Ubezpieczenia
czwartek, 12 marca 2009
Wady wynikające z zastosowania ubezpieczenia jako metody kontroli ryzyka:
Nie wszystkie ryzyka są klasyfikowane jako nadające się do ubezpieczenia
Nie wszystkie ryzyka określone jako ubezpieczalne SA przyjmowane do ubezpieczenia np.: ze względu na ograniczona „pojemność finansową” zakładu ubezpieczeń
Ubezpieczyciel może też odmówi przyjęcie ryzyka do ubezpieczenia z innych powodów, np.: niespełnienie wymogów bezpieczeństwa
Istotnym mankamentem ubezpieczeń jest ograniczona kompensata strat
Korzyści wynikające z zastosowania ubezpieczenia jako metody kontroli ryzyka:
Zyskanie pewności działania/ poczucie bezpieczeństwa
Uwolnienie środków finansowych, które były gromadzone jako fundusz samoubezpieczeniuowy i włączenie ich do procesów gospodarczych
Wyrównanie szkód bez obaw, że spowoduje to utratę płynności czy obniżenie osiągniętego wyniku
Zwiększenie wiarygodności wobec instytucji finansowych finansujących działalnośc podmiotu
Ograniczenie własnych środków zamrożonych w transakcjach rozliczeniowych (szczególnie w handlu zagranicznym)
Uzyskanie korzyści podatkowych
Równomierne rozłożenie płynności w czasie co wynika z względnej stabilności składek ubezpieczeniowych
Możliwość dokonywania selekcji ryzyka
Możliwość zmiany nieznanego (często znacznego) kosztu przyszłych szkód na znany koszt określony wysokością składki ubezpieczeniowej
Funkcje ubezpieczeń:
funkcje społeczne - zapewnienie ustabilizowanych warunków działania osób ubezpieczonych
funkcje gospodarcze = ekonomiczne - ubezpieczenia zapewniają ciągłość działalności gospodarczej:
funkcja ochrony ubezpieczeniowej -(kompensacyjna, wyrównawcza- zawężanie jej do aspektu materialnego) oznacza, że ubezpieczenia tworzy bezpieczeństwo poprzez przejęcie ryzyka oraz gotowość Zakładu Ubezpieczeń do kompensacji szkód wynikających z realizacji ryzyka, a następnie jest wypłata odszkodowania czy świadczenia.
Funkcja ochrony ubezpieczeniowej ma dwa aspekty:
psychologiczny - tworzenie bezpieczeństwa,
materialny - pokrywanie.
funkcja kompensacyjna - jest zgodna z aspektem materialnym funkcji ochrony ubezpieczeniowej,
funkcja prewencyjna - jej realizacja ma na celu ograniczenie liczby wypadków ubezpieczeniowych oraz ich rozmiarów.
Istnieją różne formy i kierunki prewencji:
ogólna - oddziaływanie poprzez różne środki prawne określające konsekwencje dla osób, które przyczyniły się do powstania czy powiększenia szkody ewentualnie nie zrobiły nic aby zapobiec jej wystąpieniu,
w postaci działania gospodarczego - polega na wykorzystaniu określonych czynności, których celem jest zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia możliwych wypadków ubezpieczeniowych,
finansowa - finansowanie przez Zakład Ubezpieczeń różnego rodzaju przedsięwzięć mających na celu ograniczenie liczby wypadków ubezpieczeniowych i ich rozmiarów.
Akumulacji kapitałowej
Na płaszczyźnie technicznej
Na płaszczyźnie ekonomicznej
Redystrybucyjna
Stymulacyjna
Kontrolna
Wychowawcza
DZIAŁANIA PREWENCYJNE:
działania finansowe:
badania naukowe, innowacje techniczne o szczególnym znaczeniu dla rozwoju prewencji,
organizacje ochrony środowiska naturalnego,
bezpłatne okresowe badania lekarskie, akcje szczepień (Np. PZU finansowało badanie serca).
działania techniczno-ubezpieczeniowe:
przepisy ubezpieczeniowe, które oddziaływają bezpośrednio na zwiększenia bezpieczeństwa osób oraz majątku (dotyczą stanu bezpieczeństwa majątku zgłaszanego do ubezpieczenia),
przepisy dotyczące stanu bezpieczeństwa w trakcie trwania ubezpieczenia. Zakład Ubezpieczeń może kontrolować ten stan, jeśli w trakcie trwania ubezpieczenia nastąpi pogorszenie warunków ubezpieczenia może rozwiązać umowę. Ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowanie gdy szkoda wynikła przez złe zachowanie podstawowych warunków ubezpieczenia lub w skutek rażącego niedbalstwa,
pod rygorem utraty prawa do odszkodowania ubezpieczający ma obowiązek podjąć działania mające na celu zmniejszenie szkody i zabezpieczyć zagrożone mienie (koszty ratujące też są zwracane),
zastosowanie tzw. udziału własnego w umowie ubezpieczeniowej (UDZIAŁ WŁASNY ubezpieczającego oznacza, że w każdej szkodzie będzie uczestniczył ubezpieczający. Ubezpieczający jest przez to zmuszony do większej dbałości o ubezpieczony majątek),
odpowiednio skonstruowana taryfa ubezpieczeniowa, a w szczególności zastosowanie w niej systemu zniżek i zwyżek taryfowych (w ubezpieczeniach są to BONUS i MOLUS). Uzależnione są od przebiegu szkodowości w danym ubezpieczeniu,
instytucja roszczeń regresowych w stosunku do sprawcy szkody. W praktyce oddziałuje to na zmniejszenie szkodowości (Np. cargo - ładunki w transporcie, ubezpieczenie mieszkań).
PODEJŚCIE EKONOMICZNE DO DZIAŁAŃ PREWENCYJNYCH
Wskaźnik efektywności
V - oczekiwane korzyści ekonomiczne (zmniejszenie szkody)
K - koszty na realizacje działań prewencyjnych
E
1 - działania prewencyjne ekonomicznie efektywne
Trudności w obliczaniu wynikają z:
wydatki na cele prewencyjne najczęściej ponosi się jednorazowo albo w krótkim czasie
korzyści występują w ciągu wielu lat
V ustalamy jako sumę doraźnych korzyści zwiększoną o zdystkontowaną wartość efektów przyszłych
Trzeba uwzględni nie tylko zmniejszenie szkód bezpośrednich ale tez zmniejszenie szkód pośrednich (indywidualnych i społecznych) (często wyższych od bezpośrednich)
Działalność prewencyjną można podzieli na :
całkowite wyeliminowanie przyczyn powstawania szkód losowych
działalność prewencyjna może zmierza do zmniejszenia stopnia zagrożenia ubezpieczonych obiektów przez wypadki losowe
przygotowanie akcji tłumiącej (na samym początku zlikwiduje zagrożenie, albo zmniejszy zasięg i intensywność działania wypadku ubezpieczeniowego)
opracowanie przepisów, warunków bezpieczeństwa, popularyzacja metod zapobiegających szkodom losowym lub ograniczających intensywność ich działania
FUNKCJA AKUMULACJI KAPITAŁOWEJ
płaszczyzna techniczna: repartycja finansowych skutków wypadków ubezpieczeniowych w ramach wspólnoty ryzyka, konieczność tworzenia rezerw ubezpieczeniowych
płaszczyzna ekonomiczna: w ramach ogniwa finansów ubezpieczeń gromadzone są ogromne fundusze, które pozostają niewykorzystane przez długi czas na przewidziane dla nich cele, są one inwestowane (nie mogą być dowolne inwestowane, muszą być bezpieczne, rentowne, o odpowiednim stopniu płynności). Spełniając tę funkcję ubezpieczenia powodują, że Zakłady Ubezpieczeń stają się instytucjonalnym inwestorem na różnych rynkach. Płynność lokat zależy od rodzaju ubezpieczenia:
Ubezpieczenia majątkowe - lokaty krótkoterminowe,
Ubezpieczenia osobowe - lokaty długoterminowe