15-11-2007
T: Gospodarka otwarta.
Gospodarka otwarta to gospodarowanie obejmujące sektory: prywatny, państwowy i zagraniczny.
Zasada racjonalnego gospodarowania - składa się z dwóch części:
1. Minimalizacja nakładów
Staramy się osiągnąć dany efekt przy pomocy jak najmniejszej liczny środków (np. surowców, pieniędzy etc.).
2. Maksymalizacja efektów
Polega na tym, że mamy z góry wyznaczone środki / nakłady (np. pieniądze) - przy ich pomocy staramy się osiągnąć jak najwyższe efekty (jak najwięcej wyprodukować).
Krzywa transformacji - w gospodarowaniu używa się tego terminu, oznacza on to samo, co:
=
granica możliwości produkcyjnych.
Określa maksymalne możliwości produkcyjne, gdy produkujemy dwa rodzaje zasobów.
Integracja gospodarcza - forma ekspansji rynkowej w warunkach wolnego handlu. Przedsiębiorstwa z różnych krajów zrzeszone w wyniku tej integracji mogą ze sobą handlować w sposób nieograniczony. To podejście liberalne.
Ma ona miejsce np. w ramach organizacji NAFTA (Nord America Free Trade Associatione, czyli Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu) - należą do niej trzy kraje: USA, Kanada, Meksyk.
Integracja instytucjonalna (regulowana) - taka, jaką mamy w UE. Polega na tworzeniu instytucji i mechanizmów makroekonomicznych, które to ekspansję gospodarczą (handlową) będą stymulować.
Integracja ta następuje w ramach pięciu następujących po sobie faz:
Strefa wolnego handlu - między krajami członkowskimi zostają zniesione cła. W stosunku do krajów trzecich każdy z krajów członkowskich samodzielnie reguluje wysokość cen. Przejście do tej strefy powoduje lepsze działanie zasady racjonalnego gospodarowania. Krzywa transformacji przesuwa się do góry (zasady każdej z faz obowiązują w kolejnej, sumują się).
Unia celna - zostają ujednolicone cła, jeśli chodzi o te kraje trzecie.
Tzw. wspólny rynek - wprowadzenie swobody przepływu
kapitałów i zasobów siły roboczej.
Unia walutowa - koordynacja polityki walutowej prowadzonej przez kraje członkowskie, zasady tworzenia wspólnych rezerw walutowych, wprowadzenie wspólnej waluty (ECU, czyli European Currency Unit został wprowadzony obok walut narodowych, był to pieniądz wirtualny - występował w formie zapisu na koncie).
Unia gospodarcza - na obszarze integrujących się państw władzę ekonomiczną w najważniejszych dziedzinach sprawują organy ponadnarodowe (wprowadzenie Euro - obecnie zrobiło to 12 z 15 krajów członkowskich - prócz Szwecji, Danii i Wielkiej Brytanii).
Procesy globalizacyjne.
Integracja gospodarcza jest namiastką szerszych procesów (procesów globalizacyjnych) na całym świecie. Procesy racjonalnego gospodarowania mają miejsce na obszarze całego świata.
Globalizacja dokonuje się w ramach czterech obszarów:
Globalizacja towarowych rynków zbytu (po II W. Św. tempo wzrostu wymiany międzynarodowej jest większe niż tempo produkcji). Istnieją segmenty rynków, na których jest homogenizacja (jednorodność, jednolitość). Na rynkach na różnych kontynentach handluje się tymi samymi produktami, np. te same komputery, elektronika, rynek samochodowy.
Globalizacja produkcji - odbywa się w ramach wielkich przedsiębiorstw transnarodowych (to przedsiębiorstwa, które mają swoje siedziby w wielu krajach na całym świecie, np. General Motors: w ponad 150 krajach na świecie). Globalizacja produkcji odbywa się w ramach BIZ (bezpośrednich inwestycji zagranicznych).
Globalizacja rynku pracy (Niemcy - ok. 2 mln pracowników pochodzenia zagranicznego; 1,6 mln pracowników pracujących w firmach zagranicznych).
Globalizacja w sferze finansów - zdominowała procesy alokacji zasobów wytwórczych (najbardziej rozwinięty obszar globalizacji). Przez rynki finansowe świata przepływa w ciągu 5 dni tyle kapitału, ile wynosi łączny eksport wszystkich krajów świata w ciągu roku.
Globalizacja w ocenie ekonomistów.
Globalizacja ma zwolenników i przeciwników. Wg zwolenników dzięki globalizacji możliwe jest dalsze przesuwanie się krzywej transformacji. Przeciwnicy twierdzą, że doprowadzi ona do wielu negatywnych zjawisk - przede wszystkim do wzrostu bezrobocia w krajach silnie rozwiniętych. Istnieje prognoza, która mówi, że w 2015 r. w skali światowej wystarczy 20% zasobów siły roboczej, by zaopatrzyć całe społeczeństwo na świecie w potrzebne dobra.
(też: państwo może stracić możliwość decydowania o podaży pieniądza).
Qy
Qx
Qx
Qy
Qx
Qy
Qy
Qx
Qy
Qx