Atom dzieli się na jądra i elektrony

Ruch elektronów - przewodniki pierwszego rodzaju

Ruch jonów - przewodniki drugiego rodzaju elektrolity

Ruch ładunku powoduje pole magnetyczne lub elektryczne

Prąd elektryczny uporządkowany ruch ładunku elektrycznego

Ładunek 1 culomba przepływa przez poprzeczny przekrój przewodnika wciągu 1sekundy

A=Q/s- natężenie

I - wartość nie zmienna w czasie I(A)

1. wartość zmienna w czasie

U - napięcie (wolt)

u

E, e - napięcie źródłowe (siła elektromotoryczna) [V]

R - rezystancja, opór [ohm] R[Ώ]

X - oporność (reaktancja) prąd przemienny X[Ώ]

z - impedancja prąd przemienny z[Ώ]

P- moc (watt) P[W]

Q- moc bierna [war] Q[War]

S- moc pozorna [wolt amper ] S[WA]

L- indukcyjność [heur] L[H]

c- pojemność [farad] c[F]

f- częstotliwość (herc) f[Hz]

ω- prędkość kątowa (pulsacja) ω[1/s]

Q- ładunek elektryczny (coulomb) Q[c]

Prawo Ohma :

Dla prądu stałego I=U/R

Dla zmiennego i=u/z

Spadek napięcia u=IR

Pierwsze prawo Kirhoffa - suma algebraiczna prądów w węźle jest równa 0

I1+I2+I3-I4=0

∑Ik=0

2 prawo Kirhoffa

zakładamy że nie mają oporności wewnętrznej

Suma algebraiczna spadku napięć i sił elektromotorycznych równa jest zero.

-I1R1 + E1 - I2R′2 -I2R2′′+E3′-E3′′ - I3R3 + I4R4 - E4=0

wzór?

IR0=IR1+IR2+IR3 / :I

R0=R1+R2+R3

Połączenia równoległe

Rys3

Rz jest zawsze mniejsza od najmniejszej rezystancji złożonej

POJEMNOŚĆ

szeregowe połączenie

rys4

Cz=C1+C2+C3

ciepło na obwodach

Q=k•I²•t - ciepło

P=U•I - moc

U=P•t=U•I•t -energia

Rys5

PRĄD STAŁY

1sposób otrzymywania prądu stałego - prostowanie prądu zmiennego

2 ogniwa chemiczne

3 prądnice prądu stałego

ad 2 ogniwa pierwotne - z energii chemicznej na energię elektryczną

ogniwa wtórne - zamiana energii chemicznej na elektryczną i odwrotnie(akumulatory)

- akumulatory kwasowe

-akumulatory zasadowe zbudowany z dwóch elektrod ołowianych i tlenku ołowiu elektrolitem wodny roztwór kwasu siarkowego

zalety: duża wartość napięcia na zaciskach

rys 6

-mała rezystancja wewnętrzna

-niska cena

wady:

-wrażliwy na zwarcia

- ciężki

-7% w stosunku miesięcznym - rozładowania

Ah - pojemność akumulatorach

-Elektrolit musi pokrywać płyty

-Wrażliwy na wstrząsy

Akumulatory kwasowe są wypierane przez zasadowe

Do oświetlenia awaryjnego(zasilanie awaryjne) , do rozruchu małych awaryjnych agregatów prądotwórczych

Prąd elektryczny:

• prąd stały

• prąd zmienny:

• prąd bezokresowo zmienny

• prąd bezokresowo zmienny

• prąd okresowo zmienny:

• prąd tętniące

• prąd przemienny:

• sinusoidalnie zmienne

• prądy odkształcone

e=-z•dФ/dt - siła elektromotoryczna

ω=α/t - zmiana kąta w czasie(prędkość kątowa)

α=ω•t

β•s=Φ - strumień magnetyczny

Φ=β•s•cosα

e=Φ•ωsinωt -ωΦ- siła elektromotoryczna maksymalna

e=Emsinωt

rys7

rys8

rys9

i=Imsinwt

rys11

rys12

rys13

UKŁAD RLC

Rys14

I=Imsinwt

UR+Ul=Uc=U

rys15

rys16

Jeżeli:

rys17

w rezonansie:

współczynnik dobroci:

rys18

rys 19

rys 20

UKŁAD TRÓJFAZOWY

Każda faza jest przesunięta względem następnej o 120-stopni

Układ skojarzony:

Rys 21

Napięcia przewodowe U1p U2p U3p

Napięcia fazowe u1 U2 U3

Układ symetryczny

Moc trójfazowa:

MIERNIK SKŁA SIĘ Z:

Obudowa, serce (struj pomiarowy), system wskazująco-odczytujacy

Informacje na mierniku:

Co mierzy - symbol jednostki(A, V, Ω)

Skala miernika(podziałka)- element skali liniowej

• skala kwadratowa

• skala logarytmiczna

Ustruj wibracyjny do pomiaru czestotliwości przemysłowej (małej) na statku częstotliwości =60Hz na lądzie 50Hz 2,5<5,0<2,5Hz. Mierzą zakresy 45-55Hz lub55-65Hz

Rys 22

x-impuls

c- czujnik

p-przetwornik

z- wzmacniacz

m- miernik (wyskalowany w wielkości nieelektr.)

-czujnik parametryczny(bez sem)- rezonansowe(zawsze zasilanie)

-czujnik generacyjny (powstaje sem) - ogniw fotoelektr., piroelektr (nie zawsze zasilane)

MASZYNY ELEKTRYCZNE

1-Wirujące

2- Liniowe

Przetworzenie energii elektrycznej na mechaniczną (silnik, motor)

Przetworzenie energii mechanicznej na elektryczną (prądnica)

Maszyny prądu stałego:

Stojan i wirnik, magneśnica twornik

Część statyczna, część wirująca

Tabliczka znamująca:

Typ maszyny, moc maszyny ( na wyjściu) Prąd znamionowy, obroty temperatura izolacji, ciężar maszyny, moment dyn.

Tabliczka zaciskowa: w jaki sposób podłańcza się maszynę

A1 A2 - uzwojenie rotora

B1 B2 - uzwojenie na części statycznej

C1 C2 - uzwojenie kontynuacyjne na stojanie

D1 D2 - uzwojenie wzbudzenia na stojanie

E1 E2 - uzwojenie wzbudzenia bocznikowe na części statycznej

F1 F2 - uzwojenie wzbudzenia obce

W silniku komutator -zmienia prąd stały naprzemienny

W prądnicy komutator -prostownik (prostuje prąd)

Szczotkotrzymacz

Szczotka- miedź, węgiel

Układy prądu stałego.

Prądem elektrycznym nazywamy uporządkowany ruch ładunku elektrycznego.

A=C/s

1. prąd zmienny

1. prąd stały

[A]- amper

U - u -[V]-napięcie

E,e- siła elektromotoryczna, napięcie źródłowe

X- reaktancja [Ω]

Z - impedancja [Ω]

P-[W]- moc czynna

Q[War]- moc bierna

S[VA]- moc pozorna

L [H]- indukcyjność

C-[F]- pojemność

F[Hz]- częstotliwość

ω[1/s]- prędkość kątowa

Prawo Ohma.

J=U/R R=U/I

i=u/z

U=IxR - spadek napięcia

1prawo Kirhchoffa

Suma algebraiczna prądów w węźle równa się zero.

k-∝

Σ=Ik=0 I1+I2+I3...=0

k=1

2 Prawo Kirhchoffa

rys.

Suma algebraiczna spadków napięć i sił elektromotorycznych jest = 0.

M.-∝

k-∝ N-∝

ΣIkRn ΣEN=0

k=1 N=1

M.=1

Układ szeregowy.

IR=IR1+IR2+IR3 Rz=R1+R2+R3

k-∝

Rz=Σ Rk -jest zawsze większa od

k=1 największego elementu

wchodzącego w szereg.

Ukł. Równoległy.

(odwrotnie- 1/Rz)

Rz- zawsze mniejsza od najmniejszego elementu w układzie.

Pojemności.

Ukł szeregowy.

Tak jak R-równoległy.

Ukl równoległy.

Tak jak R szeregowy.

Ilość energii cieplnej.

Q=k x I*R x t

P=U x I -moc czynna

A= P x t= U x I x t - energia

Rys.

Pole magnetyczne ma zwrot zgodny z kierunkiem śruby prawoskrętnej.

Otrzymywanie prądu stałego.

Ogniwa.

1. pierwotne - energia chemiczna na elektryczną (baterie , ogniwa Le -clanshego)**

2. wtórne (akumulatory) - źródła energii awaryjnej

1. kwasowe (akum. Ołowiowy)

2. zasadowe

Ad.a) Dwie elektrody : ołów, tlenek ołowiu, elektrolitem jest roztwór kwasu siarkowego.

ZALETY:duża wartość napięcia 2,05 na ogniwo, mała rezystancja wewnętrzna ( nawet 0,05Ω).

Przy spadku temperatury o 1°poniżej 0 to wartość Ah spada o 0,5Ah co 1°.

Prąd rozruchu 800—1200A.

WADY: bardzo wrażliwy na zwarcia (powoduję pokrzywienie płytek),

Bardzo ciężki, rozładowuje się z czasem, 7% w stosunku miesięcznym.

Rozładowanie poniżej 1,75V na ogniwo powoduje zasiarczenie płytek przez co zmniejsza się pojemność akumulatora.

Płytki muszą być znużone w elektrolicie - odsłonięte części tracą nieodwołalnie swoje właściwości.

Gęstość elektrolitu rośnie wraz ze stopniem naładowania . Mierzymy to aerometrem.

Iład = poj akumulatora\10

AKUMULATORY ZASADOWE:

-Siarkowo-litowe./do 40 v/

-Niklowo- kadmowe

-Kadmowo-srebrowe /do 9 v/

-Żelazowo- niklowe

/od 0,01 Ah do 1 Ah/

Są odporne na zwarcie, mogą zostać rozładowane prawie do zera. Napięcie ok.1,2V na ogniwo. Po uzupełnieniu elektrolitu wartość eksploracyjna odsłoniętych płytek wraca do 100%.

Prąd elektryczny:

1. pr. stały

2. pr. zmienny:

-pr. okresowo zmienne

*przemienny: sinusoidalnie zmienne,

odkształcone

*tętniące

-pr. bezokresowo zmienne+,

---