PYTANIA EGZAMINACYJNE Z MASZYNOZNASTWA

1. Podaj definicję:

Maszyny - urządzenie techniczne zawierające mechanizm lub zespół mechanizmów we wspólnym kadłubie służące do przetwarzania energii lub wykonywania określonej pracy mechanicznej

Aparatu - urządzenie spełniające określone zadania w wyniku zachodzących w nim procesów fizycznych lub chemicznych bez udziału energii mechanicznej potrzebnej do przebiegu procesu

Agregatu - zespół sprzężonych ze sobą urządzeń technicznych wykonujących określona pracę

Kombajnu - maszyna złożona z kilku mechanizmów wykonujących różne czynności

2. Zdefiniuj pojęcia :

Stal - stopa żelaza z węglem oraz z innymi składnikami dodanymi w procesie metalurgicznym

Żeliwo - stopa żelaza z węglem zawierającym zwykle 2,5-4,5% węgla oraz różne domieszki metalurgiczne

3. Różnice pomiędzy mosiądzem a brązem

Mosiądz stopy miedzi z cynkiem daje się dobrze obrabiać plastycznie na zimno i na gorąco doje się dobrze obrobić skrawaniem. Natomiast brąz jest to stop miedzi z cyną. Mają dużą odporność na działanie czynników atmosferycznych mają wysoką wytrzymałość na rozciąganie twardość oraz odporność na ścieranie.

4. Podaj zasadniczą różnicę między toczeniem a frezowaniem

Toczenie - obróbka skrawaniem w której przedmiot obrabiany zamocowany w uchwycie tokarki wykonuje ruch obrotowy a narzędzie przesuwając się płaskim ruchem liniowym skrawa wiór. Natomiast frezowanie to obróbka skrawaniem w której narzędzie (frez) wykonuje ruch obrotowy a przedmiot obrabiany (najczęściej ruch posuwowy krzywoliniowy lub prostoliniowy) może być przeciwbieżnie lub współbieżnie.

5. Omów statyczną próbę rozciągania (rysunek i objaśnienia)

Jeżeli dwie różne siły zewnętrzne o przeciwnych zwrotach działają wzdłuż osi pręta, to powoduje jego odkształcenie. Polega ono na wydłużeniu pręta z jednoczesnym zmniejszeniem jego wymiarów poprzecznych.

P- granica proporcjonalności- wydłużenie jest wprost proporcjonalne do natężenia

S- granica sprężystości do której zachowuje właściwości sprężyste

Q- granica plastyczności do której materiał zaczyna nam płynąć po usunięciu obciążenia

6. Wymień jakie znasz rodzaje połączeń

*rozłączne - klinowe, wpustowe, śrubowe, kołkowe, skurczowe

*nierozłączne - nitowe, spojne, spawowe, zgrzewane

7. Podaj definicję naprężenia dopuszczalnego oraz współczynnika bezpieczeństwa

Naprężenie dopuszczalne - największe naprężenie które uwzględniając wszelkie warunki pracy konstrukcje będzie jeszcze naprężeniem bezpiecznym (K)

Współczynnik bezpieczeństwa - liczba określająca ile razy naprężenie dopuszczalne ma być mniejsze od granicznego (n)

8. Podaj przykład zastosowania połączenia wpustowego i sworzniowego

Połączenie wpustowe - nie mają pochylenia. Rozróżnia się wpusty pryzmatyczne ścięte, zaokrąglone oraz czółenkowe. Stosuje się je do połączenia wałów osi z piastami kół napędowych.

Połączenia sworzniowe -

9. Podaj zasadniczą różnicę między wałem a osią

Część maszyn osadzone w łożyskach służące do przenoszenia ruchów obrotowych oraz momentów sił są nazywane wałami. Natomiast oś to człon maszyny umocowany w łożyskach na którym są osadzone inne człony wykonujące ruchy obrotowe lub wahadłowe, nie przenosi momentu obrotowego.

10. Wymień jakie znasz rodzaje przekładni

To układ przenoszący ruch wału napędzającego na wał napędzony maszyny roboczej. Wyróżniamy: cierne, cięgnowe, zębate

11. Wymień zadania jakie pełni sprzęgło

Służą do łączenia wałów w celu przeniesienia ruchu obrotowego z jednego wału na drugi. Stosujemy je do czasowego wyłączenia lub włączenia czynności maszyny,. Przy dużych wałach sprzęgło pełni funkcję łącznika dylatacyjnego. Są to części które podobnie jak łożysko wymagają starannej obsługi i konserwacji.

12. Dokonaj podziału łożysk

ślizgowe - w zależności od sposobu smarowania na łożysko ślizgowe suche łożysko ślizgowe o tarciu płynnym i łożysko ślizgowe o tarciu półpłynnym

toczne - klasyfikuje się w zależności od rodzaju i sposobu ułożenia elementów tocznych (kulek, bryłek, wałków, stożków)

13. Podaj definicję mocy, odbiorników trójfazowych

Moc czynna P(W) -Jest to iloczyn wartości skutecznych napięcia i prądu oraz cos kąta przesunięcia fazowego pomiędzy napięciem i prądem(moc użyteczna)

Moc bierna Q(Var) -Jest równa iloczynowi wartości skutecznych napięcia i prądu, oraz sin kąta przesunięcia fazowego między napięciem a prądem (moc nieużyteczna potrzebna do wytworzenia pola magnetycznego)

Moc pozorna S(VA)- to geometryczna suma mocy pobieranych przez odbiornik. Występuje jako moc znamionowa generatorów i transformatorów(moc czynna +moc bierna)

14. Podaj definicję współczynnika mocy cos i omów krótko jego znaczenie

Jest to stosunek mocy czynnej do pozornej. Jest to współczynnik mocy. Odbiorniki prądu przemiennego pobierają ze źródła moc pozorną, a oddaje na zewnątrz moc czynną w postaci energii cieplnej lub mechanicznej. Współczynnik ten jest więc miarą wykorzystania energii

15. Narysuj dowolny sposób pomiaru mocy czynnej

16. Wyjaśnij nazwę : silnik asynchroniczny klatkowy

Uzwojenia silnika są utworzone przez grube nie izolowane pręty miedziane lub aluminiowe ułożone w żłobkach wirnika i zwarte z obu stron dwoma pierścieniami zwierającymi. W ten sposób z prętów tworzy się rodzaj klatki. Silnik składa się z dwóch części: nieruchomego stojana i wirnika. Bardzo prosty rozruch zmienna prędkość obrotowa

17. Wymień sposoby uruchamiania silnika klatkowego

*rozruch bezpośredni - polegający na zasilaniu silnika pełnym napięciem znamionowym jest powszechnie stosowany wyłącznie w silnikach niewielkiej mocy do 4,5kW

*silniki o większej mocy - do 15kW uruchamia się przy obniżonym napięciu przy czym stosuje się wówczas rozruch za pomocą autotransformatora lub przełącznika gwiazda

*rozruch za pomocą przełącznika gwiazdy - trójkąt- jest możliwe gdy napięcie sieci jest napięciem znamionowym silnika pracującego w układzie trójkąt

18. Wymień sposoby regulacji prędkości obrotowej silnika klatkowego

*przez zmianę częstotliwości - wymaga oddzielnego źródła zasilania dlatego może się opłacać przy silnikach wymagających ciągłej regulacji w szerokich granicach

*zmiana liczby par biegunów p na fazę - pozwala na skokową regulację prędkości obrotowej. Jest stosowana w silnikach wielobiegowych o dwóch, trzech, czterech prędkościach znamionowych

*zmianę kierunku obrotów silnika - uzyskuje się przez zmianę kierunku wirowania pola magnetycznego. W tym celu wystarczy zamienić kolejności przewodów fazowych sieci

19. Omów zerowanie

20. Dokonaj klasyfikacji przyrządu do pomiaru temperatury

*termometry stykowe - rozszerzalnościowe(cieczowe, manometryczne, bimetryczne, dylatacyjne; termometry stykowe elektryczne(rezystancyjny, oporowy, termoelektryczny

*termometry bezstykowe - pirometry wykorzystuje pomiar energii promieniowania przez ośrodek którego temperaturę chcemy zmierzyć na odległość

21. Omów działanie termometru elektrycznego

Termometry elektryczne działają na zasadzie zmiany rezystancji materiału czujnika przy zmianie temperatury lub powstawaniu siły termoelektrycznej w obwodzie czujnika przy zmianie temperatury. Czujnikiem może być:

*termorezystor(czujnik metalowy)

*termistor(czujnik półprzewodnikowy)

*termoelektryczny czujnik nosi nazwę termopary

22. Podaj definicję ciśnienia bezwzględnego, względnego, nadciśnienia i podciśnienia

Ciśnienie absolutne - ciśnienie mierzone z próżnią absolutną

Ciśnienie względne - ciśnienie mierzone w odniesieniu do ciśnienia atmosferycznego

Nadciśnienie - ciśnienie większe od ciśnienia atmosferycznego. Ma wartość dodatnią

Podciśnienie - ciśnienie mniejsze od ciśnienia atmosferycznego. Ma wartość ujemną

23. Dokonaj klasyfikacji przyrządów do pomiaru ciśnienia

W zależności od równoważenia siły ciśnienia rozróżniamy ciśnieniomierze

*cieczowe - mierzone ciśnienie jest równoważone hydrostatycznym ciśnieniem słupa cieczy

*tłokowe - ciśnienie jest równoważone wewnętrznymi siłami działającymi na tłok

*sprężyste - miarą ciśnienia jest odkształcenie elementu sprężystego

*elektryczne - do pomiary ciśnienia wykorzystano zmianę właściwości elektrycznych czujnika

W zależności od przeznaczenia przyrządu do pomiaru ciśnienia ciśnieniomierze dzielimy na

*manometry - do pomiaru nadciśnienia

*wakuometry - do pomiaru podciśnienia

*manowakuometry - do pomiaru nad- i podciśnienia

*manometry różnicowe - do pomiaru różnicy ciśnień

*mikromanometry - do pomiaru małych wartości nadciśnienia lub podciśnienia

*barometry - do pomiaru ciśnienia barometrycznego

24. Co mierzymy manometrem a co wakuometrem]

Manometrem mierzymy nadciśnienie a wakuometrem mierzymy podciśnienie

25. Podaj definicję wilgotności względnej i bezwzględnej

Wilgotność względna- stosunek prężności cząstkowej pary wodnej w powietrzu do prężności pary wodnej nasyconej w tej samej temperaturze (%)

Wilgotność bezwzględna - masa pary wodnej przypadająca na kg suchego powietrza (kg/kg

26. Wymień przyrządy do pomiaru wilgotności jakie znasz

Higrometry - kondensacyjne, absorpcyjne, włosowy, rezystancyjne, pojemnościowe,

Psychrometry - Assmanna, Augusta

27. Omów psychrometryczną metodę pomiaru wilgotności

Psychrometr składa się z dwóch jednakowych czułych termometrów tzw. termometru suchego i mokrego. Termometr suchy wskazuje temperaturę powietrza ts, a termometr mokry którego czujnik jest owinięty higroskopijną koszulkę zwilżoną wodą destylowaną tzw. temperaturę termometru mokrego tm. Metoda ta polega na pomiarze różnicy wskazań.

28. Wymień przyrządy do pomiaru przepływu

*przepływomierze silnikowe

*zwężki pomiarowe

*przepływomierze z ciałem unoszonym

*zbiornikowe otwarte,

*przepływomierze elektromagnetyczne,

*rurki spiętrzające

*przepływomierze ultradźwiękowe

*daniady,

*przelewy miernicze

29. Omów działanie przepływomierzy silnikowych

*przepływomierze komorowe - działają na zasadzie zliczania liczby porcji płynu odmierzonych w odpowiednich komorach o niezmiennej objętości. Odnierzenie odbywa się w sposób ciągły i jest rejestrowana przez licznik który jest bezpośrednio wywzorcowany w jednostkach objętości. Składa się z dwóch owalnych kół zębatych wpasowanych z możliwie małym luzem w komorę. Przepływająca ciecz powoduje obrót osi owali. Obrót obu owali o 180 powoduje odmierzenie czterech objętości V. Tak więc liczba obrotów owalnych kół jest miarą przepływającej objętości

*przepływomierze wirnikowe - główną częścią jest wirnik obracający się z prędkością proporcjonalne do prędkości przepływającego płynu. Wirnik może być skrzydełkowy lub śrubowy. Wirnik skrzydełkowych ma kilka symetrycznych łopatek i może być zakładany jedynie na poziomych odcinkach rurociągu. Przepływomierz śrubowe mają wirnik w kształcie śruby wielozwojowe i przez który ciecz przepływa osiowo. Mogą być stosowane do większych przepływów i średnie a montowane w poziomych oraz ukośnych i pionowych przy przepływie z dołu do góry na odcinkach rurociągu.

30. Omów działanie przepływomierza indukcyjnego

Funkcję przewodnika spełnia ciecz przewodząca prą elektryczny. Indukowana SEM jest więc proporcjonalna do prędkości przepływającej cieczy

31. Narysuj przepływomierz zwężkowy

32. Jakim przepływomierzem zmierzymy przepływ:

*piwa - przepływomierz indukcyjny, oraz silnikowy

*mleka - przepływomierz silnikowy, wirnikowy

*wody - przepływomierz indukcyjny, silnikowy, rotametr

*pary wodnej - kryza

*ciągu kominowego - rurki spiętrzające

33. Dokonaj pomiary pomp

*wyporowe - tłokowe, przeponowe, rotacyjne zębate, łopatkowe, śrubowe

*wirowe - odśrodkowe, helikoidalne, diagonalne, śmigłowe

*specjalne - strumieniowe, uderzeniowe, powietrzne podnośniki cieczy

34. Omów działanie i zastosowanie pompy odśrodkowej

Gdy wał pompy zacznie się obracać a wraz z nim wirnik energia mechaniczna silnika napędowego jest przekazywana przez łopatki wirnika cieczy znajdującej się w korpusie pompy. Ciecz jest wprowadzona w ruch obrotowy przepływa złożonym ruchem między łopatkami wirnika ku jego obwodowi. Potem wpływa do otaczającej osłony spiralnej zakończonej dyfuzorem.

35. Wymień i podaj definicję charakteryzujące pompę

*Użyteczna praca jednostkowa pompy Y - jest przyrostem energii uzyskiwanym przez 1 kg cieczy między króćcem ssawnym i tłocznym pompy

p_t - p_s c_t² - c_s ²

Y= - g z -

R 2

*wydajność rzeczywista pompy albo strumień objętości Q - jest objętością cieczy którą pompa podaje do przewodu tłocznego przy określonej użytecznej wysokości podnoszenia i prędkości obrotowej pompy w jednostce czasu

*Moc pompy - moc na wale pompy N (kW) jest mocą mechaniczną przekazywaną na wał przez silnik napędowy

*sprawność pompy - wyraża się stosunkiem mocy użytecznej N do mocy na wale pompy V

36. Charakterystykę pomp zaznaczy na wykresie(parametry znamionowe oraz ekonomiczny zakres)

*charakterystyka przepływu H = f(Q)- przedstawia zależność wysokości podnoszenia H od strumienia objętości pompy Q wyznaczoną przy stałej prędkości obrotowej. Jest to główna charakterystyka pracy pompy nazywana krzywą dławienia

*charakterystyka poboru mocy P=f(Q) - jest odniesiona do wału za pomocą którego silnika jest przekazywana pompie

*charakterystyka sprawności pompy =f(Q) - jest zależnością między sprawnością pompy a jej wydajnością

37. Wymień sposoby regulacji wydajności pomp wyporowych i wirowych

*pompy wyporowe

• zmianę prędkości obrotowej silnika

• zmianę długości suwu

• upust części cieczy z obszaru tłocznego pompy do obszaru ssawnego

*pompy wirowe

• zmianę prędkości obrotowej silnika

• dławienie zaworem na tłoczeniu

• Jak uniknąć kawitacji pompy

*pompy powinny być instalowane jak najbliżej zwierciadła cieczy

*rurociąg ssawny powinien być jak najkrótszy z możliwie małą liczbą połączeń kolan trójników redukcji

*pompy należy zabezpieczyć przed wzrostem temperatury pompowanej cieczy

*zachować odpowiednią szczelność rurociągu ssącego

*zapewnić pracę pompy przy znamionowej wydajności

39. Budowę wentylatora promieniowego przedstaw na rysunku

40. Wymień wielkości charakteryzujące pracę wentylatora

*wydajność Q

*spiętrzenie całkowite

*moc wentylatora N

*sprawność wentylatora

*gęstość przetłaczanego czynnika

41. Omów przemiany zachodzące w poszczególnych maszynach i aparatach sprężarkowych urządzenia chłodniczego

42. Kiedy o obiegu mówimy mokry kiedy suchy kiedy z dochładzaniem i bez dochładzania

*Obieg mokry - tzn. takich w których sprężarka zasysa parę mokrą czynnika

*Obieg suchy - zasysanie par suchych przez sprężarkę zapewnia osuszacz

*dochładzanie - w wyniku dochładzania następuje przyrost jednostkowej wydajności chłodzenia. Zatem współczynnik wydajności chłodzenia obiegu z dochładzaniem jest większy niż dla obiegu bez dochładzania

43. Podaj definicję nominalnej chłodziarki

Przy stałej temperaturze (ciśnieniu) parowania wzrost temperatury (ciśnienia) skraplania mocy napędowej

44. Wymień definicję wielkości charakteryzujące prace kotła

45. Wymień jakie znasz rodzaje przenośników cięgnowych

*taśmowe

*członowe

*kubełkowe

*podwieszane

www.student.e-tools.pl

---