Państwowa inspekcja pracy - uprawnienia kontrolne
Państwowa Inspekcja Pracy sprawuje nadzór i kontrolę przestrzegania przepisów prawa pracy, w szczególności bezpieczeństwa i higieny pracy.
Tworzą ją Główny Inspektorat Pracy i 16 okręgowych inspektoratów pracy, w ramach których działają inspektorzy pracy.
Inspektorzy pracy są uprawnieni przede wszystkim do swobodnego wstępu i poruszania się po terenie kontrolowanego podmiotu bez uprzedzenia, po okazaniu legitymacji służbowej oraz wydanego przez Głównego Inspektora Pracy lub okręgowego inspektora pracy (bądź ich zastępców) upoważnienia do przeprowadzenia kontroli właśnie u niego i w konkretnym zakresie, np. bezpieczeństwa i higieny pracy, nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy, ochrony pracy młodocianych i in.
Upoważnienie powinno zawierać:
• wskazanie podstawy prawnej przeprowadzania kontroli,
• oznaczenie organu przeprowadzającego kontrolę,
• imię i nazwisko, stanowisko służbowe i numer legitymacji służbowej upoważnionego,
• określenie zakresu przedmiotowego kontroli,
• oznaczenie kontrolowanego przedsiębiorcy,
• datę rozpoczęcia i przewidywany termin zakończenia kontroli,
• podpis udzielającego upoważnienia ze wskazaniem stanowiska lub funkcji,
• pouczenie przedsiębiorcy o przysługujących mu prawach i jego obowiązkach,
• datę i miejsce wystawienia upoważnienia.
Kontrolę może prowadzić inspektor wskazany w upoważnieniu; w przypadku gdyby miał ją kontynuować inny inspektor, także musi przedstawić odrębne upoważnienie. Przeprowadzenie kontroli jedynie na podstawie legitymacji dopuszczalne jest w sytuacji, gdy z okoliczności faktycznych wynika, iż trzeba ją przeprowadzić niezwłocznie. W takich przypadkach inspektor pracy także musi przedstawić upoważnienie, lecz już po rozpoczęciu kontroli w terminie 3 dni od dnia jej rozpoczęcia.
Inspektor pracy przedstawia upoważnienie pracodawcy lub wskazanej przez niego na piśmie osobie, którą upoważnił do reprezentowania podczas kontroli w czasie jego nieobecności.
Państwowa Inspekcja Pracy może przeprowadzać kontrolę niezależnie od tego, czy u przedsiębiorcy przeprowadzana jest właśnie kontrola przez np. Urząd Kontroli Skarbowej, ZUS, Inspekcję Sanitarną czy inny organ kontroli.
Ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (DzU nr 173, poz. 1807) wprowadziła co prawda ograniczenia w zakresie liczby i czasu trwania kontroli przedsiębiorcy, lecz nie dotyczą one sytuacji, w których postanowienia ratyfikowanych umów międzynarodowych stanowią inaczej.
W przypadku Państwowej Inspekcji Pracy postanowienia takie zawiera ratyfikowana przez Polskę w 1997 r. Konwencja nr 81 Międzynarodowej Organizacji Pracy, dotycząca inspekcji pracy w przemyśle i handlu z 11 lipca 1947 r. (DzU z 1997 r. nr 72, poz. 450).
Konwencja nie pozwala na ograniczenie liczby kontroli ani ich częstotliwości. Zgodnie z art. 16 Konwencji przedsiębiorstwa będą kontrolowane tak często i tak starannie, jak jest to konieczne, aby zapewnić skuteczne stosowanie odpowiednich przepisów prawnych.
W uzasadnionych przypadkach, szczególnie w razie podejmowania działań zmierzających do uniemożliwienia kontroli i obawy o bezpieczeństwo kontrolującego, inspektor pracy może poprosić o pomoc Policję. Udaremnianie lub utrudnianie kontroli jest także przestępstwem określonym w art. 225 § 2 k.k., którego sprawca podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Zakres kontroli
Zakres działania Państwowej Inspekcji Pracy, w tym także zakres prowadzonych kontroli określa szczegółowo art. 8 ustawy z 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (DzU z 2001 r. nr 124, poz. 1362 ze zm.).
Wszelkie działania podejmowane przez Państwową Inspekcję Pracy mają wyegzekwować u pracodawców przestrzeganie przepisów prawa pracy (w tym przepisów i zasad bhp) zarówno wobec pracowników, jak i osób niebędących pracownikami, a także wykonującym pracę lub odbywającym praktyki na terenie należących do nich zakładów pracy.
Kontrolą w zakresie przestrzegania przez pracodawców prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy wobec pracowników, inspektor pracy może objąć zagadnienia dotyczące stosunku pracy, wypłacania wynagrodzeń za pracę i innych świadczeń ze stosunku pracy, czasu pracy, przestrzegania przepisów o uprawnieniach związanych z rodzicielstwem i ochronie pracy młodocianych, zatrudniania niepełnosprawnych, badań lekarskich pracowników i szkoleń w zakresie bhp oraz warunków pracy.
• Kontrola w zakresie nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy
W zakresie stosunku pracy kontroli będą podlegać zagadnienia związane z prawidłowością nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy.
Inspektor pracy sprawdza m.in.:
• czy pracodawca potwierdził na piśmie warunki zawartych z pracownikami umów o pracę, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy (art. 29 § 2 k.p.),
• czy pracownicy zostali poinformowani na piśmie, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę, o obowiązującej dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, częstotliwości wypłaty wynagrodzenia za pracę, urlopie wypoczynkowym oraz długości okresu wypowiedzenia umowy, a jeżeli pracodawca nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy - dodatkowo o porze nocnej, miejscu, terminie i czasie wypłaty wynagrodzenia oraz przyjętym sposobie potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy,
• czy w treści umowy o pracę zawarto wymagane przepisami postanowienia,
• czy treść łączącego strony stosunku prawnego jest zgodna z nadaną w umowie nazwą, w przypadku gdy zawarto umowę cywilnoprawną, a praca jest wykonywana w warunkach wskazujących na istnienie stosunku pracy (art. 22 § 11 k.p.).
W zakresie rozwiązywania stosunku pracy kontrola ma na celu sprawdzenie m.in.:
• czy prawidłowo jest określana długość okresu wypowiedzenia,
• czy zamiar wypowiedzenia umowy o pracę i rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia był konsultowany z zakładową organizacją związkową,
• czy oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem i bez wypowiedzenia składane są na piśmie,
• czy w piśmie pracodawcy o rozwiązaniu umowy na czas nieokreślony (za wypowiedzeniem i bez wypowiedzenia) zawierane są informacje o przyczynie złożenia takiego oświadczenia (obowiązek ten nie dotyczy sytuacji, gdy oświadczenie o rozwiązaniu umowy składa pracownik oraz gdy dotyczy ono umowy terminowej),
• czy w oświadczeniu pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę zawierane są pouczenia o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy,
• czy świadectwa pracy wydawane są w dniu rozwiązania stosunku pracy (lub w przypadku braku takiej możliwości przesyłane w ciągu 7 dni na znany pracodawcy adres pracownika) i czy są prawidłowo sporządzane.
Kontrola w zakresie stosunku pracy obejmuje także kwestie nakładania kar porządkowych, a więc przede wszystkim - stosowania przez pracodawcę innych kar porządkowych niż przewidziane w przepisach prawa pracy o odpowiedzialności porządkowej pracowników i zachowania wymaganych przepisami procedur, np. poprzedzenia ukarania wysłuchaniem pracownika.
Sprawdzona zostanie również prawidłowość prowadzenia akt osobowych pracowników, czyli czy są one prowadzone oddzielnie dla każdego pracownika, czy są podzielone zgodnie z przepisami na części i czy zawierają kopie dokumentów, a nie ich oryginały.
• Kontrola prawidłowości wypłacania wynagrodzeń
W tym zakresie inspektor pracy skontroluje przede wszystkim, czy wynagrodzenie jest w ogóle wypłacane, a następnie, czy wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie. Poza dokumentacją płacową kontroli będą podlegać także wewnątrzzakładowe akty prawne, np. regulaminy pracy i wynagradzania.
Gdy w kontrolowanym zakładzie pracy zatrudniani są młodociani, inspektor skontroluje przestrzeganie warunków dopuszczających zatrudnianie osób, które ukończyły 16 lat, ale nie przekroczyły jeszcze 18 lat, prawidłowość zawierania umów o pracę w celu przygotowania zawodowego oraz ich rozwiązywania, przestrzeganie przepisów określających normy czasu pracy młodocianych oraz udzielania im urlopów wypoczynkowych. Ustali również, czy młodociani pracownicy nie są zatrudniani przy pracach dla nich wzbronionych.
• Kontrola przestrzegania zasad bhp
Kontrola Państwowej Inspekcji Pracy obejmuje oprócz opisanych wyżej zagadnień także kontrolę przestrzegania przez pracodawców przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Wśród kontrolowanych zagadnień znajdują się przede wszystkim kwestie związane z przyjmowaniem do eksploatacji wybudowanych lub przebudowanych zakładów pracy albo ich części.
Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby budowa lub przebudowa obiektu budowlanego, w którym przewiduje się pomieszczenia pracy, była wykonywana na podstawie projektów uwzględniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, pozytywnie zaopiniowanych przez uprawnionych rzeczoznawców. Inspektor pracy uczestniczący w przyjmowaniu do eksploatacji wybudowany lub przebudowany zakład pracy skontroluje, czy wielkość pomieszczeń pracy, ich konstrukcja i wyposażenie odpowiada rodzajowi wykonywanych w nich prac i liczbie zatrudnionych pracowników.
Organy Państwowej Inspekcji Pracy stwierdzają także (w drodze decyzji), iż obiekty i pomieszczenia pracy użytkowane przez zakład pracy, ubiegający się o przyznanie statusu pracodawcy prowadzącego zakład pracy chronionej, odpowiadają przepisom i zasadom bezpieczeństwa i higieny pracy oraz uwzględniają potrzeby osób niepełnosprawnych w zakresie przystosowania stanowisk pracy, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i ciągów komunikacyjnych, a także - spełniają wymagania dostępności do nich (zob. ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych - DzU nr 123, poz. 776 ze zm.).
Kolejnym problemem, który znajduje się w polu zainteresowania kontrolerów PIP, jest przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przy projektowaniu budowy, przebudowy i modernizacji zakładów pracy oraz stanowiących ich wyposażenie maszyn i innych urządzeń technicznych oraz technologii.
Zadania organów Państwowej Inspekcji Pracy w tym zakresie realizowane są przede wszystkim poprzez kontrolę, czy projekt budowy, przebudowy lub modernizacji zakładu pracy został zatwierdzony przez rzeczoznawcę do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy.
Uprawnienia rzeczoznawcy do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy nadaje Główny Inspektor Pracy na wniosek Komisji Kwalifikacyjnej do Oceny Kandydatów na Rzeczoznawców. Rzeczoznawca jest upoważniony do opiniowania projektów nowo budowanych lub przebudowanych obiektów budowlanych albo ich części, w których przewiduje się pomieszczenia pracy pod względem zgodności z przepisami bhp, wymaganiami ergonomii oraz Polskimi Normami, a także sprawdzania, czy przyjęte rozwiązania likwidują bądź ograniczają zagrożenia, jakie może spowodować projektowany proces technologiczny.
Inspekcja pracy zajmuje się też analizowaniem przyczyn wypadków przy pracy i chorób zawodowych, kontrolą stosowania środków zapobiegających wypadkom i chorobom oraz udziałem w badaniu okoliczności wypadków przy pracy.
Kontroli inspektora pracy we wskazanym wyżej zakresie będzie podlegać przede wszystkim prawidłowość prowadzenia postępowania powypadkowego, m.in. termin sporządzenia protokołu ustalającego okoliczności przyczyny wypadku przy pracy, szczegółowość ustaleń zawartych w protokole, a dotyczących okoliczności, w jakich wypadek miał miejsce.
Poza tym inspektor pracy zawiadomiony o śmiertelnym, zbiorowym lub ciężkim wypadku przy pracy sam przeprowadza dochodzenie powypadkowe.
Kontrola inspektora pracy obejmuje zagadnienia związane z przygotowaniem pracownika do pracy - a więc dopuszczeniem go do pracy po przeprowadzeniu badań lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku, po przeszkoleniu go w zakresie bhp, a także zapewnieniem bezpiecznych warunków pracy w samym procesie pracy. Inspektor pracy skontroluje, czy pracodawca zapewnia pracownikom odzież i obuwie robocze bądź (gdy wymagają tego warunki pracy) środki ochrony indywidualnej, czy w pomieszczeniach pracy jest zapewniona odpowiadająca przepisom wentylacja, oświetlenie, odpowiednie do wykonywanej pracy - przypadająca na jednego pracownika powierzchnia, czy pracodawca zapewnia pomieszczenia higierniczno-sanitarne.
Nadzorem i kontrolą Inspekcji Pracy objęte są także zagadnienia związane z zapewnieniem przez pracodawców bezpiecznych i higienicznych warunków pracy:
• osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub innym miejscu wskazanym przez pracodawcę,
• osobom przebywającym w zakładach karnych i w zakładach poprawczych oraz żołnierzom w służbie czynnej przy wykonywaniu pracy na terenie zakładu pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę,
• studentom i uczniom niebędącym pracownikami odbywającym zajęcia na terenie zakładu pracy,
a także z zapewnieniem bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przez jednostki organizujące pracę wykonywaną przez osoby fizyczne na innej podstawie niż stosunek pracy, w ramach prac społecznie użytecznych.
Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy będzie polegać w przypadku tych osób na realizacji przez pracodawcę obowiązków określonych w art. 207 § 2 k.p.
Do obowiązków tych należą m.in.:
• organizowanie pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
• zapewnienie przestrzegania w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
• wydawanie poleceń usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolowanie wykonania tych poleceń,
• zapewnienie wykonania nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,
• zapewnienie wykonania zaleceń społecznego inspektora pracy.
Realizacja tych obowiązków będzie przedmiotem kontroli Państwowej Inspekcji Pracy.
Czynności kontrolne
Kontrole mogą być przeprowadzane w ramach prowadzonej na co dzień działalności kontrolnej i nadzorczej, w związku z realizacją tematów wyznaczonych corocznie przez Głównego Inspektora Pracy (na podstawie propozycji i wystąpień Rady Ochrony Pracy, parlamentarzystów oraz analiz skarg i udzielonych porad prawnych i technicznych), takich jak np. przestrzeganie prawa pracy, w tym bhp w placówkach handlu detalicznego (czyli supermarketach i innych sklepach), w zakładach opieki zdrowotnej, bezpieczeństwo pracy w budownictwie, przestrzeganie przepisów dotyczących wypłaty wynagrodzeń za pracę, o czasie pracy, urlopach wypoczynkowych, bezpieczeństwo pracy w gospodarstwach rolnych, w kopalniach węgla kamiennego i wiele innych.
Skarga jako przyczyna kontroli
Znaczącą liczbę kontroli stanowią te, które przeprowadzane są w wyniku skarg pracowników.
Skargę można wnieść pisemnie lub ustnie w każdej jednostce organizacyjnej Państwowej Inspekcji Pracy (siedziby okręgowych inspektoratów pracy, oddziały i biura terenowe).
W przypadku zgłoszenia skargi ustnie procedura jest następująca:
• zainteresowany zgłasza swoje wnioski upoważnionemu pracownikowi jednostki PIP,
• przyjmujący zgłoszenie sporządza protokół przyjęcia skargi,
• protokół podpisują: wnoszący skargę oraz przyjmujący zgłoszenie.
WAŻNE! Gwarancją rozpatrzenia skargi jest jej podpisanie. Skargi anonimowe rozpatrywane są jedynie wtedy, gdy przemawia za tym ważny interes społeczny i zadecyduje tak okręgowy inspektor pracy lub jego zastępca.
Uprawnienia kontrolne
Przed podjęciem czynności kontrolnych inspektor pracy zgłasza swoją obecność pracodawcy lub jego przedstawicielowi, z wyjątkiem przypadków, gdy uzna, że zawiadomienie takie może wypłynąć na obiektywny wynik kontroli.
Sama kontrola nie ma bezpośrednio charakteru represyjnego (ukarania pracodawcy). Ma na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie przestrzegania przez podmiot kontrolowany prawa pracy (w tym przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy) oraz udokumentowanie dokonanych ustaleń.
Aby cel ten zrealizować, inspektor pracy ma prawo do:
• swobodnego wstępu na teren oraz do obiektów i pomieszczeń podmiotów kontrolowanych,
• przeprowadzenia oględzin obiektów, stanowisk pracy, maszyn i urządzeń oraz przebiegu procesów technologicznych i pracy,
• żądania od pracodawcy lub innego kontrolowanego podmiotu oraz od wszystkich pracowników lub osób, które pracodawca zatrudnia lub zatrudniał albo które wykonują lub wykonywały pracę na rzecz kontrolowanego podmiotu, pisemnych i ustnych informacji w sprawach objętych kontrolą oraz wzywania i przesłuchiwania tych osób w związku z przeprowadzaną kontrolą.
• żądania okazania dokumentów dotyczących budowy, przebudowy lub modernizacji oraz uruchomienia zakładu pracy, planów i rysunków technicznych, dokumentacji technicznej i technologicznej, wyników ekspertyz, badań i pomiarów dotyczących produkcji bądź innej działalności zakładu, jak również dostarczenia mu próbek surowców i materiałów używanych, wytwarzanych lub powstających w toku produkcji, w ilości niezbędnej do przeprowadzenia analiz lub badań, gdy mają one związek z prowadzoną kontrolą,
• żądania od pracodawcy lub innego podmiotu kontrolowanego przedłożenia akt osobowych oraz dokumentów związanych z zatrudnianiem pracowników lub innych osób wykonujących pracę na rzecz podmiotu kontrolowanego na innej podstawie niż stosunek pracy,
• zapoznania się z decyzjami wydanymi przez inne organy kontroli i nadzoru nad warunkami pracy oraz ich realizacją,
• utrwalania przebiegu i wyników oględzin pomieszczeń pracy za pomocą aparatury i środków technicznych, służących do utrwalania obrazu lub dźwięku,
• sporządzania niezbędnych do kontroli odpisów lub wyciągów z dokumentów, jak również zestawień i obliczeń na podstawie dokumentów, a w razie potrzeby zażądania tego od podmiotu kontrolowanego,
• sprawdzania tożsamości osób wykonujących pracę,
• korzystania z pomocy biegłych i specjalistów.
Czynności kontrolne przeprowadzane są w siedzibie kontrolowanego lub miejscach wykonywania pracy przez pracowników (np. na budowie), choć niektóre z nich, jak np. badanie dokumentów, przesłuchiwanie świadków i sporządzanie dokumentacji z kontroli może być dokonywane w siedzibie jednostki organizacyjnej Państwowej Inspekcji Pracy (oddziale terenowym, okręgowym inspektoracie pracy).
Będzie tak najczęściej, gdy w zakładzie pracy nie ma warunków do zapoznania się z dokumentacją lub znajduje się ona poza siedzibą pracodawcy (np. w biurze prowadzącym sprawy kadrowe i księgowe pracodawcy), lub gdy z innych powodów nie jest możliwe przeprowadzenie wszystkich niezbędnych do kontroli czynności na miejscu.
W takiej sytuacji pracodawca zostanie zobowiązany do stawienia się z niezbędnymi dokumentami do siedziby danej jednostki Inspekcji.
Obowiązkiem podmiotu kontrolowanego jest zapewnienie inspektorowi pracy warunków i środków niezbędnych do sprawnego przeprowadzenia kontroli, a w szczególności niezwłoczne przedstawienie żądanych dokumentów i materiałów, zapewnienie terminowego udzielenia informacji przez zatrudniane osoby, udostępnienie urządzeń technicznych.
WAŻNE! W trakcie kontroli pracodawca powinien zapewnić inspektorowi pracy, w miarę możliwości, oddzielne pomieszczenie z odpowiednim wyposażeniem, w którym inspektor pracy mógłby zapoznać się z dokumentami.
Protokół z kontroli
Wszystkie ustalenia dokonane podczas kontroli inspektor pracy zawiera w protokole kontroli, który stanowi podstawę zastosowania przez niego przewidzianych przepisami środków prawnych.
Protokół kontroli powinien zawierać:
• nazwę pracodawcy w pełnym brzmieniu i jego adres oraz numer REGON,
• imię i nazwisko oraz stanowisko służbowe inspektora pracy,
• imię i nazwisko pracodawcy albo imię i nazwisko osoby lub nazwę organu reprezentującego pracodawcę,
• datę rozpoczęcia działalności przez pracodawcę i datę objęcia stanowiska przez osobę lub powołania organu reprezentującego pracodawcę,
• oznaczenie dni, w których przeprowadzano kontrolę,
• informację o realizacji uprzednich decyzji i wystąpień organów Państwowej Inspekcji Pracy oraz wniosków, zaleceń i decyzji innych organów kontroli i nadzoru nad warunkami pracy, np. Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowej Straży Pożarnej, Urzędu Dozoru Technicznego; informacji tej można nie podawać w przypadku, gdy kontrola związana jest z rozpatrzeniem skargi lub udziałem w przejmowaniu zakładów pracy lub ich części do eks- ploatacji,
• opis stwierdzonych naruszeń prawa pracy w zakresie zagadnień objętych kontrolą oraz inne informacje mające istotne znaczenie dla rozstrzygania spraw,
• dane osoby legitymowanej oraz określenie czasu, miejsca i przyczyny legitymowania,
• informację o pobraniu próbek surowców i materia- łów używanych, wytwarzanych lub powstających w toku produkcji,
• treść decyzji ustnych oraz informację o ich realizacji,
• informację o liczbie i rodzaju udzielonych porad z zakresu prawa pracy,
• liczbę i wyszczególnienie załączników stanowiących składową część protokołu (np. wykaz pracowników, którym nie wypłacono określonych świadczeń),
• informację o osobach, w których obecności przeprowadzano kontrolę,
• wzmiankę o wniesieniu lub niewniesieniu zastrzeżeń do treści protokołu,
• datę i miejsce podpisania protokołu przez osobę kontrolującą oraz przez pracodawcę albo osobę lub organ reprezentujący pracodawcę.
Protokół podpisuje prowadzący kontrolę inspektor oraz pracodawca bądź też osoba lub organ reprezentujący pracodawcę.
Jeżeli nie zgadzają się z ustaleniami zawartymi w protokole, mają prawo przed jego podpisaniem zgłosić umotywowane zastrzeżenia.
WAŻNE! Zastrzeżenia do protokołu zgłasza się na piśmie, w terminie 7 dni od dnia przedstawienia protokołu, zaś inspektor pracy ma obowiązek ustosunkować się do nich - zbadać przedstawione dowody i w uzasadnionych przypadkach uzupełnić lub zmienić protokół. Kopię protokołu inspektor pracy pozostawia pracodawcy.
Fakt odmowy podpisania protokołu nie stanowi przeszkody do podjęcia przez inspektora pracy przewidzianych w ustawie środków prawnych.
Środki prawne
W wyniku ustaleń dokonanych w toku kontroli organy Państwowej Inspekcji Pracy wydają nakazy i zgłaszają sprzeciwy, kierują wystąpienia, wnoszą powództwa o ustalenie istnienia stosunku pracy oraz wstępują w tych sprawach do postępowania, ścigają wykroczenia przeciwko prawom pracowników oraz prowadzą postępowanie egzekucyjne obowiązków wynikających z wydanych decyzji.
Strona 1