Anatolia
Neolit ceramiczny
Osada Hacilar - najstarszy przykład gospodarki rolniczej (6500 lat p.n.e.)
- osada stała
- domy z cegły mułowej składające się z dziedzińca i otaczających go pomieszczeń
- brak pochówków, ślady ustawiania czaszek wokół palenisk (kult przodków?)
- znaczna rola naczyń kamiennych
- podstawa utrzymania mieszkańców - rolnictwo, uprawa zbóż, ślady hodowli zwierząt
Catal Huyuk - największy, najważniejszy i najlepiej zbadany ośrodek neolityczny w Anatolii (6200 - 5400 lat p.n.e.)
- wysoko rozwinięta gospodarka rolnicza, uprawa zbóż ze śladami irygacji (nawadniania)
- duża rola hodowli bydła
- duża populacja ok. 5000 osób
- domy o podobnych rozmiarach, wejście przez dach, kilka pomieszczeń o charakterze mieszkalnym i magazynowym, domy ciasno przylegały do siebie
- ślady wierzeń: malowane ściany domostw, gliniane modele baranich lub byczych rogów
- pochówki: pod domami, w grobach ozdoby, broń
- rozwinięty przemysł krzemienny i kamienny, znaczna rola ceramiki
- plastyka: znaleziska figurek kobiet (być może kult płodności), kobiet w ciąży, dzieci, zwierząt
Pózny neolit w Anatolii (5700 - 5000 lat p.n.e.)
Osada Hacilar
- grube, solidne domy o dwóch kondygnacjach, wejścia w ścianach, ślady po paleniskach
- rozwinięta gospodarka rolnicza - uprawa zbóż i hodowla zwierząt
- wysokiej klasy naczynia ceramiczne
- wysoki poziom zabytków plastyki - gliniane figurki kobiet i kobiet z drapieżnikami być może bogini płodności
Ostatnia faza póznego neolitu w Hacilar
- osada otoczona murami
- ceramika malowana - wzory geometryczne i figuralne