Główne czynności krwi

Krążąca krew spełnia trzy główne funkcje.

Transportową - zaopatrzenie i oczyszczanie (przenoszenie tlenu, składników energetyczno-budulcowych, soli mineralnych, witamin, krwinek białych, dwutlenku węgla, kwasu moczowego, mocznika, kwasu mlekowego), termoregulacja (krew przepływa przez narządy "ciepłotwórcze" np. wątroba, pracujące mięśnie i pobrane stąd ciepło przekazuje do tych części ciała (skóra, małżowiny uszne), w których może je tracić) i scalanie (krew transportuje hormony, które pobudzają, hamują lub zmieniają bieg reakcji biochemicznych w komórkach., uczestnicząc w procesie regulacji całego ustroju)

. ochronno-obronną - krew uczestniczy w procesie rozpoznawania i unieczynniania szkodliwych i obcych dla ustroju czynników, które mogą pochodzić ze środowiska zewnętrznego (bakterie, wirusy), jak i środowiska wewnętrznego (nieprawidłowo zbudowane własne komórki).

homeostatyczną - krew tworzy stałe środowisko wewnętrzne ustroju. Homeostaza czyli stałość fizyko-chemicznych właściwości środowiska wewnętrznego, jest podstawowym warunkiem prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Hemopoeza - to proces powstawania i dojrzewania krwinek. W życiu pozapłodowym szpik kostny jest głównym narządem krwiotwórczym. Wytwarza on krwinki czerwone, granulocyty oraz krwinki płytkowe. Inne krwinki białe jak limfocyty i monocyty wytwarzane są zarówno w szpiku jak i poza nim.

Najbardziej prymitywne komórki szpiku to tzw. Komórki CF-u. Mają one zdolność to samoodnowy, proliferacji i różnicowania się.

Z Komórek CF-u powstają komórki macierzyste 5 układów krwinek:

1. Krwinki czerwone

2. Granulocyty

3. Płytki krwi

4. Limfocyty

5. Komórki siateczki

Szpik jest narządem o ogromnej dynamice proliferacji komórek. W ciągu 1 sek u krowy produkowane jest ze szpiku 25 milionów krwinek czerwonych i 25 milionów krwinek białych

Krew składa się z osocza

i elementów morfotycznych:

krwinki czerwone (erytrocyty i retykulocyty),

krwinki białe (leukocyty)

granulocyty (ziarnistości w cytoplazmie)

monocyty

limfocyty

krwinki płytkowe (trombocyty).

Ogólna objętość krwi stanowi około 6-7% masy ciała

Krwinki czerwone są przystosowane do przenoszenia tlenu (są pozbawione jąder).

Przenoszą dwutlenek węgla z tkanek do płuc. Buforują krew (utrzymują stałe jej pH)

Zawierają dużo barwnika tzw. Hemoglobinę. Nie mają jądra i dzięki temu nie zużywają tlenu własne procesy metaboliczne. Krwinka czerpie energię z beztlenowego rozkładu glukozy i pentozy. Powstały w wyniku tych przemian ATP dostarcza krwince energii. Specjalna budowa błony komórkowej z licznymi enzymami utrzymuje silny ładunek ujemny na powierzchni, co silnie krwinki od siebie odpycha

Zadania krwinki są spełniane dzięki hemoglobinie (czerwonemu barwnikowi) złożonej z białka globiny i z barwnika hemu. Hem z kolei składa się z atomu Fe i 4 pierścieni pyrolowych

Młodociane formy erytrocytów to tzw. Retykulocyty (to ok. 0,2 - 2% wszystkich krwinek czerwonych, czyli ok. 10 - 100 tys. W 1 μl krwi.

Krwinki białe Główną ich cechą jest udział w procesach odpornościowych organizmu. Leukocyty są komórkami jądrzastymi

Granulocyty - mają ziarnistości w cytoplazmie, co wiąże się z różnymi funkcjami jakie pełnią. Po utrwaleniu i barwieniu chłoną one różne barwniki. W zależności od chłonności barwników dzieli się je na:

Obojętnochłonne (neutrofile) - stanowią ok. 30-50% wszystkich krwinek białych - wykazują największe właściwości żerne. Odgrywają bardzo ważną rolę w nieswoistej odporności komórkowej. W specyficznych dla granulocytów ziarnistościach znajdują się: lizozym, laktoferryna, czynniki modyfikujące funkcję limfocytów T.

Kwasochłonne (eozynofile) - stanowią ok. 5% wszystkich krwinek białych - Wzrost ich liczby towarzyszystanom uczuleniowym. Wykazują działanie antyhistaminowe chroniąc tkanki przed jej działaniem w czasie stanów uczuleniowych. Komórki te są również zdolne do fagocytozy i zabijania niektórych pasożytów np. jelitowych. W związku z tym ich liczba we krwi wzrasta kilkakrotnie w zakażeniach pasożytniczych

Zasadochłonne (bazofile) - stanowią ok. 1-2% wszystkich krwinek białych - posiadają w ziarnistościach heparynę -czynnik przeciwkrzepliwy. Heparyna zapobiega powstawaniu zakrzepów w miejscach stanu zapalnego. Walczą z alergenami przy współpracy z IgE.

Monocyty - 2-6% ogólnej liczby leukocytów to największe komórki krwi, które po opuszczeniu naczyń stają się ruchomymi makrofagami w tkankach. Przy tym proliferują.. Mają zdolność to fagocytozy. Przy akcie prezentacji antygenów pobudzają swoistą odporność organizmu.

Limfocyty - odgrywają główną rolę w reakcjach odpornościowych

Limfocyt T - pobudzony przez określony antygen limfocyt T proliferuje i powstaje populacja limfocytów uczulonych na dany antygen. Niszczą obce komórki bezpośrednio lub pośrednio (czyli przy pomocy makrofagów i limfocytów B)

Limfocyty B - produkują przeciwciała po zetknięciu się z limfocytem T któremu prezentowany jest antygen przez np. makrofaga. Przeciwciała niszczą obce komórki . Opłaszczona komórka jest chętniej zjadana przez neutrofile czy makrofagi.

Krwinki płytkowe

Krwinki płytkowe -są to najmniejsze bezjądrzaste elementy morfotyczne krwi przystosowane do pełnienia funkcji w procesie krzepnięcia krwi. Powstają w szpiku. Czas życia płytki wynosi ok. 10 dni. Krwinki mają zdolność do adhezji, tj. przylegania do uszkodzonej ściany naczynia lub obcej powierzchni oraz zdolność do agregacji, czyli wzajemnego przylegania, które prowadzi do tworzenia skupisk płytek.

Przy udziale białka - trombosteniny następuje zmiana kształtu płytki i następuje reakcja UWALNIANIA.

Osocze

Płynna substancja międzykomórkowa zbudowana w 91% z wody, 8% z białek oraz w 1% ze składników mineralnych (nieorganicznych) i innych związków organicznych i niebiałkowych białka osocza to: albuminy, globuliny i fibrynogen

Osocze stanowi 55% objętości krwi ssaków

Białka osocza

•Albuminy - są nośnikami dla hormonów, leków, cukrów, lipidów, jonów oraz utrzymują pH i ciśnienie osmotyczne krwi

•Globuliny - biorą udział w procesach odpornościowych organizmy

•Fibrynogen - ma udział w procesie krzepnięcia krwi

Składniki mineralne osocza

•Sód - Na+

•potas - K+

•wapń - Ca2+

•magnez - Mg 2 +

•chlor - Cl-

•HCO32-

•PO42-

•SO42-

•żelazo - Fe2+, Fe3+

wpływają na:

gospodarkę wodną organizmu

ciśnienie osmotyczne

równowagę kwasowo-zasadową

pobudliwość nerwowo-mięśniową

pH organizmu - tworząc układ buforowy

KRĄŻENIE KRWI I CHŁONKI

Układ naczyniowy składa się z dwu uzupełniających się czynnościowo części:

Krwionośnej I chłonnej (limfatycznej).

U. Krwionośny to zamknięty system naczyń, w którym krąży krew wprowadzona w ruch dzięki pracy serca.

U. Chłonny to system naczyń i węzłów chłonnych, w których płynie chłonka od tkanek z rozpoczynających się tam chłonnych naczyń włosowatych poprzez naczynia wewnątrz I zewnatrznarządowe oraz przewody i pnie chłonne doprowadzające chłonkę do żyły głównej czaszkowej.

---