Dyplomacja wielostronna, która jest ogromnie rozbudo­wana, realizuje się głównie na dwóch płaszczyznach.

Po pierwsze na płaszczyźnie powszechnych, o uniwersalnym zasięgu, organizacji mię­dzynarodowych

Po drugie na płaszczyźnie doraźnie zwoływanych międzynarodowych konferencji i spot­kań różnego szczebla władz wykonawczych, ustawodawczych czy sądowniczych a także różnorodnych organów państwowych (policji, służb granicznych, wywia­dowczych)

Do wojny trzydziestoletniej doprowadziły:

• narastające w Niemczech antagonizmy religijne i polityczne,

• antyhabsburskie powstanie w Czechach (defenestracja praska 23 maja 1618).

• W okresie późniejszym decydującym czynnikiem kontynuowania wojny było dążenie Gustawa II Adolfa do opanowania ziem na południe od Morza Bałtyckiego i poddanie całego Bałtyku szwedzkiej kontroli,

• nieustająca rywalizacja francusko-habsburska

Czwórprzymierze

czwórprzymierze - koncert mocarstw- pakt przez 4 najsilniejsze kra-je: Rosji, W.B, Austrii i Prus, skierowany przeciwko Francji (następ-nie przyjęcie Francji-jest dyrektoriatem, które podejmuje wszystkie sprawy międzynarodowe.

Kongres Wiedeński- sprawa niemiec

Sprawa niemiecka - utrzymano podział Niemiec, utworzono Związek Niemiecki pod

wodzą Austrii, liczący 35 państw i 4 wolne miasta; wzrosła rola Prus, które oprócz

ziem polskich otrzymały: część Saksonii, Pomorze Szwedzkie (Zachodnie) wraz z

Rugią, ziemie w Nadrenii i Westfalii,

Wersal- sprawa Francji

Niemcy w celu wynagrodzenia zniszczeń oddają Francji tereny Alzacji i Lotaryngii.

Francja odzyskuje tereny utracone w wyniku rezolucji pokojowych podpisanych

w Wersalu 26 lutego 1871 r. i traktaty frankfurckiego z 10 maja 1971 r.

Niemcy zrzekają się wszelkich praw do swych posiadłości zamorskich (kolonii) na

rzecz Wielkiej Brytanii, Francji

Pakt Ligii Narodów

art.16 Paktu Ligii Narodów

W zakresie problematyki i metod rozwiązania sporów międzypaństwowych zasadnicze są art. 12-16 i zgodnie z ich zapisami powołano  do życia Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej  . Mowa jest w nich również o arbitrażu ugodzie i mediacji, a także o zasadzie pokojowego rozstrzygania sporów.

Art. 19

Na szczególną uwagę zasługiwał artykuł 19: 
Zgromadzenie może od czasu do czasu wzywać członków Ligi, aby przystąpili do ponownego zbadania traktatów, które nie dają się już stosować, oraz położenia międzynarodowego, którego dalsze trwanie mogłoby zagrozić pokojowi świata. 
Artykuł ten mógł  bowiem otworzył drogę także do rewizji traktatów ułożonych na paryskiej konferencji pokojowej.

---