Nawozy organiczne:: obornik,gnojówka,gnojowica,komposty gosp,pomiot ptasi,nawozy zielone,fekalia,torf Nawozy organiczne to różne materiały organiczne znajdujące się lub produkowane w gospodarstwie, stosowane do użyźnienia gleby, poprawienia jej struktury oraz nawożenia roślin. OBORNIK 40t na/h wpływ na glebe wyniku wprowadzenia dużej masy obornika do gleby powoduje on zmiany fizyczne takie jak: spulchnia i rozluźnia gleby, po rozkładzie obornika powstaje próchnica (tworzy się dobra struktura gruzełkowata), wyzsza temp..Wpływ obornika na właściwości chemiczne - źródło składników pokarmowych, źródło Co2, poprawia kompleks sorpcyjny. Zwieksza wydajność fotosyntezy Wpływ obornika na właściwości biologiczne - wzrasta liczba drobnoustrojów przyspieszajacych proces mineralizacji (mikrorg. Maja komfortowe warunki bytowania) skłąd chemiczny obor zależy od rodzaju ściółki, od gatunku zwierząt, sposoby ich żywienia, użytkowania. przechowywania. woda 75%, materia org 20% związki min 5% oraz Azot 0,55% P2O5 0,25% K20 0,7% MgO 0,2% Cao 0,5% Sposoby przechowywania Obornika: -pod zwierzętami zalety: temep ok. 20-25, obecność moczu nie dopuszcza do rozwoju bakterii nitryfikacyjnych, CO2 wypełnia puste przestrzenia wady powietrze zanieczyszczone NH3, CO2, H2S, duże zużycie ściółki, utrudniona dezynfekcja -na gnojowni spód gnojowni powinien być utwardzany płyta betonową, obornik układamy w takich warstwach aby po ugnieceniu miał 25cm grubości. Formujemy pryzmę nie wyższą niż 2m wysokości. Po zakończeniu formowania wskazane jest przykrycie ziemią lub torfem, aby zapobiec przesuszeniu. Fermentacja powinna trwać 2 -3 miesiące i przebiegać przy słabym dostępie powietrza w temp. 400C. - na polu obornik układany jest w pryzmę na wyrównanej powierzchni. Powierzchnię tę należy przykryć grubą warstwą torfu, słomy lub innym materiałem organicznym (20cm). Zmniejsza to rozmiękanie gleby pod pryzmą i przemieszczanie się składników pokarmowych z obornika do gleby. W czasie formowania pryzmy niezbędne jest okresowe ugniatanie jej, po zakończeniu formowanie pryzmy należy ją przykryć. Przyoranie obornika Na glebie zwięzłej na głębokość 8-12cm zbyt głębokie umieszczenie obornika w takiej glebie utrudnia jego rozkład. glebach lekkich 12-18cm, gdyż zbyt płytkie przyoranie będzie powodować mineralizację w wyniku czego powstanie bardzo mało próchnicy. Na głębokość 60cm dla celów melioracyjnych. Spełnia on rolę wkładki materii organicznej i zatrzymuje wodę opadową i sorbuje składniki pokarmowe wymywane z warstwy ornej. Przemiany materi azotowej w. oborniku Amonifikacji ulega również mocznik. Końcowymi produktami amonifikacji jest węglan amonowy. Zobojętnia on wolne kwasy powstające w czasie fermentacji obornika, nadając mu odczyn zasadowy. Proces ten jest głównym powodem strat azotu, gdyż tworzący się amoniak łatwo się utlenia. Nitryfikacja polega na utlenieniu amoniaku do azotanów. Zachodzi w warunkach tlenowych i proces ten występuje w oborniku źle przechowywanym. Proces ten uważa się za szkodliwy ponieważ powstałe azotany łatwo ulegają denitryfikacji. Denitryfikacja następuje w warunkach beztlenowych, jest to utlenienie się wolnego azotu do atmosfery. GNOJOWKA- 15-20m3/ha przefermentowane płynne odchody zwierzęce podczas przechowywania w zbiornikach następuje amonifikacja azotu do amoniaku. Przefermentowana gnojówka zawiera N w postaci węglanu amonu: Skład gnojówki: 0,4% N ; 0,01-0,05% P; 0,8%K. Stosowanie: Na wszystkie gleby we wszystkich uprawach, pod osłonami w rozcieńczeniu 1:6 (woda). Zawiera wszystkie związki organiczne takie jak w oborniku. Stosowana na polach, łąkach, pastwiskach. Aby jak najwięcej składników z niej wnikało do gleby należy stosować przed deszczem. GNOJOWICA płynna mieszanina kału i moczy zwierząt lub kału, moczu i określonej ilości wody. pod rośliny o długim okresie wegetacji (buraki cukrowe, p, kukurydzę, kapustę pastewną). W uprawach ogrodniczych jest mało przydatna z powodu braku ściółki (która napowietrza glebę) i zachodzących w gnojowicy procesów beztlenowych. Ustalając dawki gnojowicy pod poszczególne rośliny należy brać pod uwagę zapotrzebowanie roślin na azot, rodzaj gleby i jej zasobność w składniki pokarmowe oraz termin stosowania gnojowicy. Gnojowica może pokryć 50-100% zapotrzebowania roślin na azot. Oprócz makroelementów gnojowica zawiera również mikroelementy: B, Mn, Mo, Cu, Zn, oraz Mg i Ca. Znaczenie Kompostu Zalety kompostu: wykorzystanie odpadów, lepsze napowietrzenie gleby, szybszy przebieg procesu mineralizacji materii organicznej, poprawia żyzność gleby. W porównaniu z obornikiem, nawożenie kompostem wpłynęło w znacznym stopniu na wilgotność próbek pobranych w polu, kapilarną pojemność wodną, polową pojemność wodną, porowatość i wodę dostępną dla roślin. Nawozy Zielone Stosowanie przyoranie niedojrzałych roślin lub ich części w celu użyźnienia gleby. Rośliny przeznaczone na nawóz zielony powinny dostarczyć dużych ilości materii organicznej o wysokiej zawartości składników pokarmowych Sposoby produkcji nawozów zielonych: - uprawa roślin z przeznaczeniem w całości na przyoranie, przyoranie odrostów przy skoszeniu, przyoranie resztek pożniwnych po uprzednim zbiorze części nadziemnych, przewiezienie skoszonej masy na inne pole a następnie jej przyoranie Najczęściej stosowane rośliny e to rośliny z rodziny motylkowych, które mają zdolność wiązania N (łubin żółty, wyka).. Rośliny na nawóz zielony mają głęboki system korzeniowy dzięki czemu pobierają z głębszych warstw składniki, które przemieszczają się do łodygi i liści, przez co po przyoraniu składniki te znajdą się w warstwie uprawnej. Zielony nawóz nawozimy wraz z nawozami mineralnymi Nawozy Azotowe -amonowe Siarczan amonu (NH4)2SO4 N-20,5% S-24% nawóz fizjologicznie kwaśny, stosowany na glebach zasadowych i obojętnych. Nawóz ten stosuje się przedsiewnie, musi być wymieszany z glebą. Barwy białej drobnokrystalicznyWoda amoniakalna NH4OH N - 20,5% Stosowany na wszystkie gleby i pod wszystkie rośliny, musi być wymieszany z gleba -saletrzane Saletra wapniowa Ca(NO3)2 N -15,5% Ca-20,6% stos w upr polowych i pod osłonami, barwie białej, granulowaną, rozpuszczalny w H2O Stosuje się go przedsiewnie i pogłównie stosowany tez dolistnie, np. przy suchej zgniliźnie wierzchołkowej owoców pomidora zapobiega tej chorobie. Jest to nawóz fizjologicznie zasadowy. Saletra potasowa KNO3 N-13,5% K-38% Polecany pod osłony Nawóz ten nie powoduje zasolenia podłoża, ma postać pylistą, bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie. Barwa kremowo-biała Saletra sodowa NaNO3 N-15,5% Na-27% drobnokrystaliczny, higroskopijny, przeznaczony do pogłównego nawożenia. stosowany na rośliny które mają duże zapotrzebowanie na sód. Nie stosuje się na glebach ciężkich - Saletrzano-amonowe Saletra amonowa NH4NO3 N-34% Bardzo dobrze rozpuszczalny w wodzie, barwa biała, granulowana, bardzo dobrze pobierany przez rośliny .Saletrzak NH4NO3 + CaCO3 N-28% Ca -%,7% Barwa beżowo-brązowa, granulowany, rozpuszczalna w wodzie. Stosowany na glebach lekko kwaśnych, po zastosowaniu powinien być wymieszany z glebą. Saletrzak magnezowy NH4NO3 + CaMg(CO3)2 N-28% Mg-4%Ca-4% Stosowany w uprawach sadowniczych, ma postać granulowaną o barwie beżowej. Rozpuszczalny w wodzie. Saletra amonowa z Mg NH4NO3 + Mg(NO3)2 N-34,8% Mg-1% Stosowany w uprawach sadowniczych. Po zastosowaniu należy wymieszać z glebą. -amidowe mocznik CO(NH2)2 N -46% dobrze rozpuszczalny w wodzie, granulowany o barwie białej. higroskopijny. Stosowany jest przedsiewnie, pogłównie i dolistnie. Roztwór saletrzan- mocznikowy NH4NO2 + CO(NH2)2 N-32, 30, 28% Należy posiadać odpowiednie przyrządy do przechowywania tego nawozu. Wymaga wymieszania z glebą. Nawozy Fosforowe Superfosfat pojedynczy Ca(H2PO4)2 + CaSO4 P2O5-18%, CaO-28%, S-10% pylisty o barwie szarej, średniorozpuszczalny w wodzie, działa kwasem siarkowym. Wszystkie superfosfaty stosowane są na glebach o odczynie obojętnym i lekko kwaśnym ponieważ fosfor ulega łatwo uwstecznieniu. Nie można stosować na glebach silnie kwaśnych i silniezasadowych. Nawóz ten stosowany jest w uprawach polowych, przedsiewnie, musi być wymieszany z glebą. Superfosfat granulowany Ca(HPO4)2 + CaSO4 P2O5-19%, CaO-28%, S-10% Barwa szara,granulowany, lepiej rozpuszcza się w wodzie niż superfosfat pojedynczy. Działa kwasem fosforowym.nawóz wysokoprocentowy. Superfosfat potrójny granulowany Ca(H2PO4)2 P2O5-46% Stosowany do upraw rolniczych, nie zawiera zbędnych składników pokarmowych. wysokoprocentowy nawóz mineralny stosowany pod osłonami. Nawozy zawirające fosfor rozpuszczalne w 10% HNO3 Mączka fosforytowa Ca(PO4)2 P2O5-29%, CaO-50% Stosowany na glebach wilgotnych, próchnicznych i kwaśnych pod rośliny o długim okresie wegetacji. Mączka kostna dębinowa Ca(PO4)2 P2O5-10%Powstaje ze zmielonych kości zwierzęcych. Stosuje się pod rośliny o długim okresie wegetacji, dodaje się do kompostów. Nawozy potasowe chlorkowe: Sól potasowa - 56-58% K2O, drobnokrystaliczna, biała, szara lub różowa barwa. Nawóz przedsiewny stosowany na jesieni, należy wymieszać z glebą.Kamex - 40% K2O, 4-5% MgO, barwa biała, szara, czerwono różowa. Są sypkie lub granulowane, dobrze rozpuszczalne w wodzie, nie higroskopijny. Polecany do upraw sadowniczych. Kainit magnezowy - 3-8%MgO, 14%S, minerały poddane obróbce, nawóz nie powinien być stosowany na gleby ciężkie bo powoduje zasklepienie gleby = niedotlenienie potasowo - siarczanowe: Siarczan potasu 48-52%K2O, krystaliczny, biały, szary proszek. Dobrze rozpuszczalny w wodzie nie higroskopijny. Nadaje się do upraw szklarniowych, nie powoduje zasolenia. Kalimagnezja - 20%K2O, 8-12%MgO,słabo higroskopijny, biały, kremowy, błyszczące kryształki. Nawóz przedsiewny, należy wymieszać z glebą. Stosować jesienią z nawozami fosforowymi Inne nawozy potasowe: Saletra potasowa - 45%KNO3, 15,5%N, polecany pod osłonami przedsiewnie i pogłównie. Nawozy Magnezowe dobrze rozpuszczalne w H20 siarczan magnezowy MgSo4+7H2O MgO-16%, Mg9-6% kizeryt MgSo4+H2O MgO-29% K-4% Saletra magnezowa płynna Mg(No3)2 MgO-13% N-9% Mg-8% słabo Roz w wodzie rolmag 40 MgCo3 MgO-40% Mg-24% Stosowanie nawozów magnezowych powinno być łączone z zabiegami agrotechnicznymi oraz z nawożeniem azotem i potasem. Występowanie Mg w glebie: minerały, w organizmach żywych chlorofil,w resztkach organicznych,w próchnicy glebowej,magnez wymienny,w roztworze glebowym straty Mg: wraz z roślinami np. buraki 50kg/ha, cebula 25kg/ha Wymywanie: im gleby kwaśniejsze tym wymywanie większe. Najwięcej Mg jest na glebach murszowych a najmniej na bielicowych. Po dostaniu się do gleby jest sorbowany i może ulec wymyciu, szczególnie na glebach lekkich. Pobieranie Mg przez rośliny zależy od odczynu gleby i obecności jonów H, NH, Mn, Co. Nawozy Wapniowe tlenkowe wapno palone CaO CaO-60-80% Ca-43% wapno tlenkowo-magnezowe Ca) + Mg CaO-65% Ca-46% Mg-8-20% weglanowe wapniak mielony CaCo3 CaO-45% Ca-32% kreda nawozowa CaCo3 CaO-45% Ca-32% tlenkowo-weglanowe wapno-mieszane CaO+CaCo3 CaO-50% Ca-35% Nawozy wapniowe stosuje się latem zaraz po zbiorze lub późną jesienią przed orką przedzimową. Wszystkie gleby mineralne wapniujemy w oparciu o kwasowość hydrolityczną. Celem wapniowania jest usunięcie kwasowości wymiennej. Gleby lekkie - mała buforowość, mały kompleks sorpcyjny, wapniujemy do pH 5,5-6,5 Gleby ciężkie - duża buforowość, duży kompleks sorpcyjny, wapniujemy do pH 6,5-7,5 Nawozy wieloskładnikowe Do nawozów wieloskładnikowych zaliczamy nawozy zawierające w swoim składzie większą niż jeden z podstawowych składników pokarmowych, mogą one również zawierać mikroelementy. Wysoka procentowość zawartości składników pokarmowych zwiększa ekonomikę transportu. Zaletą jest jednakowy skład chemiczny granulek. Nawozy te zmniejszają ryzyko jednostronnego nawożenia roślin. Ich skład chemiczny dostosowany jest do wymagań poszczególnych grup roślin. Ich wadą jest brak balastu, oprócz polifoski nie zawierają chlorków. Nawozy wieloskł sypkie MIS3 MIS4 Frictus Vitaflor Amofoska nawozy wieloskł. Płynne floropest santaflor nawozy wieloskładnikowe kompleksowe Polifoska8% N, 24% P2O5, 24% K2O, Nawóz przedsiewny, należy przykryć glebą. Na wszystkie gleby z wyjątkiem zasadowych. SALETRA POTASOWA 13,5% N, 46% K2O. Rozpuszczalny w wodzie, stosowany pod osłonami FOSFORAN AMONU 46% P2O5 18% N granulowanego. Łatwo rozpuszczalny w wodzie, powinien być stosowany z nawozami siarkowymi. Przedsiewny trzeba przykryć glebą. Na wszystkie gleby z wyjątkiem bardzo kwaśnych. i silnie zasadowych. Nawozy wieloskł o spowolnionym działaniu Plantacote: wolno działające 3,4,6,8 miesięcy. Są one granulowane, otoczone żywiczą otoczką, w zależności od temperatury uwalniają się związki pokarmowe. Optymalna temp. podłoża 21^C przy niższej rozkładają się wolniej. Osmcote: zawieraja wszystkie mikro i makroskładniki o rocznym stopniu uwalniania. Dawki ok. 2-6 g/ dm^3 podłoża Mieszanie nawozów niemiesza się nawozów gdy : w wyniku mieszania wyst straty któregoś ze skłą. Pokarmowych niemiesza się n. azotowych z gr. Amonowa z nawozami o odczynie zasadowym NH4So4+Ca(NO3)->CaSo4+HNO3+Nh3 - w wyniku mieszania wyst pogorszenie przysfajalnosci któregoś ze skąłdników np. nawozy fosforowe z nawozami zawierającymi wapn -niemiesza się nawozów gdy nastepuje pogorszenie właściwości siewnych np. mocznika z nawozami saletrzakowymi ponieważ mieszanka staje się silnie higroskopijna Mieszanke można przyzadzac tylko z nawozów o zbliżonym stanie fizycznym, niemozna mieszac nawozów wapniowych z zadnymi innymi n. mineralnymi Zalety nawozów wieloskł regularne odzywianie rosli, oszczędność pracy, brak strat składników pokarmowych Wady: wysoka cena, zakłocenia w uwadnianiu skł. Pok. Związane z zmianami temp.