Pole widzenia

Centralny kąt widzenia-poziomo15-35 w lewo i w prawo od linii wzorcowej pionowo o-20w górę i 30 -35 w dół od linii wzorcowej wartość tego kąta wyznacza najkorzystniejszą wielkość przestrzeni , w której powinny być rozmieszczone wzrokowe urządzenia sygnalizacyjne natomiast zlokalizowanie jej jest ograniczone przez granice optimum odchylenia głowy od pionu która wynosi 20°

Peryferyjny kąt widzenia - poziomo 85° w lewo i w prawo od linii wzorcowej , pionowo -25 w górę i 50 ⇓ od linii wzorca.

Graniczy kąt widzenia przy obrotach głowy: poziomo -95⇐ i w prawo od linii wzorcowej. Pionowo 75 w górę i 80 w dół od linii wzorcowej. Spostrzeganie sygnałów wzrokowych poza obszarem peryferyjnym wymaga świadomego działania - obrotów głowy w odpowiednim kierunku.

Pole widzenia zakresy

• centralny -30, 20, 15, 15

• peryferyjny 80,80, 55, 25

• dla obrotu głowy 95, 95, 80, 80

W traktorze trzeba widzieć: punkt styku kół przednich z ziemią, ślad znacznika, tor najazdu, narzędzie międzyosiowe, narzędzia z tyłu przez tylną szybę, deskę rozdzielczą i widok z lusterek

Na kombajnie :cały cheder, Ciągnik z przyczepą z boku, stopień napełnienia zbiornika, lustrach boki maszyny koła kierowane, pokos, tor najazdu

POSTAWA PRZY PRACY

-stojąca - stosuje się tam gdzie mamy stanie i chodzenie , zużywamy 116% energii w stosunku do spoczynkowej a do siedzącej 110 %. Wysokość stołu warsztatowego 90-95cm na tym stole imadlo którego szczęki są na 100-115 cm. Stoły selekcyjne 109 cm dotyczy centyli męskich, - wieksze zużycie energii o 10% - niekorzystne dla układu krążenia w ukł krwionośnymw kończynach - wysokość położenia łokcia od płaszczyzny pracy 50-100mm

-postawa siedząca zalety:mniejsze zużycie energii i ukł krążeniowego nóg, większa stabilnośc że względu na podparcie tułowia , wieksza możliwość zabezpieczenia przed drganiami , wieksza swoboda ruchu kończyn dolnych w zakresie wykonywanych operacji roboczych i sterowniczych wady: wieksze narażenie na szkodliwy wpływ na organizm błędów w zaprojektowanym stanowisku, ograniczona możliwość zmiany postawy, wyłączenie wpływu kończyn dolnych na amortyzację drgań.

Zalecenia prawidłowej postawy siedzenia: Wymiarowanie stanowiska pracy:

a) zalecenia liniowe-stoły przy których się pracuje:67-73 cm wysokości, >70 cm ok. M509 powyżej 70 cm dla mężczyzn o średniej wysokości wzrostu M50), wysokość siedziska krzesła 42-45 cm;

b) zalecenia kątowe-dotyczy segmentów ciała i wzajemnego ułożenia ( kąt kolanowy 90-135, stopowy 90-110, a=10-40, b=15-30, c=80-120, d=170-190,e=95-120);

c)zalecenia bezwymiarowe (człowiek ma się opierać na łzach kulszowych).Punkt przecięcia siodła i oparcia to punkt bazowy siedziska.SRP

Bezwymiarowe guzy kulszowe 70% ciężaru ciałą

Obszar pracy ramion w poz. siedzącej

Jest norm.i max obsz. pracy. Umieszczenie uchwytów sterują. w 1 obsz.jest zalecane ,w 2 dopuszcz.

1-zakreślany jest w postaci dwóch przecinaj.się przestrz.sferycz,ze stawów łokciowych rąk opuszcz. swobod.w dół-dł.przedramienia z dłonią zwiniętą w pięść.

2-ze staw barkowego-dł.całej kończ.górnej.

POST.PRZEMIENNA :

Sytuacje dot.pola pracy:

-wys.pola pracy(WPP) jest zmienna i dostosow.zarówno do wys.człow. siedząc.na zwykłym krześle,jak i stojąc.lub WPP nie odgrywa roli;-WPP jest niezmien. i przyst.do wys pracow.stojącego

-Sytuł.dotycz.pozycji pracownika:

a.pozycja stojąca =pozycji siedzącej, b. warunki pracy są zmienne i chwilami stwarzają Konieczn.stania w czasie pracy,która wykon.jest na siedzą.

PRACA RĄK

A-jako położenie środka dłoni zwiniętej w pięść przy opuszczonym ramieniu i kącie łokciowym 90 stopni

B-jak A przy kącie łokciowym 75 stop

C- jako położenie środka dłoni zwiniętej w pięść ręki wyprostowanej poziomo w przód na wysok barku

D- jako punkt przecięcia prostej poziomej przechodzącej przez wierzchołek A i łuku zaliczonego przez środek wyprostowanej ręki przy ruch w dół z wierzchołka C

- Dostęp do stanowiska pracy - pierwsze bierzemy pod uwagę - częstość wchodzenia, pośpiech, nienaturalne postawy ciała, wchodzenie z jedną ręką zajętą, ubiór w czasie zimy i lata oraz poślizg butów

Urządzenia sterownicze funkcje - włączanie i wyłączanie, przełączanie, regulacja bezstopniowa ( zgrubna, dokładna), Przydatniość do przenoszenia sił małych i dużych, Przydatność do przenoszenia prędkości akcji i regulacji

Pozycja koła kierowniczego- polożenie jego środka względem SRP jest określony przez kąt komfortu stawu łokciowego.

OPORY URZĄDZEŃ STER.

30 % max siły może być wykorzystane w przypadku pedałów rzadko używanych

10% dla często używanych, opory hamulców < 0,6 kN, sprzęgło 0,35kN,kierownica 25-140 korby 20-40

Przemieszczenie dźwigni musi mieć widoczny skutek Jazda w przód skojarzona z ruchem dźwigni w przód i odwrotnie.

KLASYFIKACJA URZĄDZEŃ STEROWNICZYCH

Zespół kinetostatyczny - zmiana kształtu rękjojeści dźwigni aby kierowca upewnił się że trzyma odpowiednią dźwignię

Kodowanie funkcjonalne - np. kula to hydraulika zewnętrzna , stożek wewnętrzna.

Podział i zastosowanie urządzeń sterowniczych:

a)urządzenia ręczne:

- korby - stosowana do podnoszenia w położenie transportowe ciężkiej maszyny przyczepianej

- cięgła i manetki stosowane np. w sieczkarniach polowych

- przełączniki wahadłowe

- koła kierownicze-

- dzwignie - stosowane do przenoszenia dużych sił na maszynie rolniczej

* o ruchu jednopłaszczyznowym

* przegubowe

-przełączniki obrotowe(przełączniki obrotowe w dojarce)

* gałki -

* przełączniki asymetryczne

-przyciski

b) urządzenia nożne

- pedały

- przyciski

Zasady umieszczania urządzeń sterowniczych:

a)zasada częstości-najczęściej używane powinny być w zasięgu ręki, z doświadczeń wynika że w bizonie 60% to regulacja wysokości hedera, wariatorów trakcji 10%, sprzęgło trakcji 12%, wysokość motowidła 8%,biegi 8%(2,7 i/min -ok.3 uruchomienia na minutę, max 4,26 ok. 4 uruchomienia / min.)

b)zasada kolejności-dźwignie w takiej kolejności w jakiej są włączane;

c)zasada ważności - najważniejsze najbliżej centralnego miejsca;

d)zasada powiązania funkcjonalnego

e)zasada podobieństwa konstrukcyjnego; e)zasada jednakowego oporu(ruchy ciągnące są korzystniejsze).

Wymiary PN: Płyta nośna: od podłogi 400, reg. pion. 100, szer. 450-600, gł. 300-400, reg. pozioma 150, nachylenie 3-6⁰,Oparcie: wys. od pł. nośnej 350-400, szer. 310, odchylenie 5-12⁰

Urządzenia wskaźnikowe (Sygnalizatory)

1) ilościowe: analogowe, cyfrowe;

Charakterystyka wskaźników ilościowych

Wskaźniki ilościowe służą do sygnalizacji wzrokowej, najbardziej znaną formą sygnalizatora wzrokowego jest analogowy wskaźnik zegarowy. Wskaźnik ma zastosowanie gdy:

- przedmiotem sygnalizacji jest wielkość wyrażona przybliżoną wartością liczbową;

- chodzi o ocenę przebiegu zmiany w czasie sygnalizowanej wielkości;

- równocześnie z obserwacją przyrządu wykonuje się niezbyt dokładną regulację sygnalizowanej wielkości;

- porównuje się wskazania ilościowe sąsiednich przyrządów;

Wskaźniki cyfrowe- pokazują jedną chwilowa wartość liczbową. Ich zastosowanie podczas regulacji jest ograniczone do przypadków, w których prędkość zmian nie jest zbyt duża.

2).Jakościowe |: (zwykłe, ostrzegawcze) podaje sygnał gdy jest awaria wysyłają sygnał ostrzegawczy

JAKOŚCIOWE (informacyjne i ostrzegawcze )

Mogą być wzrokowe albo słuchowe i stosuje się je niekiedy w celach ostrzegawczych . Najczęściej przekazuje infor typu jest -nie jest (1 bit) .

Istnieje możliwość jakościowego rozróżnienia kilku stanów (np. analog ze wskazówką oraz ze skalą jakościową np. barwną

3).Sygnalizatory przebiegu: (ruchu, procesu technologicznego)

PRZEBIEGU - Są to urządzenia sygnalizujące działanie sieci komunikacyjnej, przewodów oraz instalacji w budynkach inwentarskich, szklarniach, itp. Związane z produkcją rolniczą na wielką skalę.

Właściwości:

--Analogowych -pokazują liczbę przybliżoną, ocena przebiegu zmian, regulacja do przybliżonej wartości, porównanie przyrządów

--Cyfrowe - wartości dokładne, regulacja do dokładnej wartości, przy niewielkich prędkościach zmian

Wskaźniki typowe pokazują stany normalne, pod normalne i ponad normalne

Zasady rozmieszczenia wskaźników:

*ustawienie poziome wskazówek na godzinie 9.00;

*przy pionowym ustawieniu na godzinie 12.00 niezależnie gdzie jest zero

a)Odległość od oka 700mm dla fi 30mm, 3500 dla fi 120mm;

b)działki skali (2% odległości od oka);

c)wielkość cyfer/liter min 0.5%odległości patrzenia

d)Wskazówka nie za długa aby nie zasłaniała cyfr;

e) kierunek skrętu (bardziej widoczna strzałka z grotem niepołączonym

Do urządzeń sygnali w układzie maszyna robocza -traktorzysta -zaliczamy :

-wszelkiego rodzaju znaczniki wskazywacze śladów i rzędów , linki wskaźnikowe

-sprzęgła przeciążeniowe terkoczące i inne syg dźwiękowe

-lampki wskaźnikowe

minimalna długość działek skali zależy od odległości z jakie wskazania przyrządu będą odczytywane . zaleca się 0,2 procent tej odległości do najmniejszej działki skali i 2 proc dla działki większej

Minimalna wysokość cyfr skali wynosi 0,5proc od oka

Kształt wskazówki podobnie jak cyfr powinien być jak najprostszy

SIODŁO

• głębokość płyty nośnej siodła mierzona od przedniej krawędzi siodła do płaszczyzny przechodzącej przez punkt bazowy -płaszczyzna pomiaru jest przesunięta 150 mm w bok od płaszczyzny symetralnej siodła , równolegle do nie

-szerokość płyty nośnej siodła 150 mm w przód od punktu bazowego

-nachylenie płyty nośnej siodła względem płaszczyzny poziomej

-wysokość i nachylenie ,kształt oparcia

-akres pionowej i poziomej regulacji siodła

-wysokość siodła mierzona w punkcie bazowym od podłogi

-szerokość oparcia jako wymiar uzupełniający

SIODŁA-blaszane; -ciagnikowe(z oparciem ciągłym,plytko-tloczone,gleboko tloczone, z podwyższonym oparciem, do siadu rozkrocznego)

Pkt. bazowy na siodle tj. pkt. przecięcia płyty nośnej i oparcia w płaszczyźnie symetrii siodła (SRP - seat reference point)

Kabina - 1 wysokość mierzona od płyty nośnej siodła, 150 [mm] w przód od punktu bazowego ( normalnie 1000 [mm] 2- szerokość kabiny na wysokości łokcia kierowcy zazwyczaj min 1000[mm] 3 - odległość tylnej ściany od punktu bazowego mierzona poziomo na wysokości barku kierowcy min 150 - 200 [mm] 4 - kąt nachylenia podnóżka 25 -45 stopni, wymiarem dodatkowym jest : 5 - max dł kabiny przy czym należy podać od jakich punktów jest mierzona min. 1300 - 1500 [mm] między tylnią ścianą a najbardziej wysunięty punkt przestrzeni dla nóg.

Charakterystyka płytek oporowych (pedałów)

Wyróżnia się wiele form płytek oporowych pedałów o jednakowym lub podobnym do siebie przeznaczeniu. Wynika to z braku jednoznacznych zasad ergonomicznych w tym zakresie. Reguły stosowane przy produkcji pedałów:

- płytki oporowe pedałów o znacznym oporze używanych bardzo często lub stale powinny mieć długość zbliżoną do długości całej podeszwy buta, który się o nich opiera

- płytki o wystających krawędziach powinny być stosowane gdy operator pracuje w obuwiu gumowym(lub innym ciężkim obuwiu) niejednokrotnie zabłoconym; krawędzie powinny być wywinięte ku górze co będzie utrudniało ześlizgnięcie się buta z pedału;

- nacięcia przeciwpoślizgowe powierzchni płytek pedałów maszyn rolniczych nie powinny być płytsze niż 4-5mm

- zawiasowe osadzenie płytki na ramieniu pedału nie powinno być stosowane; kontakt buta z taką płytką jest mniej pewny niż gdy płytka jest osadzona sztywno;

- płytki o kształcie łukowym(w przekroju pionowym) poprawiają przyleganie podeszwy buta do pedału w całym zakresie ruchu; nie maja one jednak zastosowania przy dużych oporach pedałów, jakie z reguły występują na ciągnikach i maszynach rolniczych;

- w przypadku naciskania pedałów w przybliżeniu pionowo z góry nie występuje składowa siły nacisku styczna do płytki w jej osi podłużnej;

---