13 kwietnia 2010 r. Instytucje europejskie.
Parlament Europejski: głos obywateli „ latająca wieża Babel”
Wybierany w wyborach powszechnych i bezpośrednich (od 1979 r.)
Stopniowo zwiększały się jego kompetencje
736 eurodeputowanych w tym 50 z Polski
Trzy siedziby: Strasburg (główna), Bruksela i Luksemburg (sekretariat
23 języki urzędowe
Przewodniczący: Jerzy Buzek
Zasada współdziałania z Radą Unii Europejskiej (np. ws. budżetu)
Funkcje:
sprawuje polityczny nadzór nad innymi instytucjami Unii (np. nad Komisją Europejską - udziela jej absolutorium z wykonania budżetu, może także udzielić jej votum nieufności)
uprawnienia legislacyjne - przyjmowanie i zatwierdzanie aktów prawnych razem z Radą Unii Europejskiej.
Powołuje Rzecznika Praw Obywatelskich
Komisja Europejska: „głos Unii Europejskiej” - strażniczka traktatów
Organ o charakterze ponadnarodowym
Główny organ wykonawczy Unii
Składa się z przedstawicieli wszystkich państw
Członkowie nie mogą być związani instrukcjami ze swoich państw - reprezentują całą Unię.
Przewodniczący: José Manuel Barroso
dwóch zastępców / wiceprzewodniczących w tym Wysoki Przedstawiciel Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa: Catherine Ashton
Funkcje:
przygotowuje projekty aktów prawnych
przygotowuje projekt budżetu
wykonuje budżet
strzeże przestrzegania traktatów i prawa wspólnotowego
Rada Unii Europejskiej (Rada Ministrów): głos rządów państw
Składa się z przedstawicieli poszczególnych państw, zazwyczaj w randze ministrów
Obradą przewodniczy przedstawiciel państwa, sprawującego prezydencję w Unii.
Skład zależy od tematu obrad.
Funkcje:
przyjmuje akty prawne wraz z Parlamentem Europejskim
przyjmuje budżet Unii Europejskiej
podpisuje umowy o charakterze międzynarodowym
koordynuje poszczególne polityki.
Rada Europejska:- „Motor napędowy integracji”
Składa się z najważniejszych osób państw członkowskich (premierzy lub prezydenci), przewodniczącego Komisji Europejskiej, wiceprzewodniczącego Komisji (Wysoki Przedstawiciel Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa), przewodniczącego Rady Europejskiej - Herman Van Rompuy („prezydent Unii”)
Szczyty odbywają się 4 razy do roku lub częściej gdy zachodzi taka potrzeba i trwają zazwyczaj dwa dni.
Funkcje:
wyznacza kierunki rozwoju Unii Europejskiej
Europejski Trybunał Sprawiedliwości:
Siedziba znajduje się w L:uksemburgu
Składa się z 27 sędziów, mianowanych przez każde państwo członkowskie.
Przy Trybunale Sprawiedliwości działa także 8 rzeczników generalnych.
Składa się z trzech organów sądowniczych: Trybunału Sprawiedliwości, Sądu i Sądu do spraw Służby Publicznej.
W skład Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej wchodzi siedmiu sędziów, mianowanych przez Radę Unii Europejskiej na okres sześciu lat.
Językiem urzędowym Trybunału jest francuski.
Funkcje:
kontroluje legalność aktów prawnych Unii Europejskiej
czuwa nad poszanowaniem przez państwa członkowskie obowiązków wynikających z traktatów
dokonuje obowiązującej wykładni prawna Unii Europejskiej na wniosek sądów krajowych (interpretacja)
Trybunał obrachunkowy: -sumienie Unii Europejskiej
Składa się z 27 rewidentów powoływanych na okres 6 lat przez Radę Unii Europejskiej.
Członkowie ze swojego składu wybierają prezesa Trybunału Obrachunkowego na okres 3 lat.
Siedziba znajduje się w Luksemburgu.
Funkcje:
czuwa nad właściwym wykonaniem budżetu
kontroluje wpływy i wydatki
przedkłada Parlamentowi i Radzie UE oświadczenia o wiarygodności dokumentów księgowych, a także zgodność z prawem i prawidłowość wszelakich transakcji.
Komitet Ekonomiczno - Społeczny:
Organ doradczy i opiniodawczy
Reprezentuje na forum unijnym przedstawicieli szeroko rozumianego zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego, wywodzących się z różnych grup zajmujących się działalnością gospodarczą i społeczną. Są to m.in. pracodawcy, związki zawodowe, rolnicy, konsumenci i pozostałe grupy interesów.
Obecnie w Komitecie zasiada 344 członków (w tym 21 z Polski)
Biuro Komitetu znajduje się w Brukseli
Funkcje:
sprawowanie funkcji doradczej wobec Rady Unii Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej w kwestiach dotyczących polityki gospodarczej i społecznej
Trzy podstawowe funkcje Komitetu Ekonomiczno-Społecznego zostały określone w następujący sposób:
przedstawia swoją opinię Radzie, Komisji i Parlamentowi Europejskiemu albo na ich wniosek, albo z własnej inicjatywy; w niektórych kwestiach instytucje są zobowiązane do zasięgania opinii Komitetu np. wtedy gdy chodzi o swobodny przepływ ludzi, swobodę osiedlania się, współpracę w kwestiach socjalnych itd.
zachęca społeczeństwo obywatelskie do większego angażowania się w kształtowanie polityki UE
wzmacnia rolę społeczeństwa obywatelskiego w krajach nienależących do UE oraz pomaga tworzyć struktury doradcze.
Komitet Regionów:
Organ doradczy i opiniodawczy Wspólnot Europejskich
Składa się z przedstawicieli wspólnot regionalnych i lokalnych
Liczba członków KR wynosi 344 (Polska - 21)
Na członków wybierani są przedstawiciele organizacji samorządowych państw członkowskich
Biuro Komitetu znajduje się w Brukseli.
Rola Komitetu Regionów polega na reprezentowaniu na forum unijnym stanowisk władz lokalnych i regionalnych wobec ustawodawstwa UE poprzez wydawanie opinii na temat propozycji legislacyjnych Komisji Europejskiej.
Zarówno Komisja jak i Rada są zobowiązane do zasięgania opinii Komitetu Regionów w sprawach, które bezpośrednio dotyczą władz lokalnych i regionalnych, ale mogą również porozumiewać się z Komitetem, gdy uznają to za stosowne. Komitet może również wyrażać opinie z własnej inicjatywy i przedkładać je Komisji, Radzie a także Parlamentowi Europejskiemu.
Europejski Bank Centralny:
Siedziba znajduje się we Frankfurcie nad Menem.
Jest bankiem centralnym Unii Europejskiej i w tym charakterze odpowiada za nadzorowanie systemów bankowych w krajach Unii, zbieranie danych statystycznych potrzebnych dla prowadzenia polityki monetarnej, funkcjonowanie systemów płatniczych zapobieganie fałszerstwom banknotów, współpracę z innymi organami w zakresie regulacji rynków finansowych.
Zajmuje się zarządzaniem walutą euro.
Europejski Bank Inwestycyjny:
Siedziba mieści się w Luksemburgu.
Jest niezależny od budżetu Unii, posiada osobowość prawną i własne organy decyzyjne.
Bank udziela kredytów (lub je gwarantuje) zarówno publicznym, jak i prywatnym podmiotom z państw-akcjonariuszy, a nadrzędnym celem jego działań jest przyczynianie się do harmonijnego rozwoju Wspólnoty.