MEDYCYNA SPORTOWA

Wykład II

Medycyna

Specjalności integrujące podstawową i kliniczną wiedzę medyczną wokół problemów pojawiających się w rozwoju społeczeństwa.

Medycyna: - kosmiczna

- nuklearna

- przemysłowa (pracy)

- sądowa

- sportowa

- szkolna

- wojskowa

Aktywność fizyczna (ruchowa)

- nierozerwalnie związana z istnieniem organizmów żywych i od zarania dziejów była niezbędna w walce o byt dla zdobywania pożywienia i ochrony miejsca bytowania.

Dynamiczny wzrost zainteresowania wykorzystaniem aktywności fizycznej dla celów zdrowotnych, w tym głównie w profilaktyce współczesnych chorób cywilizacyjnych, nastąpił w drugiej połowie XX wieku.

Istnieje obecnie pogląd, że jednym z najważniejszych składników zdrowego stylu życia jest odpowiednia aktywność fizyczna, regularne ćwiczenia fizyczne uważane są za obowiązek każdego, kto chce utrzymać swoje zdrowie w zadawalającym stanie.

Właściwe odżywianie Nienadużywanie używek

Kontrola masy ciała Aktywność fizyczna Niepalenie tytoniu

Radzenie sobie ze stresem Dostateczna ilość snu

Zdrowy styl życia

Aktywność fizyczna

- codzienne żywienie domowe i zawodowe

- charakter sportowy

Klasyfikacja aktywności fizycznej z uwzględnieniem jej poziomu oraz intensywności

Poziom aktywności

- poziom I aktywność dnia codziennego

- poziom II proste bieganie, praca nie wymagająca podnoszenia

- poziom III aktywność wymagająca zręczności kończyn dolnych bez skrętów i skoków

- poziom IV aktywność ze skokami i skręceniami itp.

Intensywność

- praca związana z zawodem

- lekka rekreacja

- spokojna rekreacja

- bardziej zaawansowana rekreacja

- sport wyczynowy

Medycyna sportowa

- jedna z najmłodszych gałęzi nauk medycznych

- gałąź medycyny, której przedmiotem badania jest zdrowy człowiek uprawiający jakiekolwiek formy aktywności fizycznej w celu podniesienia potencjału własnego zdrowia oraz sprawności fizycznej i psychicznej

- jest to dziedzina nauk medycznych, wykorzystująca osiągnięcia wielu innych dziedzin medycznych

- jest jedną z nielicznych specjalności lekarskich w której kontrola lekarska obejmuje organizm człowieka w całości

Aktywność fizyczna o charakterze sportowym

- dzieci

- młodzież

- dorośli

- starsi dorośli

- ludzie zdrowi

- po przebytych schorzeniach lub obrażeniach

- z trwałymi ubytkami anatomicznymi lub czynnościowymi- sport niepełnosprawnych

- okazjonalne ćwiczenia sportowe

- sport rekreacyjny

- sport wyczynowy

Aktywność fizyczna (ruchowa)- aktywność sportowa

Sport okazjonalny i sport rekreacyjny

• Aktywność fizyczna

- u młodszych- wzmacnia ogólną sprawność

- w wieku starszym- wpływa na tzw pomyślne starzenie się, opóźnia procesy starzenia, pomaga utrzymać zdrowie i dobre samopoczucie

• Regularna aktywność fizyczna

- poprawia funkcjonowanie układu oddechowego i krążenia, narządu ruchu itp.

- zmniejsza częstość występowania infekcji

- usprawnia procesy umysłowe

- zapobiega różnym chorobom

Aktywność fizyczna (ruchowa) aktywność sportowa

Sport wyczynowy

Sportowiec wyczynowy ma trzy główne cele:

- zwyciężyć - wyróżnić się - mieć z tego korzyść

Sport wyczynowy

- większość nadużyć zarówno w sporcie starożytnych Greków jak i w naszym nowoczesnym, wynika z zachwiania równowagi między tymi trzema dążeniami.

Aktywność fizyczna (ruchowa)- aktywność sportowa

Aktywność sportowa- zdrowy styl życia

Aktywność sportowa- działanie prozdrowotne

Sport to zdrowie ?

Sport nic nie ma wspólnego ze zdrowiem?

Przez sport do kalectwa?

Medycyna sportowa

- duże zapotrzebowanie na medycynę sportową, obejmującą swym zasięgiem wszystkie rodzaje aktywności sportowej od sportu wyczynowego przez rekreacyjny do okazjonalnie wykonywanych ćwiczeń sportowych i polegającą na kontroli medycznej kwalifikacji do sportu, sterowanie obciążeniami treningowymi oraz profilaktyce i leczenie schorzeń i obrażeń sportowych.

TRAUMATOLOGIA SPORTOWA

Medycyna

Ortopedia i traumatologia Medycyna sportowa

Traumatologia sportowa

Traumatologia

Uraz- Trauma Uszkodzenie - następstwo urazu

Uraz - trauma

- dynamiczne przeniesienie dużej energii do żywych tkanek- powoduje ich uszkodzenie i zaburzenie czynności komórek

- zadziałanie czynnika zewnętrznego wywołującego w organizmie zmiany anatomiczne i czynnościowe

- urazy: mechaniczne, termiczne, chemiczne, psychiczne itp.

Uszkodzenie - obrażenie

- wynik i następstwo działania urazu

- rozległość zależy od rodzaju i wielkości urazu oraz odporności danej tkanki

- mogą występować różnie nasilone zmiany ogólnoustrojowe zwane chorobą urazową

Żywiołowy rozwój sportu wyczynowego i rekreacyjnego spowodował wzrost liczby irazów i obrażeń, głównie narządu ruchu.

Z aktywnością fizyczną o charakterze sportowym wiąże się niestety występowanie wypadków i urazów, a ich następstwie uszkodzeń określonych jako obrażenia sportowe.

Sportowcy, szczególnie wyczynowi, ale również osoby aktywne fizycznie nie mają czasu by się leczyć, oczekują szybkiej diagnozy i szybkiego wyleczenia z przywróceniem pełnej sprawności fizycznej i zdolności do swojej, poprzedniej aktywności.

Istnieje duże zapotrzebowanie na dobrych specjalistów z dziedziny traumatologii, a równocześnie znających i rozumiejących problem medycyny sportowej i sportu.

Uraz sportowy

Uraz podczas wykonywania aktywności fizycznej o charakterze sportowym (trening, zawody) powodujący:

- wystąpienie obrażenia

- czasowe lub całkowite wyłączenie z aktywności sportowej

Obrażenia urazowe (sportowe)

- obrażenia urazowe ściśle związane z uprawianiem danej dyscypliny sportowej- typowe dla danej dyscypliny sportu (kolano skoczka, stopa piłkarza, uszkodzenia stawu kolanowego u piłkarzy itp.)

- w danej dyscyplinie mogą wystąpić obrażenia przypadkowe

Dane epidemiologiczne

- 1/7 wszystkich urazowych obrażeń ma miejsce na boisku lub innej arenie sportowej

- urazy sportowe stanowią 10% wszystkich urazów

- 69% tych obrażeń ma miejsce w czasie zawodów

Częstość występowania i rodzaj urazów sportowych zależą od:

- rodzaju aktywności sportowej (okazjonalna- rekreacyjna- wyczyn)

- rodzaju dyscypliny sportowej: dyscypliny kontaktowe- bez kontaktowe, dyscypliny wysoce urazowe (żużel, automobilizm, narciarstwo, sporty ekstremalne)

- typowe urazy i obrażenia związane z dyscypliną sportu np.: urazy w piłce nożnej, koszykówce, u biegaczy, pływaków itp.

Najczęstsze przyczyny urazów i obrażeń sportowych

- urazy w bezpośredniej walce sportowej

- urazy i przeciążenia w czasie treningu (nieprawidłowo wykonywane ćwiczenia, zbyt duże obrażenia, nieodpowiednia rozgrzewka itp.)

- zbyt szybkie podjęcie ćwiczeń po doznaniu wcześniej urazie

- wadliwy sprzęt sportowy (obuwie, sprzęt ochronny itp.)

- nieodpowiedni stan boiska lub obiektu sportowego

- trudne warunki atmosferyczne i inne przyczyny np. z winy kibiców

Lokalizacja obrażeń sportowych- anatomia

- głowa

- szyja

- klatka piersiowa

- brzuch

- miednica

- kończyny

Lokalizacja obrażeń sportowych: układowo- narządowa

- skóra i tkanka podskórna

- układ mięśniowo- szkieletowy- narząd ruchu

- centralny i obwodowy układ nerwowy

- narząd wzroku i narząd słuchu

- serce i układ krążenia

- układ oddechowy

- układ trawienny

- układ moczowo- płciowy

Lokalizacja obrażeń sportowych

• Obrażenia:

- wielomiejscowe

- wielonarządowe

Układ mięśniowo szkieletowy- narząd ruchu

Obrażenia

Kościec- określa kształt i stanowi zrąb budowy całego ustroju (ochrona narządu, dźwiganie ciężarów, udział w funkcjonowaniu narządu ruchu)

Stawy- określane są jako wolne połączenia kości

Kości i stawy oraz mięsnie tworzą układ mięśniowo- szkieletowy

Rodzaje obrażeń układu mięśniowo- szkieletowego

• zamknięte uszkodzenia tkanek miękkich

- stłuczenia

- uszkodzenia jednostki ścięgnisto- mięśniowej

• rany- przerwanie ciągłości skóry

• skręcenia- zwichnięcie stawu

• ostre

- występują nagle, na skutek urazu mechanicznego

- można określić moment urazu

• przewlekłe

- rozwijają się powoli przez sumowanie drobnych urazów

- stopniowo prowadzą do uszkodzenia struktur anatomicznych

- typowy jest różnie nasilony ból i objawy niespecyficznego zapalenia miejscowego

- mogą trwać miesiącami

- posiadają okres podostry 4-6 tygodni od urazu inicjującego dolegliwości

- często określane są jako uszkodzenia z przeciążenia lub zespoły przeciążeniowe

- cechą wspólną wszystkich obrażeń przewlekłych jest występowanie różnych form miejscowego i zlokalizowanego zapalenia

• zamknięte uszkodzenia tkanek miękkich

- stłuczenia- jest to zamknięte obrażenie tkanek miękkich, głównie skóry i tkanki podskórnej, powstające w wyniku uderzenia lub upadku. W tkankach tych występują różnego stopnia wynaczynienia krwi oraz bolesny obrzęk.

- uszkodzenia jednostki ścięgnisto- mięśniowej (mogą dotyczyć brzuśca lub ścięgna mięśnia)

• uszkodzenia jednostki ścięgnisto- mięśniowej

a). (brzusiec- ścięgno mięśnia)

Ostre obrażenia (stopnie I-III)

- naciągnięcie (laesio)

- naderwanie, częściowe przerwanie (ruptura incompleta)

- całkowite przerwanie (ruptura completa)

- najczęstsza lokalizacja obrażeń ostrych: m. czwarogłowy, mm. przywodziciele uda, m. dwugłowy uda, m. półścięgnisty, trójgłowy łydki, m. dwugłowy ramienia

- przewlekłe obrażenia (wywołane przez powtarzające się mikrourazy, mogą być zapoczątkowane przez ostre urazy)

Brzusiec: m.czworogłowy- kostniejące zapalenie (myositis ossificans)

Ścięgno- zapalenie pochewki (tendovaginitis), zapalenie ścięgna (tendinitis), :kolano skoczka”, zapalenie ścięgna mięśnia podkolanowego, Achillesa itp.

• rodzaje obrażeń układu mięśniowo- szkieletowego

- rany- rana jest to przerwanie ciągłości skóry i uszkodzenia tkanek głębiej leżących, może być: powierzchowna, głęboka lub drążąca, cięta, tłuczona, szarpana.

- załamania- jest to przerwanie ciągłości tkanki kostnej w następstwie urazu mechanicznego. Mogą dotyczyć: kości długich (kończyny), miednicy, kręgosłupa, czaszki. Złamania kości długich: trzon, nasada (złamania odstawowe).

- skręcenia stawów- skręcenie (distorsio) jest to obrażenie stawu powstające w wyniku ostrego urazu pośredniego, gdy siła urazu przekracza wytrzymałość aparatu torebkowo- więzadłowego, a zakres wywołanego ruchu w stawie jest większy od fizjologicznego. Cechą charakterystyczną skręcenia jest występowanie w różnym stopniu uszkodzeń zewnątrzstawowych (torebka zewnętrzna, więzadła) oraz uszkodzeń śródstawowych (błona maziowa, łąkotki, chrząstka stawowa itp.)

- zwichnięcia stawów- zwichnięcie (luxatio), podwichnięcia (subluxatio), zwichnięcie jest to uszkodzenie stawu objawiającego się całkowitą, trwałą lub chwilową utratą kontaktu przez jego przeciwległe powierzchnie stawowe. Natomiast w podwichnięciu utrata to nie jest całkowita.

OBRAŻENIA UKŁADU MIĘŚNIOWO- SZKIELETOWEGO- POSTĘPOWANIE LECZNICZE

• wypadek- uraz sportowy

wypadek lub uraz podczas wykonywania aktywności fizycznej o charakterze sportowym trening, zawody powodujący:

- wystąpienie obrażenia ciała

- czasowe lub całkowite wyłączenie z aktywności sportowej

Celem postępowania leczniczego jest przywrócenie prawidłowych stosunków anatomicznych i czynnościowych uszkodzonej tkanki, stawu, kończyny:

1. prawidłowe rozpoznanie

2. b. leczenie (zachowawcze, operacyjne)

3. leczenie usprawniające

W urazowych obrażeniach narządu ruchu ustalenie prawidłowego rozpoznania jest bardzo ważnym elementem postępowania leczniczego i w wielu przypadkach nie jest ono łatwe:

- możliwość uszkodzenia kilku struktur anatomicznych równocześnie, a tym samym z występowaniem różnie nasilonych i nakładających się na sienie objawów klinicznych.

Błędna diagnostyka, wyczekujące stanowisko lekarza, wydłużenie okresu wyczekiwania, aktywność fizyczna POWODUJĄ: występowanie dodatkowych uszkodzeń, pogorszenie warunków operacji, wczesne i późne powikłania.

Sposób postępowania diagnostycznego jest wyraźnie różny od zależności od występowania uszkodzeń:

Ostre- przewlekłe- przestarzałe

W wielu przypadkach konieczne jest przyjęcie chorego do szpitala i wykonanie dalszych badań diagnostycznych z następową decyzją co do sposobu leczenia.

Klasyczny schemat postępowania diagnostycznego

- wywiad- dokładna rozmowa z chorym w czasie przeprowadzania wywiadu i uzyskane odpowiedzi na zadane pytania pozwalają na określenie ciężkości urazu, w przybliżeniu na rozpoznanie przypuszczalnych uszkodzeń struktur anatomicznych, ułatwia dalsze postępowanie diagnostyczne i wybór odpowiednio dobranych badań dodatkowych

- badanie fizykalne Stanowi zasadniczą i najważniejszą część postępowania diagnostycznego: oglądanie, badanie dotykiem, ocena funkcji (stawu, odcinka kończyny, mięśni)

-badania dodatkowe: badanie radiologiczne, TK, rezonans magnetyczny, artroskopia, USG, EMG, badania laboratoryjne, inne np. badanie w znieczuleniu, punkcja stawu itp. Ważny jest: wybór rodzaju badania, kolejność wykonywania badań dodatkowych.

- Badanie radiologiczne jest jednym z podstawowych i najczęściej wykonywanym z badań dodatkowych. Standardowe w dwóch projekcjach, specjalne, tomografia komputerowa

-T omografia komputerowa: pomimo ugruntowanej już pozycji w radiologii ortopedycznej i najnowszej jej techniki spiralnej w diagnostyce radiologicznej obrażeń urazowych nie jest uznawana za badanie rutynowe. W stanach ostrych pozwala dokładnie ocenić struktury kostne w przypadku istniejących złamań odstawowych, lecz jest mało przydatna w ocenie struktur śródstawowych (bark, kolano).

- Tomografia rezonansu magnetycznego- MRI. Obecnie najnowsza i najdokładniejsza technika obrazowania tomograficznego, do tworzenia obrazu nie wykorzystuje zjawiska promieniowania, lecz sygnały elektromagnetyczne, ściślej powtarzane zmienne pole magnetyczne o częstotliwości fal radiowych. Pozwala na bardzo dokładną ocenę struktur anatomicznych stawu i tkanek miękkich otaczających staw w dowolnej płaszczyźnie- wartościowa w ocenie struktur śródstawowych, w tym więzadeł krzyżowych, łąkotek a także w mniejszym stopniu chrząstki stawowej.

Problemy: badanie to powinien wykonywać (opisywać) doświadczony i zaznajomiony z patologią układu mięśniowo- szkieletowego radiolog w przeciwnym wypadku wynik badania może być nie w pełni wiarygodny (często fałszywie dodatni). Zbyt duża wiara w opisy MRI pacjentów i nawet niektórych lekarzy pochopne ustalenie rozpoznania bez konfrontacji z badaniem klinicznym.

- USG- najbardziej przydatne w ocenie stanu tkanek miękkich. Ocena układu mięśniowego (ścięgno, brzusiec). W kolanie umożliwia uwidocznienie uszkodzenia tkanki stawowej, więzadeł pobocznych, przyczepów mięśnia czworogłowego, dwugłowego, okolicy gęsiej stopki i dołu podkolanowego. Uważa się, że to badanie ma zastosowanie jedynie do oceny struktur okołostawowych. W ocenie struktur wewnątrzstawowych daje dużo błędów (fałszywie dodatnich lub ujemnych wyników)

- Artroskopia- ważne badanie w diagnostyce schorzeń stawów. Uszkodzenia i schorzenia stawów; kolanowego, skokowego, ramiennego, biodrowego i innych mniejszych stawów. Posiada decydujące znaczenie w diagnostyce uszkodzeń śródstawowych kolana, głównie w uszkodzeniach łąkotek i chrząstki stawowej oraz ACL. Jest metodą diagnostyczno- leczniczą

- Aspiracja i badanie płynu stawowego. Ważne badanie w diagnostyce schorzeń stawów. Po urazie lub w czasie trwania schorzenia w stawach może gromadzić się zwiększona ilość płynu. Płyn stawowy może mieć różne zabarwienie, przejrzystość surowiczy płyn z krwią (krwiak) lub wyraźnie nieklarowny, mętny . wykonywanie punkcji stawu wymaga sterylnych warunków i przestrzegania zasad aseptyki.

Postępowanie diagnostyczne- podsumowanie

- zależy od wielu czynników i uwarunkowań, w tym również od miejsca, w którym wykonuje się badanie chorego oraz od czasu jaki upłynął od momentu urazu lub początku choroby

- nie wszystkie elementy tego postępowania mogą być uwzględnione, na przykład w warunkach ambulatoryjnych

- w postępowaniu diagnostycznym najważniejszą i decydującą rolę odgrywa wywiad i badanie fizykalne

- badania dodatkowe są ważnym elementem w schemacie diagnostycznym, ale najistotniejszym jest właściwy wybór i kolejność ich wykonywania

- mimo wielkiego postępu w nieinwazyjnej diagnostyce obrazowej, konwencjonalny radiogram pozostaje nadal pierwszym z wyboru badaniem dodatkowym.

- nikt nie neguje wartości badań: MRI, USG, TK czy innych, lecz badania te nie mogą być substytutem dokładnego wyniku i powtarzanego badania fizykalnego, wykonywanego przez dobrego specjalistę w traumatologii sportowej

- uważa się, że tylko doświadczony klinicysta poprawnie może ustalić relację pomiędzy obrazem np. MRI, USG a występującymi objawami fizykalnymi oraz, że wszystkie badania dodatkowe są tylko „technicznym wsparciem” w ustalaniu rozpoznania i nigdy nie zastąpią badania lekarskiego

Leczenie zachowawcze

- postępowanie chirurgiczne (unieruchomienie, nastawienie, wyciąg, punkcja, kortezy)

- leczenie farmakologiczne

- elementy leczenia usprawniającego

Metoda :RICE:

- odpoczynek

- zastosowanie lodu

- uciśnięcie

- wyższe ułożenie kończyny

Leczenie farmakologiczne

- zwalczanie bólu

- zwalczenie stanu zapalnego i jego objawów

- zwalczanie miejscowego obrzęku

- poprawa miejscowego ukrwienia

Niesterydowe leki przeciwzapalne- są to słabe kwasy organiczne, a ich działanie polega na hamowaniu syntezy prostaglandyny, leukotrienów i wolnych rodników tlenowych. Posiadają m.in. działanie: przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwobrzękowe itp. W ostrych zapaleniach efekt leczniczy występuje czasami dopiero po kilku dniach stosowania tych leków.

Kortykosteroidy- mają bardzo silne działanie przeciwzapalne, najczęściej stosowane są w postaci wstrzyknięć miejscowych. Wymagają ostrożności w stosowaniu, nie należy stosować ich w ostrych stanach pourazowych.

Stosowanie leków drogą przezskórną- warunkiem działania leków podawanych tą drogą jest zdolność przenikania przez kolejne bariery: skóra- tkanka podskórna- powieź- torebka stawowa- błona maziowa. Uzyskanie odpowiedniego stężenia leku w płynie stawowym zależy od: rodzaju leku, czasu jego działania, wilgotności skóry, wysięku w stawie itp.

Leczenie usprawniające

Może być zastosowane jako:

- uzupełnienie lub kontynuacja leczenia zachowawczego

- wykorzystuje się fizjoterapię: kinezyterapię, fizykoterapię, masaż

- leczenie usprawniające stanowi bardzo ważną pozycję w kompleksowym leczeniu urazowych obrażeń układu mięśniowo- szkieletowego

- celem tego leczenia jest przywrócenie funkcji uszkodzonych tkanek i stawów, jak i całego narządu ruchu po doznanym urazie i leczeniu zachowawczym lub operacyjnym

- niepełne (niektóre elementy) na różnych etapach leczenia zachowawczego, we wczesnym i późnym okresie pooperacyjnym

• postępowanie podstawowe

- wywiad chorobowy i rozpoznanie

- wstępna i okresowa kontrola wydolności fizycznej

- fizykoterapia

- psychoterapia, terapia zajęciowa

- protezowanie i zaopatrzenie ortopedyczne

• postępowanie uzupełniające

- leczenie farmakologiczne

- korekcyjne zabiegi chirurgiczne

- dietetyka, balneologia

Fizjoterapia jest to dział lecznictwa wykorzystujący w leczeniu kinezyterapię, fizykoterapię i masaż.

Kinezyterapia podstawowe ćwiczenia

- balistyczne- szybkie, krótkie ruchy rozciągające pojedyncze mięśnie

- statyczne- ustawienie mięśnia w pozycji pełnego rozciągnięcia (10 sek)

- proprioreceptywne, torowanie nerwowo- mięśniowe- skurcz i rozkurcz mięśni antagonistycznych i agonistycznych w różnych kombinacjach

- izometryczne- skurcz mięśnia pokonujące nieprzesuwalny opór

- izotoniczne- wykonywanie ruchów w stawie po przyłożeniu obciążenia

- izokinetyczne- wykonywanie ruchów z pomocą urządzenia, które reguluje szybkość ruchu nie stanowiąc dodatkowego oporu

- szczególną pozycję w kinezyterapii zajmuje stosowanie ciągłego ruchu biernego (CPM, który uzyskuje się stosując specjalne szyny a napędzie elektrycznym)

- bardzo istotne są również ćwiczenia tzw proprioreceptywne, których celem jest przywrócenie prawidłowej zdolności chorego do oceny aktualnego położenia usprawnianego stawu i mięśnia

W kolejnych fazach leczenia usprawniającego należy dążyć do:

- uzyskania stanu bezbólowego w zakresie miejsca uszkodzenia

- osiągnięcia prawidłowego napięcia mięśniowego i ruchomości najbliższych stawów

- przywrócenia koordynacji ruchowej w zakresie kończyny i całego narządu ruchu

W czasie prowadzenia leczenia usprawniającego, zwłaszcza po dłuższym unieruchomieniu stawu stosowanym w leczeniu zachowawczym lub po leczeniu operacyjnym, szczególnie istotnym jest zachowanie się:

- stanu mięśnia czworogłowego

- stanu zachyłka nadrzepkowego

Monitorowanie:

- ból

- stan zapalny

- zachowanie się ukrwienia całej kończyny dolnej (zespół Sudecka)

Fizykoterapia rodzaje

- oziębianie lub stosowanie ciepła

- hydroterapia

- ultradźwięki

- elektroterapia

- magnetoterapia

- laseroterapia niskoenergetyczna

- inne

Główne cele:

-zwalczanie dolegliwości bólowych

- wspomaganie leczenia przeciwzapalnego

- poprawa miejscowego ukrwienia

- poprawa funkcji stawu i całej kończyny

Leczenie operacyjne

Celem leczenia operacyjnego jest odtworzenie ciągłości, kształtu i funkcji uszkodzonych struktur anatomicznych (tkanek, stawu) oraz przywrócenie prawidłowej czynności stawu.

- proste odtworzenie uszkodzonych tkanek- odpowiednie szwy (skóra, mięśnie, torebka stawowa, więzadła, łąkotki itp.)

- zespolenie złamań kości po ich wcześniejszej repozycji

- usuwanie fragmentów uszkodzonych struktur

zabiegi korygujące zaburzone warunki statyczne lub dynamiczne (osteotomie korekcyjne, plastyki więzadłowe itp.)

Reakcja tkanek na uraz

Proces biologiczny, który polega na uruchomieniu mechanizmów reparacyjnych w miejscach uszkodzonych tkanek. Specyficzne zjawiska komórkowe i biologiczne oraz powiązane ze sobą procesy dynamiczne prowadzą najpierw do zapalenia, a następnie poprzez procesy reparacyjne do utworzenia struktury i funkcji uszkodzonej tkanki.

Gojenie się uszkodzenia tkanek, niezależnie od zastosowanego leczenia, jest wielofazowym procesem biologicznym, w którym dominującym jest powstający stan zapalny. Leczenie usprawniające jest etapowe, a szczególnie istotny jest moment jego rozpoczęcia oraz wybór odpowiednich metod w zależności od fazy procesu reparacyjnego.

Ważne zachowanie określonych faz leczenia, co ma związek z ogólnobiologicznymi procesami kompensacji i adaptacji zachodzących w czasie usprawniania.

Podsumowanie

Wyleczenie sportowców równa się z uzyskaniem przez nich pełnej zdolności do treningów i udziału w zawodach. Zezwolenie na rozpoczęcie ostrożnych treningów mogą otrzymać jedynie chorzy z całkowicie wydolnym narządem ruchu.

Bardzo wonnym momentem jest stopniowe rozpoczynanie ćwiczeń treningowych ze wzrastającym obciążeniem. Jest niezwykle istotne oby odbywało się to ze stałą kontrolą lekarza leczącego.

---