1. Jak można zdefiniować teren i jego powierzchnię?

teren- część skorupy ziemskiej mająca kontakt z atmosferą Powierzchnię terenu można zdefiniować za pomocą jego rzeź by i pokrycia.

rzeźba- ukształtowanie powierzchni terenu powstałe lub wytworzone na skutek działania czynników zewnętrznych takich jak:

- erozja

- akumulacja osadów

- działanie wiatru

- działalność człowieka

pokrycie- obserwowana geo-biofizyczna pokrywa widziana z powierzchni ziemi lub poprzez zdalną rejestrację (np. z satelity), obejmująca roślinność (naturalną i uprawną) oraz sztuczne konstrukcje (budynki, drogi, itd.), które przykrywają powierzchnię ziemi.

2. Omówić pojęcia numerycznego modelu terenu?

jest numeryczną, dyskretną (punktową) reprezentacją wysokości topograficznej powierzchni terenu, wraz z algorytmem interpolacyjnym umożliwiającym odtworzenie jej kształtu w określonym obszarze.

1. dobór charakterystycznych punktów powierzchni w celu uzyskania jak najlepszego efektu przy minimalizacji ilości danych (ang. sampling problem),

2. odtworzenie powierzchni na podstawie istniejących danych (ang. representation problem), 3.

generalizacja cyfrowego modelu terenu.

Modele danych: warstwicowy, triangulacyjny, rastrowy i hybrydowy W Polsce:

NMT 50 m; rozdzielczość wysokościowa 4-20 m; skala 1:100000

NMT 20 m; rozdzielczość wysokościowa 2-10 m; skala 1:50000

NMT 5 m; rozdzielczość wysokościowa 0,5-2 m; skala 1:25000

3. Co to jest osuwisko i jakie mogą być jego przyczyny powstania?

nagłe przemieszczenia mas ziemnych lub skalnych wywołane czynnikami naturalnymi lub działalnością człowieka. Ruch taki zachodzi pod wpływem siły ciężkości Przyczyny osuwisk:

- intensywne długotrwale opady

- gwałtowne topnienie pokrywy śnieżnej wiosną

- wzmożona erozja boczna rzek (podmywająca zbocza)

- sprzyjający charakter rzeźby terenu: wysokie i stromo nachylone zbocza dolin

- nadmierne obciążenie stoku

4. Opisać zjawiska zachodzące w złożach porowatych (np. ropa i gaz, woda) podczas wydobywania surowca:

Kompakcja

1) Spadek ciśnienia w porach skał eksploatowanego zbiornika 2) Stały nacisk nadkładu powoduje kompakcję zbiornika

3) Może dojść do aktywacji uskoku tektonicznego

4) Powierzchnia terenu osiada

5) Tereny podmokłe przekształcają się w zalewiska

5. Zadania geodety w procesie eksploracji złóż: 1) Wyznaczać lokalizację otworów, bądź geofonów

2) Wspierać geofizyczne metody badania górotworu

3) Geostatystyka- statystyczne metody określania zmienności parametrów (np.złóż surowców mineralnych) 6. Wyjaśnić pojęcia:

spąg- dolna powierzchnia warstwy skalnej ( spą g warstwy), pokładu ( spą g pokładu) lub wyrobiska ocios- boczna ściana wyrobiska górniczego w skale płonnej lub w kopalinie użytkowej strop- górna granica warstwy geologicznej, a także pokładu lub wyrobiska 7. Przyczyny przekształceń terenów górniczych:

-wykonanie wyrobisk górniczych( zdjęcie nadkładu, eksploatacja złoża, zwałowanie nadkładu)

-odwodnienie górotworu-> leje depresyjne-> skały porowate doznają kompakcji

-transport(urobku i nadkładu)

-przeróbka kopaliny

Skutki:

-odkrywka( zryte pole)

-deformacje nieciągłe wokół wyrobiska( do 150m)

-deformacje ciągłe( obniżenia bądź wypiętrzenia o dużym zasięgu)

-zbiorniki poflotacyjne

8. Systemy eksploatacji:

-ścianowy (2x wyrobisko 300m ściana)

-filarowo-komorowy

-blokowy-podpoziomowy

9. Scharakteryzować niezmienniki tensora odkształceń 10. Zdefiniować poszczególne wskaźniki deformacji:

- Przemieszczenie pionowe ( obniż enie, osiadanie) w,

- Przemieszczenie poziome ( przesunię cie) u, v

- Nachylenie T

- Krzywizna K (promień krzywizny R)

- Odkształcenie ε

11. Dobór metodyki pomiarowej przy planowaniu pomiarów deformacji pow. terenu – podst. zasada

…. adekwatny do celu pomiarów

12. Geodezyjne i nie geodezyjne metody pomiarów deformacji: m. geodezyjne

m. nie geodezyjne

- poligonizacja precyzyjna

- wahadła

- niwelacja precyzyjna

- klinometry

- sieci kątowo liniowe

- szczelinomierze

- sieci przestrzenne

- tensometry

- GPS

- konwergometry

- sieci hybrydowe

-sieci modularne

linia pomiarowa- linia prostopadła do krawędzi pola eksploatacyjnego. Koniec linii poza przewidywalnym zasięgiem wpływów eksploatacji. Punkty pomiarowe równooddalone od sąsiednich punktów.

wydłużenie linii:

Inne pytania:

1. Skutki kopalni głębinowych:

- zapadliska

- osiadanie powierzchni

- hałdy

2. Geogeniczne formy użytkowania powierzchni terenu

- eksploracja i górnictwo otworowe

- górnictwo odkrywkowe

- górnictwo głębinowe

3. Pojęcia:

Eksploracja – szukać, badać, odkrywać (coś)

Złoże kopaliny – naturalne nagromadzenie kopaliny w skorupie ziemskiej, wskutek naturalnych procesów geologicznych, w ilości opłacalnej do gospodarczego wykorzystania Kopalina – surowiec o znaczeniu gospodarczym

4. Podział surowców mineralnych:

- energetyczne

- metaliczne

- chemiczne

- ceramiczne

- budowlane

5. Zadania dla geodety górniczego:

- Rozpoznawać i dokumentować zjawiska wywołujące przekształcenia górotworu i powierzchni terenu (

mapy ),

- Badać te zjawiska i procesy ( pomiary deformacji i przemieszczeń ),

- Przewidywać ich skutki ( prognozy/ modelowanie ),

- …i oceniać zagrożenia ( ocena ryzyka ),

- Zapobiegać im ( profilaktyka ).

6. Skutki eksploatacji ściankowej:

- osiadanie powierzchni terenu

- uginające się warstwy nakładu

- pękający górotwór

problemy:

• problem zasięgu oddziaływania eksploatacji górniczej,

• problem maksymalnej głębokości niecki obniżeniowej,

• problem czasu ujawniania się wpływów eksploatacji na powierzchni terenu 7. czynniki wpływające na deformacje:

- Głębokość eksploatacji

- Grubość wybieranej warstwy złoża,

- Kształt i wielkość pola eksploatacyjnego,

- System eksploatacji,

- Likwidacja pustki poeksploatacyjnej,

- Typy skał w nadkładzie,

- Miąższość nadkładu trzecio- i czwartorzędowego,

- Ukształtowanie powierzchni terenu,

- Tektonika górotworu,

- Zawodnienie górotworu,

8. Złoża i typy form złożowych:

- pokładowe, np węgiel kamienny i brunatny strop – góra spąg - dół złoża miąższość

- żyłowe, np złoto, srebro

- gniazdowe,

- soczewkowe,

- wysadowe, wysad solny

- konkrecje,

- okruchowe.

Górnictwo otworowe:

• Ropa naftowa,• Gaz ziemny,• woda

skutki na powierzchni: niecka obniżeniowa, zapadliska, szczeliny Górnictwo otworowe – przekształcenia powierzchni terenu na świecie WNIOSKI:

• znaczne wartości osiadań max.,

• duże powierzchnie i zasięg niecek obniżeniowych,

• często w terenach zabudowanych,

• zasięg – cały świat

Podziemne magazyny paliw

_ Są lokalizowane głównie w kawernach solnych i wyczerpanych złożach gazu _ 90-dniowe zapasy (obligatoryjne w EU), co dla Polski oznacza: _ 4,5 mln ton ropy, _ 3 mld m3 gazu ziemnego.

Potencjalne przekształcenia

• w fazie wysalania kawern, konwergencja

• „praca” zbiorników magazynowych, dywergencja

Charakter przekształceń:

• łagodne i rozległe formy niecek obniżeniowych,

• stosunkowo niewielkie obniżenia max.,

• powolne ruchy deformacyjne w nieckach

Typy kopalń odkrywkowych

_ dla złóż pokładowych (węgla kamiennego i brunatnego) – tzw. (ang.) strip mines _ dla złóż żyłowych, wysadowych (diamenty, rudy miedzi, niklu) – tzw. (ang.) open pit mines _ kamieniołomy

Przemieszczenie – zmiana położenia względem przyjętego układu odniesienia w określonym interwale czasu

Odkształcenie– wzajemna zmiana położenia punktów obiektu w określonym interwale czasu