Historia protokołu dyplomatycznego

• Protokół dworski monarchii starożytnych

• „ „ „ średniowiecznych

• Konstantyn VII Porfirogeneta: (953) O ceremoniach dworu bizantyjskiego

• Republiki włoskie

• Dwór francuski - Henryk III (nasz H.Walezy) w 1585 - introducteur des ambassadeurs et princes étrangers

• Dwór brytyjski: the Lord Chamberlain

Historia protokołu dyplomatycznego (2)

• Kongres Wiedeński 1815 - ustalił prawa ambasadora do:

1. Do tytułu ekscelencji

2. Baldachimu w Sali audiencjonalnej

3. Nakrycia głowy w obecności monarchy

4. Powozu z 6 końmi

5. Honorów wojskowych

6. Pierwszeństwa wizyt posłów i ministrów

7. Taboretu dla żony ambasadora obok królowej

Krótka historia polskiego protokołu dyplomatycznego

• Rzeczpospolita Obojga Narodów

• Rozbiory

• II Rzeczpospolita (S.hr Przeździecki[Rosja] i K.Bertoni[Austro-Węgry]

• PRL

• III RP

Współczesny polski protokół dyplomatyczny

• Departament MSZ

• Struktura (wydziały):

1. Prezydialny

2. Protokolarny

3. Przywilejów i immunitetów

4. Nieruchomości

5. Wizyt oficjalnych

KORESPONDENCJA DYPLOMATYCZNA

Obrót pisemny państw [jako suwerennych podmiotów prawa międzynarodowego] oraz ich oficjalnych przedstawicieli

Listy:

• Oficjalne

• Służbowe

• Prywatne

Części listu oficjalnego:

• Nagłówek

• Miejscowość i data

• Adres odbiorcy

• Odstęp

• Pozdrowienie[inwokacja]

• Tytulatura w treści listu

• Treść

• Formuła grzecznościowa - zakończenie

• Podpis

• Adresowanie koperty

Listy służbowe:

• Powołanie się na treść listu [Dot., Ref., Réf.]

• Załączniki [Zał., Enc., P.j.]

• Info o dodatkowych odbiorcach [Do wiadomości, Cc, Copy to:, c.c.]

List prywatny:

• Nagłówek z danymi nadawcy, datą i m-cem

• Nieformalne,osobiste pozdrowienie(I linia):! - ,

• Tekst podzielony na akapity

• Krótkiej, prostej formuły grzecznościowej z ,

• Podpisu (imienia)

• Dane adresowe wyłącznie na kopercie

Układ listu:

• Format A4 (210x297) ew. na pół

• Zapis: na 1 str.(list oficjalny, drukowany) vs obustronnie (list prywatny odręczny)

• Marginesy (lewy+dolny=szersze)

• Akapity

• Sposoby układu strony

* tradycja anglosaska

* tradycja francuska (stosowana w Polsce)

Układ anglosaski:

His Excellency the Honourable

President of the United States

The White House

Washington,D.C.

Układ francuski:

Monsieur le Président

de la République Française

Palais Matignon

Paris

Przykład listu oficjalnego [1]:

Dr.Andrzej Byrt Berlin,den 17.November 2007

Botschafter

der Republik Polen

Herrn

Walter Steinmeier

Bundesaussenminister

Berlin

Sehr geehrter Herr Bundesaussenminister,

Lieber Walter,

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX.

Mit freundlichen Grüssen

BYRT

Przykład listu oficjalnego [2]:

Dr.Andrzej Byrt Berlin, den 17.November 2007

Botschafter

der Republik Polen

Sehr geehrter Herr Bundespräsident,

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX.

Mit feundlichen Grüssen

BYRT

Herrn

Dr.Richard von Weizsäcker

Bundespräsident a.D.

Berlin

Wstępne i końcowe zwroty grzecznościowe:

• Polskie

• Angielskie

• Francuskie

• Niemieckie

Wysyłanie listu:

• Lektura, sprawdzenie, korekta listu

• Zgięcie kartek [ na pół, na troje, na czworo]

• Przekaz listu przez pośrednika [nie zaklejonego, pośrednik zakleja przy przekazującym; z odręczną adnotacją : „ przez grzeczność”]

• Przesyłka poufna [do rąk własnych, osobiste]

• Faksem lub e-mailem [zeskanowany tekst listu]

Prawo do reprezentowania państwa:

• Bez pełnomocnictw [głowa państwa, szef rządu, mnisiter spraw zagranicznych ]

• Z pełnomocnictwami (full powers, pleins pouvoirs)

a/ stałymi vs jednorazowymi

b/ list uwierzytelniający vs exequatur

• Korespondencja urzędowa MSZ # dyplomatycznej = tzw. poczta dyplomatyczna:

a/ jawna

b/ zaszyfrowana

I.Pisma ceremonialne w korespondencji dyplomatycznej:

• Listy uwierzytelniające ambasadora (stałego przedstawiciela przy organizacji)

• Listy odwołujące ambasadora

• Listy uwierzytelniające misję specjalną RP

• Listy wprowadzające szefa placówki

• List komisyjny konsula (Wiadomym czyni...)

• Exequatur (idem)

II.Pisma okazjonalne w korespondencji dyplomatycznej [listy lub depesze]:

• Zaproszenia

• Posłania

• Gratulacje

• Kondolencje

• Podziękowania za otrzymane życzenia

III.Noty dyplomatyczne:

• Noty osobiste (podpisane)

Noty słowne (nie podpisane, werbalne

Tematyka not werbalnych:

• Zmiany na stanowiskach kierowniczych w MSZ

• Agrément dla nowego ambasadora

• Zaproszenie CD na uroczystości

• Notyfikacja zmian w przepisach dot. CD w państwie przyjmującym

• Przyjazdy,wyjazdy członków CD

• Wyznaczenie chargé d'affaires ad interim

• Info o uroczystościach i wydarzeniach w ambasadzie, które wymagają pomocy lub ochrony państwa przyjmującego

• Zawarcie umowy dwustronnej

• Wystąpienie o wizę dyplomatyczną lub służbową dla CD

• Zgoda na odznaczenie zagraniczne

• Zgoda na przelot lub lądowanie samolotów wojskowych (wpłynięcie do portu okrętów wojennych)

• Przekazanie do MSZ depesz i clarisów otrzymanych z kraju

• Zwrot podatku, zwolnienia celne

Treść i forma noty:

• X przesyła wyrazy szacunku Y i ma zaszczyt powiadomić,że...

• Treść właściwa

• X korzysta z okazji, aby ponowić Y wyrazy wysokiego poważania.

• M-ce daty i adresata

• Parafa nadawcy

• Język

• Przekaz noty

PRECEDENCJA DYPLOMATYCZNA

Pojęcie:

• Precedere (łac.) - poprzedzać

Precedencja
Zasady państwa demokratycznego

• Kolejność zastępstwa głowy państwa

• Trójpodział władzy

• Pierwszeństwo władz:

* obieralnych przed mianowanymi

* centralnych przed lokalnymi

Precedencja w RP

1. Prezydent 15.Prezesi urzędów,komitetów

2.Marszałek Sejmu naczelnych lub centralnych

3.Marszałek Senatu 16.Przew. komisji sejmowych

4.Prezes Rady Ministrów 17.Przew. komisji senackich

5.V-prezesi RM 18.Posłowie

6.V-marszałkowie Sejmu 19.Senatorowie

7.V-marszałkowie Senatu

20.Sekretarze stanu

8.Ministrowie RM 21.Szef Kancelarii Prezydenta

9.Ministrowie stanu 22.Szef Kancelarii Premiera

23.Szef Kancelarii Sejmu

10.Prezes Trybunału Konst. 24.Szef Kancelarii Senatu

11.Prezes Trybunału Stanu(SN) 25.Prezes Sadu Najwyższego

12.Prezes NSA 26.Ambasadorowie

13.Prezes NIK 27.Podsekretarze stanu

14.Rzecznik Praw Obywatelskich 28.Wojewodowie

29.Zastępcy prezesów urzędów central.

Precedencja w CD (1)

• Służy podkreśleniu suwerenności państw

• Ma znaczenie przy:

* zabieraniu głosu

* zajmowaniu miejsc

* przedstawianiu

Precedencja w CD (2)

• 1815 r. Kongres Wiedeński:

pierwszeństwo zależy od daty złożenia listów uwierzytelniających

• 1961 r. Konwencja Wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych:

j.w. ale od daty i godziny etc

Precedencja w CD (3)

• Dziekan (doyen, dean) korpusu dyplomatycznego:

a/ nuncjusz papieski ( 47 krajów)

b/ wg starszeństwa akredytacji

Funkcje:

a/ koordynator działań CD

b/ reprezentant CD - składa życzenia

* noworoczne dla prezydenta

* z okazji święta narodowego

Precedencja w organizacjach międzynarodowych:

• 1818 r. kongres akwizgrański: wg kolejności francuskiej nazwy państwa

• ONZ: wg kolejności nazwy angielskiej lub francuskiej(Paryż,Genewa)

Precedencja w ONZ:

• ILO

• FAO

• UNESCO

• ICAO

• WHO

• WB

• IMF

• UPU

• ITU

• WMO

• IMO

• WIPO

• IFAD

• UNIDO

• IAEA

• WTO

Precedencja w UE:

• 1. B

• 2. BG

• 3. CZ

• 4. DK

• 5. D

• 6. EST

• 7. GR

• 8. SP

• 9. F

• 10. IRL

• 11. I

• 12. CY

• 13. LV

• 14. LT

• 15. L

• 16. MT

• 17. H

• 18. NL

• 19 A

• 20. PL

• 21. P

• 22. RO

• 23. SI

• 24. SK

• 25. SF

• 26. S

• 27. UK

Przewodnictwo
Radu Unii Europejskiej:

• 2007 D + PT

• 2008 SI + F

• 2009 CZ + S

• 2010 E + B

• 2011 H + PL

• 2012 DK + CY

• 2013 IRL + LT

• 2014 GR + I

Organy UE:

• Parlament Europejski

• Rada Unii Europejskiej ( nie mylić z Radą Europy)

• Komisja Europejska

Rada Unii Europejskiej:

• Rada Europejska (szefowie państw lub rządów państw członkowskich)

• Rada ds Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych (ministrowie sz)

• 8 rad sektorowych

Rady sektorowe UE:

• Gospodarka i finanse (Ecofin)

• Sprawiedliwość i sprawy wewnętrzne

• Zatrudnienie,polityka społeczna i konsumenci

• Konkurencja

• Transport,telekomunikacja i energia

• Rolnictwo i rybołówstwo

• Ochrona środowiska

• Edukacja,młodzież i kultura

Precedencja przedstawicieli UE:

• Przew.PE

• Przew.Rady UE

• Przew.KE

• Przew.ETS

• Przew.EIO

• Prezes EBC

• Członk. RM UE(msz)

• Sekr.Gener.RUE

Członk.RM UE(inni)

• V-przew.PE

• V-przew.KE

• Prez. Sądu I Inst.

• Prezes EBI

• Przew.Rady ES

• Przew. Kom.Reg.

• MEPs

• Sędziowie ETS

• Członkowie EIO

• Ambasadorowie,stali przedstawiciele państw członkowskich UE

Precedencja CD

• Summitry

• Creative protocol

---