TAKTYKA -  TERMINOLOGIA I, wprowadzenie do zagadnienia                                                                                   ostatnia modyfikacja:

            

Leżące w sferze naszych zainteresowań zbrojne działania wojenne dzielą się na działania prowadzone w wymiarze strategicznym, operacyjnym i taktycznym, powodując w konsekwencji adekwatnie podział sztuki wojennej na strategię, sztukę operacyjną i taktykę.

Taktyka, w aspekcie wojskowym obejmuje teorię i praktykę przygotowania i prowadzenia działań taktycznych.

Głównym wyróżnikiem taktyki jest zajmowanie się najniższymi ogniwami sił zbrojnych, punktem wyjścia do wszelkich rozważań są siły i środki, którymi się dysponuje i do możliwości których określa się stosowne cele, realne zadania i założenia.

Istota taktyki polega na przygotowaniu i prowadzeniu walki ogólnowojskowej lub walk tylko danego rodzaju sił zbrojnych albo danego rodzaju wojsk.
Taktyka wojsk lądowych obejmuje taktykę rodzajów wojsk lub taktykę związków taktycznych, oddziałów, pododdziałów i pojedynczych żołnierzy.

Działania taktyczne (działania bojowe) w hierarchii zbrojnych działań wojennych są najogólniejszą kategorią w taktyce. Są to wszelkie działania pododdziałów, oddziałów i związków taktycznych na polu walki.

Działania taktyczne obejmują walki (boje), przemieszczanie i rozmieszczanie wojsk. Walka składa się ze starć sił głównych z przeciwnikiem oraz innych działań pozostałych sił, a także z bezpośredniego - fizycznego, psychologicznego, radioelektronicznego lub informacyjnego oddziaływania na przeciwnika.

Podstawowymi rodzajami walki są obrona i natarcie. Ze względu na sposób wykonania zadań wyróżnia się ponadto:

wycofanie, rajd, działania desantowe, specjalne i nieregularne

Obrona jest zamierzonym lub wymuszonym rodzajem walki prowadzonej w celu udaremnienia lub odparcia uderzeń wojsk przeciwnika, zadania im maksymalnych strat oraz utrzymania zajmowanego pasa (rejonu, pozycji, obiektu, stanowiska oporu).

Natarcie jest zamierzonym rodzajem walki prowadzonej w celu rozbicia wojsk przeciwnika i odzyskania (opanowania) zajmowanego przez niego rejonu (pozycji, obiektu).

Na szczeblu taktycznym częstym zjawiskiem będzie przechodzenie wojsk z obrony do natarcia. Te dwa rodzaje walki będą się przeplatać i nawzajem uzupełniać. W toku ich realizacji mogą wystąpić także pozostałe rodzaje walki, jak również przemieszczanie i rozmieszczanie.

Rajd to rodzaj walki polegającej na wtargnięciu w głąb ugrupowania przeciwnika i wykonaniu tam zadań wspierających działania sił głównych. Do zadań tych można zaliczyć: zwalczanie szczególnie ważnych sił i środków przeciwnika, opanowanie i utrzymanie określonych rejonów (pozycji, obiektów), walkę z odwodami przeciwnika.

Wycofanie jest rodzajem walki prowadzonej w celu zerwania kontaktu bojowego z przeciwnikiem lub uchylenia się od starcia w niekorzystnej sytuacji. Przez zorganizowane i sprawnie prowadzone wycofanie wojska mogą zająć dogodniejsze rubieże do kontynuowania walki, jak również dokonać zamierzonego wciągnięcia przeciwnika w strefę własnego skutecznego ognia. Wycofanie wykonuje się zawsze na rozkaz lub za zgodą przełożonego.

Działania nieregularne prowadzone są przez przygotowane już w czasie pokoju bądź doraźnie tworzone w czasie wojny pododdziały, stosujące specyficzne sposoby walki w celu zwalczania i dezorganizacji poczynań przeciwnika na obszarze przez niego opanowanym. Najczęściej stosowanymi formami są: napady, zasadzki, działania dywersyjne i dezinformacyjne.

Działania desantowe to przemieszczenie określonego zgrupowania wojsk drogą powietrzną lub morską w celu stworzenia ognisk walki na terenie opanowanym przez przeciwnika.

Działania specjalne to działania prowadzone w ugrupowaniu przeciwnika przez odpowiednio przygotowane zespoły (grupy specjalne) w celu zdobycia lub potwierdzenia szczególnie ważnych informacji. Oprócz przedsięwzięć rozpoznawczych mogą obejmować przedsięwzięcia dywersyjne, psychologiczno-propagandowe i inne.

Przemieszczanie to wszelkie ruchy wojsk w skali taktycznej, wykonywane w celu utworzenia w innym rejonie zamierzonego ugrupowania bojowego lub koncentracji sił i środków. Obejmuje marsze wojsk oraz ich przewozy i przerzuty.

Rozmieszczanie to stacjonowanie wojsk w garnizonach oraz planowy pobyt pododdziałów w rejonach ześrodkowania z zachowaniem odpowiedniego stopnia (poziomu) zdolności i gotowości bojowej.

Celem działań taktycznych jest zwycięstwo nad przeciwnikiem, a osiągnie go dowódca, który stworzy i efektywnie wykorzysta system elementarnych czynników walki jakimi są: rażenie, ruch i informacja.

Rażenie jest decydującym, destrukcyjnym, fizycznym (ogniowym, elektronicznym) i psychologicznym oddziaływaniem na siły przeciwnika. Pozwala niszczyć jego obiekty, dezorganizować jego poczynania i osiągać założone cele taktyczne.

Rażenie ogniowe, to zorganizowane oddziaływanie na przeciwnika różnymi rodzajami środków ogniowych, ujęte w jeden spójny system mający na celu pozbawienie go zdolności do prowadzenia dalszych działań bojowych.

Wsparcie ogniowe pododdziałów jest elementem rażenia ogniowego i obejmuje:

- ogień artylerii (pośredni i na wprost);
- uderzenia rakietowe i lotnicze;
- działalność ogniową środków inżynieryjnych i innych.

Ze względu na cel i zakres zadań dzieli się na wsparcie bezpośrednie i ogólne. Za organizację wsparcia ogólnego odpowiedzialny jest przełożony, natomiast za organizację wsparcia bezpośredniego odpowiedzialni są dowódcy pododdziałów i winno ono zmierzać do rażenia elementów ugrupowania bojowego przeciwnika przed frontem własnego pododdziału i na jego skrzydłach.

Rażenie elektroniczne jest czynnikiem, który współcześnie na polu walki nabiera istotnego znaczenia. Może ono skutecznie zakłócić funkcjonowanie systemu informacyjnego przeciwnika, a w wielu przypadkach wyeliminować, w newralgicznych okresach walki, szereg ważnych środków ogniowych i elementów ugrupowania bojowego, stwarzając tym samym dogodne warunki do prowadzenia działań taktycznych przez wojska własne.

Rażenie psychologiczne jest istotnym elementem działań na współczesnym polu walki. Prowadzi się je różnorodnymi środkami.

Ruch jest drugim, obok rażenia, istotnym czynnikiem walki. Rozumiany jest, jako wszelkie przemieszczanie sił i środków. Formą ruchu na polu walki jest manewr pododdziałami i ogniem. Manewr pododdziałami polega na zorganizowanym ich przemieszczeniu przed walką lub w czasie jej prowadzenia w celu zajęcia dogodniejszego położenia w stosunku do przeciwnika oraz uzyskania i właściwego wykorzystania przewagi. Wyróżnia się następujące rodzaje manewru: podejście, oskrzydlenie (jedno i dwustronne), obejście, przenikanie i odejście. Szczególnym rodzajem manewru jest luzowanie. Manewr ogniem polega na jego ześrodkowaniu, podziale lub przeniesieniu umożliwiającym jednoczesne bądź kolejne rażenie jednego lub kilku celów (obiektów).

Połączenie rażenia ogniowego i elektronicznego z ruchem wojsk i zajęciem terenu bronionego przez przeciwnika przyjęto nazywać uderzeniem.

Spełnia ono podstawową rolę we wszystkich formach walki zaczepnej. Przez uderzenie dąży się do rozbicia przeciwnika, natomiast przeciwstawianie się uderzeniu przeciwnika jest oporem. Siła oporu zawsze zależy od posiadanego potencjału rażenia.

Informacja, jako trzeci czynnik walki zbrojnej, elementem zespalającym czynniki działań taktycznych w harmoniczną całość. W tej funkcji przejawia się ona głównie w dowodzeniu, w systemie rozpoznania, walki radioelektronicznej i działań psychologicznych. Informacja jest również obszarem bezpośrednich zmagań z przeciwnikiem oraz czynnikiem mogącym w określonych sytuacjach bezpośrednio przesądzić o zwycięstwie.

---