POTAS W GLEBIE. Wystepuje w postaci mineralnej-2,3%. Najwiecej K zawiraja gleby o duzej ilosci cz. splawialnych: redziny, czarnoziemy, gleby gliniaste i lessowe-ok.4%. Mniej gleby piaszczyste-2%. Najmniej gleby torfowe (organiczne)-0,03%. Najwiecej gleb bogatych w K posiadaj wojewodztwa na poludniu i polnocy Polski. Gleby ubogie w K wystepuja w pasie srodkowym Polski.
FORMY POTASU W GLEBIE: 1)w roztworze jonowym jako jon K+ -najlatwiej dostepny 2)w formie wymiennej, jony K, które sa wiazane, zatrzymywane przez kompleks sorbcyjny gleby. Wiazania te sa trwale 3)w formie niewymiennej jony K gromadza się w warstwach miedzypakietowych mineralow ilastych 4)w sieci krystalicznej, K wchodzi w sklad krzemianow glebowych. Na skutek trwalego wiazania nie jest on dostepny dla roslin. Jego uwalnianie oraz przejscie do innej formy umozliwia proces wietrzenia.
ZAWARTOSC poszczegolnych form K w GLEBACH wynosi: 90% w pierwotnych mineralach ilastych (ortoklaz, muskowit, biotyt), 1% w roztworze glebowym (0,1-120mg K kg gleby do-1), 2,5-5% potas wymienny (stopien wysycenia jonami K kompleksu sorpcyjnego wynosi 1-6%), 4-4,5% potas uwsteczniony
SORPCJA: wymienna; biologiczna; (fiksacja, retrogradacja)=uwstecznianie, mineraly ilaste 2:1 illit i wernikulit
ZYSKI K W GLEBIE: 1)mineraly potasowe 2)z atmosfery wraz z opadami w postaci rozpuszczalnych pylow 3-12kg/ha/rok 3)nawozy orgganiczne (0,6% z dawka 10t obornika wprowadza się 60kg K2O) 4)awozy mineralne
STRATY W GLEBIE: 1)wymywanie 10-120 kg/ha/rok: opady, rodzaj gleby 2)erozja 3)wywoz z plonami 40-200kg/ha
ROLA K W ROSLINIE: 1)gospodarka wodna-odpowiednie cisnienie osmotyczne>przenikanie wody do komorek>turgor>hydratacja koloidow plazmy>aparaty (otwieranie i zamykanie=transpiracja) 2)aktywator enzymow-ok.60, prowadza procesy biochemiczne 3)gospodarka weglowodanowa-fotosynteza, synteza sacharozy, skrobi 4) gospodarka azotowa-powstawanie reduktozy azotowej i synteza bialek, obnizanie azotu niebialkowego
SKUTKI: NIEDOBORU- obnizenie plonu; zahamowanie wzrostu, pedy cienkie i wiotkie; liscie ciemno-niebiesko-zielone; nieregularne chlorotyczne plamy; nekroza na brzegach lisci, które zwijaja się do gory. Objawy najpierw wystepuja na lisciacgh starszych z których jest transportowany do lisci mlodszych. K jest bardzo ruchliwym pierwiastkiem w roslinie np. zalamywanie gron u pomidora, czy zielona pietka pomidora, a u kukurydzy nie wyksztalca się gorna czesc kolby, nie zawiazuja się tam ziarniaki, nekroza wzdluz liscia; NADMIARU- wystepuje bardzo rzadko, przy jego nadmiarze wystepuje niedobor wapnia w glebie