Orgon - mąż Elmiry

Marianna - córka Orgona

Elmira - Żona Orgona

Pani Pernelle - mama Orgona

Doryna - pokojówka Marianny

Kleant - szwagier Orgona

Walery - zalotnik Marianny

Damis - syn Orgona

Tartuffe - świętoszek

Pan zgoda - woźny

Filpota - służąca w domu pani Pernelle.

Akt I

Scena I

Pani Pernelle biega po pokoju i narzeka na wszystkich ( Dorynę, Damisa, Mariennę, Elmirę, Kleant)i wszystko (dom Orgona). W każdym widzi coś złego. Za godnego wzorca uważa tylko świętoszka. Z tym osądem nie zgadzają się Damis i Doryna. Doryna podejrzewa że Tartuffe chce uwieść Elmirę. Pani Pernelle tak jak i świętoszek potępia wszystkie zabawy. Jest naiwna w stosunku do słów i czynów Świętoszka. Tartuffe przed Panią Pernelle udaje pobożnego a tak naprawdę jest zupełnie inny. Po wygłoszeniu całej tyrady wychodzi i zapowiada że nie prędko wróci do domu Orgona.

Scena II

Kleant i Doryna rozmawiają o zmianach jakie zaszły i Orgona. Wcześniej Orgona był człowiekiem rozsądnym i służył królowi. Gdy zamieszkał z nimi Tartuffe całkowicie się zmienił. Orgon wierzy każdemu słowu świętoszka gardzi żoną i dziećmi gdy Orgon jest ze świętoszkiem. Świętoszek wtrąca się również do życia Doryny, Damisa i Marianny. Chce wszystkich pouczać. Orgona jest naiwny tak jak Pani Pernelle.

Scena III

Elmira poszła odprowadzić Panią Pernelle. Ta jeszcze w drzwiach oczerniała wszystkich. Potem idzie do góry ponieważ spostrzega Orgona który zbliża się do nich. Kleant postanawia zostać i zaczekać na Orgona.

Scena IV

Damis chce aby jego wujek wspomniał Oregonowi o małżeństwie Marianny z Walerym. Obawia się że może im w tym przeszkodzić Tartuffe.

Scena V

Orgon wraca do domu i Kleant chce z nim rozmawiać Orgona domyśla się o czym. Najpierw jednak każe Dorynie opowiedzieć co działo się przez dwa dni jego nieobecności. Doryna opowiada o chorobie ich pani. Orgona dopytuje się tylko o Świętoszka. Ciągle powtarza ,,biedaczek”. Na koniec Doryna z ironią mówi że idzie do pani powiedzieć jej z jaką troskliwością Oregon dowiadywał się o jej stanie zdrowia z poprzedniego dnia.

Scena VI

Kleant rozmawia z Orgonem. Próbuje udowodnić Orgonowi że Tartuffe jest zły i wcale nie jest taki pobożny za jakiego uchodzi. Orgon nie przyjmuje tych argumentów do siebie. Idealizuje Świętoszka i opowiada Kleantowi o tym jak poznał Świętoszka. W końcu Kleant wysuwa swoje przemyślenia na temat świętoszka i ludzi naprawdę pobożnych. Orgona i tak nie dał się tym przekonać. Jest zapatrzony w świętoszka. Potem porusza temat Walerego i Marianny. Orgon twierdzi że nie ma przeciwwskazań aby Marianna i Walery zostali małżeństwem ciągle jednak zwleka z ostateczną decyzją. Gdy brak mu argumentów zasłania się niebem (tego nauczył go Tartuffe).

Akt II

Scena I

Orgon idzie do Marianny. Zagląda do sąsiedniego gabinetu czy nikt nie podsłuchuje. Upewniwszy się że nikogo tam nie ma pyta się Marianny co ona myśli o Tartuffe. Marianna jest zdziwiona tym pytaniem ale szanując władzę ojca zgadza się na jego opinię o Tartuffe.

Scena II

Orgon proponuje Mariannie aby poślubiła Świętoszka. Marianna nie chce zgodzić się na małżeństwo ze świętoszkiem. Doryna przysłuchuje się ich rozmowie stojąc za Orgonem. Wtem Orgona spostrzega ją. Myśli że przyszła podsłuchiwać. Doryna przekonuje Orgona że Tartuffe nie jest taki za jakiego Orgon go uważa. On jednak nie daje się przekonać. Doryna próbuje wyperswadować Orgonowi pomysł małżeństwa z Marianną. Marianna przez całą i ich kłótnię nie odzywa się nawet słowem. Orgon każe Dorynie zamilknąć ta pozornie milknie ale na głos wypowiada swoje myśli. Gdy Ogon wybucha gniewem Doryna mówi mu że świętoszek tego by nie pochwalił. W końcu Orgon wpada w furię i chce wymierzyć Dorynie policzek ta jednak milczy. Po czym ucieka.

Scena III

Doryna przychodzi do Marianny Obwinia ją za to że nie wyrzekła ani słowa na swoją obronę przed małżeństwem z Tartuffe. Marianna zasłania się strachem przed ojcem Doryna przekonuje Mariannę że powinna starać się doprowadzić do małżeństwa z Walerym bo to jego kocha a nie Świętoszka. W końcu Doryna podpuszcza Mariannę że to Świętoszka kocha i ma za niego wyjść za mąż bo to dobra partia i będzie jej z nim dobrze i będzie żyła dostatnio. Marianna gniewa się ale wybacza Dorynie i postanawiają obmyślić jakiś plan.

Scena IV

Walery przychodzi do Marianny. Chce się dowiedzieć czy plotki o małżeństwie Tartuffe i Marianny są prawdziwe. Marianna potwierdza je. Walery chcąc sprawdzić kogo kocha podpuszcza Mariannę radząc jej aby wyszła za Tartuffe. Marianna wierzy że on tak chce. Gdy już mają pożegnać się w gniewie wkracza Doryna i próbuje ich pogodzić. Podbiega najpierw do Walerego a gdy Marianna chce odejść to do Marianna a potem na odwrót (Walery - Marianna, Marianna - Walery ;)). W końcu Walery i Marianna godzą się. Razem z Doryną we trójkę obmyślają plan jak uniknąć ślubu Marianny ze świętoszkiem. W końcu wszyscy się rozchodzą.

Akt III

Scena I

Doryna rozmawia z Davisem. Damis godzi się aby Elmira wyłożyła Tartuffe całą sprawę ale upiera się aby być przy ich rozmowie. Chowa się w sąsiednim gabinecie.

Scena II

Doryna prosi świętoszka aby zaczekał na Elmirę ponieważ ona chce nim rozmawiać. Tartuffe nie chce z początku słuchać Doryny ponieważ uważa ze ma ona zbyt duży dekolt w sukni. Potem jednak z chęcią słucha.

Scena III

Elmira rozmawia z Tartuffe. On udaje pobożnego a Elmira odpowiada mu ironicznie czego świętoszek nie dostrzega. Przystawia się do Elmira wiedząc że Elmira jest żoną Orgona. Elmira przejrzała jego zamiary. Szybko zmienia temat rozmowy na małżeństwo Marianny z Walerym. Świętoszek wolałby ożenić się z Elmirą niż z Marianną. Elmira grozi mu że o jego zamiarach powie Orgonowi. Świętoszek chce tego uniknąć więc idzie z nią na kompromis. On przyśpieszy ślub Marianny i Walerego a ona nic nie powie Orgonowi.

Scena IV

Damis i Elmira rozmawiają o zamiarach Tartuffe. Damis chce wszystko wyjawić Orgonowi ale Elmira nie pozwala. W końcu Damis godzi się nie mówić o tym Orgonowi. Razem knują plan przeciwko świętoszkowi.

Scena V

Damis chce być szczery wobec Orgona mówi o zamiarach Tartuffe tak aby on sam nie połapał się w tym a i żeby Elmira wyszła z tego obronną stroną. Elmira wszystkiemu zaprzecza oczywiście.

Scena VI

Tartuffe udaje pokorę. Mówi że jest bardzo grzeszny i w ogóle. Orgon jednak mu nie do końca wierzy. Kłóci się z Damisem twierdzi że on oczernia Świętoszka. W końcu przeklina syna. Jest zaślepiony uwielbieniem dla Tartuffe i nie zważa na protesty swoich bliskich.

Scena VII

Orgon po wyprawieniu i przeklęciu Damisa rozmawia z Tartuffe. Świętoszek mówi że przebaczył mu wszystkie oszczerstwa pod jego adresem. Ciągle zdobywa zaufanie Orgona. Orgon chce aby Tartuffe poślubił jego córkę i oddaje mu cały swój majątek. Tartuffe podczas całej rozmowy kłamie i udaje pobożnego.

Akt IV

Scena I

Kleant prosi świętoszka aby jakimś sposobem sprawił żeby Damis wrócił do domu. On jednak twierdzi że po tej zniewadze nie może żyć z nim razem a więc w domyśle Damis musi odejść. Kleant zwraca uwagę na to że jest on chciwy ponieważ jako człowiek pobożny i skromny powinien nie przyjąć tego daru. Jednak on twierdzi że wykorzysta te pieniądze na jakiś zbożny cel. Gdy zabrakło mu argumentów wymyśla ,,nabożną sprawę” którą musi natychmiast załatwić i odchodzi.

Scena II

Doryna prosi Kleant aby wstawił się za Marianną w sprawie ślubu Marianny i Świętoszka. Ślub wyznaczony jest na wieczór tego samego dnia.

Scena III

Gdy nadchodzi Orgon Marianna prosi go aby sę nad nią litował i pozwolił wyjść za Walerego. Orgon jest nie ugięty. Pozwala córce przyjaźnić się z Marianną ale ona ma zostać żoną Świętoszka. Marianna prosi go więc aby pozwolił jej pójść do zakonu. Orgon się denerwuje. Elmira chce otworzyć oczy Orgonowi i udowodnić mu że Tartuffe jest fałszach. I pragnie tylko jego majątku. Orgon nie wierzy ale pozwala jej podjąć próbę udowodnienia fałszywość Tartuffe. Mariannie i Kleantowi każe wyjść.

Scena IV

Elmira każe Orgonowi wejść pod stół. Orgon protestuje ale ona twierdzi że musi się dobrze schować aby zobaczyć zachowanie świętoszka i tak aby świętoszek go nie zobaczył. Ostatecznie Orgon włazi pod stół.

Scena V

Elmira rozmawia ze świętoszkiem. Orgon siedzi ukryty pod stołem. Elmira próbuje przekonać Tartuffe że jednak go kocha choć wcześniej mówiła inaczej. Z początku on nie wierzy ale z czasem coraz bardziej wierzy. Orgon jest zdumiony. Na końcu świętoszek mówi ze Orgon jest głupi ślepy oraz że można go bez problemu wodzić za nos.

Scena VI

Świętoszek poszedł sprawdzić czy ktoś ich nie podsłuchuje lub czy Orgon ich nie śledzi. Orgon chce wyjść z pod stołu jednak Elmira go jeszcze powstrzymuje. Chce z niego zakpić bo ją to bawi.

Scena VII

Świętoszek wraca oznajmiając że nikt ich nie śledzi nie podsłuchuje. Gdy chce ją uściskać ta odsłania ukrytego Orgona. Tartuffe trochę się zmieszał. W końcu pokazuje swoją prawdziwą twarz. Chce wyrzucić Orgona z już jego domu.

Scena VIII

Elmira nic nie rozumie o czym świętoszek mówi. Nie wie że Orgon podarował Tartuffe swój majątek. Szybko biegnie sprawdzić na górę czy jest tam jeszcze szkatułka z kompromitującymi Orgona dokumentami.

Akt V

Scena I

Kleant i Orgon myślą jak odebrać świętoszkowi szkatułkę Orgona w której były papiery obciążające Orgona. Tę szkatułkę powierzył mu jego przyjaciel na przechowanie a Orgon chcąc mieć czyste sumienie w razie kontroli oddał ją na przechowanie Tartuffowi. Kleant i Orgon obmyślają plan jak pozbyć się świętoszka z domu Orgona.

Scena II

Orgon i Damis rozmawiają o świętoszku. Damis chce mu obciąć uszy ale Orgon go ,,hamuje”

Scena III

Panie Pernelle nie wierzy Orgonowi że świętoszek jest złym i fałszywym człowiekiem. Ciągle uważa go za pobożnego i cnotliwego Tylko ona jedna jest jeszcze zaślepiona. Wszyscy próbują ją przekonać ale bez skutku. Doryna, Kleant i Damis oraz Orgon wymyślają co zrobić aby pozbyć się z domu Tartuffe'a.

Scena IV

Do Orgon przychodzi Pan Zgoda. Mówi że przysyła go świętoszek. Każe wszystkim opuścić dom ale wszystko zawiesza do rana. W nocy to on ma pełnić straż nad domem i chce wszystkie klucze w tym celu a rano razem ze swymi ludźmi pomoże im wynieść meble. Orgon się opiera ale za namową Damisa, Kleant i Doryny zgadza się.

Scena V

Pani Pernelle w końcu przejrzała na oczy. Psioczy na świętoszka. Obmyślają co zrobić w tej sytuacji. Chcą rozgłosić w okolicy jaki to świętoszek jest naprawdę.

Scena VI

Walery przychodzi do Orgona oznajmić że Tartuffe zdążył oskarżyć już Orgona u księcia i książę ma go aresztować. Kleant i Walery sugerują mu aby ratował się ucieczką. Orgon się zgadza a pozostałym każe obmyślić jak się z tego wszystkiego wyplątać i wyjść z podniesioną głową.

Scena VII

Gdy Orgon chce już wychodzić zatrzymuje go Świętoszek który przyszedł wraz z oficerem gwardii. Orgon wypomina Świętoszkowi że gdyby nie on dalej byłby nędzarzem. W końcu Tartuffe zaczyna się niecierpliwić i każe pojmać Orgona ale oficer zamiast aresztować Orgona aresztuje Świętoszka ponieważ był to łotr który już dawno miał być pojmany. Wszyscy cieszą się z takiego obrotu sprawy.

Scena VIII

Kleant i Orgon idą do kościoła podziękować za takie rozwiązanie. Potem planują wyprawić wesele Marianny i Walerego.

---