Zestaw 8

1.Dziura ozonowa i jej wpływ na zdrowie

Freony (chlorofluorowęglany) stosowane w chłodnictwie, klimatyzacji, wyrobie aerozoli, emitowane do atmosfery uszczuplają zasoby stratosferycznego ozonu. Odszczepiony od freonów chlor rozszczepia cząstki ozonu. Skutkiem jest wzrost ilości krótkofalowego promieniowania słonecznego docierającego do Ziemi.

Wpływ promieniowania UV na zdrowie:

a. zwiększenie liczby oparzeń skóry i zachorowalności na raka skóry

b. nasilenie chorób oczu (katarakta)

c. osłabienie systemu odpornościowego

Rośnie też stężenie ozonu w powietrzu, co powoduje:

a. wzrost przepuszczalności błon komórkowych

b. inaktywację enzymów, wzrost przepuszczalności naczyń

c. obniżenie odporności

d. przyspieszone starzenie się płuc

e. kaszel, duszności

f. ból gardła

g. wzrost wrażliwości na alergeny

h. wzrost zachorowań na infekcje układu oddechowego

i. skrajna niewydolność oddechowa

2.Najczęstsze zanieczyszczenia mikrobiologiczne środowiska zamieszkania

bakterie, wirusy, grzyby, promieniowce oraz ich zarodniki, pleśń (Penicilinum. Aspergillus), złuszczona skóra, sierść, roztocza, wydaliny i wydzieliny organizmów.

Czynniki te są przyczyna infekcji i alergii. Zanieczyszczenia biologiczne wraz z parą wodną tworzą aerozole biologiczne (bioareozole). Cząsteczki tego aerozolu rozprzestrzeniają się przy kichaniu i kaszlu. Prowadzą również do korozji elementów wyposażenia mieszkania, co pogarsza warunki higieniczne. Do wykrywania tych zanieczyszczeń stosujemy mikroorganizmy wskaźnikowe (wskaźnik paciorkowcowy lub gronkowcowy) lub robimy posiewy. Przykładem infekcji związanej ze środowiskiem wewnętrznym może być choroba legionistów wywołana przez Legionella pneumophila. Ważnymi zanieczyszczeniami są również: roztocza kurzu domowego i pleśniowce (zanieczyszczeniu sprzyja wilgoć).

3.Filtry powietrza

a. filtry włókninowe (wata szklana, bawełniana, włókna z tworzyw sztucznych)

b. filtry proszkowe

c. urządzenia złożone (filtry + UV)

4.Testy do uzdatniania wody

•Napowietrzanie (aeracja) ma na celu usuniecie substancji nadających wodzie nieprzyjemny smak lub zapach. Wody podziemnej w celu utlenienia związków Fe i nadmiaru CO₂

•Klarowanie służy do usuwania różnorodnych zawiesin w wodzie. Służą do tego osadniki

•Koagulacja wspomaga usuwanie bardzo drobnych zawiesin. Koagulanty (np. siarczan glinu) powodują zlepianie się drobnych cząstek i ich osiadanie na dnie zbiornika

•Filtrowanie usuwanie najdrobniejszych zawiesin, a także bakterii. Materiałem filtracyjnym jest piasek kwarcowy. Proces oczyszczania nasila błona biologiczną powstająca z bakterii osiadających na powierzchni filtru, która ma zdolności mineralizacji związków organicznych

•Dezynfekcja - polega na niszczeniu drobnoustrojów za pomocą środków fizycznych lub chemicznych

-temperatura - gotowanie w ciągu 10 min. zostają zabite bakterie w formie wegetatywnej. Nic nadaje się do oczyszczania dużej ilości wody.

-promieniowanie UV wytwarzane jest przez lampy kwarcowe wypełnione parami rtęci i argonu. Oddziałuje na drobnoustroje bezpośrednio poprzez zmiany wewnątrzkomórkowe oraz pośrednio wywołując zmiany w środowisku (tworzenie bakteriobójczych nadtlenków i ozonu). UV niszczy bakterie w formie wegetatywnej i przetrwalnikowej oraz wirusy. Zalety: nie powstają żadne substancje szkodliwe, metoda tania i prosta. Ale działa tylko przy wejściu wody do sieci wodociągowej.

-środki chemiczne (chlor i ozon)

5.Wymień 8 powodów wzrostu ryzyka niedożywienia pacjentów hospitalizowanych

•Niesmaczna i monotonna dieta szpitalna

•Upośledzone przyjmowanie pokarmów (zaburzenia połykania, schorzenia jamy ustnej, choroby przebiegające z brakiem apetytu, niektóre choroby psychiczne)

•Unieruchomienie lub niedołężność związana z wiekiem, chorobą, inwalidztwem

•Upośledzenie trawienia (choroby trzustki i wątroby)

•Upośledzenie wchłaniania (przewlekle biegunki, robaczyce, stany po resekcji żołądka)

•Upośledzone wykorzystanie składników odżywczych (alkoholizm. cukrzyca)

•Wzrost zapotrzebowania (ciąża, laktacja, nadczynność tarczycy, stany gorączkowe i choroby z nadmiernym katabolizmem)

•Wzrost wydalania składników pokarmowych (wielomocz w cukrzycy, zespól nerczycowy., krwawienia z p. pok.)

6.Testy biochemiczne do oznaczania niedoboru wit. B₁₂, kw. foliowego i tiaminy

•stężenie w surowicy

•stężenie w moczu

•test Shilinga

•test wchłaniania

7.Czynniki determinujące stopień odżywienia

-ilość dostarczanej energii

-styl życia i ciężkość wykonywanej pracy fizycznej

-stan fizjologiczny (ciąża, laktacja)

-ilość dostarczanych składników odżywczych

-proporcje pokarmowe

-sytuacja materialna

-nawyki żywieniowe

-zaopatrzenie rynku w artykuły spożywcze

-wtórne przyczyny upośledzające odżywianie

8.Kategorie zagrożeń określające stopień prawdopodobnego ryzyka zdrowotnego pomieszczeń

A. Zagrożenie śmiercią lub nieuleczalną chorobą (CO, radon, NO, O₃, mykotoksyny)

B. Zwiększona podatność na zachorowania, występowanie zespołów objawowych, odczyny alergiczne u os. nadwrażliwych. (formaldehyd, rozpuszczalniki, roztocza).

C. Podrażnienie dróg oddechowych, oczu lub ogólne złe samopoczucie (CO, para wodna, substancje zapachowe, kurz).

---