Wirusologia 2: Wirusologia szczegółowa
I. Epidemiologia zakażeń wirusowych
A. Przenoszenie zakażeń
- poziome
- droga oddechowa (orto, para, korona, areno)
- fekalno-oralna (picorna, reo, cali)
- płciowa (HIV, Herpes, Papilloma, Molluscum contag)
- przez wszczepienie (HBV, HIV, inne)
- pionowe
- przez łożysko - zakażenia wrodzone (HIV, HBV, różyczka, CMV)
- okołoporodowe
- podczas karmienia naturalnego (HIV)
- od zwierząt (rhabdo, abor, Hanta)
B. Skutki społeczne
- rodzaj zakażęnia
* objawowe
* poronne (komórka ginie przed zakończeniem repliakcji wirusa)
* bezobjawowe (nosiciele)
* przetrwałe
* letalne (również nosiciele np. wirusy herpes)
- rola odporności
* odporność wrodzona
* odporność nabyta
- bierna lub czynna
- naturalna lub sztuczna
* populacyjna (przetrwanie epidemii przy 60-70% populacji odpornej na zakażenie)
- okresowość występowania epidemii
- spadek odporności związany z czasem od zachorowań
- brak odporności u nowonarodzonych dzieci
- zmienność antygenowa wirusów
- zależność od pór roku (sezonowość)
- lato - zakażenia przenoszone przez komary, kleszcze
- jesień - najczęściej enterowirusy
- zima - rynowirusy ale i orto, para
II. Patogeneza zakażeń wirusowych
A. Czynniki determinujące chorobotwórczość
- zależne od wirusów
- tropizm komórkowy
- mutacje i zmienność wirusów
- zależne od gospodarza
- wiek
- odżywienie
- czynniki genetyczne (np. HLA-B 35 a HIV)
- wrodzone lub nabyte niedobory immunologiczne
- leczenei immunosupresyjne
B. Przebieg zakażenia wirusowego
- wniknięcie (wrota zakażenia)
- rozprzestrzenianie
- w sąsiedztwie wrót (zapalenia układu oddechowego, skóry)
- krótki okres wylęgania (2-3 dni)
- wiremia łacznie z objawami klinicznymi
- częste ponowne zakażenie
- po całym organizmie
- wiremia pierwotna
- okres wylęgania długi (2-3 tygodnie)
- wiremia wtórna
- ponowne zakażenia niezbyt częste (ochronna rola przeciwciał)
- narządy docelowe - tropizm ale nie absolutny (wirusy herpes a zapalenie mózgu, polio a zapalenie układu pokarmowego)
Wirusy onkogenne
I. Wirusy onkogenne DNA
- Papilloma
- brodawczaki ludzkie (n. płciowe, układ oddechowy, brodawki płaskie)
- rak szyjki macicy, sromu, prącia
- Herpeswirusy
- wirusy Epstein - Barr (chłonniak Burkitta, chłodnika z limfocytów B, rak jamy ustnej)
- HHV 8 - mięsak Kaposiego
- Adenowirusy
- zapalenie wątroby typu B (HBV)
II. Wirusy onkogenne RNA (retrowirusy)
- HTLV -1, HTLV -2 (ostra białaczka z limf T, tropikalny spastyczny niedowład poprzeczny)
Mechanizm transformacji
Insercja wirusowych gnomów transformujących do genomu gospodarza
aktywacja komórkowego protoonkogenu
Amplifikacja liczby kopii genu
Mutacje w protoonkogenach
Translokacje chromosomalne.