dar życia - tajemnica umierania, przemijania i śmierci
etyka dotyczy oceny ludzkiego życia
ludzka aktywność posiada charakter:
moralnie dodatni - nagroda
moralnie ujemny - kara
nie ma czynów moralnie obojętnych
w języku potocznym sankcja oznacza karę, natomiast w języku etyki pod pojęciem sankcji rozumiemy zarówno nagrodę jak i karę
sano, -are, -avi, -atum -> uzdrowienie
nagroda i kara mogą mieć charakter:
doczesny
wykraczający poza granicę czasu i przestrzeni
w języku religijnym nazywa się to rzeczywistością wieczną
określenia życia, śmierci, przemijania i umierania
bardzo często łączymy ze sobą umieranie i śmierć
umieranie - jest to proces ciągły, który rozgrywa się w momencie poczęcia
przemijanie - proces dotyczący ziemskiego pielgrzymowania i mówiący o pewnej ewolucji człowieka zdążającej ku końcowi istnienia
życie - w sensie biologicznym jest to świat organiczny, czyli świat flory, fauny i człowieka
ogół zjawisk charakteryzujących się zdolnością wymiany z otoczeniem, wzrostu i reprodukcji, wynika to z prawa naturalnego - prawo wpisane w naturę każdego człowieka
jego zewnętrznym przejawem jest Dekalog
są dwa obowiązki wynikające z prawa naturalnego dotyczące świata organicznego i jego reprodukcji:
obowiązek zachowania własnego życia
gatunku ludzkiego
życie w aspekcie etycznym
- wartość samoistna i fundamentalna wobec innych wartości
afirmacja życia w tym aspekcie jest potwierdzeniem treści uniwersalnej normy moralnej wyrażającej się w zakazie „nie zabijaj!”
jest to obowiązek powstrzymania się od wyrządzania jakiejkolwiek szkody oraz wymóg postawy akceptacji siebie i innych
w aspekcie religijnym życie rozumiane biologicznie i etycznie jest darem rzeczywistości nadprzyrodzonej i jest traktowane jako pewien czas zasługiwania na życie wieczne
śmierć - nie ma jednoznacznej definicji śmierci
wyróżniamy zatem śmierć biologiczną - jest to kres życia osobnika żywego
osobnik jest to pewien egzemplarz życia jako takiego, natomiast tytuł osoby przysługuje człowiekowi ze względu na to iż jest on nie tylko osobnikiem ale także kimś więcej
śmierć biologiczna to ostateczne następstwo nieodwracalnego zachwiania równowagi funkcjonalnej i załamania wewnętrznej organizacji ustroju, czyli jego nieodwracalnej deintegracji
istnieją dzisiaj dwie definicje człowieka podkreślające jego compositum z elementu cielesnego i elementu duchowego
uduchowione ciało
ucieleśniony duch
ten ożywiający ludzkie ciało duch nazywa się anima
śmierć biologiczna to przede wszystkim ustanie funkcji biologicznych, posiada podwójny charakter
śmierć fizjologiczna - naturalna
śmierć patologiczne - określana mianem śmierci przedwczesnej i nienaturalnej
w każdej śmierci wyróżniamy dwa podstawowe etapy
śmierć kliniczna
śmierć biologiczna
ponadto istnieje jeszcze pewna analogia śmierci - letarg
śmierć kliniczna jest to ustanie pracy serca, nie jest to jednak śmierć w ścisłym tego słowa znaczeniu
śmierć biologiczna jest to rozpad elementu duchowego i cielesnego człowieka czyli całkowity zanik funkcji osobowościowych
można także mówić o śmierci w aspekcie metaforycznym
śmierć filozoficzna - kiedy człowiek traci cel i sens swojego życia
śmierć psychologiczna - konsekwencja chorób psychicznych
śmierć socjologiczna - społeczna, brak możliwości dostosowania się do wymogów życia społecznego
śmierć religijna
człowiek: somat - ciało (od człowieka), duch - od Boga, śmierć religijna nie musi być końcem
we mszy pogrzebowej wypowiadamy słowa : „życie Twoich wiernych Panie zmienia się ale się nie kończy” - wypływa to z faktu wiary w Jezusa Chrystusa
poprzez sakrament chrztu zostajemy włączeni w Chrystusa tzn. uczestniczymy w jego życiu i jego śmierci ale także w jego zmartwychwstaniu
zmartwychwstanie zaś to zwycięstwo Chrystusa nad śmiercią, grzechem i szatanem, z tego faktu wynika że jedynie w kulturze chrześcijańskiej można mówić o optymizmie wynikającym z faktu wierzenie w życie po śmierci