1. Jak można zdefiniować teren i jego powierzchnię?

teren- część skorupy ziemskiej mająca kontakt z atmosferą
Powierzchnię terenu można zdefiniować za pomocą jego rzeźby i pokrycia.
rzeźba- ukształtowanie powierzchni terenu powstałe lub wytworzone na skutek działania czynników
zewnętrznych takich jak:
- erozja
- akumulacja osadów
- działanie wiatru
- działalność człowieka
pokrycie- obserwowana geo-biofizyczna pokrywa widziana z powierzchni ziemi lub poprzez zdalną rejestrację
(np. z satelity), obejmująca roślinność (naturalną i uprawną) oraz sztuczne konstrukcje (budynki, drogi, itd.),
które przykrywają powierzchnię ziemi.

2. Omówić pojęcia numerycznego modelu terenu?

jest numeryczną, dyskretną (punktową) reprezentacją wysokości topograficznej powierzchni terenu, wraz z
algorytmem interpolacyjnym umożliwiającym odtworzenie jej kształtu w określonym obszarze.

1.

dobór charakterystycznych punktów powierzchni w celu uzyskania jak najlepszego efektu przy minimalizacji
ilości danych (ang. sampling problem),

2.

odtworzenie powierzchni na podstawie istniejących danych (ang. representation problem),

3.

generalizacja cyfrowego modelu terenu.

Modele danych: warstwicowy, triangulacyjny, rastrowy i hybrydowy

W Polsce:

NMT 50 m; rozdzielczość wysokościowa 4-20 m; skala 1:100000
NMT 20 m; rozdzielczość wysokościowa 2-10 m; skala 1:50000
NMT 5 m; rozdzielczość wysokościowa 0,5-2 m; skala 1:25000

3. Co to jest osuwisko i jakie mogą być jego przyczyny powstania?

nagłe przemieszczenia mas ziemnych lub skalnych wywołane czynnikami naturalnymi lub działalnością
człowieka. Ruch taki zachodzi pod wpływem siły ciężkości
Przyczyny osuwisk:
- intensywne długotrwale opady
- gwałtowne topnienie pokrywy śnieżnej wiosną
- wzmożona erozja boczna rzek (podmywająca zbocza)
- sprzyjający charakter rzeźby terenu: wysokie i stromo nachylone zbocza dolin
- nadmierne obciążenie stoku

4. Opisać zjawiska zachodzące w złożach porowatych (np. ropa i gaz, woda) podczas wydobywania

surowca:

Kompakcja
1) Spadek ciśnienia w porach skał eksploatowanego zbiornika
2) Stały nacisk nadkładu powoduje kompakcję zbiornika
3) Może dojść do aktywacji uskoku tektonicznego
4) Powierzchnia terenu osiada
5) Tereny podmokłe przekształcają się w zalewiska

5.

Zadania geodety w procesie eksploracji złóż:

1) Wyznaczać lokalizację otworów, bądź geofonów
2) Wspierać geofizyczne metody badania górotworu

3) Geostatystyka- statystyczne metody określania zmienności parametrów (np.złóż surowców mineralnych)

6. Wyjaśnić pojęcia:

spąg- dolna powierzchnia warstwy skalnej (spąg warstwy), pokładu (spąg pokładu) lub wyrobiska
ocios- boczna ściana wyrobiska górniczego w skale płonnej lub w kopalinie użytkowej
strop- górna granica warstwy geologicznej, a także pokładu lub wyrobiska

7.

Przyczyny przekształceń terenów górniczych:
-wykonanie wyrobisk górniczych( zdjęcie nadkładu, eksploatacja złoża, zwałowanie nadkładu)
-odwodnienie górotworu-> leje depresyjne-> skały porowate doznają kompakcji
-transport(urobku i nadkładu)
-przeróbka kopaliny
Skutki:
-odkrywka( zryte pole)

-deformacje nieciągłe wokół wyrobiska( do 150m)
-deformacje ciągłe( obniżenia bądź wypiętrzenia o dużym zasięgu)
-zbiorniki poflotacyjne

8.

Systemy eksploatacji:
-ścianowy (2x wyrobisko 300m ściana)
-filarowo-komorowy
-blokowy-podpoziomowy

9. Scharakteryzować niezmienniki tensora odkształceń

10.

Zdefiniować poszczególne wskaźniki deformacji:

- Przemieszczenie pionowe (obniżenie, osiadanie)

w,

- Przemieszczenie poziome (przesunięcie)

u, v

- Nachylenie

T

- Krzywizna

K (promień krzywizny R)

- Odkształcenie ε

11.

Dobór metodyki pomiarowej przy planowaniu pomiarów deformacji pow. terenu – podst. zasada

…. adekwatny do celu pomiarów

12.

Geodezyjne i nie geodezyjne metody pomiarów deformacji:

m. geodezyjne

m. nie geodezyjne

- poligonizacja precyzyjna
- niwelacja precyzyjna
- sieci kątowo liniowe
- sieci przestrzenne
- GPS
- sieci hybrydowe
-sieci modularne

- wahadła
- klinometry
- szczelinomierze
- tensometry
- konwergometry

linia pomiarowa- linia prostopadła do krawędzi pola eksploatacyjnego. Koniec linii poza przewidywalnym
zasięgiem wpływów eksploatacji. Punkty pomiarowe równooddalone od sąsiednich punktów.
wydłużenie linii:

Inne pytania:

1.

Skutki kopalni głębinowych:

- zapadliska
- osiadanie powierzchni
- hałdy

2. Geogeniczne formy użytkowania powierzchni terenu
- eksploracja i górnictwo otworowe
- górnictwo odkrywkowe
- górnictwo głębinowe

3. Pojęcia:
Eksploracja – szukać, badać, odkrywać (coś)
Złoże kopaliny – naturalne nagromadzenie kopaliny w skorupie ziemskiej, wskutek naturalnych procesów
geologicznych, w ilości opłacalnej do gospodarczego wykorzystania
Kopalina – surowiec o znaczeniu gospodarczym

4. Podział surowców mineralnych:
- energetyczne
- metaliczne
- chemiczne
- ceramiczne
- budowlane

5. Zadania dla geodety górniczego:
- Rozpoznawać i dokumentować zjawiska wywołujące przekształcenia górotworu i powierzchni terenu (

mapy ),
- Badać te zjawiska i procesy ( pomiary deformacji i przemieszczeń ),
- Przewidywać ich skutki ( prognozy/ modelowanie ),
- …i oceniać zagrożenia ( ocena ryzyka ),
- Zapobiegać im ( profilaktyka ).

6. Skutki eksploatacji ściankowej:

- osiadanie powierzchni terenu
- uginające się warstwy nakładu
- pękający górotwór

problemy:
• problem zasięgu oddziaływania eksploatacji górniczej,
• problem maksymalnej głębokości niecki obniżeniowej,
• problem czasu ujawniania się wpływów eksploatacji na powierzchni terenu

7. czynniki wpływające na deformacje:
- Głębokość eksploatacji
- Grubość wybieranej warstwy złoża,
- Kształt i wielkość pola eksploatacyjnego,
- System eksploatacji,
- Likwidacja pustki poeksploatacyjnej,
- Typy skał w nadkładzie,
- Miąższość nadkładu trzecio- i czwartorzędowego,
- Ukształtowanie powierzchni terenu,
- Tektonika górotworu,
- Zawodnienie górotworu,

8. Złoża i typy form złożowych:
- pokładowe, np węgiel kamienny i brunatny strop – góra spąg - dół złoża miąższość
- żyłowe, np złoto, srebro
- gniazdowe,
- soczewkowe,
- wysadowe, wysad solny
- konkrecje,
- okruchowe.

Górnictwo otworowe:
• Ropa naftowa,• Gaz ziemny,• woda
skutki na powierzchni: niecka obniżeniowa, zapadliska, szczeliny
Górnictwo otworowe – przekształcenia powierzchni terenu na świecie
WNIOSKI:
• znaczne wartości osiadań max.,
• duże powierzchnie i zasięg niecek obniżeniowych,
• często w terenach zabudowanych,
• zasięg – cały świat

Podziemne magazyny paliw
_ Są lokalizowane głównie w kawernach solnych i wyczerpanych złożach gazu
_ 90-dniowe zapasy (obligatoryjne w EU), co dla Polski oznacza: _ 4,5 mln ton ropy, _ 3 mld m3 gazu ziemnego.
Potencjalne przekształcenia
• w fazie wysalania kawern, konwergencja
• „praca” zbiorników magazynowych, dywergencja
Charakter przekształceń:
• łagodne i rozległe formy niecek obniżeniowych,
• stosunkowo niewielkie obniżenia max.,
• powolne ruchy deformacyjne w nieckach

Typy kopalń odkrywkowych
_ dla złóż pokładowych (węgla kamiennego i brunatnego) – tzw. (ang.) strip mines
_ dla złóż żyłowych, wysadowych (diamenty, rudy miedzi, niklu) – tzw. (ang.) open pit mines
_ kamieniołomy

Przemieszczenie – zmiana położenia względem przyjętego układu odniesienia w określonym interwale czasu

Odkształcenie– wzajemna zmiana położenia punktów obiektu w określonym interwale czasu