1. Przyczyny ewolucji człowieka:

• dobór naturalny

• przejście przodków człowieka od trybu nadrzewnego do naziemnego

• stopniowa pionizacja ciała

• przekształcenie kończyny przedniej w rękę

• zmiany w proporcjach czaszki, wzrost powierzchni mózgu

• zdolność posługiwania się prostymi narzędziami i celowe ich użytkowanie

• życie społeczne, rozwój mowy, pisma i kultury

Historia naczelnych: paleocen.

- początek oligocenu w wilgotnych, tropikalnych lasach Afryki i Azji pojawili się pierwsi przedstawiciele małp. PARAPITEKI i PROPLIOPITEKI, ich przedstawicielem jest Egiptopitek.

• Miocen - małpy człekokształtne: kopalne: PONGIDY, europejskie DROPITEKI, zamieszkiwały lasy i sawanny. Przedstawiciel- Proconsul, prowadził nadrzewny tryb życia, płaska trzewioczaszka, kieł poza linią zgryzu

DROPITEKI: - nadrzewny tryb życia - człekokształtne

- naziemny tryb życia - człowiek

przedstawiciel formy naziemnej - Ramapitek- wyprostowany, masywne zęby, żuchwa bez brody, cechy pośrednie pomiędzy małpami, wspinał się na drzewa, żył w lasach i sawannach

• Australopitecus afarensis (Etiopia), tzw. Południowa małpa, istota przedludzka, posiadał małpią czaszkę, ale ludzką miednicę, w szkielecie zachowały się elementy przystosowania do życia na drzewach

charakteryzował się:

• pojemność czaszki: 450-500cm3

• wzrost- ok. 1m

• dwunożnym trybem życia

• cechami ludzkimi i małpimi

• owłosiona twarz (pysk)

• chwytne ręce

• żył w jaskiniach, polował, używał kija, kamienia bez ich obrabiania,

• w ich szczątkach były uszkodzenia w lewej części kości skroniowej - wydobywali mózg

• Homo habilis: człowiek zręczny

• wszystkożerny

• pojemność czaszki: 500-650cm3

• waga 40-50 kg

• żył ok.2,2 -1,5 mln lat temu

• odnaleziony w Afryce Wschodniej

• słaba chwytność ręki

• żywił się szpikiem kostnym kości długich

• zapamiętywał, np.: miejsce pozostawienia padliny

• Homo erectus:

• małpolud wyprostowany

• pojemność mózgoczaszki: 760-1225cm3

• żył ok. 1,8 mln lat temu

• znaleziony w Afryce

• silne wały oczodołowe

• trzewioczaszka wysunięta do przodu

• wzrost 1,5-1,8 m

• masywna żuchwa, brak brody

• niskie czoło, ścięte do tyłu

• żył w grupach

• korzystał z ognia

• obrabiał narzędzia na kształt migdała - tuki

• Neandertalczyk:

• zamieszkiwał klimaty zimnej, lodowcowej Europy

• żył ok. 180 tys. lat temu, wyginął 3,5 tys. lat temu

• pojemność czaszki 1450-1600 cm3

• wzrost 150-165 cm

• wyprostowany, chód z kolanami wyprostowanymi

• używał narzędzi z kamienia - kamienne tuki, rylce- obrabiane kości

• żyli w społeczeństwie

• zajmował się łowiectwem

• grzebał zmarłych z zapasami żywności i ozdobami

---