Spis Treści

 

Obroty handlowe między Polską a UE

Układ Europejski

Organy Stowarzyszenia

Problematyka handlowa

Handel Polska - Unia Europejska 2003

Obroty handlowe między Polską a UE.

Obroty Polski z UE w latach 1997 - luty 2003 kształtowały się następująco (w mln USD):

 

1997

1998

1999

2000

2001

2002

I-II 2003

EKSPORT

16.526,5

19.269,8

19.326,4

22.143,6

24.986,8

28.180,9

5.026,3

IMPORT

26.998,2

31.027,3

29.825,5

29.950,8

30.865,1

33.998,5

5.640,4

SALDO

- 10.471,7

- 11.757,5

- 10.499,1

- 7.807,2

- 5.878,3

-5.817,6

- 614,1

Źródło: na podstawie danych ostatecznych hz CIHZ

W 2002 r. eksport do UE wyniósł 28,181 mld USD (dynamika 112,8% w stosunku do analogicznego okresu 2001 r.). Import Polski wyniósł 33,998 mld USD (dynamika 110,4%). Zanotowano ujemne saldo w wysokości 5,817 mld USD. Obroty towarowe Polski z Unią Europejską stanowiły w eksporcie 68,7% całości eksportu oraz w imporcie 61,7%. Najważniejszymi partnerami zarówno w polskim eksporcie (E), jak imporcie (I) nadal są : Niemcy (E - 32,3, I - 24,3%); Francja (E-6,0, I- 7,0); Włochy (E- 5,5% , I - 8,4%); Wielka Brytania (E-5,2%, I - 3,9%).

W 2002 r. głównymi grupami towarowymi w polskim eksporcie do UE były maszyny i urządzenia - 24,6%, pojazdy i jednostki pływające - 17,1%, metale nieszlachetne - 10,7%, materiały i wyroby włókiennicze - 8,4%, meble, pościel, materiały, stelaże - 8,8% oraz produkty mineralne - 5,5 %.

W imporcie do Polski w 2002 roku główne pozycje towarowe stanowiły: maszyny i urządzenia - 27,0%, pojazdy - 14,0%, produkty przemysłu chemicznego - 12,5% metale nieszlachetne - 9,8%, tworzywa sztuczne - 9,1%, materiały i wyroby włókiennicze - 6,8%, ścier drzewny - 4,9%.

W pierwszych dwóch miesiącach 2003 roku w ogólnym eksporcie Polski - który wyniósł 7.054,7 mln USD do krajów Unii Europejskiej wyeksportowano 5.026,3 mln USD, co stanowi 71,2% całości. W ogólnym imporcie Polski wartości 9.319,7 mln USD z krajów Unii Europejskiej zaimportowano towary wartości 5.640,4 mln USD co stanowi 60,5% całości importu.

W okresie styczeń - luty 2003 roku głównymi grupami towarowymi w polskim eksporcie do UE stanowiły : maszyny i urządzenia - 24,8%; pojazdy, statki powietrzne, jedn. pływające - 12,8%; metale nieszlachetne - 11,2%, wyroby różne(meble, pościel, materiały stelaże) - 9,8%; materiały i wyroby włókiennicze - 9,5%; tworzywa sztuczne - 5,1%, produkty mineralne - 5,3%; drewno i wyroby z drewna - 4,0%; ścier drzewny - 3,4%.

W imporcie z UE głównymi pozycjami towarowymi stanowiły: maszyny i urządzenia - 26,4%; pojazdy - 13,5%; produkty przemysłu chemicznego - 13,3%; metale nieszlachetne - 10,0; tworzywa sztuczne - 9,2% ;produkty pochodzenia roślinnego - 2,2%; produkty mineralne - 2,2%materiały i wyroby włókiennicze - 6,8%; ścier drzewny - 5,2%

Głównymi partnerami tak w eksporcie (E) jak i imporcie (I) są: Niemcy (E - 33,7%, I - 24,4%); Francja ( E - 6,7% , I - 7,3%); Włochy (E - 5,1%, I - 7,9%); Niderlandy ( E - 5,1%, I - 3,3).

Według danych EUROSTAT za 2002 r. Polska była czwartym co do wielkości rynkiem zbytu dla towarów UE po USA, Szwajcarii i Japonii. Polska zajmowała natomiast siódme miejsce pod względem wielkości eksportu na rynek Unii Europejskiej po USA, Szwajcarii, Japonii, Chinach, Rosji i Norwegii.

Kraje Unii Europejskiej są jednym z głównych źródeł dopływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych, które wpływają na zmiany strukturalne polskiej gospodarki, dynamikę jej rozwoju, w tym również na wielkość i dynamikę polskiego eksportu. Według danych Państwowej Agencji Inwestycji Zagranicznych (PAIZ) do dnia 31.12.2002 r. napłynęło ogółem do Polski 65,114 mld USD w tym 61,447 mld USD w formie bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) powyżej 1 mln USD oraz 3,667 mld USD szacunkowo dotyczących napływu inwestycji poniżej tej kwoty. W powyższych wielkościach najważniejsi inwestorzy reprezentują kapitał : Francji - zainwestowany 12.172,1 mln USD oraz 2.261,2 mln USD jako plany inwestycyjne; USA - zainwestowały 8.736,1 mln USD oraz 2.522,5 mln USD jako plany inwestycyjne; Niemcy - 7.841,0 mln USD zainwestowany oraz 1.672,26 mln USD jako plany inwestycyjne; Niderlandy - 5.846,15 mln USD zainwestowany oraz 728,3 mln USD jako plany inwestycyjne; Wielka Brytania 4.051,8 mln USD zainwestowany kapitał oraz 515,8 mln USD jako plany; Włochy - 3.696,2 mln USD zainwestowany oraz 1,085,5 mln USD jako plany; Szwecja - 2.788,8 mln USD zainwestowany oraz 334,65 mln USD jako plany inwestycyjne; Dania - 1.839,2 mln USD zainwestowany - 303 mln USD - plany; Belgia 1.645,34 mln USD zainwestowany oraz 205,8 mln USD jako plany, Irlandia - 1.059,7 mln USD zainwestowany oraz 31,2 mln USD jako plany inwestycyjne.

Kraje UE zainwestowały 43,0 mld USD, co stanowi 70% BIZ

Największym inwestorem indywidualnym jest France Telecom, który zainwestował w sektor telekomunikacyjny 3,2 mld USD. Inne firmy z UE także zajmują wysokie pozycje: na drugim miejscu znajduje się włoski FIAT - 1,7 mld USD, na czwartym miejscu lokuje się HBV ( Niemcy) - 1,36mld USD, na siódmym Vivendi (Francja) - 1,20 mld USD, na ósmym miejscu United Pan-Europe Communications - (Niderlandy) - 1,20 mld USD, na dziewiątym miejscu UniCredito Italiano - (Włochy) - 1,11 mld USD

Według danych opracowanych przez PAIZ w 2002 roku inwestorzy zagraniczni zainwestowali w naszym kraju 6,06 miliardów USD. W 2002 roku największymi inwestorami z krajów Unii Europejskiej były : Wielka Brytania z inwestycjami wartości 1,.365 mld USD ; Niderlandy - 1,072 mld USD; Francja - 762,4 mln USD; Niemcy - 561,83 mln USD,Belgia - 496,25 mln USD; Szwecja - 432,7 mln USD; Dania - 419,7 mln USD Hiszpania - 198 mln USD; Włochy - 187 mln USD; Luksemburg - 71,7 mln USD, Portugalia - 67,1 mln USD; Irlandia 43,5 mln USD; Grecja - 19,5 mln USD.

 

Układ Europejski.

Podstawowe zasady naszej polityki handlowej wobec Unii Europejskiej określała umowa stowarzyszeniowa z UE nazwana Układem Europejskim, która weszła w życie 1 marca 1994 r. Od 1 lutego 1992 r. obowiązywała część handlowa Układu pod nazwą Umowy Przejściowej. W wyniku ustaleń wspólnotowego szczytu w Kopenhadze w czerwcu 1993 r. strona unijna przyśpieszyła jednostronnie proces liberalizacji dostępu do swego rynku dla polskich towarów.

W roku 1996 trwały negocjacje i konsultacje związane z nowelizacją Układu Europejskiego, gdyż część jego ustaleń handlowych straciła swoją aktualność w związku z wejściem w życie od 1 lipca 1995 r. postanowień Rundy Urugwajskiej GATT. Od 1 stycznia1995 r. Unia powiększyła się o nowych członków : Austrię, Szwecję i Finlandię. W stosunku do tych krajów przestały obowiązywać umowy handlowe zwarte z nimi przez Polskę jako państwami EFTA; Polska przyjęła wobec tych krajów zasady obowiązujące w Unii Europejskiej. Nowy dokument, który powstał w wyniku tego procesu został nazwany Protokołem Adaptacyjnym. Do Protokołu weszła problematyka rolna - w tym poprawa warunków dostępu do rynku m.in. dla owoców miękkich, bydła oraz produktów przetworzonych (Protokół 3) - potraktowana w Układzie Europejskim odrębnie a także problematyka przemysłowa, w tym dla 8 grup produktów.

Protokół 4 do Układu Europejskiego zawierający zasady określania preferencyjnego pochodzenia towarów został zmieniony na mocy porozumienia w formie wymiany listów w 1997 r. Wprowadzono wówczas system kumulacji pan-europejskiej (kumulowanie preferencyjnego pochodzenia towarów w oparciu o identyczne reguły pochodzenia) obejmujący 15 krajów członkowskich UE oraz Węgry, Czechy, Słowację, Bułgarię, Rumunię, Łotwę, Litwę, Estonię, Polskę, Słowenię, Islandię, Norwegię, Szwajcarię i Turcję ( od 1999 r). Obecnie trwają prace nad poszerzeniem systemu kumulacji o kraje śródziemnomorskie.

W dniu 16 kwietnia 2003 roku, w Atenach, został podpisany Układ Akcesyjny Polski do Unii Europejskiej, który z momentem ratyfikacji przez wszystkich członków Unii Europejskiej oraz zaakceptowany drogą referendum w kraju - stanowić będzie podstawowy dokument naszego członkostwa w Unii Europejskiej.

 

Organy Stowarzyszenia.

Do oceny realizacji postanowień Układu Europejskiego i rozwiązywania ewentualnych kwestii spornych Układ Europejski powołuje tzw. organy stowarzyszenia. Najwyższym organem jest Rada Stowarzyszenia, której przewodniczy ze strony polskiej Minister Spraw Zagranicznych, a ze strony unijnej członek Rady UE (zwyczajowo Minister Spraw Zagranicznych kraju, który sprawuje w danym momencie prezydencję w UE). W posiedzeniu Rady biorą również udział przedstawiciele KE (Komisarz ds. Rozszerzenia). Jest to ciało polityczne, które omawia najistotniejsze kwestie w relacjach Polska -UE. Niższym szczeblem są Komitety Stowarzyszenia, podczas których omawia się m.in. bieżące kwestie wynikające z działania Układu Europejskiego. Pracę Komitetu przygotowują podzielone tematycznie Podkomitety. Byłe Ministerstwo Gospodarki było resortem wiodącym dla Podkomitetu ds. Handlu, Przemysłu i Produktów EWWiS, współpracującym w przypadku Podkomitetu ds. Polityki Regionalnej, Podkomitetu ds. Rynku Wewnętrznego, Podkomitetu ds.Transportu, Środowiska, Energii i Sieci Trans-Europejskch i inne. Posiedzenia wszystkich organów stowarzyszenia odbywają się zazwyczaj raz w roku.

22 lutego 2002 r. odbyło się w Brukseli posiedzenie Podkomitetu ds. Transportu, Ochrony Środowiska, Energii i Sieci Transeuropejskich (TEN's).Wśród zasadniczych problemów omawiano kwestie liberalizacji polskiego rynku energetycznego oraz postępów w prywatyzacji sektora energetyki. Komisja Europejska interesowała się również stanem polskich dostosowań do acquis communautaire oraz możliwościami dalszego jego wdrażania.

W dniach 20 i 21 marca 2002 roku w Warszawie odbyło się III posiedzenie Podkomitetu ds. Rynku Wewnętrznego w czasie którym strona polska prezentowała oraz omówiła ze stroną unijną stan przygotowań do członkostwa RP w UE w obszarze rynku wewnętrznego. Przedstawiono stan implementacji dyrektyw nowego podejścia do prawa polskiego, w tym dyrektywy sektorowe w zakresie samochodów, chemikalii, farmaceutyków, produktów żywnościowych i innych jak drewno, szkło, kosmetyki. Omówiono sprawy związane z zakładaniem przedsiębiorstw i świadczenia usług, wymogów językowych w bankowości i ustawy ubezpieczeniowej. Przedmiotem dyskusji były sprawy związane z kwestią nadzoru rynku, konkurencji i pomocy państwa, restrukturyzacją sektora stalowego, ochrony konsumentów, dostosowań w zakresie własności intelektualnej i przemysłowej, ochronie danych osobowych. Udzielono informacje w sprawie usług bankowych, usług inwestycyjnych i papierów wartościowych.

22 marca 2002 r. w Warszawie odbyło się VI posiedzenie Podkomitetu ds. Handlu, Przemysłu i Produktów EWWiS, na którym omówiono m.in. kwestie wdrażania polityki małych i średnich przedsiębiorstw, systemu wspierania MSP, wdrażaniu kierunków polityki przemysłowej, prywatyzacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przemysłu, szczególnie górnictwa i hutnictwa promocji inwestycji. Omówiono sprawę przepisów dotyczących importu samochodów używanych oraz wymagań dotyczących poziomu emisji spalin. Poruszono kwestie dotyczące dostępu do rynku oraz umów o wolnym handlu z krajami trzecimi w kontekście zobowiązań Polski w ramach rozdziału negocjacyjnego " Stosunki zewnętrzne".

X posiedzenie Komitetu Stowarzyszenia odbyło się w Brukseli 29 maja 2002 r., podczas którego omawiano m.in. kwestie Specjalnych Stref Ekonomicznych, importu samochodów używanych do Polski oraz umów bilateralnych o wspieraniu inwestycji podpisanych przez Polskę z krajami trzecimi (spoza UE).

18 listopada 2002 r. w Brukseli, odbyło się kolejne posiedzenie Rady Stowarzyszenia RP-UE. Omówiono postęp dostosowawczy w Polsce do wymogów członkostwa w UE, zwłaszcza w kontekście partnerstwa dla Członkostwa, NPPC i Raportu Okresowego KE. Oceniono stan stosunków dwustronnych jako dobry podkreślając konieczność kontynuowania prac nad liberalizacją handlu artykułami rolnymi i rolnymi przetworzonymi, zapewnieniem korzystnego klimatu do inwestowania w Polsce, usunięcia istniejących jeszcze w Polsce pozataryfowych barier handlowych. Omówiono także sprawy związana z restrukturyzacją polskiego hutnictwa oraz specjalnych stref ekonomicznych. Odnotowano iż od października 2002 roku WE powstrzymuje się od uruchamiania nowych postępowań antydumpingowych wobec państw przystępujących do UE.

13 grudnia 2002 r. podczas szczytu UE w Kopenhadze zakończono negocjacje z UE, zamykając dotychczas otwarte rozdziały oraz ustalono datę 16 kwietnia 2003 roku jako datę podpisania Traktatu Akcesyjnego.

Spotkanie Podkomitetu ds. Rozwoju Regionalnego, Zatrudnienia i Polityki Społecznej odbyłosię w Brukseli w dniach 20 i 21 lutego 2003 r.

Posiedzenie Podkomitetu ds.Handlu Wewnętrznego odbyło się w Brukseli w dniach 12 - 13 marca 2003 roku. Posiedzenie Podkomitetu ds. Handlu, Przemysłu i Produktów EWWiS miało miejsce w Brukseli w dniu 14 marca 2003 r.

Posiedzenie Podkomitetu ds. Transportu, Środowiska, Energii i Sieci Trans-Europejskich odbyło się w Warszawie w dniach 27 - 28 marca 2003.

XII posiedzenie Komitetu Stowarzyszenia RP- UE ma się odbyć w Brukseli, 23 maja 2003 roku

 

Problematyka handlowa.

Zgodnie z przyjętą w Układzie Europejskim zasadą asymetrii od 1 stycznia 1998 r. polski eksport towarów przemysłowych ma całkowicie wolny dostęp do rynku unijnego Dla unijnych towarów przemysłowych Polska zniosła ostatnie ograniczenia celne z dniem 1 stycznia 2002 r.

Źródło: Opracowanie rządowe - MGPiPS

---