1. Jak można zdefiniować teren i jego powierzchnię?

teren- część skorupy ziemskiej mająca kontakt z atmosferą

Powierzchnię terenu można zdefiniować za pomocą jego rzeźby i pokrycia.

rzeźba- ukształtowanie powierzchni terenu powstałe lub wytworzone na skutek działania czynników zewnętrznych takich jak:

- erozja

- akumulacja osadów

- działanie wiatru

- działalność człowieka

pokrycie- obserwowana geo-biofizyczna pokrywa widziana z powierzchni ziemi lub poprzez zdalną rejestrację (np. z satelity), obejmująca roślinność (naturalną i uprawną) oraz sztuczne konstrukcje (budynki, drogi, itd.), które przykrywają powierzchnię ziemi.

2. Omówić pojęcia numerycznego modelu terenu?

jest numeryczną, dyskretną (punktową) reprezentacją wysokości topograficznej powierzchni terenu, wraz z algorytmem interpolacyjnym umożliwiającym odtworzenie jej kształtu w określonym obszarze.

1. dobór charakterystycznych punktów powierzchni w celu uzyskania jak najlepszego efektu przy minimalizacji ilości danych (ang. sampling problem),

2. odtworzenie powierzchni na podstawie istniejących danych (ang. representation problem),

3. generalizacja cyfrowego modelu terenu.

Modele danych: warstwicowy, triangulacyjny, rastrowy i hybrydowy

W Polsce:

NMT 50 m; rozdzielczość wysokościowa 4-20 m; skala 1:100000

NMT 20 m; rozdzielczość wysokościowa 2-10 m; skala 1:50000

NMT 5 m; rozdzielczość wysokościowa 0,5-2 m; skala 1:25000

3. Co to jest osuwisko i jakie mogą być jego przyczyny powstania?

nagłe przemieszczenia mas ziemnych lub skalnych wywołane czynnikami naturalnymi lub działalnością człowieka. Ruch taki zachodzi pod wpływem siły ciężkości

Przyczyny osuwisk:

- intensywne długotrwale opady

- gwałtowne topnienie pokrywy śnieżnej wiosną

- wzmożona erozja boczna rzek (podmywająca zbocza)

- sprzyjający charakter rzeźby terenu: wysokie i stromo nachylone zbocza dolin

- nadmierne obciążenie stoku

4. Opisać zjawiska zachodzące w złożach porowatych (np. ropa i gaz, woda) podczas wydobywania surowca:

Kompakcja

1) Spadek ciśnienia w porach skał eksploatowanego zbiornika

2) Stały nacisk nadkładu powoduje kompakcję zbiornika

3) Może dojść do aktywacji uskoku tektonicznego

4) Powierzchnia terenu osiada

5) Tereny podmokłe przekształcają się w zalewiska

5. Zadania geodety w procesie eksploracji złóż:

1) Wyznaczać lokalizację otworów, bądź geofonów

2) Wspierać geofizyczne metody badania górotworu

3) Geostatystyka- statystyczne metody określania zmienności parametrów (np.złóż surowców mineralnych)

6. Wyjaśnić pojęcia:

spąg- dolna powierzchnia warstwy skalnej (spąg warstwy), pokładu (spąg pokładu) lub wyrobiska

ocios- boczna ściana wyrobiska górniczego w skale płonnej lub w kopalinie użytkowej

strop- górna granica warstwy geologicznej, a także pokładu lub wyrobiska

7. Przyczyny przekształceń terenów górniczych:
   -wykonanie wyrobisk górniczych( zdjęcie nadkładu, eksploatacja złoża, zwałowanie nadkładu)
   -odwodnienie górotworu-> leje depresyjne-> skały porowate doznają kompakcji
   -transport(urobku i nadkładu)
   -przeróbka kopaliny
   Skutki:
   -odkrywka( zryte pole)

-deformacje nieciągłe wokół wyrobiska( do 150m)
-deformacje ciągłe( obniżenia bądź wypiętrzenia o dużym zasięgu)

-zbiorniki poflotacyjne

8. Systemy eksploatacji:
   -ścianowy (2x wyrobisko 300m ściana)
   -filarowo-komorowy
   -blokowy-podpoziomowy

9. Scharakteryzować niezmienniki tensora odkształceń

Niezmienność objętości w procesie odkształcenia:

10. Zdefiniować poszczególne wskaźniki deformacji:

- Przemieszczenie pionowe (obniżenie, osiadanie) w,

- Przemieszczenie poziome (przesunięcie) u, v

- Nachylenie T

- Krzywizna K (promień krzywizny R)

- Odkształcenie ε

11. Dobór metodyki pomiarowej przy planowaniu pomiarów deformacji pow. terenu - podst. zasada

…. adekwatny do celu pomiarów

12. Geodezyjne i nie geodezyjne metody pomiarów deformacji:

m. geodezyjne	m. nie geodezyjne
- poligonizacja precyzyjna - niwelacja precyzyjna - sieci kątowo liniowe - sieci przestrzenne - GPS - sieci hybrydowe -sieci modularne	- wahadła - klinometry - szczelinomierze - tensometry - konwergometry

linia pomiarowa- linia prostopadła do krawędzi pola eksploatacyjnego. Koniec linii poza przewidywalnym zasięgiem wpływów eksploatacji. Punkty pomiarowe równooddalone od sąsiednich punktów.

wydłużenie linii:

Inne pytania:

1. Skutki kopalni głębinowych:

- zapadliska

- osiadanie powierzchni

- hałdy

2. Geogeniczne formy użytkowania powierzchni terenu

- eksploracja i górnictwo otworowe

- górnictwo odkrywkowe

- górnictwo głębinowe

3. Pojęcia:

Eksploracja - szukać, badać, odkrywać (coś)

Złoże kopaliny - naturalne nagromadzenie kopaliny w skorupie ziemskiej, wskutek naturalnych procesów geologicznych, w ilości opłacalnej do gospodarczego wykorzystania

Kopalina - surowiec o znaczeniu gospodarczym

4. Podział surowców mineralnych:

- energetyczne

- metaliczne

- chemiczne

- ceramiczne

- budowlane

5. Zadania dla geodety górniczego:

- Rozpoznawać i dokumentować zjawiska wywołujące przekształcenia górotworu i powierzchni terenu (

mapy ),

- Badać te zjawiska i procesy ( pomiary deformacji i przemieszczeń ),

- Przewidywać ich skutki ( prognozy/ modelowanie ),

- …i oceniać zagrożenia ( ocena ryzyka ),

- Zapobiegać im ( profilaktyka ).

6. Skutki eksploatacji ściankowej:

- osiadanie powierzchni terenu

- uginające się warstwy nakładu

- pękający górotwór

problemy:

• problem zasięgu oddziaływania eksploatacji górniczej,

• problem maksymalnej głębokości niecki obniżeniowej,

• problem czasu ujawniania się wpływów eksploatacji na powierzchni terenu

7. czynniki wpływające na deformacje:

- Głębokość eksploatacji

- Grubość wybieranej warstwy złoża,

- Kształt i wielkość pola eksploatacyjnego,

- System eksploatacji,

- Likwidacja pustki poeksploatacyjnej,

- Typy skał w nadkładzie,

- Miąższość nadkładu trzecio- i czwartorzędowego,

- Ukształtowanie powierzchni terenu,

- Tektonika górotworu,

- Zawodnienie górotworu,

8. Złoża i typy form złożowych:

- pokładowe, np węgiel kamienny i brunatny strop - góra spąg - dół złoża miąższość

- żyłowe, np złoto, srebro

- gniazdowe,

- soczewkowe,

- wysadowe, wysad solny

- konkrecje,

- okruchowe.

Górnictwo otworowe:

• Ropa naftowa,• Gaz ziemny,• woda

skutki na powierzchni: niecka obniżeniowa, zapadliska, szczeliny

Górnictwo otworowe - przekształcenia powierzchni terenu na świecie

WNIOSKI:

• znaczne wartości osiadań max.,

• duże powierzchnie i zasięg niecek obniżeniowych,

• często w terenach zabudowanych,

• zasięg - cały świat

Podziemne magazyny paliw

_ Są lokalizowane głównie w kawernach solnych i wyczerpanych złożach gazu

_ 90-dniowe zapasy (obligatoryjne w EU), co dla Polski oznacza: _ 4,5 mln ton ropy, _ 3 mld m3 gazu ziemnego.

Potencjalne przekształcenia

• w fazie wysalania kawern, konwergencja

• „praca” zbiorników magazynowych, dywergencja

Charakter przekształceń:

• łagodne i rozległe formy niecek obniżeniowych,

• stosunkowo niewielkie obniżenia max.,

• powolne ruchy deformacyjne w nieckach

Typy kopalń odkrywkowych

_ dla złóż pokładowych (węgla kamiennego i brunatnego) - tzw. (ang.) strip mines

_ dla złóż żyłowych, wysadowych (diamenty, rudy miedzi, niklu) - tzw. (ang.) open pit mines

_ kamieniołomy

Przemieszczenie - zmiana położenia względem przyjętego układu odniesienia w określonym interwale czasu

Odkształcenie- wzajemna zmiana położenia punktów obiektu w określonym interwale czasu

---