszystkie są one odnotowane, ale wszystkie bardzo potrzebne.

W edukacji zintegrowanej ważne jest również to, by Rodzice mogli zobaczyć i ocenić umiejętności i pracę szkolną swoich dzieci. Służą temu zajęcia otwarte, które staram się organizować przynajmniej raz w roku.

Bardzo przydatnym sposobem współpracy z Rodzicami jest też organizowanie zajęć integracyjnych, w których uczestniczą Oni na równi ze swoimi dziećmi. Zorganizowałam do tej pory następujące zajęcia - „Wigilię” w klasie II (w roku szkolnym 2000/2001), „Wielkanocne obyczaje” w klasie I (w roku szkolnym 2002/2003), „Wigilię” oraz „Ananasy z naszej klasy” w klasie II (w bieżącym roku szkolnym). Ponieważ zajęcia takie bardzo podobają się zarówno uczniom, jak i Rodzicom, w przyszłości chcę organizować je częściej.

Myślę, że moja współpraca z Rodzicami układała się i układa dobrze. Dowodem dla mnie na to jest fakt, iż Rodzice klasy III na zakończenie roku szkolnego 2001/2002 zorganizowali dla wszystkich zainteresowanych uroczystość z występami dzieci i poczęstunkiem.

10. Zorganizowałam kurs obsługi komputera dla Rodziców.

Biorąc pod uwagę głosy ze strony Rodziców uczniów naszej Szkoły zorganizowałam w bieżącym roku szkolnym kurs komputerowy dla chętnych osób. Niestety termin, który wyznaczyliśmy na spotkania, okazał się niefortunny. Często z różnych przyczyn musiałam odwoływać zajęcia, tak więc odbyło się ich zaledwie 13. W związku z tym nie zrealizowałam wszystkich założonych wcześniej treści. Po rozmowie z uczestnikami kursu postanowiliśmy kontynuować kurs w następnym roku szkolnym.

11. Systematycznie wykorzystywałam technologię komputerową i informacyjną w pracy pedagogicznej.

Jesienią 1998r. zakupiłam swój pierwszy komputer. Cel zakupu był jasno określony - gry dla dzieci i ewentualnie edytor tekstu dla mnie (rozpoczęłam wtedy studia magisterskie, trzeba było przygotowywać mnóstwo prac pisemnych, a ja bardzo nie lubię pisać ręcznie). Byłam dumna, że potrafię posługiwać się klawiaturą (w ciągu wielu lat nauczyłam się nieźle pisać na maszynie), jednak szybko okazało się, że to o wiele za mało. Już samo uruchomienie komputera, nie wspominając uruchomienia jakiegokolwiek programu stanowiło nie lada wyzwanie. Tak rozpoczęła się moja przygoda z komputerem, która trwa nieustannie do dziś.

Pierwsze kroki stawiałam rzeczywiście w edytorze tekstu i chyba nim posługuję się dziś najlepiej. Z czasem doszły inne potrzeby, a więc i konieczność nauki. Spędziłam niejedną noc przy komputerze, próbując się czegoś nauczyć, pokonać zaistniałe trudności. Dziś ani żaden system operacyjny z grupy Windows, ani żaden program użytkowy z pakietu Microsoft Office, ani też Internet nie stanowią dla mnie większego problemu. Każdym z nich posługuję się na wystarczającym dla moich potrzeb poziomie, a ponadto ciągle się uczę, jeśli zachodzi taka konieczność. Ukończyłam studia podyplomowe z zakresu informatyki, czytam książki o tematyce komputerowej, czasopisma. Znakomitym źródłem wiedzy na temat komputerów i ich użytkowania jest też Internet, który systematycznie odwiedzam. Taką możliwość mam od pewnego czasu również w domu.

Swoje umiejętności wykorzystuję oczywiście w pracy. Sporządzam dokumentację pedagogiczną, testy i sprawdziany dla uczniów w edytorze tekstu MS Word, arkuszu kalkulacyjnym MS Excel oraz z wykorzystaniem programów typu BAT. W ubiegłym roku szkolnym pokusiłam się o stworzenie w edytorze tekstu MS Word własnego szablonu do wypisania świadectw szkolnych oraz wypełnienia arkuszy ocen uczniów, co mi się udało. Jestem z tego bardzo zadowolona, ponieważ profesjonalny program służący do tych celów jest bardzo drogi i po prostu Szkoły, a tym bardziej mnie, nie stać na jego zakupienie. W roku szkolnym 2002/2003 wszystkie świadectwa w klasach początkowych były już drukowane według mojego szablonu.

W miarę możliwości starałam się wykorzystywać na zajęciach edukacji zintegrowanej w klasie III dostępne programy komputerowe i Internet. Było to o tyle utrudnione, że w ramach planu zajęć nie ma w klasach początkowych godzin przeznaczonych na zajęcia komputerowe, ale czasami udawało mi się „wykroić” trochę czasu. Uczniowie klasy III w roku szkolnym 2001/2002 nauczyli się uruchamiania komputera, posługiwania się myszką i klawiaturą, tworzenia rysunków w edytorze grafiki Paint, wykorzystywania niektórych programów multimedialnych i gier komputerowych, łączenia się i wyszukiwania informacji w Internecie. Ma to dla mnie duże znaczenie, ponieważ w następnym roku szkolnym uczniowie ci, będąc w klasie IV, realizowali już przedmiot „Informatyka” i zarówno im, jak i mnie było dużo łatwiej, bo nie zaczynaliśmy od podstaw, ale z pewnym bagażem wiedzy i umiejętności. W klasie I nie prowadziłam zajęć z wykorzystaniem komputera, natomiast już w klasie II spróbowałam poprowadzić takie zajęcia. Na początek nauczyłam uczniów uruchamiania komputerów, zaznajomiłam ich z aplikacją Mój komputer oraz nauczyłam korzystania z płyty multimedialnej.

W roku szkolnym 2002/2003 zaprojektowałam, stworzyłam i opublikowałam w Internecie własną stronę pod adresem www.republika.pl/alhenag oraz Witrynę Zespołu Szkół im. Stanisława Broniewskiego „Orszy”. Jedna i druga została przeze mnie gruntownie przebudowana w bieżącym roku, ponieważ w ramach samokształcenia, wykorzystując podręczniki i informacje z Internetu nauczyłam się języka HTML, który jest moim zdaniem najlepszym narzędziem do tworzenia stron internetowych. Szkolną witrynę można obejrzeć pod adresem www.republika.pl/waldowo_szl. W ramach przebudowy i rozbudowy witryny szkolnej powstały również strony gazetek szkolnych „Dzwonek” i „Smyk”. Wszystkie strony prowadzę samodzielnie, na bieżąco je uaktualniam. Obecnie witryna szkolna, wraz z gazetami szkolnymi, składa się z ponad dwustu plików „*.html”, zawiera ponad tysiąc plików graficznych i innych (np. *.exe) oraz prawie dwieście linek (łączy) do innych stron internetowych.

12. Od lutego do czerwca 2001r. przeprowadziłam społecznie kurs obsługi komputera dla uczniów klas III-VI SP i I-II Gimnazjum po jednej godzinie tygodniowo dla każdej klasy.

Z chwilą powstania w Szkole pracowni komputerowej powstał problem natury organizacyjnej - organ prowadzący nie dysponował w środku roku szkolnego funduszami na przyznanie dodatkowych godzin dydaktycznych na zajęcia informatyki. Zdecydowałam, że wręcz nieprzyzwoitością byłoby nie udostępnienie uczniom tak upragnionych komputerów. Ponadto zdawałam sobie sprawę, że wszelkie przygotowanie do „oficjalnych” lekcji w następnym roku szkolnym wyjdzie wszystkim zainteresowanym na dobre. W związku z tym podjęłam się prowadzenia zajęć komputerowych na zasadzie zajęć pozalekcyjnych (bezpłatnych), aczkolwiek ich plan został dopasowany ściśle do szkolnego planu zajęć lekcyjnych, po jednej godzinie tygodniowo w klasach III-VI Szkoły Podstawowej i klasach I-II Gimnazjum.

13. Od roku szkolnego 2001/2002 jestem archiwistą komputerowym dokumentów szkolnych.

Najbardziej odpowiedzialnym i czasochłonnym zadaniem, które wykonuję w ramach obowiązków służbowych, jest archiwizacja komputerowa dokumentów szkolnych. Polega ona nie tylko na uporządkowanym przechowywaniu plików, ale również na nanoszeniu w nich wszelkich zaistniałych zmian. Mogę dodać, że w ciągu dwóch minionych lat wszystkie dokumenty, również te, które do tej pory były jeszcze w wersji maszynopisu, przepisałam i umieściłam w postaci plików w komputerowym archiwum szkolnym.

14. Od września 2003r. pełnię funkcję redaktora technicznego gazety szkolnej, tzn. dokonuję składu komputerowego tejże gazety.

Do tej pory gazeta szkolna „Dzwonek” była zarówno redagowana, jak i „drukowana” przez uczniów. W bieżącym roku szkolnym podjęłam się dokonywania komputerowego składu gazety. Wykonuję to w programie MS Publisher, który pozwala na profesjonalne wydrukowanie gazety, co zaoszczędza materiał (papier) oraz sprawia, że gazeta jest bardziej atrakcyjna pod względem estetycznym. Do tej pory wykonałam trzy projekty gazety (jestem w tym względzie uzależniona od częstotliwości jej wydawania).

TECZKA 7 - Rozp. MEN § 5, ust.2, pkt.2

„dzielenie się swoją wiedzą i doświadczeniem z innymi pracownikami Szkoły”

Spis treści i załączników:

• Opis i analiza realizacji wymagania.

1. Prowadzenie zajęć otwartych dla nauczycieli edukacji zintegrowanej:

1. rejestr przeprowadzonych zajęć otwartych w latach 2000/2001, 2001/2002, 2002/2003, 2003/2004;

2. „Hospitacje” - tabela z dziennika lekcyjnego z roku szkolnego 2000/2001 - potwierdzona kserokopia;

3. scenariusze zajęć integrujących dla uczniów klas I-III: „Święto pieczonego ziemniaka”, „Andrzejki - Bal Duszka”, „Powitanie wiosny - topienie Marzanny”;

4. „Bal Duszka” - foto.

2. Przeprowadzenie kursu obsługi komputera dla nauczycieli:

1. plan zajęć kursu komputerowego dla nauczycieli;

2. zaświadczenie Dyrektora Szkoły

3. kurs komputerowy dla nauczycieli - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej.

3. Przeprowadzenie szkoleniowego posiedzenia Rady Pedagogicznej:

1. szkoleniowe posiedzenie Rady Pedagogicznej - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej.

4. Odczytanie referatu dotyczącego edukacji regionalnej na posiedzeniu Rady Pedagogicznej. Przekazywanie materiałów z konferencji i kursów:

1. „Edukacja regionalna w szkole podstawowej i gimnazjum” - tekst referatu wygłoszonego na posiedzeniu szkoleniowym Rady Pedagogicznej Zespołu Szkół w Wałdowie Szlacheckim w dniu 15 października 2002r.;

2. przekazywanie nauczycielom materiałów szkoleniowych - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej.

5. Współpraca z pracownicą sekretariatu szkolnego:

1. zaświadczenie o współpracy z sekretariatem Szkoły.

Opis i analiza realizacji wymagania

W pierwszym roku pracy (i stażu) w Szkole starałam się zorganizować kilka zajęć otwartych dla Koleżanek uczących - tak jak ja - edukacji zintegrowanej. Więcej jednak zajęć otwartych realizowałam dla nauczycieli stażystów i kontraktowych (Rozp. MEN §5, ust.2, pkt.3c), bo w nauczaniu początkowym Koleżanki mają staż pracy podobny do mojego, również prowadzą staż na stopień awansu zawodowego, a więc wzajemnie często służymy sobie pomocą, czego właściwie nigdzie nie odnotowujemy. Jednak do dziś - może nie za często, ale zawsze - staramy się wzajemnie odwiedzać na lekcjach i pokazać sobie coś nowego i ciekawego.

Najczęściej jednak dzielę się z Koleżeństwem wiedzą na temat użytkowania komputerów, staram się odpowiadać na Ich pytania i rozwiązywać problemy. Służę również pomocą w instalowaniu i obsłudze programów na domowych komputerach. W roku szkolnym 2002/2003 zorganizowałam kurs komputerowy dla chętnych osób z grona pedagogicznego.

W związku z publikacją witryny internetowej Zespołu Szkół poprowadziłam w roku szkolnym 2002/2003 szkoleniowe posiedzenie Rady Pedagogicznej, połączone z omówieniem roli strony internetowej jako narzędzia promocji Szkoły oraz prezentacją projektu witryny.

Przygotowywałam niekiedy materiały szkoleniowe na posiedzenie Rady Pedagogicznej, m.in. zaprezentowałam i przekazałam Koleżeństwu materiały na temat edukacji regionalnej (referat, książki i inne publikacje o regionie), przekazałam członkom Rady uwagi i powielone materiały, które otrzymałam na kursach, zaprezentowałam dokument przygotowany przez Radę ds. Edukacji Informatycznej i Medialnej dotyczący standardów przygotowania nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki.

Pojęcie „pracownik Szkoły” traktuję szeroko - to nie tylko nauczyciele. To również pracownicy administracji i obsługi.

Przez cały okres stażu pomagałam sekretarce szkolnej w problemach związanych z wykorzystaniem komputera. Założyłam szereg folderów do gromadzenia dokumentów w sposób uporządkowany. Często pokazywałam sposoby wykorzystania różnych funkcji edytora MS Word. Instalowałam program HERMES, nauczyłam Panią wpisywać do niego dane, które później wysłałam do OKE pocztą elektroniczną.

TECZKA 8 - Rozp. MEN § 5, ust.2, pkt. 3a

„opracowanie i wdrożenie programu dotyczącego działań edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych odpowiednio z oświatą, pomocą społeczną lub postępowaniem w sprawach nieletnich”

Spis treści i załączników:

• Opis i analiza realizacji wymagania.

1. Zaprojektowanie i wdrożenie do realizacji Programu nauczania informatyki dla II i III etapu edukacyjnego:

1. tekst programu - potwierdzona kserokopia;

2. opinia o programie - potwierdzona kserokopia;

3. zaprojektowanie i wdrożenie do realizacji Programu nauczania informatyki dla II i III etapu edukacyjnego - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej;

4. „Pokaz i budowa prezentacji multimedialnej” - scenariusz lekcji informatyki dla klasy III Gimnazjum.

Opis i analiza realizacji wymagania

Zgodnie z rozporządzeniem MENiS z dnia z dnia 24 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków i trybu dopuszczania do użytku szkolnego programów nauczania, programów wychowania przedszkolnego i podręczników oraz zalecania środków dydaktycznych, §8, ust.6 „Program nauczania ogólnego opracowany przez nauczyciela samodzielnie lub z wykorzystaniem programów wpisanych do wykazu, o którym mowa w § 6 ust. 1, może zostać wprowadzony do szkolnego zestawu programów po uzyskaniu pozytywnej opinii nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego, posiadającego wykształcenie wyższe z dziedziny wiedzy zgodnej z zakresem treści nauczania, które program obejmuje”.

Kiedy w lutym 2000r. powstała w Szkole pracownia komputerowa, prowadziłam zajęcia wstępne przez jeden semestr społecznie na podstawie samodzielnie sporządzonego planu pracy, mając do dyspozycji program nauczania informatyki wydawnictwa „Czarny Kruk” z Bydgoszczy. W następnym roku szkolnym informatyka została uwzględniona jako przedmiot nauczania w klasach IV-VI Szkoły Podstawowej oraz I-III Gimnazjum i aczkolwiek planowałam wcześniej napisać program autorski, doszłam do wniosku, że w ciągu pierwszego roku nauczania informatyki podeprę się jednak programem zatwierdzonym przez MENiS. Szybko okazało się, że to był błąd. Program odpowiadał mi pod względem treściowym, ale został zaprojektowany na 2 lata nauczania w szkole podstawowej i dwa lata w gimnazjum. Miałam trudności w rozłożeniu treści na trzy lata na każdym etapie edukacyjnym. W związku z tym postanowiłam na kolejny rok szkolny napisać własny program wraz z rozkładem materiału nauczania, uwzględniając treści zalecane przez Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.

Pracę podjęłam i ukończyłam podczas wakacji 2002r. Poprosiłam o opinię na jego temat Kolegę „po fachu”, który w swoim czasie również wprowadzał mnie w tajniki komputera. Program uzyskał Jego akceptację, jak również pozytywną opinię Rady Pedagogicznej i został dopuszczony przez Dyrektora do szkolnego zestawu programów nauczania w dniu 28 sierpnia 2002r.

TECZKA 9 - Rozp. MEN § 5, ust.2, pkt. 3b

„opracowanie co najmniej dwóch publikacji, referatów lub innych materiałów związanych z wykonywaną pracą”

Spis treści i załączników:

• Opis i analiza realizacji wymagania.

1. Zredagowanie, wydrukowanie i powielenie Skryptów z informatyki dla uczniów Szkoły Podstawowej i Gimnazjum:

1. egzemplarze skryptów;

2. wykonanie skryptów z informatyki - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej.

2. Zredagowanie, wydrukowanie i powielenie folderu okolicznościowego na Święto Szkoły (maj 2002r.) oraz wykonanie projektu znaczka okolicznościowego i zaproszenia:

1. egzemplarz folderu okolicznościowego na Święto Szkoły;

2. znaczek okolicznościowy na Święto Szkoły;

3. egzemplarz zaproszenia na Święto Szkoły;

4. wykonanie materiałów promocyjnych - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej.

3. Wykonanie i nagranie na płyty CD-ROM prezentacji multimedialnej przeznaczonej do sprzedaży:

1. płyta CD-ROM;

2. wybrane slajdy z prezentacji multimedialnej - zrzuty ekranowe;

3. dowód wpłaty na konto Komitetu Rodzicielskiego z tytułu sprzedaży prezentacji multimedialnych ze Święta Szkoły - potwierdzona kserokopia.

4. Zaprojektowanie i przekazanie do druku wzorów dyplomów szkolnych:

1. wzory dyplomów szkolnych;

2. projekt dyplomów szkolnych - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej.

5. Opublikowanie w Internecie scenariuszy zajęć edukacji zintegrowanej:

1. zrzuty ekranowe;

2. zaświadczenie o publikacji w Internecie.

6. Opracowanie, wydrukowanie i powielenie zeszytów ortograficznych dla uczniów edukacji zintegrowanej:

1. Ortografia - zasady pisowni - egzemplarz zeszytu ortograficznego dla uczniów.

Opis i analiza realizacji wymagania

Wybierając do wykonania to zadanie, myślałam przede wszystkim o publikacjach w czasopismach. Do tej pory nigdy nie wysyłałam żadnych własnych materiałów do publikacji, ponieważ nigdy nie zależało mi na rozgłosie, zaś satysfakcję czerpałam, kiedy mogłam podzielić się pomysłami z koleżankami z własnej Szkoły. Niestety, rzecz nie okazała się łatwa (nie ja jedna odbywam staż!!!), jedna redakcja nie odpowiedziała w ogóle, druga kazała czekać na odpowiedź (czekam do dziś!). W efekcie nie opublikowałam żadnych materiałów w żadnym czasopiśmie.

W trakcie trwania pierwszego roku stażu, gdy plan rozwoju zawodowego ciągle jeszcze się krystalizował, domyślałam się już, że będę pisać program nauczania informatyki dla dwóch etapów edukacyjnych. Ponadto doszłam do wniosku, że w sytuacji ogromnych niedostatków materialnych środowiska, zakup podręczników, które będą wykorzystane w niewielkim stopniu (w końcu nauka informatyki opiera się głównie na ćwiczeniach praktycznych), jest po prostu „grzechem”. Zdecydowałam się więc na „produkcję” własnego „podręcznika” do informatyki. Opracowałam dwa skrypty - jeden dla klas IV-VI Szkoły Podstawowej, drugi dla klas I-III Gimnazjum, w każdym wykorzystałam wiadomości z podręczników do informatyki wydawnictwa „Czarny Kruk” oraz zaczerpnięte z czasopism i Internetu. Skrypty wydrukowałam w postaci książeczek, następnie powieliłam na kserografie (szkolnym; korzystałam również ze szkolnych materiałów papierniczych) i zszyłam - 50 egzemplarzy dla uczniów Szkoły Podstawowej i 60 egzemplarzy dla uczniów Gimnazjum. Zostały zatwierdzone do użytku przez Radę Pedagogiczną dnia 28 sierpnia 2002r. oraz ustaliliśmy ich cenę. Zostały rozprowadzone wśród uczniów Zespołu Szkół, zaś kwota uzyskana ze sprzedaży (520 zł) pozwoliła na zakup nowego magnetowidu do sali edukacji zintegrowanej (teczka nr 6, dowód 4a). W następnym roku powieliłam skrypty po raz kolejny, znów zasilając konto Szkoły.

Tyle z planu, a resztę załatwiło życie i potrzeba.

Z racji nadania Szkole imienia i odbywającej się uroczystości przekazania sztandaru odbyło się w Szkole wielkie święto, które wymagało odpowiedniej oprawy. Ja zobowiązałam się m.in. do wykonania materiałów promocyjnych. Wykonałam folder okolicznościowy, który samodzielnie wydrukowałam i powieliłam. Opracowałam projekt znaczka okolicznościowego i zaproszenia oraz „pilotowałam” proces ich wykonania w profesjonalnej firmie (KRD w Grudziądzu). Wykonałam prezentację multimedialną, zawierającą historię Wałdowa Szlacheckiego i Szkoły, informacje o bieżącej działalności Szkoły oraz Patronie - Stanisławie Broniewskim „Orszy”. Jest w niej również galeria fotografii miejscowości oraz wiele innych fotografii obrazujących temat. Prezentacja składa się z 430 slajdów. Dokonałam jej nagrania na płytę CD-ROM w około 60 egzemplarzach (na własnym sprzęcie). Wszystkie materiały promocyjne zostały rozprowadzone wśród gości zaproszonych na Święto Szkoły, uczniów i ich Rodziców, a kwota uzyskana ze sprzedaży (425 zł) pozwoliła na dofinansowanie biwaku szkolnego.

W związku z nadaniem Szkole imienia powstał pomysł stworzenia dyplomów okolicznościowych, właściwych tylko dla naszej Szkoły. Wykonałam projekty dyplomów, które przedstawiłam Radzie Pedagogicznej na posiedzeniu w dniu 17 kwietnia 2002r. Wzory zostały zatwierdzone. Wszystkie materiały przekazałam w formie elektronicznej firmie KRD w Grudziądzu, która wykonała profesjonalne druki. W ubiegłym i bieżącym roku, z powodu ograniczeń finansowych, samodzielnie dokonałam wydruków dyplomów.

W roku szkolnym 2002/2003, w związku z „niewypałem” z publikacjami w czasopiśmie, opublikowałam materiały dydaktyczne w Internecie na stronie www.oeiizk.edu.pl oraz na własnej stronie www.republika.pl/alhenag. Własną stronę uzupełniam na bieżąco, tak więc co jakiś czas pojawiają się tam nowe materiały dydaktyczne dla nauczycieli, napisane przeze mnie.

Również w ubiegłym roku szkolnym opracowałam, wydrukowałam i powieliłam (własnymi „siłami”) zeszyt ortograficzny dla uczniów, zawierający zasady pisowni polskiej. Zeszyty rozprowadziłam bezpłatnie wśród uczniów mojej klasy. W przyszłości chcę też opracować i wydać zeszyty dla klas I-III, zawierające teoretyczne informacje z gramatyki i matematyki. Chciałabym również zainteresować nimi Koleżanki, by rozprowadzić zeszyty wśród wszystkich uczniów I etapu edukacyjnego.

TECZKA 10 - Rozp. MEN § 5, ust.2, pkt. 3c

„prowadzenie otwartych zajęć, w szczególności dla nauczycieli stażystów i kontraktowych, lub podejmowanie działań związanych z wewnątrzszkolnym doskonaleniem zawodowym”

Spis treści i załączników:

• Opis i analiza realizacji wymagania.

1. Prowadzenie zajęć otwartych dla nauczycieli stażystów i kontraktowych:

1. rejestr przeprowadzonych zajęć otwartych w latach 2002/2001, 2001/2002, 2002/2003, 2003/2004;

2. scenariusz zajęć edukacji motoryczno - zdrowotnej dla klasy III.

2. Obserwowanie lekcji prowadzonych przez nauczycieli stażystów i kontraktowych:

1. rejestr obserwowanych zajęć lekcyjnych w latach 2000/2001, 2001/2002, 2002/2003, 2003/2004;

2. arkusz obserwacji lekcji wychowania fizycznego.

3. Pełnienie funkcji opiekuna stażu nauczyciela stażysty:

1. zaświadczenie Dyrektora Szkoły;

2. pełnienie funkcji opiekuna stażu - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej.

Opis i analiza realizacji wymagania

Ponieważ w naszej Szkole pracuje niewielu nauczycieli, a Koleżanki w edukacji zintegrowanej, podobnie jak ja, posiadają wieloletni staż pracy, w związku z tym w okresie stażu zapraszałam na swoje zajęcia Koleżanki uczące innych przedmiotów. Udało mi się zaprosić na lekcje Koleżankę prowadzącą lekcje wychowania fizycznego, Koleżankę - anglistkę, która uczyła równie języka angielskiego w „mojej” III i I klasie oraz Koleżankę polonistkę. Obserwowałam również Ich lekcje i starałam się udzielić fachowych porad, w myśl zasady, że „każdy uczy się od każdego”. W sumie w ciągu trzech lat przeprowadziłam 26 zajęć otwartych dla nauczycieli stażystów i kontraktowych oraz obserwowałam 15 lekcji.

W okresie stażu uzupełniającego została mi przydzielona funkcja opiekuna stażu nauczyciela stażysty - Koleżanki uczącej wychowania fizycznego. W ramach obowiązków związanych z tą funkcją pomogłam Jej zaprojektować plan rozwoju zawodowego, zaprosiłam Ją na 4 zajęcia muzyczno - ruchowe, a także „zwizytowałam” 4 lekcje przez Nią prowadzone. Ponieważ Koleżanka zatrudniona była na czas określony, w dniu 29 lutego 2004r. zakończyła staż w naszej Szkole. Pomogłam Jej napisać sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego oraz napisałam projekt oceny dorobku zawodowego, który przekazałam Dyrektorowi Szkoły.

W naszej Szkole w bieżącym roku szkolnym podjęła pracę Koleżanka, która oprócz matematyki prowadzi również lekcje informatyki w klasach IV-VI Szkoły Podstawowej. Opiekunem Jej stażu jest Kolega - matematyk, jednak ze względu na to, iż posiadam kwalifikacje do nauczania informatyki oraz jestem autorką programu nauczania informatyki obowiązującego w naszej Szkole, zostałam poproszona o konsultacje. W ramach pomocy koleżeńskiej zaprosiłam Ją na 2 lekcje, jak również 2 razy byłam na lekcji u Niej. Po każdej lekcji konsultowałam z Koleżanką sposób prowadzenia zajęć, wyjaśniałam wątpliwości, starałam się odpowiedzieć na wszystkie Jej pytania. Przekazałam Jej również zestaw przykładowych scenariuszy lekcji.

TECZKA 11 - Rozp. MEN § 5, ust.2, pkt. 3g

„uzyskanie dodatkowych kwalifikacji zawodowych umożliwiających poszerzenie zakresu działań edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych z zadaniami szkoły”

Spis treści i załączników:

• Opis i analiza realizacji wymagania.

1. Ukończenie studiów magisterskich:

1. dyplom ukończenia i zaświadczenie o stanie odbytych studiów magisterskich - potwierdzona kserokopia.

2. Podjęcie i ukończenie studiów podyplomowych:

1. świadectwo ukończenia studiów podyplomowych - potwierdzona kserokopia.

3. Udział w kursach i zajęciach warsztatowych:

1. „Aktywizujące metody nauczania” - zaświadczenie ukończenia i harmonogram kursu - potwierdzona kserokopia;

2. „Strona WWW jako narzędzie promocji Szkoły” - zaświadczenie ukończenia i program zajęć warsztatowych - potwierdzona kserokopia;

3. „Tworzenie szkolnych portali WWW w oparciu o PHP NUKE” - zaświadczenie ukończenia zajęć warsztatowych - potwierdzona kserokopia;

4. „Przemoc seksualna w rodzinie”, „Sekty - współczesne zagrożenie dla młodzieży” - zaświadczenie ukończenia kursu - potwierdzona kserokopia;

5. „Wypalenie zawodowe nauczyciela” - zaświadczenie ukończenia kursu - potwierdzona kserokopia;

6. szkolenie w ramach WDN - zaświadczenie Dyrektora Szkoły i szkolnego lidera WDN.

4. Zapoznawanie się z aktami prawa oświatowego, dokumentami szkolnymi, pozycjami bibliograficznymi z zakresu organizacji i funkcjonowania szkoły:

1. rejestry przyswojonych aktów prawodawstwa oświatowego, dokumentów szkolnych oraz przeczytanych pozycji bibliograficznych z zakresu organizacji i funkcjonowania szkoły.

5. Samokształcenie:

1. rejestry przeczytanych pozycji bibliograficznych z zakresu pedagogiki, dydaktyki i metodyki edukacji zintegrowanej, informatyki i metodyki jej nauczania, wychowania i opiekuństwa.

Opis i analiza realizacji wymagania

W chwili rozpoczęcia stażu byłam na drugim roku 3-letnich studiów magisterskich na kierunku „pedagogika” z zakresu pedagogiki wczesnoszkolnej i przedszkolnej, które ukończyłam z wynikiem bardzo dobrym w kwietniu 2001r.

Jeszcze w tym samym roku szkolnym rozpoczęłam prowadzenie zajęć z informatyki z perspektywą objęcia etatu nauczyciela - informatyka w Szkole, tak więc zaraz po otrzymaniu dyplomu magistra podjęłam studia podyplomowe „Informatyka i statystyka w dydaktyce”, dzięki którym zdobyłam kwalifikacje do nauczania informatyki.

W związku z powyższym przez pierwsze dwa lata stażu nie miałam czasu na dodatkowe kursy. Natomiast już w roku szkolnym 2002/2003 ukończyłam trzy formy doskonalenia zawodowego: „Aktywizujące metody nauczania”, „Strona WWW jako narzędzie promocji szkoły”, „Tworzenie szkolnych portali WWW w oparciu o PHP NUKE”. W bieżącym roku szkolnym uczestniczyłam w trzech kursach: „Przemoc seksualna w rodzinie”, „Sekty - współczesne zagrożenie dla młodzieży”, „Wypalenie zawodowe nauczyciela”.

Uczestniczyłam również w szkoleniowych posiedzeniach Rady Pedagogicznej, podczas których brałam udział w zajęciach warsztatowych, organizowanych przez lidera WDN lub zapoznawałam się z różnego rodzaju informacjami, przekazywanymi przez Koleżeństwo w postaci referatów czy dyskusji.

Uważam, że forma kursu czy zajęć warsztatowych jest bardzo twórcza, w przyszłości chciałabym skupić się właśnie na takich formach dokształcania, choć nie wykluczam kolejnych studiów podyplomowych.

W miarę możliwości „czasowych” starałam się uczestniczyć w konferencjach przedmiotowo - metodycznych z zakresu nauczanych przeze mnie przedmiotów.

Jako nauczyciel muszę „być na bieżąco” ze stanem prawnym w oświacie. Od wielu lat staram się systematycznie zapoznawać z przepisami prawa oświatowego. Wcześniej posługiwałam się Dziennikami Ustaw (w czym zresztą bardzo pomagało mi miejsce zamieszkania - mieszkam w budynku Biblioteki Miejskiej w Grudziądzu), obecnie przynajmniej raz w tygodniu odwiedzam stronę internetową MENiS. Czasami sięgam również po dostępne pozycje literatury z zakresu organizacji i funkcjonowania szkoły.

Rozpoczynając staż na stopień awansu zawodowego, podjęłam jednocześnie pracę w „nowej” Szkole. Co prawda wcześniej przepracowałam w niej już dwa lata, ale pod kierownictwem innego Dyrektora, a ponadto w ciągu tej „przerwy” wiele się zmieniło w szkolnictwie w ogóle. Zobligowało mnie to do sumiennego przestudiowania dokumentów szkolnych, do których zresztą później sama wprowadzałam poprawki. Mogę wręcz powiedzieć, że za pozwoleniem Dyrektora i Rady Pedagogicznej uporządkowałam dokumenty szkolne, dokonując w nich koniecznych korekt. Napisałam również zupełnie nowy Program Wychowawczy, który stanowi załącznik do Statutu Szkoły. Od roku szkolnego 2002/2003 pełnię funkcję szkolnego koordynatora zmian legislacyjnych dotyczących oświaty, co wiąże się również z prowadzeniem szkolnego archiwum komputerowego.

W kwestii metodyki nauczania przedmiotów, których uczę, oraz wychowania i opieki poszerzam swoją wiedzę czytając książki i czasopisma pedagogiczne. Niestety, w Grudziądzu nie zawsze można otrzymać najnowsze pozycje literatury pedagogicznej, również nie wszystkie tytuły czasopism są dostępne.

TECZKA 12 - Rozp. MEN § 5, ust.2, pkt. 3h

„wykonywanie samodzielnie lub we współpracy z zespołem innych zadań na rzecz edukacji, pomocy społecznej, postępowanie w sprawach nieletnich lub uzyskanie znaczących osiągnięć w pracy zawodowej”

Spis treści i załączników:

• Opis i analiza realizacji wymagania.

1. Uczestniczenie w pracach organów Szkoły związanych z realizacją Jej podstawowych funkcji i wynikających z nich zadań:

1. współudział w opracowaniu, ewaluacji i wdrażaniu dokumentów szkolnych - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej;

2. udział w pracy Zespołu Nadzorującego - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej;

3. zaświadczenia nauczycieli - bibliotekarzy;

4. zaświadczenie Dyrektora Szkoły.

2. Udział w projektowaniu harmonogramu imprez dla grupy wiekowej dla klas I-III:

1. harmonogram uroczystości dla grupy wiekowej I-IV na rok szkolny 2002/2003 - potwierdzona kserokopia;

2. „Ważniejsze wydarzenia z życia klasy” i „Wycieczki” - tabele z dzienników lekcyjnych z lat 2000/2001, 2001/2002, 2002/2003, 2003/2004 - potwierdzone kserokopie;

3. karty wycieczki (biwaku) - Mikoszewo'2001 i Mikoszewo'2004- potwierdzone kserokopie;

4. biwak - Mikoszewo'2001 - foto.

3. Przygotowanie programów artystycznych z okazji rozpoczęcia roku szkolnego:

1. rozpoczęcie roku szkolnego - potwierdzony wypis z Protokolarzy Rady Pedagogicznej;

2. „Witaj Szkoło” - scenariusz uroczystości rozpoczęcia roku szkolnego 2000/2001.

4. Organizowanie (społecznie) zajęć w pracowni komputerowej:

1. zajęcia w pracowni komputerowej - potwierdzony wypis z Protokolarzy Rady Pedagogicznej;

2. „Wakacyjna informatyka” - plan zajęć;

3. „Informatyka - ferie zimowe'2002” - plan zajęć.

5. Prowadzenie społecznie lekcji informatyki:

1. zaświadczenia Dyrektora Szkoły;

2. społeczne lekcje informatyki - potwierdzony wypis z Protokolarzy Rady Pedagogicznej.

6. Prowadzenie społecznie zajęć zespołu wyrównawczego w klasie II:

1. „Realizacja programu zajęć” - tabela z dziennika zajęć pozalekcyjnych z roku szkolnego 2003/2004 - potwierdzona kserokopia;

2. zaświadczenie Dyrektora Szkoły;

3. prowadzenie zajęć zespołu wyrównawczego - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej.

7. Praca społeczna w świetlicy szkolnej:

1. zaświadczenie Dyrektora Szkoły.

8. Przygotowanie i poprowadzenie uroczystej akademii z okazji Święta Szkoły:

1. scenariusz uroczystej akademii z okazji przekazania sztandaru Szkole Podstawowej im. Stanisława Broniewskiego „Orszy” w Wałdowie Szlacheckim.

9. Przygotowanie, zorganizowanie i koordynowanie działań związanych z obchodami „Dnia Wiosny w Europie'2004”:

1. zaświadczenie Dyrektora Szkoły;

2. organizacja „Dnia Wiosny w Europie'2004” - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej;

3. certyfikat potwierdzający udział Szkoły w „Dniu Wiosny w Europie'2004” - potwierdzona kopia;

4. scenariusz akademii „Dzień Wiosny w Europie'2004”.

10. Dokumentowanie uroczystych wydarzeń szkolnych w formie filmów video:

1. zaświadczenie Dyrektora Szkoły;

2. kadry z filmów - zrzuty ekranowe.

11. Opracowanie (we współpracy z zespołem nauczycielskim) narzędzi do przeprowadzenia okresowego badania wyników nauczania w klasach I-III:

1. arkusze badania wyników nauczania w klasach I-III - potwierdzona kserokopia;

2. analizy badania wyników nauczania w klasie I i II - potwierdzone kserokopie.

12. Zaprojektowanie, przeprowadzenie i opracowanie badań sondażowych poświęconych znajomości praw i obowiązków ucznia wśród reprezentatywnej grupy uczniów Zespołu Szkół:

1. przeprowadzenie badań sondażowych - potwierdzony wypis z Protokolarzy Rady Pedagogicznej;

2. kwestionariusz ankiety i analiza wyników - potwierdzone kserokopie.

13. Pełnienie funkcji dekoratora Szkoły:

1. pełnienie funkcji dekoratora Szkoły - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej.

14. Zakup „wyprawki szkolnej” dla uczniów klasy I:

1. zakup „wyprawki szkolnej” - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej.

Opis i analiza realizacji wymagania

1. Uczestniczyłam w pracach organów Szkoły związanych z realizację Jej podstawowych funkcji i wynikających z nich zadań.

Od chwili podjęcia pracy w Szkole w Wałdowie Szlacheckim zajmuję się opracowywaniem i ewaluacją dokumentów szkolnych, m.in. napisałam Program Wychowawczy Szkoły Podstawowej, brałam udział w jego nowelizacji polegającej na rozszerzeniu treści na Gimnazjum, wspólnie z zespołem nauczycielskim przygotowywałam zmiany merytoryczne Statutu Szkoły, projektowałam treść i formę regulaminów będących załącznikami do Statutu Szkoły, wprowadzałam zmiany do Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania… Do podejmowania powyższych działań skłoniła mnie chęć uporządkowania dokumentów szkolnych, a także założenia szkolnego archiwum komputerowego, które prowadzę praktycznie od początku, zaś oficjalnie funkcję archiwisty powierzono mi w roku szkolnym 2001/2002. Sądzę, że dobrze wywiązywałam się z tego zadania, skoro w ubiegłym roku Dyrektor Szkoły powierzył mi funkcję koordynatora zmian legislacyjnych w oświacie. Moim zadaniem jest śledzenie zmian w przepisach oświatowych, sygnalizowanie o tym członkom Rady Pedagogicznej oraz ewentualne przygotowywanie projektów zmian w dokumentach szkolnych.

Z chwilą powstania idei przeprowadzania sprawdzianu kompetencji w klasie VI szkoły podstawowej oraz egzaminu w klasie III gimnazjum w szkołach zostały powołane zespoły nadzorujące. Już od trzech lat pełnię funkcję Przewodniczącej Zespołu Nadzorującego sprawdzian dla klasy VI Szkoły Podstawowej, a w roku szkolnym 2001/2002 byłam również członkiem Zespołu Nadzorującego egzamin dla klasy III Gimnazjum w części matematyczno - przyrodniczej.

Staram się również doradzać w kwestii zakupów środków i materiałów dydaktycznych dla Szkoły. Na bieżąco współpracuję z Koleżankami - bibliotekarkami, Dyrektorem Szkoły czy członkami Rady Rodziców. Najczęściej moje propozycje dotyczą lektur dla uczniów edukacji zintegrowanej czy elementów wyposażenia pracowni komputerowej.

2. Brałam udział w projektowaniu harmonogramu imprez dla grupy wiekowej dla klas I-IV, modyfikowałam go w zależności od potrzeb swojej klasy, realizowałam zawarte w nim zadania.

Harmonogram uroczystości i imprez dla grupy wiekowej klas I-III jest co roku dziełem wszystkich wychowawczyń w tej grupie. W ubiegłym roku do tej grupy wiekowej dołączyła również klasa IV i jej wychowawczyni. Wspólnie układamy harmonogram, przydzielamy sobie zadania do wykonania. Oczywiście, plan jest tylko planem, w którym w ciągu roku szkolnego następują zmiany i nanoszone są poprawki, chociażby w zakresie osoby odpowiedzialnej za daną imprezę. Zdarza się, że któreś z zaplanowanych zadań nie zostanie wykonane, ale bywa również, że organizujemy imprezę, którą „wymusza potrzeba chwili”.

Niektóre uroczystości weszły już na stałe do kalendarza imprez, np. Bal Duszka (Andrzejki) czy Dzień Babci i Dziadka, na który zapraszamy wszystkie Babcie i Dziadków dzieci z klas I-III. Stroną organizacyjną uroczystości zajmujemy się z Koleżankami na zmianę. Uroczystość odbywa się w sali gimnastycznej, okraszona jest występami uczniów ze wszystkich klas edukacji zintegrowanej oraz poczęstunkiem dla seniorów i dzieci. Każdego roku klasa III przedstawia jakąś inscenizację, w związku z tym w roku szkolnym 2001/2002 przygotowałam przedstawienie kukiełkowe na motywach baśni H.Ch.Andersena „Brzydkie kaczątko”, samodzielnie wykonałam tekturowe sylwety oraz całą scenografię, włącznie ze zbudowaniem „sceny”. W bieżącym roku szkolnym przygotowałam z uczniami klasy II inscenizację teatralną na motywach baśni H.Ch.Andersena „Księżniczka na ziarnku grochu”.

W pierwszym roku stażu zorganizowałam również sama imprezę integracyjną dla uczniów klas I-III - „Bal Duszka - Andrzejki”. Odbyły się na niej wróżby dla dzieci oraz dyskoteka, salę przystroiłam stosownie do okoliczności. W kolejnym roku wróżby przeprowadziłam wspólnie z młodszą koleżanką - nauczycielem kontraktowym, w ubiegłym i bieżącym roku przeprowadziła je inna nauczycielka edukacji zintegrowanej. Niezmiennie jednak jestem odpowiedzialna za dyskotekę „andrzejkową”, na której „disc-jokey'em” jest mój własny mąż (z własnym sprzętem grającym), ja natomiast staram się „rozruszać” dzieci - po każdej dyskotece dosłownie kapie mi pot z czoła. Również przez dwa lata samodzielnie organizowałam bale karnawałowe dla klas I-IV.

Inną imprezą, którą zorganizowałam jesienią 2000r. dla uczniów klas I-III było „Święto pieczonego ziemniaka”. Za zgodą koleżanek zaplanowałam cały dzień zajęć dla wszystkich klas. Z powodu niekorzystnych warunków pogodowych musiałam odwołać pieczenie ziemniaków w ognisku, ale za to w sali odbyły się konkursy dla klas, zaś moi uczniowie przedstawili ciekawy zestaw tekstów i wierszy o tematyce jesiennej. Samodzielnie przygotowałam tablice z rebusami, wydruki zagadek i krzyżówek. Podobnie zorganizowałam „dzień integracyjny” z okazji pierwszego dnia wiosny w 2001r.

Co roku organizuję też dzieciom „Mikołajki”. Na ten dzień przygotowywałam dla nich niespodzianki: zabawy ruchowe, gry, film. W ciągu pierwszych dwóch lat organizowałam też Wigilię klasową, jedną z udziałem Rodziców, podczas której dzieci przedstawiły program słowno - muzyczny. W ubiegłym roku szkolnym odbyła się uroczystość wigilijna dla wszystkich uczniów klas I-V w sali gimnastycznej, lecz już w roku bieżącym powróciłam do formuły wigilii klasowej, na którą zaprosiłam Rodziców. Uroczystość odbyła się w formie zajęć integrujących, uczniowie przygotowali również inscenizację bożonarodzeniową.

W ubiegłym roku szkolnym przygotowałam i przeprowadziłam uroczystość Pasowania Uczniów Klasy I Szkoły Podstawowej. W tym samym roku przygotowałam z klasą I i IV apel o tematyce ekologicznej z okazji Światowego Dnia Ziemi.

Również w tym samym roku szkolnym wspólnie z koleżankami zorganizowałyśmy dla uczniów klas I-III rajd jesienny. Moim zadaniem było przygotowanie pytań konkursowych.

Zgodnie z Programem Edukacji Regionalnej „Moja mała Ojczyzna” co roku uczniowie powinni poznawać jakiś zakątek swojej miejscowości i okolicy. W ubiegłym roku poprowadziłam rajd dla klasy I pn. „Poznajemy naszą miejscowość”, zaplanowałam trasę i opowiedziałam dzieciom o środowisku naturalnym Wałdowa Szlacheckiego, pokazałam charakterystyczne rośliny i zwierzęta, a przede wszystkim pomniki przyrody. W roku bieżącym powtórzyliśmy rajd po Wałdowie Szlacheckim, przy czym jego celem było zapoznanie uczniów z przeszłością wsi oraz pokazanie im historycznych miejsc i zabudowań.

Bardzo ważnym zadaniem dla nauczycieli jest organizacja wypoczynku wiosenno - letniego dla dzieci i młodzieży, czyli po prostu wycieczek czy biwaków. Mają one służyć poznawaniu ciekawych miejsc, integracji uczniów i nauczycieli oraz wypoczynkowi po pracowitym roku szkolnym. Począwszy od roku szkolnego 1998/99 w Szkole powstała tradycja wspólnych wyjazdów wszystkich uczniów i pracowników Szkoły Podstawowej i Gimnazjum oraz chętnych Rodziców. W maju 1999r. odbył się biwak szkolny w Kątach Rybackich, w 2000r. w Krynicy Morskiej, w 2001r. w Mikoszewie - dla uczniów klas młodszych, którego byłam kierownikiem, w 2002r. powtórnie w Kątach Rybackich, w 2003r. we Wdzydzach Kiszewskich, zaś w tym roku znów w Mikoszewie i po raz kolejny byłam kierownikiem biwaku.

3. Przygotowałam programy artystyczne z okazji rozpoczęcia roku szkolnego 2000/2001 oraz 2003/2004.

Wykonywanie jednego z zadań wychowawczo - edukacyjnych rozpoczęłam nie pracując jeszcze oficjalnie w Szkole w Wałdowie Szlacheckim. Ponieważ już w czerwcu wiadomo było, że zostanę przyjęta do pracy i otrzymam wychowawstwo klasy II Szkoły Podstawowej, otrzymałam zadanie przygotowania uroczystości rozpoczęcia roku szkolnego 2000/2001. Napisałam scenariusz i przekazałam go dzieciom przez Koleżankę - ówczesną wychowawczynię tejże klasy. Z uczniami spotkałam się kilkakrotnie w sierpniu, by dokonać prób występu. Ponownie uroczystość rozpoczęcia roku szkolnego przygotowałam z uczniami w bieżącym roku szkolnym. Zadanie to należy co roku do wychowawcy klasy II.

4. Organizowałam społecznie zajęcia w pracowni komputerowej podczas wakacji letnich i ferii zimowych.

Z uwagi na ogromne zapotrzebowanie uczniów na korzystanie z komputerów szkolnych organizowałam nieodpłatnie zajęcia w pracowni komputerowej podczas wakacji letnich w 2001r. oraz podczas ferii zimowych w roku szkolnym 2001/2002. Podczas tych spotkań uczniowie mogli korzystać z Internetu oraz grać w gry komputerowe, które sama zainstalowałam.

5. Prowadziłam społecznie lekcje informatyki.

Kiedy w roku szkolnym 2001/2002 informatyka stała się w naszej Szkole jednym z obowiązkowych przedmiotów nauczania, wyniknął problem „zmieszczenia się” w sali. Ówczesna II klasa gimnazjalna była bardzo liczebna (choć niestety za mało na podział „ustawowy” - 22 uczniów), więc prowadzenie lekcji informatyki w niewielkiej pracowni (10 stanowisk) byłoby bardzo utrudnione. Podjęłam decyzję o podziale klasy na lekcjach informatyki, by zajęcia były mniej męczące dla wszystkich zainteresowanych oraz by każdy uczeń miał możliwość swobodnego dostępu do komputera. Na moją prośbę klasa została podzielona na dwie grupy, a zaplanowane w ten sposób dodatkowe lekcje zostały ujęte w szkolnym planie zajęć lekcyjnych. Podobna sytuacja wystąpiła w roku ubiegłym (klasa II stała się III), przy czym wówczas prowadziłam dodatkowo 2 godziny lekcyjne, ponieważ program nauczania przewiduje taką ilość godzin w klasie III Gimnazjum.

W bieżącym roku szkolnym, kiedy stan liczebny obecnej klasy II Gimnazjum zwiększył się do 22 osób, również poprosiłam o podział klasy na grupy i włączenie do planu zajęć lekcyjnych dodatkowej godziny.

Wskutek braku przydziału godzin dydaktycznych dla klasy III Gimnazjum w bieżącym roku szkolnym zdecydowałam o prowadzeniu dodatkowej godziny w tej klasie, ponieważ nie zdołałabym zrealizować programu, mając tylko jedną godzinę tygodniowo.

Wszystkie w/w godziny lekcyjne przeprowadziłam nieodpłatnie.

6. Prowadziłam społecznie zajęcia zespołu wyrównawczego.

Już w zeszłym roku doszłam do wniosku, że w mojej klasie kilkoro dzieci wymaga dodatkowej pracy i pomocy. Ponieważ brakuje godzin dydaktycznych na zajęcia wyrównawcze, w bieżącym roku zdecydowałam się włączyć na stałe do planu lekcyjnego zajęcia tego typu i prowadzić je nieodpłatnie. Łącznie w ciągu roku szkolnego odbyło się 28 zajęć, na które uczęszczało 7 uczniów. Dodatkowe zajęcia pozwoliły tym uczniom wyrównać braki w wiadomościach i umiejętnościach, ja natomiast mogłam poświęcić im więcej uwagi, pracować z nimi indywidualnie, co nie zawsze jest możliwe podczas zajęć lekcyjnych.

7. Pracowałam społecznie w świetlicy szkolnej.

W zeszłym roku szkolnym powstała idea utworzenia w Szkole świetlicy, w której uczniowie mogliby spędzać czas wolny, odrabiać lekcje, grać w gry planszowe, organizować spotkania koleżeńskie. Kiedy w bieżącym roku szkolnym - 6 grudnia - idea się ziściła, wystąpił problem nauczyciela - opiekuna świetlicy. Organ prowadzący niestety tymczasowo nie przydzielił Szkole etatu na ten cel. W związku z tym nauczyciele zobowiązali się prowadzić zajęcia świetlicowe społecznie. Ustaliliśmy harmonogram działania świetlicy i dyżurów nauczycielskich. Ja podjęłam się prowadzenia 2 godzin zajęć tygodniowo. Świetlica szkolna rozpoczęła swą działalność 5 stycznia, zaś już 15 marca została zatrudniona Pani „świetliczanka”, tak więc w tym okresie odbyłam 7 dyżurów, czyli przepracowałam 14 godzin.

W czasie pełnienia przeze mnie dyżurów w świetlicy przebywali uczniowie klas I-III, czasami przychodzili też starsi uczniowie Szkoły Podstawowej. Podczas zajęć pomagałam potrzebującym uczniom w nauce i odrabianiu zadań domowych, organizowałam różne gry i zabawy, m.in. wykonywanie ciekawych prac plastyczno - technicznych, uczyłam korzystania z Internetu.

8. Przygotowałam i poprowadziłam uroczystą akademię z okazji Święta Szkoły w maju 2002r.

W maju 2002r. odbyła się uroczystość przekazania Szkole Sztandaru. Pod patronatem Pana Dyrektora napisałam scenariusz i poprowadziłam akademię z tej okazji. Przyczyniłam się również do przygotowania na ten dzień uczniów klasy VI, którzy składali uroczyste Przyrzeczenie. Oprócz tego wykonałam materiały promocyjne - zaproszenia, folder i znaczek okolicznościowy oraz prezentację multimedialną (teczka 9, dowody 2,3). Znalazłam także wykonawcę, który nieodpłatnie narysował portret Patrona Szkoły (70x100cm). Portret oprawiłam na własny koszt. Został umieszczony na ścianie korytarza przy wejściu do Szkoły.

9. Przygotowałam, zorganizowałam i koordynowałam działania związane z obchodami „Dnia Wiosny w Europie'2004” w naszej Szkole.

Wszystko zaczęło się od Internetu. Kiedy wreszcie założyłam w domu stałe łącze, miałam nieskończoną możliwość i czas przeglądania różnych stron www. Oczywiście, biorąc pod uwagę zainteresowania zawodowe, a także zamiar przebudowy szkolnej witryny, najczęściej odwiedzałam strony różnych szkół i portale edukacyjne. W ten sposób trafiłam na informację o ogólnoeuropejskiej akcji „Dzień Wiosny w Europie”. Inicjatywa na tyle mi się spodobała, że postanowiłam namówić grono pedagogiczne na włączenie się do tej akcji. Tak też się stało, a w efekcie zostałam „mianowana” koordynatorką organizacji imprezy.

Zabrałam się do pracy z zapałem. Przede wszystkim zaprojektowałam przebieg obchodów święta i napisałam wstępny scenariusz akademii, który uzyskał akceptację Rady Pedagogicznej. Wskutek wspólnych ustaleń każda klasa zobowiązała się do przygotowania prezentacji jednego państwa unijnego. Cóż z tego, skoro tych państw było 15, a klas tylko 7 (klasa I SP miała przygotować prezentację Polski, zaś moja klasa II SP - prowadzić całą imprezę). Wobec tego postanowiłam, że uczniowie mojej klasy, oprócz „konferansjerki” i prezentacji Unii Europejskiej, przedstawi również krótko pozostałe państwa unijne. Pod tym kątem napisałam szczegółowy scenariusz, przydzieliłam uczniom role i systematycznie kontrolowałam przygotowania w tym zakresie. W międzyczasie wykonałam plakaty, przedstawiające Unię Europejską i „przydzielone” państwa oraz rekwizyty potrzebne do prezentacji, m.in. flagi - chorągiewki wszystkich państw unijnych, przygotowałam materiały na konkurs wiedzy o UE dla dwóch grup wiekowych (I-III SP i IV-VI SP), skontaktowałam się z ekspertem ds. UE z Urzędu Miejskiego w Grudziądzu i zorganizowałam Jego zaproszenie na uroczystość oraz spotkanie z gimnazjalistami, ogłosiłam dwa konkursy plastyczne: „Projekt polskiej maskotki Syriusza” oraz „Doskonały Polak - członek wspólnoty europejskiej”, wykonałam ogłoszenia i materiały potrzebne do udziału w nich (konturowe rysunki Syriusza), zorganizowałam filmowanie uroczystości i zobowiązałam się do wykonania filmu video (o czym piszę w następnym punkcie), wreszcie udekorowałam salę gimnastyczną własnoręcznie wykonanymi materiałami i „pilotowałam” przebieg całej imprezy.

Uważam, że podjęcie inicjatywy było dobrym pomysłem, ponieważ dzień okazał się bardzo udany, wszyscy świetnie się bawili, a przede wszystkim uczniowie zdobyli dużą wiedzę o Unii Europejskiej i państwach „piętnastki”.

10. Dokumentowałam uroczyste wydarzenia szkolne w formie filmów video.

Podczas uroczystości przekazania Szkole Sztandaru w 2002r. brat Koleżanki filmował przebieg akademii. W ubiegłym roku szkolnym podjęłam się tego samego zadania. Co prawda nie potrafię posługiwać się kamerą, ale doskonale robi to mój mąż. Zaangażowałam go do zarejestrowania Święta Szkoły (akademii i festynu środowiskowego), które odbywało się 24 i 25 maja 2003r. zdobyty w ten sposób materiał filmowy „zrzuciłam” do komputera i poddałam obróbce w profesjonalnym programie do tworzenia filmów video. Gotowy film nagrałam na dwie kasety VIS do użytku szkolnego.

Pomysł tworzenia filmowej kroniki wydarzeń szkolnych przyjął się na tyle, iż w bieżącym roku szkolnym wykonałam kolejne dwa filmy: pierwszy z obchodów „Dnia Wiosny w Europie'2004” w Zespole Szkół, drugi z przedstawienia teatralno - muzycznego „Gdzie to jest?” poświęconego życiu i twórczości Agnieszki Osieckiej, wystawionego 4 czerwca br. przez szkolne koło polonistyczno - teatralne w Gminnym Ośrodku Kultury w Małym Rudniku (gmina Grudziądz). Obydwie imprezy rejestrował kamerą mój mąż, ja zaś dokonałam komputerowego montażu filmów.

11. We współpracy z Koleżankami z zespołu nauczycielskiego edukacji zintegrowanej opracowałam narzędzia do przeprowadzenia okresowego badania wyników nauczania w kl. I-III.

W ubiegłym roku szkolnym opracowałam wspólnie z koleżankami z edukacji zintegrowanej narzędzia do przeprowadzenia okresowego badania wyników nauczania w klasach I-III Szkoły Podstawowej. Stworzone przez nas arkusze testów pozwalają przede wszystkim sprawdzić stopień opanowania umiejętności czytania ze zrozumieniem, wykonywania obliczeń matematycznych oraz rozwiązywania zadań tekstowych na poziomie danej klasy. Test przewidziany na zakończenie klasy III umożliwia już zbadanie szerzej pojętych kompetencji polonistycznych i matematycznych.

Wszystkie opracowane narzędzia wdrożyłyśmy do użytku w drugim półroczu zeszłego roku szkolnego. Jednolite narzędzia pozwalają na porównanie wyników danych oddziałów w poszczególnych latach i ewentualne skorygowanie metod i form pracy dydaktycznej.

Wyniki testów i ich analizy wraz z wnioskami do dalszej pracy prezentujemy na posiedzeniach Rady Pedagogicznej. Są one wskaźnikiem jakości naszej codziennej pracy.

12. Zaprojektowałam, przeprowadziłam i opracowałam badania sondażowe poświęcone znajomości praw i obowiązków ucznia oraz znajomości Patrona Szkoły.

Jednym ze wskaźników jakości pracy Szkoły są wyniki ankiet, przeprowadzanych wśród uczniów, Rodziców, nauczycieli. W ubiegłym roku szkolnym na wniosek Pana Dyrektora zostały wprowadzone zmiany w planie mierzenia jakości pracy Szkoły. Zmiany zakładały przede wszystkim przeprowadzenie różnych ankiet wśród uczniów. Zostałam zobowiązana do zaprojektowania i przeprowadzenia dwóch z nich. Byłam bardzo zadowolona z przydzielonego zadania, ponieważ pokrywało się ono z działaniami zaplanowanymi przeze mnie w planie rozwoju zawodowego.

Samodzielnie zaprojektowałam badania sondażowe, poświęcone znajomości praw i obowiązków ucznia oraz znajomości Patrona Szkoły. Przygotowałam i powieliłam kwestionariusze ankiet. Badania przeprowadziłam wśród reprezentatywnej grupy uczniów Zespołu Szkół, a następnie opracowałam ich wyniki, które później przedstawiłam na posiedzeniu Rady Pedagogicznej.

Badania dotyczące znajomości Patrona Szkoły, zaplanowane przeze mnie w planie rozwoju zawodowego na okres stażu i stażu uzupełniającego jako jedno z zadań realizujących wymaganie Rozp. MEN §5, ust.2, pkt 3h, przeprowadziłam dwukrotnie - w ubiegłym i bieżącym roku szkolnym. Zostały one potraktowane przeze mnie oraz Radę Pedagogiczną jako fragmentaryczne i wstępne do oceny wyników realizacji Programu Wychowawczego „Służę jak Orsza” (w związku z tym kwestionariusze ankiet i analizy wyników załączam w teczce 6, dowód 1 d).

13. Pełniłam funkcję dekoratora Szkoły.

Przez dwa lata dobrowolnie pełniłam funkcję dekoratora Szkoły. Do moich obowiązków należało dekorowanie lub pomoc w udekorowaniu sali osobom odpowiedzialnym za realizację danej uroczystości.

14. Zakupiłam „wyprawkę szkolną” dla uczniów klasy I.

W ubiegłym roku szkolnym podjęłam się zakupienia „wyprawek szkolnych” dla uczniów zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 lipca 2002r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu udzielania pomocy uczniom podejmującym naukę w klasach pierwszych szkół podstawowych w roku szkolnym 2002/2003. Z upoważnienia Pana Dyrektora pobrałam z Urzędu Gminy zaliczkę na zakup „wyprawki”, sporządziłam kosztorys i dokonałam zakupów. W skład wyprawki wchodziły: plecaki, stroje i obuwie sportowe, materiały i pomoce szkolne (piórniki, kredki, farby, długopisy i ołówki, bloki rysunkowe itp.).

TECZKA 13 - Rozp. MEN § 7, ust.3

„inna dokumentacja świadcząca o osiągnięciach zawodowych”

Spis treści i załączników:

1. Inna dokumentacja świadcząca o osiągnięciach zawodowych - potwierdzony wypis z protokolarzy Rady Pedagogicznej.

2. Nagroda Dyrektora Szkoły z dnia 12 października 2001r. - potwierdzona kserokopia.

3. Nagroda Dyrektora Szkoły z dnia 13 października 2003r. - potwierdzona kserokopia.

4. Dyplom „Przyjaciel Szkoły” - potwierdzona kserokopia.

5. Wyjaśnienie dotyczące dyplomu „Przyjaciel Szkoły”.

6. Dowód wpłaty na konto Komitetu Rodzicielskiego od sponsora - potwierdzona kserokopia.

Wyjaśnienie dotyczące dyplomu „Przyjaciel Szkoły”

W tym miejscu chciałabym wspomnieć o „świetlicowych” komputerach. Od samego początku projekt świetlicy szkolnej zakładał umieszczenie w niej przynajmniej dwóch stanowisk komputerowych z dostępem do Internetu. Niestety, fundusze będące w posiadaniu Szkoły nie pozwalały na ich zakup. I tu niespodziewanie efekt dała moja inicjatywa, podjęta rok wcześniej, jesienią 2002r.. Wystosowałam wówczas do 30 firm i instytucji pismo z prośbą o sponsoring. Po krótkim czasie odezwała się jedna firma, co zaowocowało 500-złotowym datkiem na Szkołę (teczka 6, dowody 4 b,c,d). Prawie rok później odebrałam telefon od polskiego przedstawiciela holenderskiej firmy VADAIN International Sp. z o.o., który w imieniu swoich zagranicznych przełożonych oraz własnym zadeklarował chęć pomocy Szkole. Po spotkaniu Pana z Dyrektorem Szkoły na konto Komitetu Rodzicielskiego wpłynęła kwota 4.461,50 zł (1000 euro). Dzięki tej darowiźnie mógł dojść do skutku zakup komputerów do świetlicy szkolnej, do czego „niechcący” się przyczyniłam.

8 grudnia 2003r. odbyło się w Szkole spotkanie Dyrektora Szkoły z osobami, które dokonały wkładu w organizację świetlicy i budowę boiska szkolnego. Zostałam również zaproszona na to spotkanie. W uznaniu dla mojej inicjatywy Dyrektor Szkoły wręczył mi dyplom „Przyjaciel Szkoły”.

TECZKA 14 - Rozp. MEN § 7, ust.4, pkt. 4b

„opis i analiza co najmniej dwóch przypadków rozpoznawania i rozwiązywania problemów edukacyjnych, wychowawczych lub innych, z uwzględnieniem specyfiki, typu i rodzaju szkoły”

Spis treści i załączników:

1. Wstęp.

2. Opis i analiza przypadku rozpoznawania i rozwiązywania problemów wychowawczych dziecka - uczeń z objawami zespołu ADHD - Karol.

3. Opis i analiza przypadku rozpoznawania i rozwiązywania problemów edukacyjnych dziecka - uczeń zdolny ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu (dysleksja) - Bartek.

WSTĘP

W ciągu lat pracy w zawodzie nauczyciela zetknęłam się z wieloma przypadkami dzieci, u których występowały problemy natury edukacyjnej lub wychowawczej, albo też wszystkie naraz. Choć wszystkie - lepiej lub gorzej - pamiętam, to nie sposób o nich wszystkich opowiedzieć. Zdecydowałam się opisać dwoje uczniów - Karola, którego uczyłam kilka lat temu oraz Bartka, którego uczę obecnie.

Karola poznałam kilka lat temu, gdy pracowałam w jednej ze szkół podstawowych w gminie Grudziądz. Był wtedy uczniem klasy I. W odpowiedzi na pytanie, dlaczego akurat jego wybrałam jako „przypadek”, mogę powiedzieć, że Karol był tym dzieckiem, które w tamtym czasie najbardziej mnie absorbowało i to od pierwszego dnia mojego pobytu w klasie. To właśnie z jego powodu zainteresowałam się problemem ADHD u dzieci i zaczęłam czytać na ten temat literaturę. Do napisania opracowania na temat Karola posłużyły mi moje notatki, które zachowały się w notesach z tego okresu.

Bartek z kolei jest moim uczniem obecnie. Kiedy dwa lata temu zbierałam wstępne informacje na temat przyszłych uczniów od nauczycielki przedszkola, dowiedziałam się, że jest to dziecko „sprawiające kłopoty”. Jednak już od pierwszego dnia jego pobytu w Szkole wzbudził moją ogromną sympatię, pomimo rzeczywistych trudności. Do napisania opracowania na temat Bartka posłużyły mi obserwacje własne, notatki z rozmów z matką chłopca oraz z panią, prowadzącą jego terapię pedagogiczną, a także opinia Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej w Grudziądzu.

Opis i analiza przypadku rozpoznawania i rozwiązywania problemów wychowawczych dziecka

Uczeń z objawami zespołu ADHD

KAROL

Identyfikacja problemu

Karol należał do uczniów, którzy zwracają na siebie uwagę nauczyciela od pierwszych dni nauki szkolnej. Początkowo wydawało mi się, że jest on chłopcem bardzo ruchliwym, żywym. Jednak z czasem nabierałam pewności, iż mam do czynienia z dzieckiem nadpobudliwym. Karol nie potrafił usiedzieć spokojnie podczas zajęć. Odwracał się do kolegów i koleżanek, rozmawiał, przeszkadzał im w pracy, wstawał z ławki bez pozwolenia. Jednak najbardziej uciążliwe było to, że często mówił nie pytany. Przerywał innym w połowie zdania lub pytania kończąc je albo głośno wykrzykując odpowiedź.

Karol był uczniem dosyć zdolnym, stąd też jego odpowiedzi na ogół były prawidłowe, ale wykrzykując je głośno nie dawał możliwości zastanowienia się innym uczniom. Było to bardzo uciążliwe dla mnie i denerwujące dla kolegów i koleżanek z klasy. Nie mieli oni bowiem możliwości wykazania się. Często mówili głośno: „ Karol, bądź cicho!”, „Karol, daj powiedzieć innym!”, itp.

Z czasem pojawiły się problemy z nawiązywaniem prawidłowych kontaktów z rówieśnikami, trudności z koncentracją uwagi na lekcji (odpowiedzi coraz częściej były błędne), agresją słowną i fizyczną wobec kolegów i koleżanek, trudności z podporządkowaniem się poleceniom i przestrzeganiem zasad współżycia w grupie. Problem stawał się coraz poważniejszy. Postanowiłam zgłębić literaturę fachową na ten temat i spróbować pomóc Karolowi. Tym bardziej, iż zauważyłam, że jemu samemu też było z tym ciężko. Nie potrafił zapanować nad swoim zachowaniem, a koledzy odsuwali się od niego.

W celu wyjaśnienia przyczyn występujących trudności, dokonania właściwej diagnozy oraz prognozy oddziaływań dydaktyczno - wychowawczych zastosowałam następujące metody: obserwacja Karola w różnych sytuacjach szkolnych, wywiad z rodzicami, wielokrotne rozmowy z chłopcem, analiza zeszytów i efektów pracy samodzielnej Karola.

Geneza i dynamika zjawiska

Podczas rozmów z matką Karola uzyskałam informacje dotyczące funkcjonowania chłopca poza szkołą i systemu wychowania w rodzinie. Okazało się, że w domu również dziecko sprawiało wiele kłopotów. Był krnąbrny, roztrzepany, nie słuchał poleceń matki, większy wpływ miał na niego ojciec, który czasem stosował kary fizyczne. Karol często wymykał się z domu, wiele godzin popołudniowych spędzał na wałęsaniu się po wsi. Rodzice nie zawsze wiedzieli, gdzie jest i z kim się bawi. Oboje pracowali w systemie zmianowym i mało czasu poświęcali synowi. W domu nie było stałego rytmu dnia, Karol nie miał też przydzielonych żadnych stałych obowiązków, jak choćby wynoszenie śmieci. Chłopiec miał starszego o dwa lata brata, który nie sprawiał problemów wychowawczych i dobrze się uczył, niestety nie mia zbyt dużego wpływu na Karola.

Obserwując funkcjonowanie chłopca w szkole zauważyłam wyraźne oznaki nadmiernej aktywności motorycznej, często niekontrolowanej. Podczas zajęć lekcyjnych Karol ciągle coś robił: wyciągał z teczki zeszyty i przybory, które w danej chwili nie były potrzebne, naprawiał długopis, który nie był zepsuty, wychodził z ławki, żeby „coś ważnego przekazać koledze”. Kiedy zwracałam uwagę, żeby tego nie robił, pytał, czy może wyjść do toalety. Kiedy starałam się zaangażować go w pracę na lekcji, chciał sam odpowiadać na wszystkie pytania, zasypywał nas potokiem słów, podawał na głos odpowiedzi również podczas indywidualnej pracy samodzielnej uczniów. Z czasem, kiedy narastał stopień trudności przerabianego materiału, odpowiedzi Karola coraz częściej były błędne, ponieważ nigdy nie zastanawiał się nad nimi. Podczas rozmów dotyczących zachowania chłopiec okazywał skruchę i twierdził, że bardzo się stara, żeby nie przeszkadzać innym, ale mu nie wychodzi. Zeszyty prowadził niestarannie, prace samodzielne wykonywał szybko, bez przemyślenia, czasem tę samą pracę rozpoczynał kilkakrotnie od początku. W czasie przerw biegał po całej szkole, często miał różne zatargi z rówieśnikami, popychał innych, zaczepiał, używał agresji słownej i fizycznej. W kontaktach z rówieśnikami reagował bardzo impulsywnie. Podczas zajęć poza klasą często oddalał się od grupy bez pozwolenia, w trakcie gier i zabaw nie przestrzegał reguł.

Analizując zachowanie Karola zastanawiałam się, na ile objawy zaobserwowane u niego spełniają kryteria pozwalające na rozpoznanie opisywanego w literaturze specjalistycznej ADHD (czyli zespołu nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi).

Tajemnicze ADHD to skrót od angielskiej nazwy ATTENTION DEFICYT HYPERACTIVITY DISORDER, co po polsku oznacza zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, czasami nazywany też zespołem hiperkinetycznym lub po prostu zespołem nadpobudliwości psychoruchowej.

Zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi według najnowszych badań (z połowy lat 90-tych) uwarunkowany jest w dużej mierze genetycznie, a więc jeżeli matka lub ojciec byli dziećmi nadpobudliwymi to prawdopodobieństwo, że będą borykali się z tym problemem u swoich dzieci jest dość duże (około 50 procent). Badania wykazały również, że prawdopodobieństwo pojawienia się tego zespołu jest co najmniej trzykrotnie częstsze u chłopców niż u dziewczynek (przypuszczalnie, dlatego, że są oni genetycznie bardziej podatni na zaburzenia układu nerwowego niż dziewczynki).

Okazuje się, że ADHD nie jest prostym zaburzeniem uwagi jako takiej, źródłem tej dysfunkcji jest niemożność hamowania impulsywnych reakcji ruchowych na tego typu bodźce. Według badaczy, dzieci z zespołem ADHD gorzej sobie radzą z przygotowaniem odpowiedzi motorycznych na przewidywane zdarzenia i nie reagują na informacje zwrotne o popełnianych przez siebie błędach. Spowodowane jest to, zdaniem naukowców, nieprawidłowym rozwojem obwodów neuronalnych, odpowiedzialnych za hamowanie i samokontrolę. Brak samokontroli prowadzi z kolei do upośledzenia innych ważnych funkcji mózgowych, zasadniczych dla procesów uwagi, w tym także zdolności do rezygnacji z natychmiastowej nagrody na rzecz większej, choć późniejszej gratyfikacji.

U dzieci nadpobudliwych niektóre obszary mózgu źle funkcjonują, przyczyniając się być może do objawów tej choroby. Z zaburzeniem związane są: kora przedczołowa, część móżdżku oraz co najmniej dwa spośród pięciu skupisk neuronów znajdujących się w głębi mózgu, objętych wspólną nazwą jąder (lub inaczej zwojów). Okazuje się, że te części układu nerwowego u osób z ADHD są mniejsze niż normalnie. Wiele danych eksperymentalnych wskazuje na to, że mogą tu odgrywać rolę mutacje w obrębie kilku genów, zwykle bardzo aktywnych w korze przedczołowej i w zwojach podstawy (badania J. J. Gillis z University of Kolorado - 1992). Za przetwarzanie informacji w naszym mózgu odpowiada m.in. dopamina, związek chemiczny, który odgrywa rolę neuroprzekaźnika i odpowiedzialny jest za przekazywanie informacji z jednej komórki nerwowej do drugiej. Dopaminę wydzielają neurony zlokalizowane w określonych obszarach mózgu, a jej zadaniem jest hamowanie lub modulowanie czynności innych neuronów, zwłaszcza związanych z emocjami i ruchem.

U dzieci nadpobudliwych wydzielanie dopaminy nie jest zrównoważone i być może jest to jeden z powodów, dla których tak trudno im się skupić. Nadpobudliwość ujawnia się wcześnie, między trzecim a piątym rokiem życia, ale pierwsze objawy zaburzenia mogą dać o sobie znać w różnym wieku: zdarza się, że staja się one widoczne dopiero w późnym dzieciństwie lub wręcz w okresie dorastania.

Psychiatryczna diagnoza zespołu nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi stawiana jest wtedy, gdy stwierdza się u pacjenta co najmniej sześć spośród objawów zaburzeń koncentracji uwagi i co najmniej sześć objawów nadruchliwości i impulsywności. Symptomy te muszą pojawiać się często i występować u danej osoby przynajmniej przez sześć miesięcy w stopniu, który uczyni ją nieprzystosowaną, a jej zachowanie niezgodne z poziomem rozwoju. Ponadto niektóre z objawów musiały doprowadzić do zaburzeń zachowania przed siódmym rokiem życia, co przejawia się obecnie przynajmniej w dwóch różnych otoczeniach (np. w domu i w szkole). Oto kryteria, jakie muszą być spełnione, aby można było rozpoznać ADHD (klasyfikacja Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego DSM - IV):

Zaburzenia koncentracji uwagi:

1. dziecko nie jest w stanie skoncentrować się na szczegółach podczas zajęć szkolnych lub w czasie wykonywania innych czynności, popełnia z tego powodu dużo błędów;

2. ma trudności z koncentracją uwagi na zadaniu lub zabawie przez dłuższy czas;

3. sprawia wrażenie, jakby nie słuchał tego, co się do niego mówi;

4. często zapomina o różnych codziennych sprawach;

5. niedokładnie wypełnia polecenia, nie kończy prac;

6. ma kłopoty z zorganizowaniem sobie pracy i innych zajęć;

7. bardzo łatwo rozprasza się pod wpływem zewnętrznych bodźców;

8. gubi rzeczy potrzebne do pracy np. przybory szkolne, zabawki, książki itp.;

9. nie pamięta o codziennych obowiązkach;

10. nie lubi, ociąga się lub unika rozpoczęcia zajęć wymagających dłuższego wysiłku umysłowego (nauka szkolna, odrabianie lekcji).

Nadruchliwość (nadaktywność) i impulsywność:

1. ma często nerwowe ruchy rąk, nóg, wierci się na krześle;

2. często wstaje z miejsce w czasie lekcji lub w innych sytuacjach wymagających spokojnego siedzenia;

3. chodzi, biega lub wspina się w miejscach, gdzie zachowanie takie uznaje się za niewłaściwe;

4. trudno mu spędzać wolny czas po cichu;

5. często jest nadmiernie gadatliwe;

6. ciągle jest w ruchu;

7. wyrywa się z odpowiedzią nie wysłuchawszy do końca pytania;

8. z trudem czeka na swoją kolej;

9. przerywa lub przeszkadza innym.

Należy podkreślić, że powyższe objawy nie są efektem jakichś zaburzeń rozwojowych, schizofrenii lub innych psychoz, zaburzeń nastroju, lękowych lub nieprawidłowej osobowości. Dla ogółu ludzi dziecko z zespołem ADHD jest „żywym srebrem” poruszającym się wyłącznie biegiem, które nie jest w stanie skupić się na żadnym zajęciu, wchodzącym często w konflikty z innymi dziećmi, przysparzającym problemy najbliższym.

U Karola wystąpiły objawy zaburzenia zarówno koncentracji uwagi jak i nadruchliwości i impulsywności, choć nie wszystkie. Prawdopodobnie nie był on dzieckiem z typowym zespołem ADHD. Niemniej jednak, z moich obserwacji wynikało, że Karol przejawiał zaburzenia mające cechy nadpobudliwości, które wyraźnie występowały w sferze ruchowej i emocjonalnej. Pomimo, że niejednokrotnie obserwowałam u chłopca również zaburzenia koncentracji uwagi, wydaje się, że nie miały one zbyt dużego wpływu na sferę poznawczą, Karol nie miał większych problemów z nauką. Rodzice Karola nie byli ludźmi impulsywnymi czy niezorganizowanymi. Ojciec chłopca był człowiekiem spokojnym, opanowanym, kulturalnym. Matka wydawała się bardziej zabiegana, zaniepokojona zachowaniem syna, ale na pewno nie nadpobudliwa. Zachowanie chłopca nie było więc uwarunkowane genetycznie. Przyczyną jego problemów była raczej nieustabilizowana sytuacja domowa, brak stałego rytmu dnia (rodzice pracowali w systemie zmianowym, nauka w placówce również odbywała się w systemie dwuzmianowym), brak stałej kontroli i opieki ze strony rodziców. Matka w rozmowie ze mną przyznała, że kiedy chłopiec źle się zachowuje, krzyczy na niego, zakazuje zabaw, które narażają go na niebezpieczeństwo, zabrania ruchu, wychodzenia na podwórko. Jednak jej metody zupełnie się nie sprawdzały i kiedy już Karol nabroił za bardzo, przekazywała problem ojcu, który od czasu do czasu stosował karę fizyczną. Żadne z rodziców nie znajdowało jednak czasu ani pomysłu na to, aby zaproponować dziecku zajęcie, które sprawiałoby mu przyjemność i było pożyteczne. Najczęściej zostawiany był sam sobie i robił to, co chciał.

Znaczenie problemu

Nadpobudliwość Karola stanowiła poważny problem zarówno dla niego samego jak i otoczenia. Niejednokrotnie widziałam u chłopca skruchę i żal z powodu złego zachowania. Bardzo chciał zachowywać się lepiej, ale nie był w stanie opanować swojej nadruchliwości i gwałtowności reakcji, co prowadziło do wielu konfliktów, zagrożeń i złych relacji z otoczeniem. Chłopiec zdawał sobie sprawę, że jego zachowanie budzi wiele zastrzeżeń. Z czasem mogło to źle wpłynąć na jego poczucie wartości, obniżyć samoocenę, a także przyczynić się do pogorszenia wyników w nauce. Karol utrudniał współpracę w grupie i źle wpływał na swoich rówieśników. Koledzy coraz częściej odsuwali się od niego. Uznawany był przez rówieśników za niebezpiecznego towarzysza zabaw. Beztrosko bawił się piłką, skakanką czy innymi przedmiotami nie bacząc na fakt, że może niechcący uderzyć kogoś, kto znajduje się w zasięgu jego ruchu. Nie potrafił rzetelnie ocenić sytuacji zagrożenia. Nieustanna potrzeba ruchu sprawiała, że chłopiec huśtał się na różnych przedmiotach, wspinał się na wysokości, biegał po schodach, penetrował wszystkie możliwe zakamarki, podejmował ryzykowne wyzwania. W związku z wielkim dynamizmem w przemieszczaniu się Karol często potrącał i wpadał na inne osoby, przedmioty, drzwi.

Problem Karola był poważny, gdyż dotyczył jego samego, bezpieczeństwa osób, z którymi przebywał, jego relacji z otoczeniem. Brak powściągliwości ruchowej, myślowej i emocjonalnej dezorganizowało życie tego dziecka, co w przyszłości znacząco mogło wpłynąć na jego osiągnięcia szkolne i możliwość uzyskania wykształcenia. Poważnym problemem był również coraz częstszy brak akceptacji ze strony rówieśników, zwłaszcza dziewczynek.

Prognoza

NEGATYWNA

Jeżeli Karol będzie odrzucony przez klasę, pojawi się u niego niechęć do nauki, osiągnie dużo niższe wyniki niż jego możliwości. Będzie buntował się przeciw normom społecznym. Straci motywację do pokonywania trudności oraz wiarę we własne możliwości. W dalszej kolejności istnieje duże prawdopodobieństwo, że będzie poszukiwał kontaktów zaspokajających jego potrzeby społeczne i uczuciowe w grupach marginesowych.

Gdyby zaniechać szeregu oddziaływań wychowawczych wobec Karola, to chłopiec z pewnością będzie miał mniejsze szanse w dorosłym życiu na normalne funkcjonowanie w społeczeństwie, na zyskanie zrozumienia dla swoich poczynań. Nie nauczy się kontroli swoich emocji, właściwych zachowań, nie będzie umiał współpracować w grupie. Co za tym idzie nie znajdzie przyjaciół, będzie czuł się głęboko samotny, odizolowany od społeczności. Będzie reagować na taką sytuację coraz większą agresją. Brak akceptacji ze strony otoczenia mógłby nawet doprowadzić do rozwoju depresji, uzależnienia od narkotyków, alkoholu oraz rozwoju osobowości aspołecznej.

POZYTYWNA

W konsekwencji wdrażania odpowiednich oddziaływań:

1. wzrośnie jego samoocena,

2. będzie miał większe poczucie własnej wartości,

3. nie będzie buntował się przeciwko normom społecznym,

4. będzie wykazywał zrozumienie dla innych członków grupy,

5. będzie mógł osiągać bardzo dobre wyniki w nauce,

6. znajdzie odpowiednią dla siebie rolę i miejsce w grupie,

7. zmieni się obraz Karola w oczach kolegów,

8. pozna swoje mocne strony,

9. będzie szczęśliwy!

Propozycje rozwiązania

Planując oddziaływania naprawcze brałam pod uwagę działania, które mogą zaspokoić potrzeby emocjonalne, ruchowe i zapobiec agresywnym zachowaniom dziecka. Uznałam, że należy:

1. skierować nadmierną aktywność na właściwy cel poprzez: stałe obowiązki domowe, zajęcia ruchowe zorganizowane, kontrolowane przez dorosłych, dodatkowe zadania na rzecz klasy czy szkoły wymagające aktywności ruchowej, itp.;

2. zapewnić chłopcu spokojną i życzliwą atmosferę zarówno w szkole jak i w domu, okazywać mu więcej tolerancji, zrozumienia i cierpliwości, ujednolicić postępowanie wychowawcze rodziców i nauczycieli;

3. przestrzegać, w miarę możliwości, stałego rytmu dnia;

4. natychmiast nagradzać każde, dobrze wykonane zadanie czy zachowanie np. poprzez pochwałę na forum klasy;

5. dawać jedno polecenie naraz wyrażone w sposób konkretny i zrozumiały;

6. zasugerować rodzicom zaniechanie stosowania kar fizycznych oraz zakazu wykorzystywania ruchu;

7. stale kontrolować działalność dziecka, przypominać o obowiązkach, w przypadku negatywnych zachowań czy nieprawidłowej aktywności ruchowej podsuwać rozwiązania alternatywne;

8. wdrażać do przestrzegania niezbędnych zasad: bezpieczeństwa, współpracy, gier i zabaw z rówieśnikami;

9. utrzymywać systematyczną współpracę z rodzicami, gdyż wyżej wymienione wskazówki to sugestie dotyczące działań naprawczych nie tylko dla szkoły, ale również - a niektóre przede wszystkim - dla rodziców dziecka.

Wdrażanie oddziaływań

Po dokonaniu diagnozy i ustaleniu sposobów dalszego postępowania rozpoczęłam wdrażanie zaplanowanych działań. Przekazałam rodzicom Karola wskazówki dotyczące postępowania z chłopcem w domu. Swoją diagnozę przekazałam również koleżance, która oprócz mnie prowadziła zajęcia lekcyjne w klasie Karola. Starałam się przydzielać chłopcu dodatkowe zadania na rzecz klasy, które wymagały aktywności ruchowej. Chwaliłam na forum klasy każde dobrze wykonane zadanie i zachowanie. W sytuacji, kiedy Karol był grzeczny przez cały dzień w szkole, wpisywałam pochwałę do dzienniczka, a rodzice dawali wówczas drobną nagrodę za dobre zachowanie. Okazywałam dziecku więcej tolerancji, cierpliwości i zrozumienia. Starałam się organizować sytuacje, w których Karol miał okazję do wykazania się pomocą dla innych, co przyczyniało się do wzrostu akceptacji chłopca przez rówieśników.

Rodzice w postępowaniu z dzieckiem w domu również starali się stosować proponowane przeze mnie rozwiązania.

Efekty oddziaływań

Systematyczna współpraca z rodzicami, a także moje oddziaływania sprawiły, że nastąpiła widoczna poprawa funkcjonowania dziecka podczas zajęć lekcyjnych. Chłopiec znacznie rzadziej przeszkadzał w lekcji, poprawiła się jego współpraca i relacje z rówieśnikami, starał się przestrzegać wyznaczonych zasad i reguł. Jednakże było tak tylko wówczas, kiedy Karol czuł się kontrolowany, tzn. kiedy byłam obecna wśród dzieci. Jego zachowanie na przerwach, przed lub po lekcjach nie uległo poprawie.

Pełniłam obowiązki wychowawcy Karola tylko przez okres roku, kiedy chłopiec był w klasie pierwszej. Później zmieniłam miejsce pracy. Ponieważ znałam koleżankę, która objęła wychowawstwo w klasie Karola, przekazałam jej diagnozę dziecka, efekty moich oddziaływań i wskazówki do dalszej pracy z Karolem. Niestety, jakiś czas później dowiedziałam się, że zachowanie Karola znów się pogorszyło.

Zdaję sobie sprawę, że proces poprawy funkcjonowania chłopca nadpobudliwego jest procesem długotrwałym, wymaga wielu lat systematycznej pracy, cierpliwości i wysiłku obu stron. Mam nadzieję, że z czasem Karol zmieni się na lepsze, wyeliminuje ze swojego zachowania przynajmniej te objawy nadpobudliwości, które zagrażają bezpieczeństwu jego samego i innych oraz zaburzają relacje z otoczeniem.

Literatura

1. Rozpoznawanie i reedukacja uczniów o częściowo zaburzonym rozwoju psychomotorycznym. Red. M. Szumiał, Kraków 1982

2. Nartowska H.: Wychowanie dziecka nadpobudliwego. Nasza Księgarnia, Warszawa 1986

3. Walończyk T.: Nadpobudliwość psychoruchowa dzieci. BIFolium, Lublin 1993

4. Przetacznik - Gierowska M.: Psychologia wychowawcza. PWN, Warszawa 1994

5. Czeredrecka B.: Analiza pedagogiczna zaburzeń w zachowaniu dzieci w młodszym wieku szkolnym. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Rzeszów 1994.

6. Opolska T., Potempska E.: Dziecko nadpobudliwe: program korekcji zachowań. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej, Warszawa 1998

7. Tyszkowa M.: Problemy psychicznej odporności dzieci i młodzieży. w: „Nasza Szkoła”, Warszawa 1983

8. Russell A. Berkley: Dzieci nadpobudliwe i roztargnione. w: „Świat Nauki”, XI.1998

Opis i analiza przypadku rozpoznawania i rozwiązywania problemów edukacyjnych dziecka

Uczeń zdolny ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu (dysleksja)

BARTEK

Identyfikacja problemu

Z Bartkiem spotkałam się dwa lata temu w klasie I, której zostałam wychowawczynią. Był to chłopak miły, wesoły, lecz nadpobudliwy i bardzo nerwowy. Bystry, inteligentny i niewątpliwie zdolny, jednak dużo sygnałów świadczyło o cechach dyslektycznych.

Problemom dysleksji poświęcono wiele artykułów, opracowań, książek fachowych. Ja w swojej pracy zawodowej głównie opieram się na pracach prof. dr hab. Marty Bogdanowicz. Uważam, że pisze ona na ten temat bardzo fachowo, lecz jednocześnie w sposób niezwykle przystępny i zrozumiały dla każdego.

Terminem dysleksja rozwojowa najczęściej określane są specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu. Określenie specyficzne wskazuje wąski zakres trudności w uczeniu się i ich szczególny charakter. To odróżnia je od powszechnie znanych trudności w uczeniu się, pojawiających się u dzieci o obniżonej sprawności intelektualnej lub w wyniku zaniedbań pedagogicznych i środowiskowych oraz braku motywacji do nauki.

Uczniowie ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu, nazywani uczniami dyslektycznymi lub dziećmi z dysleksją rozwojową, maja problemy z uczeniem się czytania i pisania. Trudności te występują mimo dobrej sprawności intelektualnej (często powyżej przeciętnej lub wysokiej), posiadanej wiedzy i umiejętności rozwiązywania problemów oraz motywacji do nauki i ćwiczeń.

Termin dysleksja rozwojowa używany jest dla określenia syndromu zaburzeń (zazwyczaj współwystępujących), do których należą:

• dysleksja - specyficzne trudności w czytaniu ( w węższym ujęciu);

• dysortografia - specyficzne trudności w opanowaniu poprawnej pisowni (występowanie wszelkiego typu odstępstw od prawidłowego zapisu, nie tylko błędów ortograficznych);

• dysgrafia - specyficzne trudności w opanowaniu kaligraficznego pisma (niski poziom graficzny pisma, tzw. brzydkie pismo).

Dysleksja rozwojowa jest uwarunkowana minimalnymi dysfunkcjami centralnego układu nerwowego, które mają podłożę genetyczne lub powstają w wyniku nieprawidłowych warunków rozwoju dziecka w okresie prenatalnym i okołoporodowym. Są to wybiórcze zaburzenia rozwoju psychomotorycznego i dotyczą funkcji uczestniczących w procesie czytania i pisania: koncentracji uwagi, spostrzegania i pamięci wzrokowej, funkcji językowych, a przede wszystkim odbioru dźwięków mowy, ich zapamiętywania i operowania nimi, sprawności i koordynacji ruchów, a także integracji wymienionych funkcji. Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu zależą od rodzaju i głębokości deficytu (opóźnienia rozwoju) każdej z nich, zakłóceń ich współdziałania, jak również od zakresu zaburzeń (liczby zaburzonych funkcji). Nie zależą natomiast od inteligencji i poziomu opanowania innych umiejętności szkolnych ani wad wzroku i słuchu.

W takich przypadkach jak z Bartkiem posługuję się Kwestionariuszem zachowań dziecka "ryzyka dysleksji" SRD prof. M. Bogdanowicz. Pozwala on ocenić te aspekty funkcjonowania dziecka, które istotne są dla powodzenia w nauce czytania i pisania. Im więcej punktów otrzyma dziecko, tym gorzej funkcjonuje ono i tym większe jest u niego, prawdopodobieństwo wystąpienia trudności w czytaniu i pisaniu.

Badanie Bartka wykazało podwyższony stopień ryzyka dysleksji, więc postanowiłam bacznie go obserwować. Rozmawiałam też z matką chłopca, której powiedziałam o swoich przypuszczeniach i poprosiłam o współpracę. Nasza rozmowa dostarczyła mi wielu cennych informacji na temat Bartka.

Geneza i dynamika zjawiska

Z wywiadu przeprowadzonego z matką chłopca dowiedziałam się, że Bartek jest jednym z dwóch synów. Sytuacja materialna rodziny jest wystarczająca, rodzice mają pracę i dobre warunki mieszkaniowe. Bartek nie chodził do przedszkola, poszedł tam dopiero do klasy „0”. Matkę już w przedszkolu niepokoiły pewne sygnały: syn nie chciał rysować, wycinać, męczyły go wszelkie prace wymagające napięcia mięśni ręki i koordynacji wzrokowej. Był nadpobudliwy, denerwował się, bo efekty jego pracy były gorsze od innych. W domu lubił głośne czytanie bajek, doskonale zapamiętywał szczegóły, potrafił doskonale opowiedzieć o tym, co usłyszał. Sam nie chciał uczyć się czytać, mówił, że woli słuchać. Bardzo nie lubił pisać literek, pisał brzydko i za nic nie chciał przepisywać drugi raz. Matka często zmuszała go do tego, co przynosiło odwrotny skutek, bo jeszcze nasilało niechęć do pisania, a efekty były mizerne. Po zakończeniu nauki w klasie „0” Bartek bardzo bał się pójścia do szkoły, nie wiedział czy sobie poradzi.

W czasie kolejnych tygodni nauki szkolnej mogłam stwierdzić, że moje podejrzenia dotyczące dysleksji u Bartka były słuszne. Świadczyło o tym wiele sygnałów m.in.: zaburzenia percepcji wzrokowej i motorycznej, słabe napięcie mięśniowe, bardzo niski poziom graficzny pisma, litery nierówne, poza liniaturą, mylenie liter podobnych b-p, m-n, niechęć do wszelkich prac manualnych, rysował niechętnie, a jego prace były bardzo uproszczone, niekształtne, na poziomie dziecka 3-4 letniego. Zaburzenia widoczne były też przy czytaniu. Chodzi tu zwłaszcza o czytanie ciche ze zrozumieniem. Bartek przy tym rodzaju czytania przyswajał sobie bardzo mało treści, natomiast przy czytaniu głośnym zapamiętywał nawet drobne szczegóły. Świadczy to o dobrej pamięci słuchowej a gorszej wzrokowej. Sytuacjami, które potwierdzały zaburzenia były też wszelkiego rodzaju pisania ze słuchu lub z pamięci. Bartek bardzo denerwował się wtedy, robił dużo błędów i bardzo przeżywał oceny z tych prac. To wszystko utwierdziło mnie w przekonaniu, że mam do czynienia z dzieckiem dyslektycznym i należy mu pomóc.

Znaczenie problemu

Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu mogą stać się przyczyną wielu niepowodzeń szkolnych. Jeżeli nie zostanie postawiona prawidłowa diagnoza i rozpoczęta odpowiednia terapia pedagogiczna, uczeń może mieć duże trudności w nauce. Czuje się dużo gorszy od innych, uważa, że to jego wina, zamyka się w sobie, unika sytuacji dla siebie trudnych, bo nie widzi sposobu ich rozwiązania. Nie rozumie, skąd biorą się jego problemy z nauką zwłaszcza, jeżeli jest inteligentny i przyswaja sobie bez trudu nowe wiadomości.

Prognoza

NEGATYWNA

W przypadku braku odpowiednich działań u Bartka wystąpią:

1. coraz większe trudności w nauce;

2. niepowodzenia w zakresie wielu przedmiotów szkolnych (język polski, matematyka, geografia, języki obce, wychowanie fizyczne);

3. utrata wiary w swoje możliwości , zamykanie się w sobie, poczucie winy, frustracja, odsunięcie się od innych;

4. zniechęcenie do nauki i pracy nad sobą.

POZYTYWNA

W konsekwencji wdrażania odpowiednich oddziaływań:

1. wymagania zostają dostosowane do możliwo¶ci i potrzeb ucznia,

2. pokona niepowodzenia i osiągnie wyższe wyniki w nauce;

3. odzyska wiarę w siebie i swoje możliwości.

Propozycje rozwiązania

Podczas planowania działań naprawczych moim celem była pomoc Bartkowi w przezwyciężeniu niepowodzeń szkolnych i odzyskaniu wiary we własne siły poprzez:

1. skierowanie na badania psychologiczne i pedagogiczne do PPP w celu potwierdzenia diagnozy;

2. uświadomienie mu powodów jego problemów i niepowodzeń;

3. wzmacnianie jego wiary w siebie, redukowanie poczucia winy;

4. udział w zajęciach zespołu dydaktyczno-wyrównawczego;

5. zmiana tempa uczenia się, dostosowanie wymagań do możliwości i potrzeb ucznia;

6. zmiana nastawienia rodziców do dziecka, ich zawyżonych wymagań, zbyt dużych oczekiwań i tym samym stwarzanie sytuacji stresowych dla dziecka;

7. pomoc rodziców pod kierunkiem nauczyciela, a potem PPP;

8. terapię indywidualną lub grupową w PPP.

Wdrażanie oddziaływań

W przypadku Bartka wszystkie powyższe rozwiązania zostały sukcesywnie wdrożone. Utrzymywałam stały kontakt z rodzicami chłopca, głównie z matką. Badania w PPP potwierdziły moją diagnozę, u chłopca stwierdzono dysleksję i dysortografię, co potwierdza opinia PPP. Matka została powiadomiona o sposobach pracy z chłopcem w domu, a szkoła otrzymała wskazówki odnoszące się do pracy i sposobów oceniania ucznia. Bartkowi zalecono udział w terapii pedagogicznej w PPP, w której systematycznie uczestniczy do dzisiaj, ja natomiast utrzymuję stały kontakt z panią pedagog, prowadzącą terapię chłopca. Wymagania zostały dostosowane do jego potrzeb i możliwości, co wpłynęło na inne, spokojniejsze podejście do nauki, a co za tym idzie uzyskiwanie lepszych wyników w nauce. Udało się w porę zdiagnozować problem i zapobiec jego pogłębianiu.

Efekty oddziaływań

W wyniku podjętych działań Bartek wyraźnie się uspokoił, zmieniło się jego nastawienie do szkoły. Już nie denerwował się tak na lekcjach, zwłaszcza zaś na sprawdzianach i dyktandach. Wiedział, że będzie oceniany zgodnie ze swoimi możliwościami. Stał się pewniejszy siebie, bardziej otwarty.

Obecnie, na zakończenie nauki w klasie II uzyskał dobrą ocenę swojej pracy, a nawet klasową nagrodę za zajęcie 4 miejsca (na 17) w wewnątrzklasowym konkursie bezbłędnego przepisywania tekstów.

Literatura

1. Rentflejsz-Kuczyk A.: Jak pomóc dzieciom dyslektycznym? Poradnik dla nauczycieli i rodziców. Juka, Warszawa 1999

2. Bogdnowicz M.: Leworęczność u dzieci. WSiP, Warszawa 1992

3. Bogdnowicz M.: O dysleksji, czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu - odpowiedzi na pytania rodziców i nauczycieli. Linea, Lublin 1996

4. Hannaford C.: Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł - podstawy kinezjologii edukacyjnej. Oficyna Wydawnicza „Medyk” Sp. z o.o., Warszawa 1998

5. Mickiewicz J.: Jedynka z ortografii?: rozpoznawanie dysleksji, dysortografii i dysgrafii w starszym wieku szkolnym. Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Toruń 1996

6. Ministerstwo Edukacji Narodowej o dysleksji czyli specyficznych trudnościach w nauce. (zeszyt oprac. Brejnak W., Opolska T., Ponczek R.) MEN. Biuro Administracyjno - Gospodarcze, Warszawa 1999.

1

10

---