Zarządzanie flotą samochodową

Program nauczania:

Wykład I Wprowadzenie

- Co to jest zarządzanie flota samochodową

Terminy do zapamiętania: „flota”, „flota samochodowa”, „zarządzanie”, „zarządzanie flotą samochodową”, „tabor silnikowy”, „tabor bezsilnikowy”, „podział flot ze względu na rodzaj pojazdu”

--> Definicja pojęcia zarządzanie - Zarządzanie należy do nauk ekonomicznych. Od początku XX wieku, odkąd zarządzanie próbowano oprzeć na naukowych podstawach, aż do lat 60. XX wieku zarządzanie pojmowane było jako działanie kierownicze, obejmujące następujące sekwencje postępowania: Planowanie, Organizowanie, Decydowanie, Motywowanie i Kontrolowanie, nazywane klasycznymi funkcjami zarządzania. Klasyczne funkcje zarządzania wyróżnił pierwszy "klasyk" zarządzania Henri Fayol. Jednakże paradygmat zarządzania zmienił się od tego czasu radykalnie, więc warto powrócić do starszej, bardziej ogólnej definicji: zarządzanie to sztuka bądź praktyka rozumnego stosowania środków dla osiągnięcia wyznaczonych celów.

Inne definicje zarządzania:

Zarządzanie jest sztuką osiągania zamierzonych rezultatów przez innych ludzi, zarządzający (menedżerowie) osiągają cele organizacji poprzez organizowanie pracy innych, a nie przez wykonywanie zadań osobiście.
Zarządzanie to działalność kierownicza polegająca na ustalaniu celów i powodowaniu ich realizacji w organizacjach podległych zarządzającemu, na podstawie własnościśrodków produkcji lub dyspozycji nimi (według Glińskiego).
Zarządzanie to działanie polegające na dysponowaniu zasobami (według prof. T. Pszczołowskiego).
Zarządzanie to zestaw działań (planowanie, organizowanie, motywowanie, kontrola) skierowanych na zasoby organizacji (ludzkie, finansowe, rzeczowe, informacyjne) wykorzystywanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji (według Griffina).
Zarządzanie to porządkowanie chaosu (według prof. B.R. Kuca)

Definicja pojęcia flota samochodowa - Tabor samochodowy (Flota samochodowa) - zespół wszelkich środków samochodowych w ramach jednego przedsiębiorstwa, które mogą służyć różnym celom np. tabor autobusowy, tabor maszyn drogowych. Floty te ze względu na rodzaj samochodu dzielą się na: osobowe i ciężarowe. W związku z szybkim rozrostem liczebności flot samochodowych pojawił się zawód fleet managera - osoby zajmującej się zarządzaniem flotami samochodów.

Zarządzanie taborem (także: Zarządzanie flotą) (ang. car fleet management - CFM) - jest to proces logistyczny dotyczący środków transportu polegający na alokacji i przepływie środków transportu, zasobów ludzkich oraz innych zasobów w powiązaniu z innymi procesami logistycznymi realizowany poprzez uporządkowany zbiór czynności (planowanie, organizowanie, kierowanie i kontrolowanie). Uwzględnia się kryteria: czasu, efektywności spełniania celów organizacji, kosztów oraz lokalizacji^[^1]. Celem zarządzania flotą jest porządkowanie działań mających na celu osiąganie pożądanych wyników jak również wykonywanie zadań przy optymalnym wykorzystaniu floty.

W ogólności termin ten odnosi się do całości zagadnień związanych z zarządzaniem środkami transportu - począwszy od ich przydziału do określonych zadań, poprzez nadzór nad serwisem, po wybór odpowiedniej polityki paliwowej. Do efektywnego zarządzania flotą praktycznie niezbędne jest stosowanie odpowiedniego oprogramowania komputerowego.

Zadania zarządzania flotą to:

dysponowanie środkami transportowymi,
zapewnienie wysokiej dostępności floty,
koordynowanie działań,
kontrolowanie wykorzystania floty oraz nadużyć.

Dziedzina wspomagania decyzji zajmuje się problematyką zarządzania flotą, szczególnie w zakresie planowania. Ze względu na duży stopień trudności problematyka ta podejmowana jest niezależnie w kilku aspektach:

problem przydziału środków transportowych do zadań oraz odpowiednich baz transportowych
problem ustalenia wymaganej liczebności i kompozycji taboru
problem ustalenia liczby pracowników niezbędnych do obsługi taboru
problem planowania odpowiednich marszrut do posiadanej floty pojazdów
problem selekcji nowego taboru oraz planowania wymiany już istniejącego taboru.

, aczkolwiek obecnie występuje tendencja do łączenia poszczególnych problemów w całość. Procedury rozwiązujące powyższe problemy mogą być częściowo lub w całości zaimplementowane w programach komputerowych. Ich kompleksowość ułatwia pracę fleet managerów, gromadząc w jednym miejscu: bieżącą lokalizację pojazdów, ewidencję kierowców i pojazdów oraz pomiar i kontrolę ich czasu pracy, narzędzia do wyznaczania i kontrolowania przebytych tras, zarządzania gospodarką techniczną, rezerwacjami, serwisami, eksploatacją i rozliczaniem maszyn. Całość powyższych danych jest analizowana i przedstawiana w formie przejrzystych raportów, ułatwiających podejmowanie decyzji strategicznych. [Author:K]

Do innych rozwiązań ułatwiających zarządzanie flotą zaliczyć można:

systemy OBD diagnozujące i informujące o uszkodzeniach pojazdów.
systemy nawigacji satelitarnej (GPS)
systemy informacji geograficznej (GIS)
systemy komunikacji bezprzewodowej (np. GSM)
tachografy (cyfrowe)

--> Floty ze względu na rodzaj pojazdu dzielą się na:

Ciężarowe
Osobowe

Dodatkowo flotę składającą się z pojazdów ciężarowych, możemy podzielić na dwie grupy:

Tabor silnikowy
Tabor bezsilnikowy

Tabor silnikowy jest to grupa pojazdów w skład, której wchodzą pojazdy ciężarowe.

Z kolei w skład taboru bezsilnikowego wchodzą przyczepy i naczepy.[Author:K]

- Rola samochodów w firmie

Rolę samochodów w firmię możemy podzielić według 6 rodzajów:

Ze względu na zastosowanie;
Ze względu na cechy techniczno-eksploatacyjne;
Ze względu na formę finansowania floty;
Ze względu na tonaż;
Ze względu na środki transportu samochodowego;
Ze względu na rodzaj nadwozi pojazdów samochodowych;

Rozwijając każdy z rodzajów podziału, będziemy mogli jasno i klarownie stwierdzić, jak powinna wyglądać struktura floty samochodowej naszej firmy i dopasować odpowiednie zestawy do charakterystyki działalności.

Notatka

Podział ze względu na zastosowanie:

Flota samochodów osobowych - samochody służbowe, przyznawane w ramach zajmowanego stanowiska, często jako gratyfikacje w systemie motywacyjnym;
Flota samochodów administracji - pojazdy, które są opisane nazwą firmy, wykorzystywane przez przedstawicieli handlowych, dział handlowy, podczas wyjazdów służbowych kierownica lub dyrekcji(delegacje);
Transport ciężarowy-

Podział ze względu na cechy techniczno-eksploatacyjne:

Transport ciężarowy silnikowy - obejmuje pojazdy ciężarowe, pojazdy specjalne oraz ciągniki samochodowe;
Transport ciężarowy bezsilnikowy - zawiera w sobie naczepy i przyczepy;

Podział ze względu na formę finansowania floty:

Transport ciężarowy obcy - w jego skład wchodzą pojazdy nabyte w drodze Leasingu, wynajmu lub kredytu kupieckiego udzielonego firmie;
Transport ciężarowy własny - obejmuje swoim zakresem pojazdy nabyte za pomocą wkładu własnego;
Podział ze względu na tonaż:

Transport dostawczy - przestrzeń ładunkowa wynosi max. 1,9t;
Transport nisko tonażowy- przestrzeń ładunkowa mieszcząca się w zakresie pomiędzy 2t, a 4t;
Transport średnio tonażowy - przestrzeń ładunkowa zawierająca się w zakresie od 4t do 12t;
Transport wysokotonażowy - przestrzeń ładunkowa, która przekracza 12t;
Podział ze względu na środki transportu samochodowego:

Pojazdy samochodowe:

Pojazdy:

Przewóz pasażerów:

Samochody osobowe.
Autobusy.

Przewóz towarów:

Specjalne:

Warsztatowo-naprawcze.
Strażackie.
Karetki.

Ciężarowe:

Uniwersalne.
Samowyładowcze.
Furgony ze zbiornikami.

Ciągniki:

Rolnicze - mogą być wykorzystywane także do holowania przyczep z nadwoziem konwencjonalnym.
Siodłowe - współpracujące z naczepami.
Balastowe - przystosowane do ciągnięcia przyczep o dużej ładowności.