AUTOPREZENTACJA R.4
Autoprezentacja (A.)- manipulowanie wrażeniem wywieranym na innych, sterowanie odbiorem naszego wizerunku, jest integralną częścią ludzkiej natury.
=> dlaczego ludzie dokonują A.?
aby pozyskać pożądane zasoby (zwiększenie zysków, obniżenie strat)
aby zbudować pożądany obraz własnego „ja”, które po części zależy od tego jak spostrzegają nas inni.
Aby, prezentując sie w określony sposób, przekazać ludziom jak chcemy być traktowani. To z kolei ułatwia poprawna komunikację.
Goffman- perspektywa dramatyczna-większość interakcji można porownać do spektaklu teatralnego- przedstawienia musza rozgrywać sie według społecznie przyjętego scenariusz, aktorzy muszą znać swoje role i trzymać sie ich.
=> kiedy ludzie dokonują A.?
najczęściej kiedy sądzą , że są w centrum uwagi, gdy uświadomią sobie, że są osobą publiczną. Osoby szczególnie wyczulone na to jak widzą je inni to np. jedyni przedstawicielem swojej płci w grupie, fizycznie niepełnosprawni, nieprzeciętnie ładni lub otyli.
Samoswiadomość publiczna : stopień w jakim ludzie uważają, że inni zwracają na nich uwagę. Osoby o szczególnie wysokim poziomie samoświadomości publicznej są bardzo wyczulone na to, jak widzą je inni.
obserwatzorzy mają wpływ na to, czy osiągniemy swoje cele
Cele te są dla nas bardzo ważne
Przypuszczamy, że obserwatorzy oceniają nas inaczej niż byśmy chcieli.
Osoby o wysokim poziomie obserwacyjnej samokontroli zachowania autoprezentują się prawie cały czas, ciągle przejmują się własnym wizerunkiem, dostosowują swoje zachowania do potrzeb sytuacji, świetnie rozpoznają oczekiwania innych (trafnie odczytują ekspresje emocjonalną u innych, potrafią wykryć próby manipulacji), częściej osiągają pozycje przywódcze.
=> natura A. :
1. wiąże się ze strategicznym doborem informacji, służy do odgrywania tych spośród naszych ról, które są najbardziej adekwatne w danym momencie oraz wyolbrzymianiu pożądanych cech. Autoprezentacja rzadko polega na jawnym fabrykowaniu informacji.
2.Nieudana A. niesie duże konsekwencje (szczególnie dla osób o silnej samoświadomości publicznej lub wysokim poziomie obserwacyjnej samokontroli zachowania). Obawa przed nieudaną autoprezentacją to lęk społeczny (niewielki poziom lęku społecznego jest pożądany, bardzo silny może doprowadzić do fobii społecznej).
3.Fałszywa autoreklama - celowe niepowiedzenie czegoś, wykreowanie fałszywego wizerunku, często kłamstwo ma dobre intencje ale zazwyczaj ma na celu osiągnięcie własnych korzyści. Wiąże się z tym wrażenie wtórne - gdy otoczeni przyłapie kogoś na oszustwie zwykle uznaje go za nieuczciwego i nieszczerego. Opinię tą trudno jest zmienić, następuje odrzucenie i izolacja.
=> wykrywanie kłamstw
U osób obcych jest bardzo trudne (tendencja do bycia ufnym). U bliskich jest łatwiejsze, ale tylko wtedy, gdy podejrzewamy ich o oszustwo.
Najłatwiej wykryć kłamstwo po sygnałach niewerbalnych takich jak mruganie powiekami, rozszerzone źrenice, dotykanie przez mówiącego różnych części ciała, wysoki ton głosu, ale część osób jest w stanie to kontrolować ,szczególnie pokerzyści, sprzedawcy i osoby o osobowości aspołecznej.
Poliograf - rejestruje objawy pobudzenia fizjologicznego, w badaniach tych wychodzi się z założenia, że kłamstwo wywołuje pobudzenie fizjologiczne. Ale strach i gniew również wywołują podobne objawy fizjologiczne. Poliograf można również oszukać przez sztuczne podniesienie poziomu pobudzenia przy odpowiedziach na pytania kontrolne (np., ściskanie zwieraczy odbytu, przygryzanie języka lub dociskanie palców stóp od podłogi).
=>3 cele autoprezenatcji (wizerunki) :
1.wzbudzić sympatię: (ingracjacja) :stosowane strategii:
a)wyrażanie sympatii wobec innych
komplementy(najlepiej powtórzone przez os. trzecią, os. zainteresowanej);
proszenie o rade
sygnały niewerbalne (uśmiechanie sie, uważne słuchanie, nawiązywanie kontaktu wzrokowego)
(prawdziwy uśmiech uaktywnia mięśnie okrężne oczu, jest bardziej regularny i trwa krócej niż sztuczny)
b) kreowanie podobieństwa:
dopasowanie stroju, zachowania, publicznie głoszonych poglądów (najlepiej w drobnych sprawach mieć inne zdanie, aby nie wydac się nie szczerym)
c) zwiększanie własnej atrakcyjności fizycznej:
ludzie atrakcyjni fiz. są bardziej lubiani, oceniani przychylniej, więcej zarabiają, otrzymuja niższe kary i kaucje w sprawach o wykroczenie.
udawanie skromności:
ludzie, którzy umniejszają własne osiągnięcia są bardziej lubiani, niż ci którzy sie nimi chwalą, dobrze dziękować innym za pomoc, oraz wspominać o swoich słabostkach
nie można jednak ze skromnością przesadzić ( różnice kulturowe:Czarnoskórzy Amerykanie bardziej niż Biali lubią chełpliwych; kultury kolektywistyczne- nie uznają wywyższania się nad innych, jeśli chodzi o sukcesy grupowe- chwałą sie, odwrotnie kultury ind.)
e) płeć: kobiety mają silniejszą potrzebę zdobycia sympatii, częściej i skuteczniej stosują w/w strategie. Kobiety są częściej nagradzane za takie zach., maja mniej testosteronu, który odpowiada za stanowczość i konfrontacje.
f) potencjalni przyjaciele i osoby mające władze: niższe klasy społ. dopasowują swoje poglądy do panujących norm, prawienie komplementów pracodawcy jest 4 co do skuteczności sposobem osiągnięcia sukcesu zawodowego. Ludzie o wyższych stanowiskach mogą wyświadczać innym przysługi i prawic komplementy, ale nie mogą dostosowywać swoich opinii.
g)dylemat zróżnicowanej publiczności- kiedy osoba chce sie w różny sposób, różnym osobom, ale w tym samym czasie dobrze zaprezentować. Najlepiej rozdzielić wtedy grupy odbiorców, wstrzymać się z wyrażeniem opinii do bardziej sprzyjającego momentu, lub wybrać osobę, która jest ważniejsza. Sposobem może byxc też użycie różnych kanałów ( np. Lizusowska rozmowa przez tel + głupie miny do kolegi )
2. uchodzić za osobę kompetentną: (autopromocja- tworzenie wizerunku os. Komp.) stosowane strategie:
a)inscenizacja pokazów kompetencji
celowe wybieranie miejsc, sytuacji w których można sie dobrze zaprezentować (zabieram nowo poznana dziewczynę do ogrodu, jesli dobrze piele grządki i chce sie jej tym, przypodobać:)
b) deklaracja kompetencji
opowiadanie o swoich kompetencjach (ale ludzie, którzy sie przechwalają nie cieszą się sympatią, dodatkowo panuje przekonanie, że komp. Mówią same za siebie)
głoszenie kompetencji aprobowane jest, gdy pojawia sie na „ zaproszenie” np.. rozmowa kwalifikacyjna.
c) używanie rekwizytów kompetencji:
otaczanie sie rekwizytami kojarzonymi z władzą i kompetencjami ( biały fartuch medyczny, okulary, ładna wizytówka na drzwiach :)
d) szukanie wymówek i podkreślanie przeszkód:
usprawiedliwianie się jeszcze przed podjęciem działań, służy poprawieniu swojego samopoczucia po porażce, oraz poprawieniu opinii otoczenia.
Zasada pomniejszania- w miare jak rośnie liczba możliwych przyczyn wydarzeń, maleje nasza pewność, że którakolwiek jest tą właściwą
zasada powiększanie- jeśli do wydarzeń doszło pomimo wyraźnych przeszkód, to czynniki, to czynniki, które doprowadziły do jego wystąpienia, musiały być szczególnie potężne.
Samoutrudnianie- zaprzestanie wysiłków lub tworzenie przeszkód na drodze do sukcesu.
e) nieśmiałość a motywacja komp.(dążenie do skuteczności w działaniu, kiedy jest wewnętrzna mówimy o motywacji osiągnięć). Ludzie nieśmiali rzadziej promują swoje komp., starają się obronić prze negatywna ocena otoczenia. Rzadziej stosują samoutrudnianie, ale chętnie wykorzystują istniejące w danej sytuacji przeszkody.
3.dowieść swojego wysokiego statusu i władzy :
a) demonstrowanie oznak statusu i władzy;
w celu zyskania szacunku i reputacji ( np. fachowe książki na pólkach, dyplomy w ramach itp.)
b) ostentacyjna konsumpcja:
ilość pieniędzy jakie możemy wydać i zasobów jakie możemy zużyć
ale konsumpcja to także rozdawanie i trwonienie pieniędzy
osobiste związki
kontrola osobistych związków i znajomości jest narzędziem autoprezentacji
świecenie odbitym blaskiem - demonstrowanie naszych związków ze znanymi osobami, os. , którym się powiodło ( mój znajomy gra w zespole- ostatnio mieli świetny koncert- wiec to mój najlepszy przyjaciel, chętnie pójdę z nim na imprezę pokazać się; pokazywanie listów polecających)
odcinanie się od cudzej porażki - dystansowanie się od przegranych, aby opinia o nich nie przeszła na mnie ( pies mojego bliskiego sąsiada pogryzł policjanta ( dobrze mu tak, znaczy policjantowi;), ale ja się nie przyznam , że znam tego „ typa z wściekłym buldogiem”)
d) niewerbalne oznaki statusu:
język ciała: ludzie , którzy maja wysoką pozycję (czują się pewnie) przyjmują pozycje odprężone, otwarte- zajmują więcej przestrzeni; domagają sie od otoczenia uwagi, jednak sami za dużo innym jej nie poświęcają;
zjawisko dominacji wizualnej- osoby o wysokim statusie, gdy cos mówią utrzymują z rozmówcą kontakt wzrokowy, jednak, gdy słuchają znacznie słabiej koncentrują sie na rozmówcy.
Ludzie o wys. Statusie częściej przerywają innym, zajmują uprzywilejowane pozycje ( głowa rodziny/ firmy siedzi na krześle u szczytu stołu)
ludzie ci, częściej dotykają innych i naruszają ich przestrzeń osobistą (taka bańka wokół ciebie, którą tylko nieliczni przełamują)
gdy os.o wysokim statusie czują się zagrożone przedstawiają pokaz dominacji (jak zwierzaczki nadymają sie do większych rozmiarów, usztywniają kark, marszczą brwi, wysuwają podbródek)
niektórzy chcąc pokazać swoją władzę sięgają po agresją i przemoc
e) płeć: mężczyźni częściej niż kobiety przedstawiają sie jako os. o wysokim statusie
f) współzawodnictwo - sytuacja, która wzmaga prezentacje siły i statusu, szczególnie, gdy pojawia się zagrożenie utraty posiadanych, lub szansa zdobycia nowych zasobów.
g) interakcja: płeć aktora a płeć publiczności- mężczyźni, gdy ich odbiorcami są mężczyźni stosują bardziej bezpośrednie, „fizyczne” strategie prezentacji; kobiety z kolej muszą łagodzić swe ambicje, aby uniknąć antypatii ze strony obserwatorów.