Scholastyka - okres w rozwoju filozofii chrześcijańskiej (właściwie katolickiej), który rozpoczął się około XII wieku. Obejmowała wiele nurtów filozoficznych, których wspólną cechą było podejmowanie problemu zgodności prawd wiary chrześcijańskiej z rozumem naturalnym. Powstała z potrzeby pełnego zrozumienia tego, w co się wierzy (zgodnie z formułą św. Anzelma z Canterbury: fides quaerens intellectum - wiara szukająca rozumienia). Również metoda (scholastyczna) polegająca na rozwiązywaniu problemów poprzez racjonalne badanie argumentów za i przeciw.

Scholastyka jest to filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii.

Podstawowe założenie scholastyki: Dogmaty i prawdy wiary są niepodważalne, nie można jednak ich uzasadnić za pomocą rozumu.

Metody rozumowego dowodzenia oparte były na pismach logicznych Arystotelesa i Boecjusza.

Scholastyka stała się podstawą teologii, czyli nauki o Bogu.

Najbardziej znanym filozofem i teologiem scholastycznym był św. Tomasz z Akwinu, który połączył myśl chrześcijańską z arystotelizmem. Wielkim myślicielem średniowiecza, zasłużonym dla rozwoju scholastyki był także Albert Wielki.

Ze względu na rygorystyczne stosowanie jednego, ustalonego sposobu rozumowania, z czasem scholastyka zdobyła sobie wielu przeciwników. Dziś potocznie "scholastyka" oznacza dogmatyczne filozofowanie, rozstrzyganie sporów przez odwoływanie się do autorytetów; formalistyczne, jałowe dociekania; metodę nauczania polegającą na udowadnianiu z góry przyjętych praw.

Najwybitniejsi filozofowie scholastyczni [edytuj]

Wczesna scholastyka (XII wiek)

• Hugon od św. Wiktora, kierownik szkoły w opactwie św. Wiktora, wiktorianów

• Johann Roscelin

• Wilhelm z Chapeaux

• Gilbert de la Porrée, przedstawiciel szkoły z Chartres

• Anzelm z Canterbury, nazywany ojcem scholastyki

• Piotr Abelard

• Piotr Lombard

• Henryk z Gandawy

• Robert Grosseteste

Klasyczny okres rozwoju scholastyki (XIII wiek)

• Aleksander z Hales, doctor irrefragibilis (niezłomny)

• Piotr z Auriol

• Witelo, najwybitniejszy polski filozof średniowieczny

• Giovanni Fidanza (św. Bonawentura), doctor seraphicus (seraficki)

• Albert Wielki

• św. Tomasz z Akwinu, doctor angelicus (anielski), (zob. tomizm)

• Roger Bacon, doctor mirabilis (cudowny)

• Jan Duns Szkot, doctor subtilissimus (najdociekliwszy)

Późna scholastyka średniowieczna (XIV - XV wiek

• Wilhelm Ockham, doctor invicibilis (niezwyciężony), najwybitniejszy przedstawiciel via moderna

• Mikołaj z Autricourt

• Jan Buridan

• Jan Gerson

• Rajmund Lullus

• Marsyliusz z Padwy

Polska scholastyka

• Mateusz z Krakowa

Filozofia scholastyczna czasów odrodzenia i kontrreformacji

• Luis de Molina

• Franciszek Suarez

Neoscholastyka - odnowienie tomizmu w XIX i XX wieku

• Desire-Joseph Mercier

• Jacques Maritain

• Emmanuel Mounier

• Jacek Woroniecki

• Józef Maria Bocheński

• Stefan Swieżawski

• Mieczysław Krąpiec

Źródło: "http://pl.wikipedia.org/wiki/Scholastyka_%28filozofia%29"

Kategorie: Filozofia średniowieczna • Historia Kościoła katolickiego

Scholastyka,

1) metoda rozumowania charakterystyczna dla filozofii średniowiecznej, polegająca na dokładnym stosowaniu ustalonej procedury składającej się z komentowania tekstu (lectio), związanej z nim dyskusji (disputatio) oraz formułowania wniosków (determinatio). W pełni została zastosowana po raz pierwszy przez P. Abelarda, posługiwali się nią św. Tomasz z Akwinu i Duns Szkot.

2) typ filozofowania charakterystyczny dla okresu od IX do XV w., w którym najważniejszym problemem było rozumowe uzasadnianie prawd religijnych. Nadmiar formalizmów i abstrakcyjnych dociekań doprowadził stopniowo do oderwania się scholastyki od rozwijających się nauk empirycznych i w konsekwencji utraciła ona swoje znaczenie.

---