BIOSYNTEZA PURYN: kończy się na etapie wytworzenia
INOZYNOMONOFOSFORANU , który odrębnymi
szlakami przekształcany jest w adenozynomonofosforan
i guanozynomonofosforan.
BIOSYNTEZA PIRYMIDYN: kończy się na etapie
wytworzenia URYDYNOMONOFOSFORANU który
przekształcany jest w cytydynomonofosforan
i tymidynomonofosforan.
REPLIKACJA DNA:
-odbywa się przez rozerwania wiązań wodorowych
pomiędzy zasadami i dobudowanie do nich nowych
brakujących nici.
- obejmuje trzy etapy: inicjację, elongację, terminacje
-biosynteza DNA zachodzi w fazie S cyklu komórkowego
- replikacja ma charakter senikonserwatywny
-replikon- miejsce inicjacji replikacji w widełkach
replikacyjnych.
TRANSPORT AMINOKWASÓW PRZEZ BŁONY
KOMÓRKOWE:
-wchłanianie odbywa się przez transport aktywny
-transportowane są izomery L aminokwasów
-w transporcie bierze udział witamina B6
- wchłanianie zachodzi w jelicie przez rąbek szczoteczkowy
Transport aminokwasów może być
-sprzężony z transportem jonów Na+
-niezależny od jonów sodowych.
KARBOKSYLACJA AMINOKWASÓW:
Odszczepienie CO2 do cząsteczki aminokwasu.
Reakcje katalizowane przez dekarboksylazy
aminokwasowe. Grupę prostetyczną stanowi
fosforan pirydoksalu.
W wyniku dekarboksylacji aminokwasów obojętnych i
zasadowych powstają aminy biogenne:
-aminy alifatyczne
-aminy katecholowe
-aminy heterocykliczne
AMINY KATECHOLOWE: są produktami
dekarboksylacji tyrozyny.
-Tyramina- powoduje Skórcze macicy
-Dopamina- hormon- jest neurotransmiterem hamującym
-Noradrenalina-hormon- neurotransmiter włókien nerwowych
-Adrenalina-hormon-aktywacja glikogenezy, pobudza
akcję serca, zwęża naczynia obwodowe.
DEAMINACJA OKSYDACYJNA:
W determinacji oksydacyjnej enzymy współdziałają z
koenzymami w postaci: NAD+, NADP+, FAD, FMN.
Oksydaza aminokwasowa współdziała z FAD i FMN.
Dehydrogenaza glutaminowa współdziała z NAD+ i NADP+.
Deaminacja aminokwasów zawierających grupy hydroksylowe
odbywa się przy udziale enzymów należących do liaz gdzie
grupą prostetyczną jest fosforan pirydoksalu.
CYKL MOCZNIKOWY:
-synteza karbamoilofosforanu
-powstawanie cytruliny z karbamoilofosforany i
ornityny
-powstawanie arginino bursztynianu z cytruliny i
asparginianu
-rozszczepienie arginino bursztynianu i utworzenie
argininy i fumaranu
-rozszczepienie argininy i uwolnienie mocznika ornityny.
HISTONY: zasadowe białka jąder komórkowych, bogate
w argininę, w jądrze występuje zasocjowane z DNA w
stosunku wagowym 1:1, małe 11-12tys, brak w nich tryptofanu
i mało jet w nich cysteiny.
CHARAKTERYSTYKA HISTONÓW:
H1- silnie lizynowy, 213 reszt aminokwasowych, masa
cząsteczkowa, spokrewniony z H5, wykazuje
największą zmienność.
H2A- umiarkowanie lizynowy, 129 reszt aminokwasowych,
masa cząsteczkowa 14tys.
H2B-umierkowanie lizynowy, 125reszt aminokwasowych,
masa cząsteczkowa 13tys.
H3-argininowy, 135 reszt aminokwasowych,
masa cząsteczkowa 13tys.
H4-argininowy, 102 reszt aminokwasowych,
masa cząsteczkowa 11tys.
CECHY KODU GENETYCZNEGO:
-trójkowy- trzy kolejne nukleotydy na mRNA
odpowiadają 1aminokwasowi.
-jednoznaczny-trójka nukleotydów kodue zawsze
1 i tylko 1 aminokwas.
-zdegenerowany- miejsce tego samegoaminokwasu
może być wyznaczone przez wiecej niż 1 trinukleotyd.
-niezachodzący- odczytywane są kolejne trinukleotydy,
a kody nie nakładają się.
-współliniowy- kolejnośc kodonów odpowiada kolejności
aminokwasów.
-bezprzecinkowy- odczytywany jak pismo w sposób
ciągły z lewa na prawo.
-uniwersalny- taki sam w całym świecie organizmów żywych.
SYNTEZA RNA- TRANSKRYPCJA:
-obejmuje trzy etapy: inicjację, elogancję, tyerminację
-zachodzi do końca 5` do 3`
-w syntezie RNA użyte zostają rubonukleotydy
-zamiast T wustępuje U
- w syntezie występuje primer
-nie cały genom jest syntetyzowany
-nie występuje funkcja korekcyjna
-synteza odbywa się na matrycy DNA
-substratami syntezy RNA są trifisforany rybonukleotydów.
TRANSLACJA-INICJACJA:
-połaczenie mRNA z mniejszą podjednostką rybosomy.
-punktem startowym translacji jest przyłączenie metioniny
metionylo-tRNA
-związany zostaje także GTP
-do kompleksu inicjującego wiąże się duża podjednostka
rybosomalna, tworząc aparat translacyjny.
TRANSLACJA-ELOGANCJA
-kolejno przyłączone aminokwasy są wyznaczane
przez kodon w mRNA, rozpoznawalny przez
antykodon tRNA z aminokwasem
-energia pochodzi z GTP:GTP→GDP+Pi
-transpeptydaza przenosi acyl pierwszego
aminokwasu na grupę
NH2 aminokwasu umiejscowionego w centrum
akceptorowym
-odczepieniu ulega pierwszy tRNA
-dwupeptyd wraz z tRNA przesuwa się do centrum
peptydowego
-wolny akceptor ponownie wiąże
amino-acylo-tRNA itd.
TRANSLACJA-TERMINACJA:
-w centrum akceptorowym rybosomy pojawia się
kodon nonsensowny
-polipeptyd przesuwa się nie uzyskawszy akceptora-
aminokwasu
-polipeptyd ulega odczepieniu od aparatu translacyjnego
-przy udziale energii z GTP rozpada się aparat translacyjny
i uwolnienia się polipeptyd.
POTRANSLACYJNE MODYFIKACJE ŁAŃCUCHÓW
BOCZNYCH AMINOKWASÓW:
-fosforylacja- przyłączenie reszty fosforanowej z ATP na atomy
tlenu grupy hydroksylowej Ser, Thr, Tyr.
-karboksylacja- przyłączenie reszty karboksylowej do reszty
aminokwasowe.
-acetylacja- przeniesienie reszty acetylowej z acetylo CoA na
grupę aminową łańcucha bocznego aminokwasu.
-metylacja- przeniesienie grupy metylowej na atomy azotu lub
tlenu w łańcuch bocznym aminokwasu.
-hydroksylacja- dołączenie grupy hydroksylowej do Pro i Lys.
-glikozylacja- przyłączenie wiązaniem glikozydowym reszt
cukrowych do określonego miejsca reszt aminokwasowych.
HEMOPROTEINY:
Białka złożone zawierające jako grupę protetyczną HEM.
-biorą udział w transporcie tlenu (hemoglobina)
-magazynowaniu tlenu (mioglobina)
-transport elektronów w łańcuchu oddechowym
-katalizuje procesy utleniania.
METABOLIZM ŻELAZA: żelazo dostarczane jest do
organizmu z pożywieniem i wchłaniane jako jon Fe²+.
TRANSFERYNA- transportuje 2 mole Fe³+ na jeden mol białke.
Do komórek żelazo transportowane jest na drodze endocytozy
gdzie istnieją receptory dla transferyny. W kwaśnym pH
lizosomów żelazo zostaje oddysocjowane od transferyny, która
wraca ponownie do cytoplazmy. Całkowita zdolność wiązania
żelaza to ok. 3mg/l osocza. Prawidłowo 1/3 puli transferyny
związana jest z żelazem.
FERRYTYNA- gromadzi żelazo, skąd jest pobierana w razie
potrzeby. Gromadzi ok. 23% całkowitego żelaza.