TEORIA W-F JAKO NAUKA.
Zajmuje się motorycznością ludzką rozpatrywaną zarówno w aspekcie systematyki jak i edukacji motoryczności. W rozwoju osobniczym teoria w-f ma związek z ...... wychowania, jest składową dyscyplin zajmujących się rozwojem fiz. i zdrowiem osoby.
W JAKI SPOSÓB DZIELIMY KULTURĘ FIZYCZNĄ, OMÓW JEJ SKŁADOWE?
Kultura fizyczna:
I - to nawyk określonej postawy wobec własnego ciała, świadoma i aktywna troska o swój rozwój, sprawność i zdrowie, umiejętności spędzania czasu z pożytkiem dla własnego zdrowia psychicznego i fiz - Demel
II to zintegrowany i ustalony system zachowań w dziedzinie dbałości o rozwój fiz, zdrowie i piękno człowieka - krawczyk
III dbałość psychiki o ciało która staje się częścią bogactwa duchowego - Tarakiewicz
Składowe:
wychowanie fizyczne
Osiński - przekazywanie podstawowych wiadomości, hartowanie na bodźce, zdobywanie umiejętności i sprawności, które łącznie wzmacniają zachowanie człowieka, Demel - jako cz kultury fiz to składnik procesu wych, którego celem jest wszechstronnie wykształcony człowiek(wych umysłowe, elastyczne, moralne, fiz)
rekreacja ruchowa
dobrowolna aktywność podejmowana w czasie wolnym od pracy dla wypoczynku, przyjemności, samodoskonalenia w formie ćw. (gim, gry, sporty)w celu utrzymania lepszego zdrowia
sport wyczynowy
świadoma i dobrowolna działalność człowieka, podejmowana głownie dla zaspokojenia potrzeby walki, popisu, samodoskonalenia się w drodze systematycznego rozwoju cech motorycznych, umysłowych
rehabilitacja
proces służący przywracaniu aktywności ruchowej osobom czasowo lub trwale niepełnosprawnym oraz sprawności psychofizycznej przy wykorzystywaniu zajęć ruchowych i sportu, oraz wiedzy medycznej - Demel
CO TO JEST REKREACJA FIZYCZNA I JEJ PODZIAŁ?
Rekreacja- to różnego rodzaju zajęcia podejmowane w czasie wolnym dobrowolnie, dla przyjemności, kształtowania własnej osobowości, odnowy i pomnażania sił psychofizycznych. Zajęcia dobrowolne, sprawiają przyjemność.
a) rek ruchowa- wszelkie formy działalności rekreacyjno- fizycznej; b) rek twórcza; c) rek kulturalno-rozrywkowa; d) rek poprzez działalność społeczną
TURYSTYKA RODZAJE, FORMY.
Turystyka - obejmuje działalność osób podróżujących pozostających poza swym codziennym środowiskiem nie dłużej niż rok, w celach wypoczynkowych, służbowych lub innych celach turystycznych
formy: rozrywkowa, morska, piesza, przygodowa, ekstremalna, rozrywkowa, rowerowa, narciarska, jeździecka, żeglarska, kajakowa
rodzaje: turystyka poznawcza wypoczynkowa, kwalifikowana, zdrowotna, biznesowa, religijna
SPORT WYCZYNOWY I JEGO CHARAKTERYSTYKA.
Sport wyczynowy - forma działalności człowieka, podejmowana dobrowolnie, w drodze rywalizacji, dla uzyskania maksymalnych wyników sportowych, w tym również uprawianie dyscyplin sportowych w ramach sekcji lub klubów sportowych, polegające na regularnym uczestnictwie w treningach i zawodach sportowych.
JAKIE ZNASZ METODY BADAWCZE W TEORII WYCHOWANIA FIZYCZNEGO?
„KAMIENIE WĘGIELNE” SZKOLNEGO WYCHOWANIA FIZYCZNEGO.
WZAJEMNE RELACJE MIĘDZY WYCHOWANIEM FIZYCZNYM A WYCHOWANIEM ZDROWOTNYM
Wychowanie zdrowotne polega na wytwarzaniu nawyków bezpośrednio lub pośrednio związanych z ochroną i doskonaleniem zdrowia fizycznego i psychicznego, wyrobieniu odpowiednich sprawności, nastawieniu woli i kształtowaniu postaw umożliwiających stosowanie zasad higieny i skuteczną pielęgnację, pobudzanie pozytywnego zainteresowania sprawami zdrowia
Wychowanie fizyczne -celem wychowania fizycznego jest podnoszenie sprawności fizycznej, stymulowanie rozwoju fizycznego oraz kształtowanie postaw związanych z osobista troską o stan fizyczny, sprawność fizyczną, zdrowie i urodę. Środkiem wychowania fizycznego jest ruch i aktywność ruchowa, w wyniku której występują zmiany w rozwoju fizycznym i sprawności ruchowej w pożądanym kierunku.
CO TO SĄ CZYNNIKI I ŚRODKI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO, JAKI JEST ICH PODZIAŁ?
Czynniki :
- zespół bodźców, które działają systematycznie przez pewien czas na organizm, wywołują w nim min długotrwałe zmiany
--bodziec - krótkotrwałe zmiany
- czynniki społeczne: środowisko, tradycje, szkoła, media, rodzina
- czynniki fizyczne:
-mechaniczne: dotykanie, głaskanie, złe ubranie, za ciasne obuwie,
-chemiczne - cecha charakterystyczna to stałość procesów chemicznych, ingerencja -nauczyciela ograniczona i może dotyczyć wyżywienia
Skład powietrza na sali gim - nadmiar CO2, siarkowodór, amoniak, gazy
-termiczne - stała ciepłota zapewnia najkorzystniejsze warunki dla procesu ogólnej przemiany materii, prawidłowe funkcje ukł. krążenia, oddechowego
-energia promieniowania - słońce ma 3 rodzaje promieni: świetlne, cieplne i chemiczne.
-Teren - dostarcza bodźców do uprawiania sportów, narzuca formy ruchu
Środki: - środkami nazywamy przedmioty i zjawiska, które ułatwiają lub umożliwiają odpowiedni dobór i właściwe stosowanie czynników kształtowania człowieka (woda, przybory, sprzęt, formy ruchowe)
OMÓW WARUNKI OSOBNICZE I POZAOSOBNICZE W WYCHOWANIU FIZYCZNYM.
-Pozaosobnicze: warunki bytu i pracy, warunki terenowe i klimatyczne, obiekty sportowe
-Osobnicze:
- wiek kalendarzowy - metrykalny czas miarowy od chwili urodzenia
- wiek rozwojowy - miara dojrzałości biologicznej org.
wiek morfologiczny - wiek wysokości ciała, masa
wiek kostny
wiek zębowy - tabele średniego wrzynania się poszczególnych zębów
- wiek drugorzędowych cech płciowych u chłopców i dziewczynek
- wiek fizjologiczny - ciśnienie krwi, pojemność życiowa płuc, poziom cholesterolu,
- wiek rozwoju motorycznego - wyniki porównywanie do tabeli sprawności, dojrzałość szkolna
JAK KSZTAŁTUJE SIĘ MOTORYCZNOŚĆ W POSZCZEGÓLNYCH FAZACH ONTOGENEZY?
Czynności ruchowe:
-pierwotne elementy ruchowe - odruchy bezwarunkowe, małpi chwyt, zaciśnięte pięści
-akt ruchowy - kilka elementów ruchowych, zamachy, skłony, zwisy, ciosy, stosunkowo łatwe
-działania ruchowe - chodzenie, bieganie, pływanie
Okres sensytywny - charakteryzuje się wrażliwością na działanie czynników środowiskowych
Okres krytyczny - odnosi się tylko do odcinka fazy sensytywnej po przekroczeniu której trudno osiągnąć pożądany efekt
OMÓW POSZCZEGÓLNE FAZY ROZWOJU FIZYCZNEGO W ROZWOJU OSOBNICZYM.
-Osobnicze:
- wiek kalendarzowy - metrykalny czas miarowy od chwili urodzenia
- wiek rozwojowy - miara dojrzałości biologicznej org.
wiek morfologiczny - wiek wysokości ciała, masa
wiek kostny
wiek zębowy - tabele średniego wrzynania się poszczególnych zębów
- wiek drugorzędowych cech płciowych u chłopców i dziewcząt
- wiek fizjologiczny - ciśnienie krwi, pojemność życiowa płuc, poziom cholesterolu,
- wiek rozwoju motorycznego - wyniki porównywanie do tabeli sprawności, dojrzałość szkolna
W JAKI SPOSÓB OKREŚLAMY WIEK OSOBNICZY?
-okres noworodkowy od 1 mies. życia - osoba dorosła nie ma wpływu na motoryczność dziecka
-okres niemowlęcy od ok 1 roku - mamy wpływ na motoryczność_> wzmacnia mm przy czworakowaniu, poznaje swoich opiekunów, radość dziecka, rozwój ukł. krążenia, trawiennego
-okres poniemowlęcy - do ok 3lat
-okres przedszkolny do 7 lat
-okres młodszy szkolny 7-12 lat - dziewczynki lepsze, precyzje ruchy od chłopców
-okres pokwitania do 17 lat - kryzys motoryczności, krytyzm u chłopców, zwiększenie higieny, chłopcy chcą dominować, chcą ruchu, motoryki
-okres młodz8ieńczy do 24 lat - można jeszcze podnieść motorykę
-okres wieku dorosłego i dojrzałego od 44-55 lat - spadek cech motorycznych
-okres starzenia się i starości
CZYM PRZEJAWIA SIĘ DYMORFIZM W ROZWOJU OSOBNICZYM (WSKAŹNIKI)?
Dymorfizm płciowy - ukształtowanie się osobnika, związane z płcią, przejawiają się różnicami morfologicznymi, fizjologicznymi, motorycznymi, psychicznymi
Wskaźniki:
Mollisona---> x1 - x2 / 02
JAKIE ZNASZ SYLWETKI CIAŁA; JAKIE SĄ INDYWIDUALNE RÓŻNICE (WSKAŹNIKI)?
Hipokrates
-typ suchotniczy - szczupła budowa
-apolektyczny - budowa szeroka Galen
-typ choleryczny - wyrachowany, utrata panowania nad sobą
-sangwistyczny - żywy, pogodny
-flegmatyczny - mała pobudliwość
-melancholijny - mała ruchliwość, apatia
Według Kretschmera
*typ leptosomatyczny - smukła sylwetka ciała, słabe umięśnienie, długie kończyny, wąskie biodra, barki
*typ atletyczny - zaznaczone umięśnienie, silne owłosienie, szerokie barki, wąskie biodra
*typ pikniczny - mała głowa, krótka szyja, wąskie barki, szerokie biodra, krótkie kończyny
Sheldon
*endomorficzny - skłonność do tłuszczu
*mezomorficzny - mięśniowy typ
* ektomorficzny - delikatny
Wskaźnik Rdzerera
I= masa ciała w gramach x 100 / wysokość ciała w cm3
Quetteleta
I= masa ciała w gr. / wysokość ciała w cm
x-350 - org. wychudzony
350 - 450 - normalne odżywianie
450 - org. przetłuszczony
Wskaźnik BIM
masa ciała w kg / wysokość w m
19 - niedowaga
20-24,9 -prawidłowa
25-29,5 nadwaga
30 - otyłość
STAN ZDROWIA - OMÓW SYSTEM KWALIFIKACJI UCZNIÓW POD KĄTEM MOŻLIWOŚCI PODEJMOWANIA ĆWICZEŃ.
CO TO JEST PRAKSEOLOGIA, CZYM SIĘ ZAJMUJE, JEJ ROLA W WYCHOWANIU FIZYCZNYM?
Nauka o normach i zasadach skutecznego działania. Wychowanie fizyczne wykorzystuje prakseologie.
OMÓW OGNIWA PRAKSEOLOGII.
I Faza przygotowawcza
-diagnoza: a) osobnicza (waga, wysokość, stan zdrowia, sprawność motoryczna), b) grupowa: ( zawartość gr społecznej, istnienie nieformalnych grup społecznych), C) środowiskowa
-prognoza - dotyczy przewidywania stanu jaki jest w stanie osiągnąć uczestnik zajęć w określonym czasie
-planowanie - polega na określaniu doboru i kolejności - przewidywanie działań
Cechy dobrego planu: celowość, wykonalność, plastyczność
II Faza realizacji
Służy temu co zaplanowaliśmy. Realizacja powinna kończyć się zadaniem kontrolno - oceniającym.
-rozwinięcie w wychowaniu motywacji do samodoskonalenia
-kierowane i umiejętne doradztwo
-zachowanie cykliczności procesów samokontroli
III Faza oceny
-ocena i wnioskowanie pedagogiczne
-skuteczność = rzeczywisty skutek: zamierzony skutek
ocena - efekt - epikryza
JAK DZIELIMY ZABAWY, JAKIE SĄ ICH KSZTAŁCĄCE I WYCHOWAWCZE WARTOŚCI?
•zabawy ze śpiewem,
•zabawy orientacyjno - porządkowe,
•zabawy na czworakach,
•zabawy i gry bieżne,
•zabawy i gry rzutne,
•zabawy i gry skoczne,
•zabawy i gry kopne.
Z punktu widzenia wychowawczego zabawy i gry ruchowe pełnią przede wszystkim rolę bodźca fizycznego, oddziaływującego na fizyczną stronę osobowości człowieka, co powoduje, iż są jednym z najbardziej uniwersalnych środków wychowania fizycznego. Równocześnie daje możliwość oddziaływania na psychikę i umysłową stronę osobowości bawiącego się i sprzyjają nerwowemu odprężeniu i czynnemu wypoczynkowi.
FILOZOFICZNE TEORIE ZABAWY.
OMÓW KSZTAŁCĄCE I WYCHOWAWCZE WARTOŚCI RÓŻNYCH FORM WYCHOWANIA FIZYCZNEGO.
-środowisko wychowawcze - obejmuje zarówno wpływy zamierzone jak i niezamierzone postaw, idei, działań i interakcji między ludźmi. Jest tłem dla procesów wychowania, pozostawia trwały ślad w psychice
-wychowanie - obejmuje wpływy zamierzone i świadome, ukierunkowane na zmiany w osobowości człowieka
-wf - część wychowanie, która w pierwszej kolejności nastawiona jest na zmiany pozytywne jednostki w stosunku do jej fizycznej postaci: na w-f składają się procesy wychowania i kształcenia fizycznego: są to cechy
Etapy działań:
-świadoma ingerencja prowadząca do przemian świadomości dotyczących postaci fiz (wychowanie)
-umożliwienie wychowankom opanowania określonej wiedzy (intelektualizacja)
-wyrabianie umiejętności i sprawności (uczenie się, nauczanie)
wyrabianie cech motoryki
CO TO JEST PROCES WYCHOWANIA FIZYCZNEGO?
Przebieg regularnie następujących zjawisk pozostających między sobą w określonym związku przyczynowym
OMÓW FUNKCJE WYCHOWANIA I KSZTAŁCENIA FIZYCZNEGO.
-Funkcja wychowawcza - prosmatyczna - wytworzenie stosowanych postaw i nastawień wobec ciała i jego potrzeb (wychowanie do rekreacji)
-F wychowawcza prospołeczna - sytuacje sprzyjają kształtowaniu postaw kultury bycia, współpracy, współzawodnictwa, obowiązkowości, poszanowania prawdy
-F poznawcza - przygotowanie wychowanka do samo usprawniania się, wymaga przekazywania i zdobywania pewnego zasobu wiedzy
-F zdrowotno - higieniczna - zwiększenia odporności i zabiegi higieniczne
-F morfo - fizjologiczna - zmiany zachodzące w zakresie funkcji poszczególnych układów
-F kształtująco - estetyczna - ładna budowa ciała
-F nauczająco - sprawnościowa - zmiany związane z wyuczaniem umiejętności ruchowych (bieg, skok, rzut, pływanie)
-F utylitarna - wyuczone umiejętności stosowane w sporcie, pracy domowej, zabawie
-F twórcza - różne formy ekspresji ruchowej tworzą nowe działanie
-F wypoczynkowa - w zabawie, w wypoczynku, rozrywce
JAKIE ZNASZ CELE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO?
Cele wych- fiz wg Zygmunta Gilewicza:
swoiste
nieswoiste
CELE SWOISTE - są one typowe dla wychowania fizycznego. W grupie tej uwzględniono cele związane z biologiczną postacią człowieka, które odpowiadają specyficznym środkom stosowanym w wychowaniu fizycznym. Zmienia się tu do kształcenia; (1) struktury somatycznej, (2) czynności wegetatywnych, (3) narządów zmysłów, (4) narządów i upodobań ruchowych, (5) ogólnych cech sprawności (szybkość, zręczność, siła, wytrzymałość).
CELE NIESWOISTE - są to te wszystkie momenty poprzez, które wychowanie fizyczne kooperuje z innymi działami wychowania: (1) z wychowaniem intelektualnym, (2) moralno- społecznym, (3) estetycznym, (4) politechnicznym.
WSPÓŁCZESNE KONCEPCJE CELÓW WYCH - FIZ - wg M. Demela i K. Zuchory
- świadomość
- postawy i motywacje
- potrzeby i nawyki
- umiejętności i sprawności
CELE WYCH - FIZ wg St. Strzyżewskiego
(1) Ideał wychowania „co do zdrowia, ciała i siły”
(2) naczelny cel wychowania i kształcenia fizycznego
(3) cele szczegółowe/ kierunkowe i kształcące
(4) cele etapowe
(5) cele operacyjne
JAKIE ZNASZ CECHY MOTORYKI?
Siła - zdolność do pokonywania oporu, wykorzystywana jest tutaj praca mm - wysiłek fizyczny
wytrzymałość - zdolność do długotrwałego wysiłku, przeciwstawianie się zmęczeniu bez obniżenia wydolności
szybkość - zdolność człowieka do wykonywania ruchów w najmniejszych odcinkach czasu, zakłada się, że wykonywanie ćw. wykona się w jak najkrótszym czasie bez zmęczenia
moc - zdolność rozwijania max siły w jak najkrótszym czasie
skoczność - pokonywanie ciężaru własnego ciała w celu podniesienia go jak najwyżej i jak najdalej
zwinność - umiejętność kierowania ruchem całego ciała bądź jego częścią w toku podejmowania czynności ruchowych
zręczność - umiejętność wykonywania szybkich ruchów dłońmi
koordynacja ruchowa - zdolność do wykonywania założonych ruchów w krótkim czasie
równowaga ciała - stan w którym suma sił poziomych, pionowych równa się zeru
gibkość - zdolność wykonywania ruchów z dużą amplitudą
OMÓW SIŁĘ JAKO CECHĘ MOTORYKI - RODZAJE SIŁY.
Siła - zdolność do pokonywania oporu, wykorzystywana jest tutaj praca mm - wysiłek fizyczny
Rodzaje siły:
-eksplozywna -zdolność rozwijania max siły w jak najkrótszym czasie
-bezwzględna siła mięśniowa - wielkość siły rozwijanej przez 1cm3 przekroju fizjologicznego mięśnia. 1 cm3 = 7kg
-bezwzględna siła mięśniowa - rozwinięcie max siły bez zmiany długości
-absolutna siła mięśniowa - siła możliwa od rozwinięcia przez osobnika niezależnie od ciężaru ciała w dowolnym ruchu
-względna siła mięśniowa - siła absolutna/ masę ciała
CO TO JEST WYTRZYMAŁOŚĆ I OD CZEGO ZALEŻY?
wytrzymałość - zdolność do długotrwałego wysiłku, przeciwstawianie się zmęczeniu bez obniżenia wydolności
zależy od:
-elementów psychologicznych; motywacja, gotowość do znoszenia bólu
-elementów fizjologicznych: zależne od wytrzymałości grup mięśniowych, zasoby energetyczne
-sprawności procesów termoregulacji ustroju
-efektywność systemu nerwowego
-sprawności mięśni
WSKAŹNIKI WYTRZYMAŁOŚCI WZGLĘDNEJ.
U = t 60m x 5 / t 300m - idealny wskaźnik
SZYBKOŚĆ I JEJ SKŁADOWE.
szybkość - zdolność człowieka do wykonywania ruchów w najmniejszych odcinkach czasu, zakłada się, że wykonywanie ćw. wykona się w jak najkrótszym czasie bez zmęczenia
składowe:
-ustalony czas reakcji - czas upływający od zadziałania bodźca do momentu zapoczątkowania ruchu. Zależy od płci, wysokości, stanu aktualnego osobnika, stopnia wytrenowania
-prędkość pojedynczego ruchu - zależy od sprawności ukł. nerwowego i koordynacji mięśniowo - ruchowej
-częstotliwość ruchów - zależy od czynników biochemicznych zachodzących w mm
CO TO JEST ZWINNOŚĆ, ZRĘCZNOŚĆ, KOORDYNACJA RUCHOWA, GIBKOŚĆ, MOC?
zwinność - umiejętność kierowania ruchem całego ciała bądź jego częścią w toku podejmowania czynności ruchowych
zręczność - umiejętność wykonywania szybkich ruchów dłońmi
koordynacja ruchowa - zdolność do wykonywania założonych ruchów w krótkim czasie
gibkość - zdolność wykonywania ruchów z dużą amplitudą
moc - zdolność rozwijania max siły w jak najkrótszym czasie
WYMIEŃ TESTY ZAGRANICZNE I OMÓW WYBRANY.
Eurofit
1. Postawa równowaga na lewej nodze.
2. Stukanie w krą ki.
3. Skłon tułowia w przód.
4. Skok w dal z miejsca.
5. Ściskanie dynamometru.
6. Siady z le enia tyłem.
7. Zwis na ramionach ugiętych.
8. Bieg wahadłowy 10x5 m
-Krausa Webera.
-Richtera - Beukera
-Ymca
-Aahera
-Larsona
-Coopera
-Ruffiera
OMÓW TESTY SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ STOSOWANE W POLSCE.
T. Mydlarskiego
1. Bieg na dystansie 60 m ze startu niskiego.
2. Skok wzwyż z rozbiegu na wprost.
3. Rzut piłeczką palantową (80 g) lewą i prawą ręką
R. Trześniowskiego.
1. Bieg na dystansie 60m ze startu niskiego.
2. Skok wzwyż z rozbiegu o dowolnej technice.
3. Skok w dal z rozbiegu.
4. Rzut piłeczką palantową (80 g), rzut granatem (500 g) dla uczniów powyżej 14,5 la
L. Denisiuka
1. Bieg na dystansie 40 m (SW) do kl. V, 60 m (SN) kl. VI
2. Bieg z przewrotem na materacu.
3. Rzut piłką lekarską znad głowy.
4. Wyskok dosiężny lub skok w dal z miejsca.
5. Przysiady z wyrzutem nóg do tyłu lub bieg na 300 m dla dziewcząt i chłopców od 15 lat
Z. Chromińskiego
1. Bieg na dystansie 60 m ze startu niskiego.
2. Rzut piłką lekarską 3 kg oburącz z tyłu nad głową
3. Bieg na dystansie 2000 m w dowolnym
K. Zuchory
1. Bieg sprinterski w miejscu.
2. Skok w dal z miejsca.
3. Skłon tułowia w przód
4. Bieg wytrzymałościowy w miejscu luba na odległość.
5. Wykonywanie nogami poprzecznych "nożyc" w leżeniu tyłem na plecach.
OMÓW TESTY MIĘDZYNARODOWE.
Międzynarodowy Test Sprawności Fizycznej
1. Bieg na dystansie 50 m ze startu wysokiego.
2. Skok w dal z miejsca.
3. Bieg na 600 m - dziewczęta i chłopcy w wieku 11 lat, bieg na dystansie 800 m - dziewczęta w wieku 12 i więcej lat, bieg na dystansie 1000 m - chłopcy w wieku 12 i więcej lat.
4. Ściskanie dynamometru.
5. Wytrzymanie w zwisie na ugiętych ramionach - dziewczęta oraz chłopcy do 11 lat, podciąganie w zwisie na ramionach- chłopcy w wieku 12 lat i więcej.
6. Bieg wahadłowy 4 x10 m
7. Siady z leżenia tyłem w czasie 30 sek.
8. Skłon tułowia w przód.
Test Międzynarodowego Komitetu
Olimpijskiego L. Larsona
1. Marszobieg na dystansie 600 m (dzieci poniżej 11 lat) 1000 m (M 11 lat i więcej), 800 m (K 11 lat i więcej)
2. Bieg na 50 m z wysokiego startu
3. Podciąganie na drą ku (M powyżej 11 lat) zwis na ugiętych RR (K powyżej 11 lat)
4. Skok w dal z miejsca
5. Pomiar siły ręki (dynamometr)
6. Bieg zwinnościowy 4 x 10 m
7. Skrętoskłony T. wykonywane w ciągu 30 s
OMÓW CELE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO.
Cele wych- fiz - wytyczają to do czego się dąży, co stanowi przedmiot pożądania, co się chce osiągnąć. Punkt miejsce do którego się zmierza.
Tradycyjne poglądy na cele wych- fiz
Cele wych- fiz wg Zygmunta Gilewicza:
swoiste
nieswoiste
CELE SWOISTE - są one typowe dla wychowania fizycznego. W grupie tej uwzględniono cele związane z biologiczną postacią człowieka, które odpowiadają specyficznym środkom stosowanym w wychowaniu fizycznym. Zmienia się tu do kształcenia; (1) struktury somatycznej, (2) czynności wegetatywnych, (3) narządów zmysłów, (4) narządów i upodobań ruchowych, (5) ogólnych cech sprawności (szybkość, zręczność, siła, wytrzymałość).
CELE NIESWOISTE - są to te wszystkie momenty poprzez, które wychowanie fizyczne kooperuje z innymi działami wychowania: (1) z wychowaniem intelektualnym, (2) moralno- społecznym, (3) estetycznym, (4) politechnicznym.
WSPÓŁCZESNE KONCEPCJE CELÓW WYCH - FIZ - wg M. Demela i K. Zuchory
- świadomość
- postawy i motywacje
- potrzeby i nawyki
- umiejętności i sprawności
CELE WYCH - FIZ wg St. Strzyżewskiego
(1) Ideał wychowania „co do zdrowia, ciała i siły”
(2) naczelny cel wychowania i kształcenia fizycznego
(3) cele szczegółowe/ kierunkowe i kształcące
(4) cele etapowe
(5) cele operacyjne
JAKIE ZNASZ OŚRODKI KSZTAŁTOWANIA SIĘ MYŚLI TEORETYCZNEJ W WYCHOWANIU FIZYCZNYM I WYRÓŻNIAJĄCE SIĘ POSTACIE W POLSCE OD KOŃCA XVIII WIEKU?
Oświecenie - rozwój nauk biologicznych sprzyja rozwojowi poglądów na prawidłowy rozwój organizacji
-John Locke - omawia w-f systematycznie i metodycznie, jego program miał wpływ na praktykę w-f w szkole
-Jean Rousseau - akceptuje konieczność fizyczną, ćwiczenia mają rozwijać sprawności manualne
-Johan Pestalozzi - wszechstronny rozwój fiz, umysłowy i moralny dziecka, twórca przedszkoli
SYSTEMY WYCHOWANIA FIZYCZNEGO W EUROPIE (CZOŁOWE JEJ POSTACIE)?
OMÓW TRADYCYJNE I WSPÓŁCZESNE POGLĄDY NA CELE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO.
Epikur - radość ruchu i piękno ciała aby życie duchowe mogło istnieć
Augustyn Aureliusz - wykluczyć pielęgnację ciała za pomocą ćw. fiz
Tomasz z Akwinu - ciało należy ćwiczyć i pielęgnować aby piękniej chwalić Boga
Tradycyjne:
-Eugeniusz Pisacki - 2 cele: zdrowie i sprawność, oraz 2 duchowe dzielność i piękno.
W rozwoju dzielności wyróżniał: siłę woli, odwagę, zaradność, opanowanie instynktów.
W odniesieniu do piękna akceptował budowę ciała, piękno ruchu i stosunek muzyki
-Władysław Osmoliński - zajęcia na świeżym powietrzu, należy korzystać z dóbr przyrody, hartowanie organizmu przyrost masy, budowa ciała, wyrabianie charakteru, dyscypliny
-Florian Znaniecki - w-f polega na wyrabianiu typów fizycznych zgodnie z wymaganiami społecznymi
-Gilewicz
swoiste - zamierzają do kształcenia struktury somatycznej, czynności wegetatywnych, narządów zmysłów, nawyków i upodobań ruchowych, ogólnych cech sprawności
nieswoiste: z wychowaniem intelektualnym, moralno - społecznym, wychowaniem estetycznym, politechnicznym
Współczesne:
-M. Demela i K. Zuchory
- świadomość
- postawy i motywacje
- potrzeby i nawyki
- umiejętności i sprawności
OMÓW POJĘCIE „MOTORYKA” I RUCHOWE CZYNNOŚCI CZŁOWIEKA.
Motoryka - pojęcie obejmujące całokształt czynności ruchowej człowieka. Obejmuje sferę ruchowej aktywności
Czynności ruchowe:
-uczenie się metodą prób i błędów
-naśladownictwo ( obserwowanie i naśladowanie rodziców, rodzeństwa)
-nauczanie czynności ruchowej (uczenie, kierowanie, trening, lekcja w-f)
PROBLEMATYKA SELEKCJI W SPORCIE SZKOLNYM.
Podstawowe kryteria selekcji:
-stan zdrowia - kwalifikacja przez lekarza specjalistę, stanowi podstawę wszelkich następnych przedsięwzięć
-budowa somatyczna - wielkość ciała (masa i wysokość) oraz proporcje
-uzdolnienia ruchowe
-sprawność fiz na podstawie testów
-dyspozycje psychicznego wiek
-wynik sportowy - najbardziej kompleksowy wskaźnik w którym odbijają się predyspozycje rozwojowe
OMÓW SYSTEMY ROZGRYWEK SZKOLNYCH.
-pucharowy - ( do jednej lub dwóch przegranych) - zawodnicy łączą się w pary. Przegrany zespoły odpadają, wygrane łączą się w pary i tak aż do momentu kiedy zostają dwie drużyny, które rozgrywają finał. Zaletą tego systemy jest wyłonienie z wielu drużyn najlepszą w krótkim czasie x = n-1
-pucharowy (do 2 przegranych) x = 2n-3
-pucharowy każdy z każdym x= n(n-1)/2
-mieszany każdy z każdym
MASOWE IMPREZY REKREACYJNE: RODZAJE, RÓŻNICE.
-festyn - impreza wielodyscyplinarna, ogólnodostępna, niezależna od wieku, płci, umiejętności ruchowych w których dominuje element rozrywki i zabawy, odbywa się na wolnym powietrzu, połączone z kiermaszem, konkursami i zadaniami
-spartakiady - charakteryzują się różnorodności konkurencji rozgrywanych w czasie jednorazowych spotkań po przeprowadzonych eliminacjach (dostępne dla osób na wyższym poziomie fiz.)
-turnieje - imprezy organizowane dla urozmaicenia zajęć stałych zespołów ćwiczebnych
-ligi rekreacyjne
-konkursy
POJĘCIA CZASU WOLNEGO I JEGO FUNKCJE.
Czas wolny w jego pojęciu to całokształt życia człowieka poza pracą, ilość czasu jakim człowiek dysponuje miała wówczas decydować o jego społecznym usytuowaniu, o przynależności do określonej klasy społecznej.
Funkcje: wypoczynek, rozwój zainteresowań i uzdolnień oraz poszukiwanie własnego miejsca w społeczeństwie
GRUPA FORMALNA I NIEFORMALNA.
Grupa nieformalna typ grupy społecznej charakteryzujący się płynną, elastyczną strukturą, przewagą więzi osobowych, brakiem formalnie wytyczonych zadań do zrealizowania, nieformalną kontrolą społeczną.
Grupa formalna - typ grupy społecznej charakteryzujący się sformalizowanymi stosunkami między jednostkami, sztywną strukturą, sformalizowaną kontrolą społeczną i zazwyczaj przypisanymi rolami odgrywanymi przez członków takiej grupy.
JAKIE MAMY KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ DLA ROZWOJU I ZDROWIA?
-dzięki niej mamy zdrowy styl życia ( sposób na dobre samopoczucie)
-zapobiegamy chorobom (układu krążenia)
-radzimy sobie ze stresem
-jest jak terapia zaburzeń i chorób
PRÓBY CZYNNOŚCIOWE (MOŻLIWE DO ZASTOSOWANIA W PRACY SZKOLNEJ).
próba Martinetta -
-pomiar tętna w pozycji leżącej przez pół minuty
-40 przysiadów
-badanie tętna przez pół minuty
-6x - jeżeli wróci do normy - dobra wydolność
próba Lina
-tętno przez min na stojąco
-bieg w miejscu - 1 min
-mierzymy co min 6x
próba harwardzka
-wchodzimy na stopień - 51 cm przez 5 min
-siada i mierzymy
I = czas pracy (s) x 100 / 2x (a+b+c)
a - t po 1,5 min (przez 0,3 min)
b - t po 2.30
c- t po 4,30
próba Ruffiera
-przez 15 sek. mierzymy x 4
I= (P+P1+P2) - 200 / 10
O i poniżej - b. dobrze
1-5 dobra
6-10 średnia
powyżej 10 słaba
JAKIE SĄ SKUTKI HIPOKINEZJI I HIPERKINEZJI DLA ZDROWIA?
Hiperkinezja:
-nieharmonijny rozwój ciała
-powstawanie wady ciała, kalectwo
-pogrubienie warstwy korowej kości
-hamuje rozwój kości na długość poprzez wygięcia
obciążenia kształtowania proporcji ciała „sylwetka dziecka chłopskiego”
Hipokinazja:
-atrofia mięśni (zanik siły)
-atrofia tkanki i narządów
-osteoporoza
-obniżenie przemiany materii
-zwiększenie wydalania wapna, fosforu, potasu, sodu
-zmiana objętości płynów ustrojowych (zmniejszenie obj. krwi, hemoglobiny)
-zmniejszenie odporności
-spadek wydolności fizycznej
-wzrost częstości skurczów serca w spoczynku i po wysiłku
CO TO JEST PRZETRENOWANIE?
Przetrenowanie jest pojęciem opisującym długo lub krótkotrwały stan, gdzie nastąpiło zachwianie równowagi między treningiem, ćwiczeniami a regeneracją. Jest to wynik obciążającego treningu, objawiający sie bólem i wyczerpaniem organizmu.
CO TO SĄ NORMY W WYCHOWANIU FIZYCZNYM I JAKIE SĄ SPOSOBY ICH WYZNACZANIA?
TELEOLOGICZNE PODSTAWY FIZYCZNEJ EDUKACJI
PEDAGOGICZNE ZAGADNIENIA FIZYCZNEJ EDUKACJI
Zajmuje się:
cechami osobowości nauczycieli (wychowawców) i wpływem tych cech na proces kształcenia i wychowania, rolą społeczną nauczyciela (wychowawcy) oczekiwaniami społecznymi wobec nauczycieli, trudnością roli społecznej
efektywnością kształcenia jako wynikiem pewnej pracy nauczyciela. poziom i zakres wykształcenia nauczyciela dobór kandydatów do zawodu nauczyciela
PEDAGOGIKA WARTOŚCI CIAŁA
Mając do
czynienia z dowolną formą kultury fizycznej czerpiemy wiele wartości dla ciała. Można je
podzielić na:
- zdrowotne (życiodajne wartości ciała)
- utylitarne (ciało jako narzędzie pracy, obrony)
- estetyczne (wyrażają się w urodzie kształtów ciała oraz jego ruchów)
- hedonistyczne (ciało źródłem przeżyć smakowych, seksualnych lub narzędziem osiągania
przeżyć kinetycznych).
- agonistyczne (rywalizacyjne wartości ciała: współzawodnictwo)