16.03.1999

WBM - Mechanika

Semestr: 2

SPRAWOZDANIE Z LABORATORIUM METROLOGII

Temat: Pomiar średnicy otworu

• Mikroskopem pomiarowym z przystawką czujnikową

• Długościomierzem uniwersalnym

• Pomiar odległości dwóch otworów mikroskopem pomiarowym

1. Pomiar średnicy otworu długościomierzem uniwersalnym:

Pomiar ten polega odczytaniu mikroskopem ze spiralą Archimedesa dwóch położeń wzorca kreskowego odpowiadających dotknięciom kulistej końcówki pomiarowej do ścianek otworu. Dotknięcie bez nacisku uzyskuje się stosując wskaźnik elektroniczny. Warunkiem przeprowadzenia prawidłowego pomiaru jest ustawienie kulki wzdłuż mierzonej średnicy. Ustawienie mierzonej średnicy w osi pomiarowej uzyskuje się poprzez poprzeczny ruch stolika pomiarowego.

Średnicę otworu obliczamy ze wzoru: d = │x₂-x₁│+d_k

Wartości uzyskane podczas laboratorium:

x₂ = 73,19988mm

x₁ = 46,59988mm

d_k = 2,9853mm

d = │73,19988-46,59988│+2,9853 = 29,5853mm

e_p = +- (A+B*d)μm

A = 1,5

B = 0,005

e_p = +- (1,5+0,005*29,5853)= +- 1,648μm

W = 29,5853 +- 0,001648mm

2. Pomiar odległości dwóch osi otworów:

Do tego pomiaru wykorzystany został mały mikroskop warsztatowy (MMW).

Na stoliku mikroskopu umieszcza się płytkę z nawierconymi otworami. Odpowiednio przemieszcza się stolik mikroskopu. W okularze mikroskopu powinien pojawić się podwójny obraz otworu, a po zjednoczeniu tych otworów, odczytujemy wartość współrzędnych otworu (x,y). Podobnie postępujemy z innym otworem i odczytujemy współrzędne x i y.

Wartości z pomiarów:

x₁ = 6,173 y₁ = 11,868

x₂ = 23,1 y₂ = 17,564

x = 16,927 y = 5,756

P = √x²+y² = √286,523+33,131 = 17,879

e_p = +-(A+B*P)μm

A = 5 B = 0,05

e_px = +-(5+0,05*17,879) = 5,894μm

e_py = +-(4+0,0625*17,879) = 5,117μm

e_p = 1/P*√(x*e_px)² + (y*e_py)²

e_p = 1/17,879 *√(99,767)² + (29,453)² = 5,818μm

W = 17,879 +- 0,0058mm

• 3. Pomiar średnicy otworu dużym mikroskopem

warsztatowym (MWD)

Na stole mikroskopu zostało zamocowane koło z wyfrezowanym otworem, którego średnicę należy zmierzyć.

Nakierowujemy kulistą końcówkę tak aby zetknęła się ze ścianką otworu. Następnie wstępnie ustawia się widoczne w okularze podwójne kreski nasadki tak, aby symetrycznie objęły pionową kreskę głowicy. Dalej przesuwa się przedmiot w kierunku poprzecznym (do osi x) tak, aby znaleźć punkt zwrotny ruch podwójnych kresek. Przesuwając przedmiot w kierunku osi x korygujemy ponownie ustawienie podwójnych kresek, tak aby znowu objęły pionową linię głowicy. W tym położeniu odczytujemy wartość x₁. Przesuwamy przedmiot tylko w osi x, doprowadzamy do zetknięcia końcówki z przeciwległą ścianką otworu, po czym analogicznie do pierwszego pomiaru odczytujemy drugi wynik x₂.

Wartości uzyskane w laboratorium:

x₁ = 19,838mm

x₂ = 5,528mm

d_k = 3,001mm

d = │x₂ - x₁│+d_k

d = │19,838 - 5,528│+ 3,001 = 17,311mm

e_p = +-(A+B*d)

A = 5 B = 1/28

e_p = +-(5+1/28*17,311) = 5,618μm

W = 17,311 +-0,0056mm

2

1

---