DR HAB. KATARZYNA KRASOŃ

ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE DLA II SEMESTRU, Z PRZEDMIOTU TEORETYCZNE PODSTAWY WYCHOWANIA

1. Przedmiot zainteresowań teorii wychowania, zadania subdyscypliny (M. Łobocki, Kunowski, Konarzewski - odniesienia do dyskusji)

• Przedmiotem zainteresowań teorii wychowania jest oddziaływanie człowieka na człowieka w celu zmiany osobowości (stara reguła), osobowości nie jesteśmy w stanie zmienić. Zmieniamy zmianę na samo aktualizacje możliwości człowieka. Żeby sam wykształcił swoje potrzeby, wartości.

• Zadania subdyscypliny:

• Wg Konarzewski: Głównym zadaniem jest podejmowanie zamysłu nad skutecznością działań by ta zmiana była efektywna. Dwie płaszczyzny : 1) normatywno-filozoficzna, interesują nas to żeby człowiek żył dla państwa, społeczeństwa, jak w zegarku, ma się podporządkować. 2) empiryczna- działanie wychowawcze należy zmieniać ale tego się nie da. Możemy zmienić ale np. poziom agresji. Stopniowa zmiana człowieka .

• Wg Kunowski :

• Wg Łobocki : Głównym przedmiotem zainteresowań jest wychowanie w wąskim jego rozumieniu, kształtowanie podstaw i innych cech osobowości dzieci i młodzieży łącznie ze stwarzaniem im warunków ułatwiających samo aktualizacja. Rozwój moralny, społeczny, kulturalny, fizyczny.

2. Grupy precyzowania pojęcia WYCHOWANIE (prakseologiczna, ewolucyjna, sytuacyjna i adaptacyjna)

• Prakseologiczna - Wykorzystywali ją Marksiści, jest to planowanie skutecznych działań wychowawczych, tak aby osiągnąć określony cel (dobro wychowanego człowieka), Tadeusz Kołakowski

• Ewolucyjna - Koncentruję się na zmianie jakiej dokonuję wychowanek . Sam staje się aktywny, kształtuję swoja osobowość. Podobne do pajdocentryzmu.

• Sytuacyjna - Wychowanie stwarza sytuacje w których wychowanek sam podejmuję swoją aktywność, sam zgłębia wiedze. Równouprawnienie miedzy wychowankiem , a wychowawcą.

• Adaptacyjna - Bliska socjologii, Wychowanek ma dostosować się do nor obowiązujących w społeczeństwie. Jest podporządkowany grupie. Wychowawca pilnuję by uczeń się dostosował.

3. Ramowe określenie wychowania za Kunowskim (jako proces personalizacji i socjalizacji), słabości i mocne strony koncepcji

4. Dynamizmy wychowania: bios (popędy), etos (dziedziczony społecznie), agos; zależności dynamizmów

• Bios - pęd życiowy do naturalnego, psychologicznego rozwoju organizmu. Pęd ten nazywamy w pedagogice biosem. Zależy głównie od naszych genów, tego co odziedziczyliśmy po przodkach. Ale obok dziedziczenia biologicznego działa także w biosie dziedziczenie dyspozycji psychicznych, np. talentów i zdolności.

• Etos - siła popędu życiowego od początku istnienia człowieka zależy od pomocy i opieki wychowawczej, czyli od społecznego działania wychowawców (rodziców, nauczycieli), które znów jest unormowane zwyczajami i obyczajami życia określonego społeczeństwa. Ten potężny nurt życia społecznego stara się pokierować biosem jednostki do własnych celów i podporządkować ją obowiązującym w danym zbiorowisku normom zwyczajowym, moralnym, estetycznym. Etos działa na bios przede wszystkim przez stwarzanie sytuacji wychowawczych w środowiskach społecznych, w rodzinie, szkole, grupie koleżeńskiej, zawodowej itp., w których obowiązują określone wzorce postępowania, odgrywanie ról zgodnie z metodami społecznymi, np. dobrego syna, ucznia, rzemieślnika, obywatela itd. W sytuacjach wychowawczych wytwarza się poczucie powinności, obowiązku, odpowiedzialności w postępowaniu, związanym z solidarnością grupową i upodobnieniem się przez naśladownictwo innych.

• Agos - wychowanek może, jak wiemy, ulec wykolejeniu wychowawczemu, gdy wejdzie w środowisko demoralizujące i deprawujące moralnie, czasami pod wpływem szerzonej tzw. kultury masowej. Wychowawcy natomiast mają wyprowadzić wychowanka z tego stanu natury i przeciętności do wyższej kultury, mają zbliżać go do ideału, doskonalić we wszechstronnym rozwoju, aby na tej drodze przekształcić także całe społeczeństwo. Siłę tego działania moralnego i umysłowego autorytetu wychowawców, jako ludzi najlepszych danego społeczeństwa i środowiska, którzy powinni być „ludźmi dobrze wychowanymi”. Nazywamy Agos

Zależności:

• Kiedy się rodzimy działa Bios, pojawia się plan życia. W tedy Zaczyna działać Etos wspólnie z Biosem. Gdy pojawią się trudności najczęściej w wieku tzn. „ buntu młodzieńczego” Zaczyna działać Agos. I przestaje gdy wychowanek postępuje z godnie z przyjętymi normami itp. Elementami kultury.

5. Ideał nowego człowieka, anachronizm czy imperatyw, proszę sprecyzować własne argumenty

6. Wychowanie jako spotkanie (Nietzsche prawda „poczyna się we dwoje”, H.G.Gadamer - dwóch ludzi spotykających się - to dwa światy, wkraczające w siebie nawzajem, dzięki temu rozszerzenie naszego „ja”, J. Tischner, M. Buber, C. Rogers)

• H.G.Gadamer - dwóch ludzi spotykających się to dwa światy, wkraczające w siebie nawzajem, dzięki temu rozszerza się nasze „JA”. Wychowaniu jako spotkaniu nikt na nikogo nie oddziałuje. Tu się spotkają i zysk mają oboje Światy wkraczają w siebie. Należy najpierw ten świat poznać i potem dopiero możemy dać coś z siebie.

• J. Tischner - wychowanie jest zawsze spotkaniem podmiotów które wzajemnie oddziałują na siebie. Uczymy się od siebie. Wzajemnie się wychowujemy i uczymy. Trwa to cały czas, nie jest jednorazowe.

• M. Buber - wszelkie prawdziwe życie jest spotkaniem, wyróżnia się kontaktem „face to face”. Doświadczeniem przeżyć wprowadzających w inny świat. W toku spotkań dzieje się coś co wywołuje w nas nieodwracalne zmiany. Ma charakter współzależności. Kontakt wirtualny nie jest dobry.

• C. Rogers - poznanie jest możliwe tylko w tedy gdy wsłuchamy się w siebie i w innych. Nie słuchanie tylko wsłuchiwanie się! Czytanie między wierszami.

• Nietzsche - prawda poczyna się we dwoje, zakłada konieczność zapożyczania się u drugiego. Ta druga osoba jest cenna, pożyczamy od niej kapitał.

7. Nieprzewidywalność oddziaływania wychowawczego- EMERGENCJA

Styl autokratyczny - charakteryzuje się kierowaniem zachowania dziecka w sposób autorytatywny poprzez formułowanie poleceń do wykonania. Mogą to być nakazy bądź zakazy. Dziecko dowiaduje się co powinno, a czego nie powinno robić, wychowawca zaś oczekuje zachowania zgodnego z wydanymi poleceniami. Realizację ich ściśle kontroluje, przy czym wykonanie polecenia uważa na ogół za zjawisko normalne, któremu poświęca mało uwagi, natomiast koncentruje się na przypadkach niewykonania polecenia i ingeruje wówczas poprzez kary. Stąd ten rodzaj wzmocnień (karanie) jest znacznie częstszy w postępowaniu autokratycznym niż nagradzanie.

Styl demokratyczny - zakłada istnienie znacznie większej swobody i charakteryzuje się unikaniem wydawania bezwzględnych poleceń narzucanych z góry. Ustaleń dokonuje się wspólnie z dziećmi, duże znaczenie przypisując rzeczywistemu aprobowaniu przez nie obowiązujących postanowień. We wzmacnianiu większą uwagę przywiązuje się do nagród niż do kar. Dużo czasu poświęca się na przekonywanie, perswazję. Nie oczekuje się od dzieci bezwzględnego podporządkowania, wynikającego wyłącznie z faktu, że uzyskały one określone polecenia. Szczególną uwagę zwraca się na to, by dzieci były przekonane o słuszności pożądanego i podejmowanego działania. Stąd szeroka argumentacja i dyskutowanie.

Styl liberalny - cechuje się brakiem programowej integracji, znamionuje przyzwalanie na obserwowane działania, czuwanie tylko nad tym, by dzieci nie zrobiły sobie krzywdy. Człowiek dorosły w zasadzie przyjmuje postawę biernego obserwatora. Dostarcza potrzebnych materiałów i udziela rad, gdy dzieci o nie proszą, stara się jednak nie narzucać niczego. Zapewnia się dzieciom jak największą swobodę działania, zakładając że jest to najkorzystniejsze dla ich rozwoju. Zwolennicy tego sposobu postępowania twierdzą, że liczne ograniczenia związane z innymi sposobami postępowania tłumią rozwój i prowadzą do wykształcenia niekorzystnych cech osobowości.

8. Metody wychowania - a rodzaje aktywności wychowawczej (H. Muszyński, J. Górniewicz)

9. Zasadność stosowania i rodzaje metod indywidualnych w wychowaniu

• Nagradzania i karania:

Kara natychmiast , nagroda może poczekać! Ważne jest aby były adekwatne do sytuacji. Nagroda nie powinna być materialna i nie powinna być po każdym działaniu bo straci swoją wartość. Oczekiwanie na nią może być fajne. Im młodsze dziecko tym kara inna. Dziecko musi poczuć że jego zachowanie nam się nie podoba. Należy wytłumaczyć dziecku za co dokładnie dostaje kare i jaką. Umówić się zę czegoś już nie wolno. Nie należy karać dziecka w afekcie. Chociaż u małych dzieci nie należy czekać bo ono za 5 minut zapomni co się stało.

• Modelowania:

Jest jedna z najskuteczniejszych metod. Polega na dawaniu przykładu. Można się o ty przekonać na podstawie osób blisko ze sobą powiązanych. Widzimy jak upodabniają się do siebie, zachowanie, ubiór itp. Nazywa się nią także metodą działania własnym przykładem lub metodą dawania dobrego przykładu. Uczenie przez naśladowanie. Upodobnianie odbywa się na zasadzie świadomego i celowego naśladowanie tego, co robią inni ludzie. Ważne jest aby model wywierał duży wpływ an wychowanka, ponieważ im większy tym w wyższym stopniu rozwinie się obserwator. Metoda ta jest bardzo skuteczna i efektownie wpływa na rozwijanie i pogłębianie zachowań czy postaw społecznie i moralnie pożądanych.

• Zadaniowa:

Olega ona na powierzaniu dzieciom i młodzieży konkretnych zadań, których wykonanie prowadzi zwrotnie do konstruktywnych zmian ich zachowań i postaw pożądanych z wychowawczego punktu widzenia, a także wzbogacenia ich wiedzy i doświadczeń. Powierzanie zadań może występować nie tylko w szkole ale i w domu i na podwórku. Ważne jest to aby powierzane zadanie było adekwatne do możliwości dziecka

• Perswazji:

Nie jest tak skuteczna jak wcześniejsze metody . polega ona głównie na uświadamianiu dziecka różnych obowiązków i powinności, jakie mają wobec społeczeństwa, innych ludzi i siebie samych oraz na przypominaniu przysługujących mu praw. Stanowi rodzaj słownego oddziaływania na świadomość moralną i społeczną. Jest przekonywaniem i tłumaczeniem komuś czegoś. Ma za zadanie zmienić opinie na dany temat

10. Zasady stosowania wzmocnień

Wzmocnienia mamy pozytywne i negatywne. Są to nagrody i kary. Kara natychmiast , nagroda może poczekać! Ważne jest aby były adekwatne do sytuacji. Nagroda nie powinna być materialna i nie powinna być po każdym działaniu bo straci swoją wartość. Oczekiwanie na nią może być fajne. Im młodsze dziecko tym kara inna. Dziecko musi poczuć że jego zachowanie nam się nie podoba. Należy wytłumaczyć dziecku za co dokładnie dostaje kare i jaką. Umówić się zę czegoś już nie wolno. Nie należy karać dziecka w afekcie. Chociaż u małych dzieci nie należy czekać bo ono za 5 minut zapomni co się stało.

• Pozytywne polegają one głównie na odwoływaniu się do pochwał i nagród w ściśle określony sposób.

• Negatywne działają mniej skutecznie polega on głównie na szybkiej interwencji, na słownym upominaniu, potrącaniu punktów i chwilowej izolacji. Ważne jest aby natychmiast zareagować na złe zachowanie.

11. Skuteczność i zalety grupowych metod wychowania (można odnieść się do filmu „Pan od muzyki”)

Metody grupowe są o tyle skuteczne o ile są prawidłowo stosowane. Jak każde inne. Zaleta ich jest to że kształtują normy i wartości grupowe, tworzą się więzi w grupie. Dzieci uczą się współdziałania. Rozwija samorządność i współdziałanie. Uczniowie chętnie się angażują w takie lekcje, zawiązują kontakty z innymi, ale przede wszytki wzbudza to ich ciekawość, przez co łatwiej przyswajaj wiedze. Metoda ta przede wszystkim uatrakcyjnia zajęcia, dodaje odwagi, uczy współpracy, umożliwia lepsze poznanie a zachowanie uczniów są bardziej naturalne.

12. Postawa (Allport, behawioryzm - D. Campbell, D. Krech, R.S. Crutchfield, E.L. Ballachey) jako trwała organizacja procesów motywacyjnych, emocjonalnych, percepcyjnych i poznawczych. Cechy postaw

Cechy postaw:

• Treść - skierowanie swojego nastawienie na grupę, to co wobec czego przyjmujemy postawę

• Zakres - ilość przedmiotów(stereotypy się stąd biorą)

• Kierunek - poz. Lub neg. Musimy go zmienić gdy nei jest akceptowalny społecznie

• Siła - to nie tylko to że kogoś unikamy bo go nie lubimy. Postawa wobec kogoś.

• Złożoność - czy wszystkie komponenty funkcjonują

• Zwartość - możemy mieć niezgodne ktoś jest zły ale go lubimy

• Trwałość - rośnie z wiekiem, łatwiej zmienić dzieci niż dorosłych

• Miejsce - są w centrum postawy, nie jesteśmy w stanie zmienić tychg centralnych postaw.

13. Przedmiot i 3 komponenty postaw (Mądrzycki, Nowak, Muszyński)

• Przedmiot - zawsze jest nim człowiek który ma określone postawy.

• Trzy komponenty :

• Poznawczy- Cała nasza wiedza, doświadczenie, to co nas buduje i dostarcza nam informacji. To co wiemy o przedmiocie postawy

• Behawioralny pojawia się wtedy kiedy odpowiednio zachowujemy się. Jeśli komponent poznawczy jest ok. Zależy od naszej wiedzy poznawczej o przedmiocie.

• E-Motywacyjne - opiera się na ulotnym aspekcie życia , jest niezbędny bo możemy nic o kimś Ne wiedzieć, nie ma poznawczego , behawioralnego, ale coś w sobie ma co sprawia że go lubimy. Jesteśmy w stanie akceptować jako wychowawcy pewne postawy ale pewne nie. Chcemy zmienić kierunek postaw,

14. Kształtowanie się postaw (drogi: adopcja, własna aktywność podmiotu, dyferencjacja, wstrząs)

• Adopcja - przeniesienie postawy od innego człowieka, bez analizy, wszystko tak samo, nie opiera się na własnej refleksji, najmniej wykształceni tak mają.

• Własna aktywność podmiotu - gromadzenie informacji, analiza własnych emocji, nie przyjmujemy gotowych postaw, sami ja kształtujemy, łatwiej oceniać innych, można je zmieniać.

• Dyferencjacja - nie lubimy szkoły bo nie lubimy matematyki. Jedna rzecz powoduję że nie lubimy ogółu

• Wstrząs - nabywanie postaw przez szok , nagłe i nie przeciwstawne to tego co do tej pory wiedzieliśmy.

15. Czynniki kształtowania postaw wg podziału na społeczno-kulturowe i indywidualne.

• Społeczno-kulturowe - Elementy kształtują nasze postawy, tylko na drodze akceptacji, np. postawy wobec Kubów piłkarskich, Wzrastamy w jakimś systemie. Grupa społeczna jest w pewnym momencie najważniejsza, osoba znana metoda modelowania. Adopcja.

• Indywidualne - potrzeby, nasze i naszych bliskich, tych na których nam zależy. Lęk, podatność, jedni są otwarci inni nie lub w niskim stopniu. Wiedza, samoocena, płeć, kobiety reagują bardziej emocjonalnie łatwiej nami sterować. Mężczyźni mają bardziej ustabilizowane postawy jak coś uważają to raczej nie zmieniamy zdania.

16. Postawy rodzicielskie - pożądane

Pożądanymi postawami są

• Akceptacji (akceptacja dziecka takim jakim jest, pogodzenie się ze stanem dziecka, chętni do pomocy, wyrozumiali, takie dziecko nie boi się porażek, potrafi się mobilizować),

• Współdziałania(staramy się by dziecko brało czynny udział w życiu rodziny, SA wtajemniczone w sprawy rodzinne, ale nie są nimi obarczone, są to dzieci zaradne, potrafią współpracować),

• Dawania swobody (dziecko ma samo o sobie decydować, rodzice się interesują tym co robi dziecko , ale szanują ich postępowanie),

• Uznania praw(Czego potrzebuję dziecko jest jego prawem).

Ale nie osobno ale w połączeniu tworzą idealnego rodzica. Przynajmniej należy się starać aby takim być bo dzieci takie są lepszymi ludźmi i rodzicami.

17. Postawa nadmiernie wymagająca - skutki

Przede wszystkim dzieci takich rodziców mają bardzo niskie poczucie wartości, gdyż nigdy prawdopodobnie nie usłyszeli z ust swoich rodziców że coś zrobili dobrze, bo pragną mieć idealne dziecko, co prowadzi do tego, iż nie liczą się z jego potrzebami oraz możliwościami. Jako dorosłe już osoby są wiecznie zmęczone niezadowoleni, nie potrafią się niczym cieszyć, mają kompleksy przez co są zarozumiałe, chcą pokazywać swoją wyższość nad innymi.

18. Postawa unikająca

Rodzice nie mają związku emocjonalnego z dzieckiem. Dzieci nie czują się kochane mino że mają wszystko, nikt z nimi nie rozmawia. Lepiej włączyć bajkę niż ją opowiedzieć czy przeczytać. Rodziców wiecznie nie ma, nie interesują się dzieckiem, końcowy efekt to porzucenie. Lepiej do życia są przygotowane dzieci biedne niż bogate.

19. Postawa nadmiernie skoncentrowana na dziecku

Tacy rodzice starają się chronić swoje dzieci, izolować, przed światem, bardzo się o nie boją, np. nie Pojdzie na dwór bo tam są zarazki. Matka wyręcza dziecko we wszystkim. Kontroluję je. Żyją życiem dziecka, Wywołują poczucie winny. Matki zdrabniają imiona. Takie dzieci nie są później samodzielne, są skoncentrowane na sobie. Wyuczona bezradność, krytycznie do wszystkiego pochodzą Fatalni pracownicy. Nie można się z nimi nie zgadzać.

20. Postawa odtrącająca

Przejawia się agresją, brakiem więzi z dzieckiem. Po prostu nie znosisz swojego dziecka, ciągle kary, docinki. Wykorzystują swoje kompleksy. Takie dzieci nie potrafią kochać swoich dzieci. Robią to co ich rodzice. Nie potrafią zawiązać więzi.

21. Grupa rówieśnicza - podział instytucjonalny i nieformalny - zasady tworzenia

• Zasady tworzenia się grup formalnych wyznaczają takie czynniki jak : przymusowy przydział np. klasa w szkole. Nauczyciele w jednej szkole.

• Grupy nieformalne: Do 3r.ż. Dzieci wola się bawić same, nie tworzą grup. Koniec 3r.ż. to działanie równoległe, czyli 2 osoby robią to samo. Nie robią razem, mówią „Ja to zrobiłem.” . Następnie koło 5r.ż. Bunt społeczny, lubią i potrafią bawić się w dużej grupie, dużo czasu poświęcają na organizowanie zabawy niż na samą zabawę. Wszystko im jest potrzebne. Koło 6r.ż.Następuje moment załamania i zaczyna się podział na dziewczynki i chłopców. Dostrzegają różnice płci. Gimnazjum Występują więzi płciowe, zainteresowania dziewczyn chłopakami, chłopcy nadal wolą siebie.

22. Struktura socjometryczna - możliwości powiązań wewnątrzgrupowych

• Osoba „A” kontaktuję się z nią osoba „B” i tworzy się PARA

• Osoba „A” kontaktuje się z osobą „B” , osoba „B” kontaktuję się z osoba „C”, która kontaktuję się z osoba „D” i tak dalej. Jest to dziwne i rzadkie powiązanie. Przekazywana jest informacja ale brak jest kontaktu. Brak integracji. ŁAŃCUCH.

• wszyscy w grupie wybierają wszystkich. SIEĆ

• KLIKA jest podgrupą wzajemnie wybierających się osób, które będąc członkami jakiejś większej grupy, odrzucają jej pozostałych członków.

• struktura, w której jedna z osób otrzymuje bardzo dużo wyborów, ale ich nie odwzajemnia GWIAZDA

23. Cechy gwiazdy i satelity

• Gwiazda - osoba ciesząca się w grupie największą popularnością, która w badaniu socjometrycznym uzyskała wiele pozytywnych i niewiele negatywnych wyborów, lider. Dzieci takie żyją w przekonaniu ze są doskonali, narcyzm. Nie zawsze jest to osoba przebojowa, ale np. najładniejsza. Jak nie ma tej osoby to grupa nie jest w stanie funkcjonować.

• Satelita - osoba akceptująca w największym stopniu gwiazdę. Świeci światłem gwiazdy. Chce być nią. Inni akceptują ją bo jest z gwiazdą. Nie ma poczucia własnej wartości. Gwiazda uważa że satelita jest jej własnością. Brak własnego zdania

24. Niebezpieczeństwa odrzucenia i izolacji w grupie.

25. Społeczne przyczyny trudności wychowawczych

• Relacje w rodzinie. Nieprawidłowa struktura rodziny. Dziecko uczy się relacji międzyludzkich na podstawnie swoich rodziców, jeśli te są nie prawidłowe to dziecko nie będzie potrafiło nawiązać prawidłowych relacji z innymi w życiu dorosłym. Do rozwoju dziecka potrzebni są oboje rodzice. Dzieci samotnych rodziców maja tzw. Szybkie dorastanie.

• Agresja matki. Dziecko bardzo źle znosi agresje matki, jest to destrukcyjne. Ma zaburzenie świata wartości. Będzie agresywny na swoich dzieci.

• Lękowość matki. Czuję się sprawdzane, nie odbiera tego jako Toski ale jako czepienie się. Matka ma lęk dziecko będzie się bało. Spełnia marzenia dziecka a nie swoje. Może to spowodować depresje i brak chęci do robienia czegokolwiek. Matka żyje życiem dziecka a nie swoim. Odtrąca innych.

• Nieobecny ojciec. Dzieci potrzebują ojca. Kompleks Edypa (chłopcy5-6r.ż.) i Elektry (dziewczynki 5-6r.ż.).

• Wadliwe oddziaływanie wychowawcze: Brak porozumienia. Dziecko uczy się cwaniactwa. Brak autorytetu. Oddziaływanie szkoły. Nauczyciel potrafi zniszczyć dziecko, musi być konsekwentny, sprawiedliwy.

• Grupa rówieśnicza. Toksyczne relacje. Agresja, autodestrukcja, aspołeczna jednostka.

• Właściwości jednostki (BIOS), czyli konstrukcja psychiczna. Brak równowagi emocjonalnej, lękliwość, neurotyzm, „POWER”

26. Objawy i konsekwencje trudności wychowawczych (wg Stotta)

D. H. Stott wyodrębnił dwie podstawowe kategorie przejawów trudności

wychowawczych ze względu na przesadną bierność lub aktywność w zachowaniu uczniów trudnych.

Symptomy przesadna bierność:

Dziecko bierne , motywowane może podjąć aktywność, należy ją tylko potem utrzymać. Są dzieci jakby za szyba, brak reakcji na wszystko, brak mimiki, emocji. W przypadku takich dzieci nie jesteśmy w stanie pomóc, psycholog, medycyna. Jest to uwarunkowane endogennie. Taka jest konstrukcja psychiczna.

Lęk i fobie to rodzaj bierności. Symptom nieśmiałości przechodzi każdy, w różnym wieku i stopniu. Często chodzi o występowanie przed innymi. Dziecko się czerwieni, poci się, mówi cicho. Nie wolno tego zmieniać na siłę, należy oswajać stopniowo. Depresja - Dziecko się zamyka, izoluje i uważa że nic nie ma sensu. To choroba i należy ja leczyć (psychiatra, psycholog).Od momentu samoświadomości możemy mieć depresje. Może dojść do całkowitego załamania psychicznego, prób samobójczych czy nawet śmierci. Brak samodzielności - człowiek powinien być samodzielny Jeśli ma 6 lat i nie umie butów zawiązać to nie jest dobrze.

Przyczyny tych zachowań leżą zarówno po stronie uwarunkowań psychicznych, czynników genetycznych jak i sytuacji życiowej dziecka w rodzinie, nieprawidłowych postaw rodzicielskich. Również niski poziom inteligencji, nadmiernie przeładowane programy nauczania, Błędy wychowawcze rodziców, zły przykład postępowania rodziców.

Symptomy przesadna aktywność:

Podejrzliwość - nastawnie na spisek , wynika z postawy unikającej rodziców.

Obrażalstwo i drażliwość - nadwrażliwość każde słowo rani takie dziecko, nie potrafią przyjąć krytyki, są to działania destrukcyjne. Nadmierna wrażliwość na krytykę - potrafi skrzywdzić, narcystyczne dziecko. Natrętne zwracanie uwagi - podnosi głos, przerywaj dorosłym, uwielbiają być w sytuacji ekspozycji społecznej.

Takie dzieci nie dają o sobie zapomnieć, zachowują się agresywnie, może mieć to związek z nadpobudliwością jakąś, są to symptomy chorobowe.

Dodatkowe pytania „na orientację” (jeśli wylosowane zagadnienie nie będzie odpowiadało zdającemu, należy krótko odpowiedzieć: co oznacza konkretny, wskazany przez egzaminatora, termin):

• syndrom sztokholmski, jako postawa nieadekwatna - Nazwa związana jest z napadem na bank w Sztokholmie. Zakładnicy byli przetrzymywani przez 6 dni. Po uwolnieniu zakładnicy bronili przestępców. To stan psychiczny, który pojawia się u ofiar porwania lub u zakładników, wyrażający się odczuwaniem sympatii i solidarności z osobami je przetrzymującymi. Może osiągnąć taki stopień, że osoby więzione pomagają swoim prześladowcom w osiągnięciu ich celów lub w ucieczce przed policją. Dotyczy to także ofiar przemocy psychicznej. Pojawia się tu dysonans poznawczy, stan nieprzyjemnego napięcia psychicznego, pojawiający się wtedy, gdy dana osoba posiada jednocześnie dwa elementy poznawcze (np. myśli lub sądy), które są niezgodne ze sobą.

• Stereotypy społeczne - rozpowszechnione w określonych grupach społecznych, silne i trwałe przekonania, ujmujące przedmiot w sposób uproszczony

• Ambiwalencja - brak zgodności między komponentami postawy, np. rozbieżność między uczuciami a wiedzą (wiem, że jest podły, ale go lubię) czy uczuciem a działaniem (lubię go, ale unikam)

• uprzedzenie - Całkowicie negatywna postawa, opiera się na informacjach z zewnątrz. Postawa pejoratywna.

• dysonans poznawczy prawo L. Festingera - dysonans poznawczy, stan nieprzyjemnego napięcia psychicznego, pojawiający się wtedy, gdy dana osoba posiada jednocześnie dwa elementy poznawcze (np. myśli lub sądy), które są niezgodne ze sobą.

• wypowiedź rusztowanie - specjalny sposób wskazujemy kierunek działań, a nie dajemy gotowego wzoru.

11

11

---