Metabolizm- ogół przemian zachodzących w komórce drobnoustrojów i poza nią, dzięki którym dochodzi do wzrostu komórek oraz ich rozmnażania. Do przeprowadzenia tych przemian niezbędna jest energia i określone związki chemiczne stanowiące tzw substancje odżywcze.
Metabolizm- to wszystkie procesy chemiczne zachodzące w komórce.
Metabolizm to uporządkowane przekształcenia różnych substancji w komórce.
Na metabolizm bakterii składają się:
Katabolizm- proces rozkładu związków chemicznych i uwalniania energii
Anabolizm (biosynteza)- pokarmy ze środowiska lub prekursory powstające w reakcjach katabolizmu są przekształcane w składniki komórki.
Anabolizm
-substancje odżywcze degradowane do mniejszych cząsteczek w procesie katabolizmu są: przekształcane do różnych kwasów organicznych i estrów fosforanowych w reakcjach amfibol izmu/ metabolizm pośredni. Te niskocząsteczkowe związki to substraty, z nich powstają elementy składowe komórki: aminokwasy, zasady purynowe i pirydynowe, fosforany
Energia potrzebna jest do:
-przeprowadzenia biosyntezy- anabolizmu
-transportu
-ruchu
-innych funkcji życiowych
Praktyczne konsekwencje wzrostu bakterii są związane z ich metabolizmem np. synteza substancji działających toksycznie, produkcja użytecznych związków.
Dobór pokarmu dla bakterii zależy od:
-zdolności bakterii do samodzielnej syntezy skł. komórkowych
-dostępności pokarmu: (możliwości wchłonięcia substancji odżywczej, wprowadzenia jej do cytoplazmy, zdolności przetworzenia i włączenia do metabolizmu)
Jak bakterie pobierają związki węgla:
-bezpośrednio ze środowiska otaczającego np.: cukry proste (monosacharydy), dwu i trój cukry ( digosacharydy)
-po trawieniu pozakomórkowym np. cukry złożone (oligosacharydy)
Wytwarzanie energii u bakterii
-utlenianie biologiczne substratów oddechowych-oddychanie
-typy oddychania: oddychanie tlenowe, beztlenowe, fermentacja
Drogi rozkładu węglowodanów (wspólnie dla 3 typów oddychania):
-glikoliza- glukoza- kwas pirogronowy, -większość bakterii wykorzystuje ten szlak metaboliczny, -może on zachodzić w warunkach tlenowych i beztlenowych
Oddychanie tlenowe:
-końcowym akceptorem elektronów jest tlen
-w cyklu Krebsa kwas pirogronowy całkowicie spalany w warunkach tlenowych
-powstaje CO2 i H2O i energia zgromadzona w koenzymach NADH i FADH2
-w łańcuchu oddechowym gromadzona jest energia w postaci ATP
Oddychanie tlenowe:
-Etap glikolizy i cykl Krebsa jak w oddychaniu tlenowym
-końcowym akceptorem elektronów są związki nieorganiczne (np. azotany, siarczany, CO2)
Fermentacja:
-proces niezależny od obecności tlenu
-substratami są węglowododany ale również aminokwasy, kw organiczne, puryny, pirymidyny
-pierwszym etapem jest glikoliza lub cykl pentozowy
-końcowym akceptorem elektronów i protonów są związki organiczne
Typy fermentacji:
-mlekowa, propionowa, masłowa, mrówkowa, octowa, alkoholowa
Stworzenie warunków do hodowli bakterii beztlenowych
Tlenek usunięty z podłoża na drodze:
-poprzez zagotowanie pożywki płynnej i pokrycie płynną parafiną
-hodowli w próżni w słoju dla beztlenowców
-zastąpienia powietrza w słoju innym gazem obojętnym (H, N, CO2)
-absorbcja tlenu przez dodanie tkanek zwierzęcych lub hodowla z bakteriami tlenowymi
Wykorezystanie enzymów biorących udział w metabolizmie do identyfikacji bakterii:
-enzymy sacharolityczne
-proteolityczne
-lipotyczne
-enzymy biorące udział w procesach oksydoiredukcyjnych
-inne enzymy
Właściwości biologiczne wykorzystywane w diagnostyce:
-właściwości hemolityczne- hemoliza typu alfa i Beta
-wytwarzanie koagulazy