Reguły wpływu społecznego
Eksplozja możliwości
-W USA istnieje 1 000 000 produktów wstałej ofercie
-Każdy supermarket ma ich średnio 40 000.
-Przeciętna rodzina zaspokaja 80-85% swoich potrzeb dzięki 150 produktom
-W czasie wyprawy do supermarketu ignorujemy 39 850 produktów
Perfekcja
Najnowsze badaniami nad psychiką!!!
• Pozycja, kolor, opakowanie, temperatura,
zatłoczenie…, tysiące parametrów wpływa na dokonanie zakupu… w określonym miejscu,
czasie.
• Kupujemy produkty niepotrzebne, byle jakie, które szybko się psują i zużywają ale … jesteśmy coraz bardziej z nich zadowoleni i coraz bardziej do nich przywiązani.
Efekty
• 53% zakupów to rzeczy, na które decydujemy się w trakcie wizyty w sklepie.
• 11% to rzeczy, które mieliśmy kupić ale bez konkretnie zaplanowanej marki, czy jakości.
• 1/3 to rzeczy które chcieliśmy kupić.
Straszny wniosek: manipulacja ("wpływ na klienta„) lub "merchandisingiem" ma możliwość zwiększyć obroty o 300%
Techniki manipulacji
-Ukrywanie rzeczy najczęstszego zakupu
-Przychodząc po produkt do małego sklepiku (jednego z trzech na ulicy) jeśli go nie znajdziemy pójdziemy dalej…?W hipermarkecie zastanowimy się co kupić w zamian.
-Hasło "Promocja"
• Sprzedaje produkty nie sprawdzone przez klientów, niechodliwe???
• Przymusza do wyboru innego niż zamierzony "bo mój jogurt nie jest na promocji a ten jest".
• Pozostaje wrażenie zaoszczędzenia kilku groszy, chociaż kupiony jogurt jest droższy niż
planowany.
• Setki plakatów "promocja" tworzą atmosferę że sklep jest tani i dba o klienta.
-Układanie na półkach
• Najlepiej sprzedają się produkty umieszczone na poziomie oczu - towary na których sklep zarabia najwięcej.
• Najczęściej- towary najdroższe lub takie których sklep chce się
pozbyć?
-Ułożenie stoisk
CEL - aby klient spędził jak najdłuższy czas.
• ZASADA - w miarę upływu czasu maleje chęć do wchodzenia w alejki ale po wejściu zwiększa się chęć na przejście całych alejek.
• PLAN TRASY= na początku są małe stoiska a pod koniec długie. Rzeczy które klient
potrzebuje kupić najczęściej są przy końcu drogi.
-Wskaźnik bumerangu
*Pokazuje jak wiele osób zawraca w alejce.
*Kluczowy wskaźnik przy określaniu długości alejek w hipermarketach.
… tak dobrać długość aby maksymalnie dużo osób przeszło całą alejkę.
-Prezent na wstępie
• Mały upominek, mała przyjemność - wzbudza sympatię!
• W sklepie = większe zakupy, lepsza opinia o sklepie.
• Czy upominek to dla nas standard?
-Kolorystyka
Kolorystyka wpływa na nastrój nastrój wpływa na kupowanie.
Np. kolory czerwone powodują że mniej czasu poświęcamy na rozważanie i kupujemy bardziej impulsywnie = buble, towary niepotrzebne
-Audiomarketing = Muzyka
Skłania do spowolnienia tempa =dłuższe pozostanie w sklepie.
Jaka ma być:
• Umiarkowanie wolna;
• Lekko usypiająca;
• Dość szybki rytm aby mobilizować do szybszych decyzji o zakupie.
EFEKT: Długo chodzić, ale nie zastanawiać się nad zakupami.
-Wpływ muzyki w miejscu sprzedaży na konsumenta
• Wpływa na doznania emocjonalne człowieka.
• Poprawia percepcję i procesy pamięciowe - zapamiętujemy miejsca, sytuacje towarzyszące zakupom = chętnie odwiedzamy!
• Oddziaływuje pozytywnie, towarzyszy konsumentowi podczas dokonywania zakupów i podejmowania odpowiednich wyborów
• Pozwala na „zatrzymanie” klienta w miejscu handlowym znacznie dłużej, w momencie gdy docierają do niego znane, pozytywne brzmienia
• Buduje odpowiedni nastrój przy okazji wydarzeń okolicznościowych, głównie świąt oraz okresu wakacyjnego
• Likwiduje efekt „ciszy”, rozluźnia klienta, oddala wrażenie, że „jest obserwowany” przez personel
• Pełni funkcję relaksacyjną i odprężającą
-Manipulacje cenami
• Gdy na półce stoją podobne produkty w cenie 4 i 6 złotych klient wybierze ten za 4.
• Wystarczy położyć jeszcze jeden w cenie 12….
• Działa „zasada złotego środka” = NIE najtańszy więc NIE najgorszy".
• Zabiegi na "dziesiątkach".
• Różnica 29 i 41 wydaje się większa niż 39 i 27 zł.
-Wystawki przed kasą
*Sprzedaż towarów drobnych, zawsze mogących się przydać!
*Skłonienie do zakupu którego klient jeszcze chwilę temu nie chciał.
*Te same produkty są w sklepie a jednak przychodząc i czekając przed kasą wrzucamy je do koszyka.
-Ilość kas działających jest taka żeby zawsze była przed nimi
kolejka?
-Wielkość koszyków
• KASA"do 10 artykułów”, a koszyk do 10 artykułów„?
• Zawsze wielki i głęboki.
• Koszyki na rękę są mało poręczne i męczące przy dłuższym chodzeniu
Dojazd i parking
• Zbyt blisko = nie dobrze!
• Droga do przejścia musi być długa, aby wzmocnić niecierpliwość zakupu.
• Butiki na trasie spełniają również rolę "przystawek"
Techniki wpływu społecznego
• Psychologiczne reguły!
• … bo miliony decyzji, bodźców, zadań
* z przyczyn ekonomicznych człowiek„chodzi na skróty” = mechaniczność decyzji, działanie na zasadzie „bodziec -reakcja” stereotypowe myślenie
Sześć reguł podstawowych (R. Cialdini)
1. Reguła wzajemności
2. Zaangażowanie i konsekwencja
3. Społeczny dowód słuszności
4. Lubienie i sympatia
5. Autorytet
6. Reguła niedostępności
1. Reguła wzajemności
• Powinniśmy się odwdzięczyć za otrzymane dobra
• Sztuczki wyznawców Hare Kriszna…
Eksperymenty
• Kartki bożonarodzeniowe
• Ocenianie dzieł sztuki, butelka coca-coli i los na loterię
Reguła wzajemności
• Darmowe poczęstunki w hipermarketach
• Sidła wzajemności
• „Poczucie obligacji” - specyficzny stan pobudzenia, który jest dla człowieka
nieprzyjemny, dlatego jak najszybciej stara się on oddać otrzymane przysługi.
• Człowiek jest w stanie zrobić dużo więcej niż wynikałoby to z prostej wymiany byle
tylko uwolnić się od tego poczucia.
• Reguła wpajana w procesie wychowania i wysoce przestrzegana w życiu przez ludzi.
Technika oparta na regule wzajemności
Taktyka „z dobroczyńcy - żebrak”
Sekwencja:
1. wyrządź człowiekowi przysługę;
2. odczekaj chwilę;
3. poproś o przysługę.
Poprzedzenie prośby nawet małą i nieproszoną przysługą zwiększa około pięciokrotnie jej skuteczność.
Taktyka „drzwiami w twarz”
Sekwencja:
1. duża prośba
2. wycofanie
3. mała prośba
Jak to działa?
Proszący czyni ustępstwo, bo nie upiera się przy pierwotnej prośbie - formułuje łatwiejszą - obliguje do wykonania!
Jak uderzać drzwiami w twarz?
1. Obie prośby muszą być przedstawione przez tę samą osobę
2. Między pierwszą a drugą prośbą nie może upłynąć zbyt wiele czasu.
3. Pierwsza prośba duża, nierealistyczna do spełnienia
4. Druga znacznie mniejsza…
2. Zaangażowanie i konsekwencja
Eksperyment z gazem!
• W stanie Iowa - program oszczędności gazu
• Obietnica publikacji nazwisk w gazecie
• Złamana obietnica…
• Efekt … oszczędność gazu wzrosła
„Marchewka” działała dalej!
Technika „stopa w drzwiach”
• Chcesz, żeby ktoś spełnił twoją właściwą prośbę, to poprzedź ją inną malutką
prośbą, która na pewno zostanie spełniona
• 50% |
Dlaczego działa?
Zaangażowanie.
• "Gdy powiedziałeś A musisz powiedzieć B".
• Skłonność do kontynuowania i eskalowania działań, nawet jeśli każdy kolejny krok jest głupszy niż poprzedni.
• Świadomość, że się działa racjonalnie
• Efekt - podtrzymanie i podwyższenie samooceny!
Dysonans poznawczy.
• Bo konsekwencja najważniejsza!
• Wycofanie się z raz podjętego działania oceniane jest jako przejaw braku rozsądku.
Mechanizm utopionych kosztów
Wyobraźmy sobie, że jesteś zapalonym narciarzem.
Co mówią wyniki badań?
• Zdecydowana większość badanych odpowiedziała, że pojechaliby tam, gdzie wyjazd był droższy!
• Dlaczego? Bo lepiej, jeśli zmarnuje się wyjazd za 150 złotych niż ten kosztujący
200 złotych!
• Argument logiczny, gdyby nie to, że... i tak tracimy 350 złotych w sumie!
Badania Arkes i Blumer
• Sprzedawali studentom karnety do kina na cały sezon: 15$, 13$, 8$.
• Sprawdzali, na ile filmów poszli studenci.
• WYNIKI: im droższe były bilety, tym więcej czasu badani spędzali w kinowej
Sali
• BO: inwestycja nie może się zmarnować.
Duże utopione koszty
Wyobraź sobie: jesteś szefem wielkiego koncernu lotniczego i realizujesz projekt nowego
samolotu.
Znowu brutalna nieekonomiczna rzeczywistość!
• Gdy powstawał samolot marki Concorde, eksperci rządów Francji i Wielkiej
Brytanii zaskoczeni zostali informacją o pojawieniu się nowego boeinga.
• Decyzja o sfinalizowaniu projektu podjęta została wbrew racjom ekonomicznym.
Czas, energia, wysiłek, ambicja…
• Maltretowane żony nie uciekają od swoich mężów sadystów („Skoro tyle się już wycierpiałam, to nie warto teraz poświęcać małżeństwa”).
• Wielu ludzi kontynuuje rozpoczęte studia na kierunkach, które nie dają im ani satysfakcji, ani perspektyw zawodowych („Skoro zacząłem, to skończę”).
• Pracujemy na stanowiskach, które …
• Trzymamy biznes, który… !!!
3. Społeczny dowód słuszności
• Ludzie decydują o tym, jakie zachowanie jest w danej sytuacji poprawne na podstawie tego, jak zachowują się inni ludzie.
• Szczególnie duże znaczenie w sytuacjach wieloznacznych, niepewnych i niejasnych.
• Szczególnie mocno naśladuje się ludzi sobie podobnych.
Społeczny dowód słuszności czy„znieczulica społeczna”
• Widoczne w dużych skupiskach ludzi, gdzie często jest wielu świadków przemocy
i nikt nie reaguje.„skoro inni tak postąpili znaczy, że tak należało i dlaczego to właśnie ja miałbym reagować”.
Rozproszenie odpowiedzialności, zjawisko deindywiduacji, dyfuzja odpowiedzialności
Historia Kitty Genovese
• Została brutalnie zamordowana pod swoim domem w Kew Gardens, w Nowym Yorku.
• Wracając do domu około 3:15
• Wołanie o pomoc słyszało ponad 30 osób.
efekt widza lub"syndrom Genovese”
Zasada społecznego dowodu słuszności w sprzedaży!
• Inni już kupili…
• Dobra gospodyni używa proszku…
• Zdrowie Twoich dzieci…
4. Lubienie i sympatia
Chętniej spełniamy prośby i akceptujemy propozycję ludzi, których lubimy.
Jak to działa? Schlebianie, komplementy
• Czasem nawet nieszczere i naciągane pochlebstwa są skuteczne!
Eksperyment Anthony Pratkanis
- Supermarket, komplement dla nieznajomego, wypisywanie kartek
- Różne warunki - prośba bez komplementu (38%), prośba sformułowana przez osobę komplementującą (51%),prośba sformułowana przez inna osobę (44%)
Jak to działa? Atrakcyjność fizyczna
Wygląd zewnętrzny
-zjawisko aureoli - ludziom ładnym przypisujemy pozytywne cechy
-Błędy atrybucji
Jak to działa? Lubimy ludzi podobnych do nas
Podobieństwo w różnych dziedzinach:
• Zainteresowania, praca, ubiór, tempo mówienia, dzieci, samochody,
Trik sprzedawców samochodów
Przezorny kelner
Technika - uwikłania w dialog
5. Autorytet
• Wpływ autorytetów na decyzje!
• Biały kitel lekarza, mundur wojskowego czy pilota, garnitur profesora...
Eksperyment Roberta Cialdiniego
Kazano pielęgniarkom wykonywać absurdalne polecenia, np. zrobienie
doodbytniczej wlewki leku przeznaczonego do leczenia chorych uszu.
Efekt: nie odważyła się jednak przeciwstawić presji autorytetu.
6. Reguła niedostępności
Jeśli nie mogę czegoś mieć, to właśnie tego chcę.
Niedostępność dóbr i informacji sprawia, że wydają się nam one cenniejsze.
Importer wołowiny
Dzwonił do swoich klientów, informując, że dostawy mięsa z RPA spadną w najbliższym
czasie zamówienia wzrosły 100%
Innym razem mówił, że jest to wiadomość z poufnych źródeł zamówienia wzrosły o
600 procent! Informacja zyskała na wartości, bo była wyjątkowa, ekskluzywna.
• Ostatni lot samolotem Concorde
• Przedostatnia czekoladka ze słoja, do tego wielka cena tych ostatnich dwóch
• W latach 80 piwo z puszek było smaczniejsze
• Wskaźniki czytelnictwa wyższe w czasach przed-demokratycznych
Reguła niedostępności w sprzedaży
• Ograniczona oferta
• Tylko dla pierwszych 10 osób
• Last minute
• Resztka kolekcji
• Tylko kilka sztuk
Techniki manipulacji…..- przykłady
-Reguła kontrastu
-Byle nie stracić
Ludzi bardziej motywuje to, co mogą stracić, niż to, co mogą zyskać.
Amerykańskie badania!
• "Jeśli założysz naszą izolację, zyskasz 50 centów dziennie"
• "Jeśli nie założysz naszej izolacji, stracisz 50 centów dziennie„
• Którzy byli bardziej skuteczni?
Rada: przekonuj swojego rozmówcę, co go ominie.
-Pozorne ustępstwo
Masz już dość swojego operatora komórkowego, chcesz
zrezygnować z jego usług, ale… pracownik sieci negocjuje. Idzie na ustępstwo i proponuje abonament niższy o 50 proc. przez pół roku, zgadzasz się zadowolony…. i…
-Śmieszne pieniądze
Tylko 1,6 zł za dobę Czyli 49 zł miesięcznie 588 zł rocznie!
-Magiczne słowo
Wiarygodność to jedno ze źródeł sukcesu.
Aby wzbudzić wiarygodność, najpierw mów o swoich wadach, potem o zaletach.
"Jesteśmy drodzy, ale tego warci" - koncern kosmetyczny.
Firma z branży motoryzacyjnej przyznaje: "Nasze auta są kanciaste, ale za to bezpieczne".
Małe słówko "ale" ma wielką moc.
-Ingracjacja
-Manipulowanie innymi poprzez zwiększenie własnej atrakcyjności.
-Chętniej zaufamy osobie ładnej, dobrze ubranej, elegancko się wysławiającej niż
brzydkiej, niegrzecznej i byle jak ubranej.
-Ludziom uśmiechniętym, sympatycznym ulegamy chętniej.
-Kozioł ofiarny
Ulubiona technika polityków. Dziennikarze wykryli kolejną aferę, polityk
tłumaczy… że o niczym nie wiedział, to nie jego kompetencje. I co wtedy? Obiecuje zająć
się sprawą, znaleźć winnych i wyciągnąć konsekwencje.
Bo dostawca…..