INTELIGENCJA według D. Wechslera
Inteligencja to konstrukt teoretyczny, coś co wyjaśnia rzeczywistość, jest to globalna, zagregowana zdolność jednostki do podejmowania działań celowych, racjonalnego myślenia i efektywnego radzenia sobie we własnym środowisku.
GLOBALNA - ponieważ charakteryzuje zachowanie jednostki jako całości. Według Dawida Wechslera inteligencji nie można oddzielić od reszty osobowości. Jest to zdolność ogólna, bo obejmuje komponenty poznawcze (czystointelektualne) jak i wiąże się z szeregiem czynników afektywnych (pozaintelektualnych).
ZAGREGOWANA - ponieważ składa się z szeregu pojedynczych zdolności, cech, które chociaż nie są całkowicie niezależne od siebie, to są różne. Ich suma składa się na inteligencję.
Według D. Wechslera inteligencja nie jest prostą sumą zdolności, ponieważ:
Różne rodzaje inteligentnych zachowań wymagają zdolności różnego rodzaju i tego, by te zdolności były na różnym poziomie, tzn. przerost pewnych zdolności może niewiele przyczynić się do zwiększenia efektywności zachowania całościowego (rodzaj i poziom zdolności)
Efekty końcowe zachowań inteligentnych nie są funkcją liczby zdolności czy ich poziomu, ale przede wszystkim wiążą się z ich konfiguracją, ze sposobem w jaki są one powiązane np. silnie związane zdolności społeczne ze zdolnościami werbalnymi.
D. Wechsler zaleca, aby badany rozwiązywał testy naprzemiennie, najpierw słowny potem wykonawczy.
W uzasadnionych przypadkach psycholog może najpierw podać wszystkie testy ze skali słownej, ale wszystkie odstępstwa od procedury muszą być ujęte w opinii, protokole.
OSOBY MĘCZLIWE - najpierw niech wykonują testy, których wynik może być obniżony przez zmęczenie np. Arytmetyka, Symbole Cyfr.
OSOBY LĘKLIWE - te, które reagują dużym napięciem, psycholog powinien rozpocząć od testów, których wynik nie jest podatny na czynnik lęku. Są to testy bez limitu czasowego.
Skale można stosować oddzielnie, jeśli mamy osoby niepełnosprawne np. osobę niewidomą bada się tylko skalą słowną i otrzymujemy iloraz inteligencji słownej.
ZAKRES STOSOWALNOŚCI TEJ SKALI:
WAIS - R (PL) jest przeznaczony do badania indywidualnego osób od 16 - 54 roku życia. (Istnieją normy dla osób w wieku 16-54 lata; normy dla grup starszych są w opracowaniu.) Czyli stosowalność tej skali wyznaczona jest wiekiem.
Skala ma ograniczenia, które uniemożliwiają obliczenie ilorazu inteligencji u osób znacznie i głęboko upośledzonych, a także u części osób upośledzonych w stopniu umiarkowanym. Najniższą wartość jaką można obliczyć na skali to II= 45, poniżej ta metoda nie różnicuje
Skala ta ma swoje ograniczenia w pomiarze ilorazu inteligencji o bardzo wysokim poziomie intelektualnym. Najwyższy II jaki można obliczyć przy pomocy WAIS - R (PL) to II= 150.
WARUNKI BADANIA
Badanie indywidualne, pomieszczenie ciche, pewność, że nikt nie wejdzie do pomieszczenia w trakcie badania; stół duży, gładki.
Czas badania: pełną skalą 60 - 90 min (dobrze, gdy odbywa się w czasie jednego spotkania). Gdy nie jest to możliwe (np. pacjenci neurologiczni, psychiatryczni) można rozłożyć na kilka sesji, ale nich to będzie w przeciągu jednego tygodnia.
KONTAKT Z BADANYM:
Uprzedzamy, co test mierzy np. różne rodzaje zdolności
Badanie potrwa 60 - 90 minut
Mówimy, że osoba otrzyma zestaw różnych testów, które będą wymagały wykonania czegoś lub udzielenia odpowiedzi na konkretne pytania. Początkowo będą zadania łatwiejsze, potem trudniejsze.
Pytania w trakcie badania np. czy dobrze rozwiązałam?; Teraz nie mogę ci odpowiedzieć, porozmawiamy po badaniu.
Podajemy instrukcje - włączamy stoper, gdy osoba prosi o powtórzenie instrukcji nie wyłączamy stopera.
Jeśli osoba nie chce rozwiązać podtestu Arytmetyki przechodzimy do następnego testu i staramy się wrócić do Arytmetyki.
Zasady punktowania:
Może być tak, że osoba udziela złożonej odpowiedzi. Jeśli pada dwie lub więcej odpowiedzi na zadane pytanie i każda odpowiedź jest dobra to ocenia się odpowiedź najlepszą z nich.
Jeżeli udziela różnych odpowiedzi na 1 punkt dopytać, przy której obstaje.
Jeśli późniejsza odpowiedź jest błędna, to całość ma 0 punktów.
1