Wibor - średnia cena za jaką bank jest gotowy udzielić pożyczkę, oprocentowanie po jakim banki udzielają pożyczek innym bankom
Wibid- średnia cena za jaką bank jest skłonny zapłacić za uzyskany depozyt. Roczna stopa procentowa jaką banki zapłacą za środki przyjęte w depozyt. Ponieważ banki potrzebują jak i oferują środki na różne terminy możemy rozróżnić transakcje: O/N - jednodniowe pieniądze dostarczamy w dniu transakcji zwrot następnego dnia do określonej godziny , T/N- termin jednodniowy pieniądze dostarczane na drugi dzień po zawarciu transakcji , S/N- jednodniowy pozwalający na wcześniejsze zaplanowanie pieniędzy oraz inne jedno tygodniowe(1W)dwu tygodniowe(2W)
Stawki wibor czy libor - nie tylko wyznaczają pieniądze ale służą często jako podstawa d wyznaczenia oprocentowania kredytu oraz określania wartości niektórych instrumentów finansowych wysokość ceny pieniądza (ST procentowej) zależy od wielu czynników: wysokości stóp bazowych w banku centralnym (stopy kredytu lombardowego refinansowego i redyskontowego), popytu i podaży pieniądza , jakości i sytuacji ekonomicznej biorcy środków .
Instrumenty rynku pieniężnego- krótkoterminowe papiery dłużne (bony komercyjne )oprócz instrumentu rynku pieniężnego KPD to największy z rynku pieniężnego instrument to najdłuższe papiery od 7 dni do 12mies, emitowane przez osoby prawne np. firmy prywatne czy państwowe oraz jednostki samorządu terytorialnego, w celu uzyskania kapitału obrotowego. Emisja tych papierów ma często charakter nie publiczny (jest przeprowadzana przez instytucje finansowe: banki i zwykle w kilku kolejnych transzach w ramach jednego programu emisyjnego ).
Banki uczestniczą w emisji komercyjnych papierów dłużnych po przez przygotowanie programu emisyjnego tzn.:1) sporządzenie regulaminów, umów, memorandu informacyjną pełną funkcję organizatora, 2) rozprowadzenie emisji(funkcje agenta i płatnika ),3) admin transzą(funkcja powiernika ),4) gwarantowanie sprzedaży emisji oraz gwarantowanie zobowiązania emitenta wobec inwestorów(funkcja gwaranta)
krótko terminowe papiery dłużne - z racji wysokich nominałów sprzedawane an rynku pieniężnym głównie inwestorom instytucjonalnym w Polsce mogą przyjąć : weksla własnego, wierzytelności, obligacje krótkoterminowe
Emisja krótkoterminowe papierów może mieć charakter dłużny jest prowadzona w drodze przetargu skierowana do indywidualnego inwestora. W przypadku emisji otwartych sprzedaż jest prowadzona w formie publicznych przetargów, wtórny obrót krótko terminowych papiery dłużne
Dokonuje się za pośrednictwem agenta emisji
Weksle komercyjne papiery wartościowe emitowane przez spółki prawa handlowego w formie weksla własnego o nominale najczęściej od 50 do 100 tys zł. Termin wykupu określany jest przez emitenta, standartowo do 91 dni, często weksle są emitowane w ramach programu który trwa częściej niż jeden rok ,co oznacza ze inwestor może traktować ten instrument również w kategoriach instrumentu długo okresowego. Inwestor ma możliwość oszacowania ryzyka wykupu weksla na podstawie bieżących informacji o sytuacji finansowej, prawnej emitenta w opracowanych i nadzorowanych przez bank memorandy.
Rynek kapitałowy- podstawowym aktem prawnym do lipca 2005 była ustawa na prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi a weszła w życie 4 stycznia 1998. Ustawę tą zastąpiły trzy nowe z 29 lipca 2005: 1) ofercie publ i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych, do zorganizowania systemu obrotu oraz o spółkach publicznych reguluje, a) zasady i warunki dokonywania papierów wartościowych oraz ubiegania się o papiery wartościowe oraz inne instrumenty do obrotu na rynku regulowanym, b) obowiązki papierów wartościowych i innych obrotów uczestniczących w obrocie tymi papierami Lu innymi instrumentami, c)skutki uzyskania statutu spółki publ. Oraz szczególne prawa i obowiązki związane z posiadaniem i obrotem posiadania tych spółek, 2)o obrocie instrumentami finansowymi regulują zasady tryb oraz warunki podejmowania i powadzenia działalności w zakresie obrotu papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansującymi. A) prawa i obowiązki podmiotów uczestniczących w tym obrocie oraz wykonania nadzoru w ty obrocie.3)o nadzorze nad rynkiem kapitałowym określa organizacja oraz tryb wykonywania nadzoru nad rynkiem kapitałowym. Aby przeprowadzić ofertę publ. Lub ubiegać się o dopuszczenie papierów wartościowych do obrotu na rynku regulowanym konieczne jest sporządzenie prospektu emisyjnego, który musi zatwierdzić instytucja nadzorująca rynek kapitałowy, którą w Polsce jest KPWiG (komisja papierów wartościowych i giełd). Nowe prawo dopuszcza prowadzenie niektórych emisji bez przymusu prospektowego lub na podstawie znaczenia krótszego memorandum. Nowym rozwiązaniem jest także możliwość przeprowadzenia oferty publ. Bez późniejszej konieczności powadzenia spółki do obrotu regulowanego (giełdy) a tym samym poddawania się rygorom rynku wtórnego. Rynek regulowany to rynek działający w sposób stały system obrotów instrumentami finansowymi dopuszczonymi do tego obrotu, zapewniający inwestorom powszechnie duży dostęp do informacji rynkowej, w tym samym czasie przy kojarzeniu ofert nabycia i zbycia papierów wartościowych oraz jednakowe warunki nabywania i zbywania instrumentów. Rynek regulowany obejmuje giełdowy pozagiełdowy , towarowy rynek instrumentów finansowych.
Nowe prawo znosi przymus obrotu wtórnego na rynku regulowanym :1)transakcje dokonywany między prawnymi i fizycznymi nie muszą być dokonywane na giełdzie i za pośrednictwem domu maklerskiego, obecnie jest możliwość powstawania alternatywnych do rynku regulowanego systemu obrotów. Rozumie się przez to organizowany przez firmę inwestycyjna lub spółkę prowadzącą rynek regulowany wielostronny system obrotu dokonywanego poza rynkiem regulowanym którego przedmiotem papierów wartościowych lub instrumenty rynku pieniężnego zapewniający koncentracje podaży i popytu w sposób umożliwiający zawieranie transakcji pomiędzy uczestnikami tego systemu. Jest to szansa na pozyskanie kapitału dla firm koszty- mniejsze przy wejściu na giełdę.
Dematrylizacja obrotu - papiery wartościowe będące przedmiotem oferty publicznej lub dopuszczone do obrotu rynku regulowanego lub wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu lub emitowane przez NBP nie mające formy dokumentu. Ułatwia to formę transakcji eliminuje możliwość kradzieży koszty wydrukowania i przechowywania, posiadanie dokumentu zostało zastąpione ewidencjonowaniem w postaci zapisu komputerowego instytucji rynkowych(biura maklerskie banki)w krajowym depozycie papierów wartościowych. Stan posiadania klientów w instytucji finansowej, konsekwencja jest konieczność posiadania przez inwestora rachunku inwestycyjnego. Prawa z papierów wartościowych dopuszczone do obrotu z chwilą zapisania papierów poraz pierwszy na rachunku i przysługują osobie która posiada rachunek. Nowe prawo zezwala jednak na wprowadzenie papierów wartościowych w formie dokumentu jeżeli emitent postanowi, dotyczy to instrumentów z oferty publicznej, które nie będą podlegać dopuszczeniu do obrotu rynku regulowanego albo będą wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu.
Bezpieczeństwo publ. Obrotu- w celu zapewnienia wymłacalności podmiotów prowadzących działalność maklerską został utworzony obowiązkowy system rekompensat . celem tego systemu jest zapewnienie posiadaczom rachunków, papierów wartościowych, rachunków pieniężnych zgromadzonych na tym rachunku .
Wypłata środków do kwoty zagwarantowanej następuje w przypadku ogłoszenia upadłości podmiotu prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie. Aby zapobiec nadużycia przez osoby bezpośrednio związane z publicznym obrotem papierami wartościowymi wprowadzono zawodowej oraz zakaz wykorzystania informacji i poufnych.
Przez informacje poufną rozumie się określoną w sposób precyzyjny informacje dotyczącą bezpośredniego lub pośrednio jednego lub kilku emitentów instrumentów finansowych, nabywania lub zbywania tych instrumentów, która nie została przekazana do publ. Wiadomości , a która po takim przekazaniu mogła w istotny sposób wpłynąć na wartość, cenę tych instrumentów finansowych lub na cenę powiązanych z nimi instrumentów pochodnych z kolei przez tajemnicę zawodową należy rozumieć informacje związane z publ obrotem , których ujawnienie mogło by naruszyć interes uczestników
Zakaz manipulacji instrumentami finansowymi - manipulacje stanowi składanie zleceń czy zawieranie transakcji wprowadzającej w błąd co do rzeczywistego popytu podaży lub ceny instrumentu finansowego lub powodujących nie naturalne lub sztuczne ustalenie tej ceny a także za pomocą środków masowego przekazu fałszywych lub nie rzetelnych informacji mogących wprowadzić w błąd inwestorów odpowiedzialność ciązy także na emitentach którzy ze swojej winy wyrządzają szkodę w skutek wrowadzenia do obrotu papierów wartościowych obciążonych wadami .
Przejrzystość rynku poprawiają obowiązki informacyjne dotyczące posiadaczy znanych pakietów akcji,.
Każda transakcja zakupu akcji jeśli powoduje osiągnięcie lub przekroczenie głosów na walnym zgromadzeniu podlega obowiązkom informacyjnym. Nadzorowanie jest również przejmowanie spółek publ. Czyli dążenie do osiągnięcia kontroli nad spółką. Kolejnym elementem wpływającym na bezpieczeństwo obrotu publicznego jest szeroko rozumiany system obowiązków informujących spółek publicznych. Istota tego systemu sprowadza się do zapewnienia wszystkim inwestorom równego dostępu do informacji przekazywanych emitentów od dnia złżenia wniosku o dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym. Emitent ma obowiązek przedstawić raporty bieżące jak i okresowe.
Raporty okresowe zawierają dane finansowe za zakończony okres działalności przedsiębiorstw. Raport bieżący spółka przekazuje informacje o zdarzeniach które mogłu by wpłynąć na cenę lub wartość papieru wartościowego.
Giełda papierów wartościowych- jako główna instytucja rynku wtórnego jest miejscem gdzie koncentruje się handel papierami wartościowymi. Koncentracji podaży i popytu zapewnia kształtowanie się powszechnego kursu notowanych na niej instrumentów. Na giełdzie obraca się głównie (akcjami obligacjami indeksami)
Codzienne notowania giełdowe pozwalają możliwie obiektywnej ocenie wartości spółek a trze całej gospodarki notowanie na giełdzie zapewnie spółką wiarygodność a inwestorom pewność że wszystkie informacje ze spółki zostaną podane do publicznej wiadomości. Ponadto giłda zapewnia bezpieczny i sprawny przebieg transakcji i rozliczeń.
Uczestnicy giełdy: 1) pośrednicy, 2) samodzielni uczestnicy giełdy 3) urzędnicy 4) goście.
Prawo do uczestnictwa w giełdzie otrzymuje się na zasadzie dopuszczenia, może ono nastąpić dzięki wyznaczeniu osób do wykorzystania określonych funkcji lub na podstawie kompletnego organu giełdy przeważnie jej zarządu.
Ponieważ giełdu różnią się od siebie np. systemem parkietowym- informatycznym, sprawa uczestnictwa handlu giełdowym jest rozwiazywana w różnych krajach odmiennie. Prawo do uczestnictwa mają osoby dla których giełda jest miejscem pracy.
Ad1. Maklerzy giełdowi są przedstawicielami biur maklerskich mających status członka giełdy. Dzięki upoważnieniom, zawierają transakcje w inieniu swego pracodawcy pracują oni za zlecenie i rachunek swego pracodawcy, którymi są osoby fizyczne lub prawne. Można wyróżnić maklerów : kursowych i wolnych. Kursowi wyznaczają kurs waloru z który odpowiadają (akcje pakiet akcji) nie mogą prowadzić transakcji na własny rachunek zajmują sie pośrednictwem w transakcjach kupna, sprzedaży walorów których kursy ustalają wyznaczają cenę i mają wyłączność handlu giełdowego, określonymi papierami wartościowymi co oznacza że ich ceny są powszechnie obowiązujące a inni uczestnicy rynku muszą korzystać z ich pośrednictwa.
Wolnych - sąto pośrednicy między uczestnikami giełdy, którymi najczęściej są instytucje kredytowe klientami nie są osoby prywatne. Mogą prowadzić transakcje na własny rachunek i we własnym imieniu zarobek zależy od funduszy jakimi dysponują i od procentu prowizji
Ad2 samodzielni uczestnicy giełdy : osoby dopuszczone do handlu giełdowego które mają do zawierania transakcji we własnym imieniu i na własny rachunek.
Zazwyczaj są to zarządcy firm prywatnych lub publicznych prowadzących interes na rynku finansowym (banki) w istocie chodzi tutaj o dopuszczenie tych firm i instytucji do obrotu giełdowego.
Wśród uczestników wyróżniamy specjalistów skupują i sprzedają oni papiery wartościowe na własny rachunek. Ustalają cenę waloru i przy każdym zapytaniu o kurs odpowiedniego papieru podają okazu cenę kupna i sprzedaży oznacza to że są gotowi do wystąpienia po obu stronach rynku. Różnica pomiędzy ceną zakupu stanowi marże. Specjalizują się w handlu określonymi typami i rodzajami papierów wartościowych. Przypisuje im się funkcje market maklerów osoby które ma zapewnić płynność obrotów walorami którymi obraca, chodzi o to by klient mógł zawsze skorzystać z oferty.
Osoby reprezentujące banki występują w roli komisantów którzy dokonując transakcji na rachunek zleceniodawców.(transakcje komisowe) lub na własny rachunek(własne), osoy prywatne, instytucje przedsiębiorstwa , zainteresowane przeprowadzeniem na giełdzie transakcji, myszą korzystać one z usług banków bądź maklerów giełdowych.
Ad3 urzędnicy osoby dopuszczone do handlu giełdowego na pewien czas zawieraą transakcje z upoważnienia i w imieniu na rachunek przedsiębiorstw których są pracownikami są to pracownicy banków i biur maklerskich
Ad4 goście osoby przebywające na giełdzie ale bez prawa uczestnictwa bez prawa prowadzenia na niej handlu
Personel pomocniczy banków biur maklerskich pracowników giełdy (techniczni pracownicy) reporterów oraz inne osoby które otrzymały pozwolenie na pobyt na terenie giełdy.
Organizacja giełdy : musi posiadać regulamin (zasady prowadzenia handlu na jej terenie)
Postanowienia odnośnie zakresu działalności
Postanowienia odnośnie nadzoru i zarządzania giełdą
Postanowienia odnośnie składu i zadań zarządu giełdy
Postanowienia określenia warunków dopuszczenia uczestników giełdy
Określenie warunków dopuszczenia papierów wart. Do obrotu giełdowego
Ustalenie kursów podczas zebrania giełdy
Sposób działania sądu rozjemczego i honorowego
Organy giełdowe: zarząd giełdy stanowi pewna grupę jej członków których liczbę okresla regulamin giełdowy. Podstawowe zadania to: *regulowanie handlu giełdowego, *utrzymywanie porządków w budynku giełdy *pozostałe funkcje reguluje Regulamin np. dopuszczenie do udziału w giełdzie, ustalenie zwyczajów, uznawców giełdowych, ustalenie wysokości opłat dopuszczających maklerów do handlu, zarządzanie finansami giełdy.
Komisja do spraw dopuszczeń- decyduje o dopuszczeniu papierów wartościowych do handlu giełdowego
Izba maklerów- jest to organ przedstawicielski maklerów regulowany regulaminem w sprawie kontroli nad działalnością poszczególnych maklerów, dokonuje podziału pracy między nimi a także rozstrzyga spory powstałe między nimi.
Sąd rozjemczy i honorowy- rozstrzyga spory powstałe w wyniku przeprowadzania transakcji pociąga do odpowiedzialności osoby które swym działaniem naraziły na szwank kupca lub zawiodły ogólne zachowanie naruszając normy postępowania na giełdzie.
Biuro rozliczeń- realizuje rozliczenia transakcji zawartych podczas zebrania giełdowego.
Giełda papierów wartościowych- powstała 16 marca 1991 przy jej tworzeniu przyjęto za wzór giełdę w Lionie. Utworzona jako spółka akcyjna, oprócz skarbu państwa akcjonariuszami są banki, domy maklerskie, emitenci, towarzystwa funduszy powierniczych, zakłady ubezpieczeniowe. Funkcjonowanie giełdy reguluje ustawa o obrocie instrumentami fin. Oraz statut i regulamin giełdy. Sesje odbywają się od 8-16.30.
centralna Tabela ofert(CTO)- to instytucja zajmująca się rynkiem pozagiełdowym w USA (nasdac). Podstawowym zadaniem cto jest wspomaganie rozwoju firm z sektora małych i średnich przedsiębiorstw po przez zapewnienie im dostępu do inwestorów działających na rynku publicznym oraz tanich mechanizmów powiększania kapitału. Oferta cto jest atrakcyjna dla młodych i dynamicznych firm mających dobre perspektywy powiększających swe srodki na powiększenie skali działalności i wzmocnienie pozycji rynkowej wobec konkurencji
II zad. - jest budowanie publ. Rynku obligacji komunalnych i korporacyjnych oraz rynku dla przedsiębiorstw użyteczności publicznej.
CTO- stanowi regulowany rynek akcji i obligacji w Polsce, rynek ten jest organizowany przez spółkę CTO. SA założoną w 1996 roku przez klientów domów maklerskich. W 2000 roku inwestorem strategicznym stała się GPW w Warszawie. Rynek prowadzony przez CTO pełni funkcję konkurencyjna w stosunku do GPW w warszawie.
Rynek pozagiełdowy charakteryzuje się tym w odróżnieniu od giełdy nie ma jednego miejsca zawierania zleceń. Transakcje zawierają między sobą biura maklerskie będące członkami CTO. Od drugiej połowy 99r możliwe jest zwieranie przez członków CTO transakcji elektronicznych bez rozmowy Tel. Wyłącznie za pomocą komputerów. Od kwietnia 2002 uruchomiono elektroniczny rynek skarbowy papierów wartościowych ( ERSPW). Jest on częścią prowadzonego MF systemu działalności skarbowych (DSPW) . rynek ten prowadzony jest przez CTO przy scisłej współpracy ze środowiskiem maklerskim i instytucjami bezpośrednio związanymi w obrót esów a także pod scisłym nadzorem MF, jako emitenta i organizatora konkursu na DSPW.
KNPiG- jest to organ nadzoru nad rynkiem kapitałowym jest też organem nadzoru nad rynkiem instrumentów finansowych będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na takim rynku. Celem nadzoru jest zapewnienie prawidłowego dziłania rynku kapitałowego w szczególności bezpieczeństwa obrotu oraz ochrony instrumentów i innych jego uczestników a także przestrzeganie reguł uczciwego obrotu. Nadzorowi komisji podlegają podmioty prowadzące działalność na rynku kapitałowym, na podstawie zezwoleń komisji lub innego właściwego organu administracji, są to w szczególności firmy inwestycyjne, agenci, banki powiernicze, spółki prowadzące rynek regulowany, prowadzące depozyt papierów wartościowych emitenci tych papierów zarówno bedących w obrocie jak i tych starających się o dopuszczenie do obrotu finansowego., oraz spółki prowadzące towarowe giełdy i towarowe domy maklerskie. Do zadań komisji należy: podejmowanie działań mających na celu powoływanie finansowego rynku kapitałowego, sprawowanie nadzoru nad działalnością podmiotów nadzorowanych oraz wykonywanie przez te podmioty obowiązków związanych z ich uczestnictwem w obrocie na rynku kapitałowym, w podejmowaniu działań cyklicznych i informacji w zakresie funkcjonowaniu rynku kapitałowego, wykorzystywanie innych działań określonych ustawami, przygotowywanie projektów aktów prawnych związanych z funkcjonowanie rynku kapitałowego.
Firmy inwestycyjne- domy maklerskie, banki, zagraniczne firmy działające na terenie RP. Dokonywanie oferty publicznej albo obrotu pw lub innymi instrumentami finansowymi na rynku regulowanym wymagająca pośrednictwa firmy inwestycyjnych. Prowadzeniu dział przez biura maklerskie jest szczegółowo regulowane przez przepisy ustawy o obrocie instrumentami finansowymi
Maklerskie instrumenty finansowe- są to wyodrębnione z katalogu instrumentów finansowych, te które mieszczą się w zakresie działalności maklerskiej papiery wartościowe, tytuły uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania, instrumenty rynku pieniężnego, finansowe kontrakty terminowe, opcje.
Główne czynności wykonywane przez firmy inwestycyjne to przyjmowanie i przekazywanie zleceń na rachunek dającego zlecenie. Nabywanie lub zbywanie na własny rachunek maklerskich instrumentów finansowych. Oferowanie maklerskich instrumentów finansowych(mif) prowadzenie rachunków pw oraz rachunków pieniężnych służących do ich obsługi. Doradztwo inwestycyjne w zakresie mif dopuszczonych do obrotu zorganizowanego, organizowanie alternatywnego systemu obrotu przechowywaniu i rejestrowaniu zmian, stanu posiadania mif, udzielaniu pozyczek pieniężnych na dokonanie transakcji w przypadku gdy transakcja dokonywana jest za pośrednictwem firmy udzielającej pożyczkę, doradztwo dla przedsiębiorstw w zakresie struktury kapitałowej, strategia przedsiębiorstwa i zagadnień z nimi związanych, doradztwo i inne usługi w zakresie łaczenia, podziału oraz przejmowanie przeds.
Krajowy depozyt papierów wartościowych(KDPW)- pełni funkcję izby rozliczeniowej na rynku publicznym. Początkowo funkcjonował przy GPW dopiero 94oku utworzono spółkę akcyjna na skrab państwa i GPW. Spólka nie ma charakteru zarobkowego co oznacza, że akcjonariuszom nie przysługuje dywidenda, nadzór KDPW ma- KPWiG. Akcje KDPW sa akcjami imiennymi, akcjonariuszami mogą być: spółki prowadzące giełdę, prowadzące spółki poza giełdowe, instytucje bankowe, skarb państwa oraz NBP.
Głowne zadania KDPW:
*rejestrowanie zdematerializowanych pw oraz innych instrumentów nie będących papierami finansowymi, które zostały dopuszczone do obrotu na giełdowym i pozagiełdowym runku regulowanym, lub wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu. *nadzorowanie zgodności wielkości emisji z liczba papierów wartościowych zarejestrowanych w depozycie pw znajdujących się w obrocie. *zgodność wielkości emisji *obsługa realizacji zobowiązań emitentów wobec uprzywilejowanych pw zdeponowanych w depozycie KDPW *rozliczanie transakcji zawieranych w alternatywnym systemie obrotu w zakresie zdecentralizowanych pw , dokonywanie rozrachunków w instrumentach finansowych i środków pieniężnych w związku z wyżej wymienionymi transakcjami, prowadzenie systemu zabezpieczeń płynności rozliczeń w tym systemu gwarantowania rozliczeń transakcji zawartych na rynku giełdowym i pozagiełdowym, zapewnienie funkcjonowanie systemów obowiązkowych rekompensat.
Fundusze inwestycyjne - jest to osoba prawna ,którym wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych w drodze publ. Proponowania jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych określonych w ustawie o pap. Wartościowych , instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe
F inwestycyjny - może być utworzony wyłącznie przez towarzystwo inwestycyjnych pełni no funkcje organu funduszu zarządza nim, a także reprezentuje fundusz w kontaktach z oobami trzecimi, akcje towarzystwa mogą być wyłącznie imienne chyba ze są dopuszczone do publicznego obrotu.
Towarzystwo może utworzyc wiecej niż jeden fundusz. Istotne jest że rachunkowość funduszu jest wyłączona od rachunkowości towarzystwa i nie wchodzi w masę upadłościową towarzystwa w razie jego upadłości. Zgodą na tworzenie nowych funduszy wydaje KPWiG. Celami inwestycyjnymi funduszy mogą być: ochrona realnych aktywów, osiąganie przychodów z netto funduszu inwestycyjnego.
Rodzaje funduszy inwestycyjnych:1) otwarte- Fundusze otwarte charakteryzują się zmienną liczbą uczestników i zmienną wielkością inwestowanych środków. Inwestor, chcący powierzyć swoje środki funduszowi, nabywa od funduszu najczęściej za pośrednictwem biura maklerskiego tzw. jednostki uczestnictwa. Jednostki te reprezentują część aktywów netto funduszu. Wycofanie się z inwestycji polega na odkupieniu przez fundusz jednostek uczestnictwa i ich umorzeniu. Cenę, jaką otrzymuje inwestor, wylicza się na podstawie aktywów netto funduszu w przeliczeniu na jedną jednostkę. Dla bezpieczeństwa uczestników środki funduszu przechowywane są w banku zwanym depozytariuszem. 2)zamknięte - Fundusze zamknięte emitują tzw. certyfikaty inwestycyjne, które jako papiery wartościowe mogą być przedmiotem obrotu na giełdzie papierów wartościowych. W takim funduszu inwestor osiąga zysk poprzez wzrost wartości funduszu, co przekłada się na cenę notowanych certyfikatów inwestycyjnych na giełdzie. Wycofanie się z takiej inwestycji polega na zbyciu certyfikatu na rynku wtórnym, np. na giełdzie bądź na umorzeniu certyfikatu w momencie likwidacji funduszu.
Rodzaje zleceń giełdowych :1) bez limitu ceny-
2) z limitem ceny
„po każdej cenie” (PKC) - gracz dokonując takie zlecenia jest gotów kupić lub sprzedać akcję po dowolnym kursie, jaki ustalił się w danej chwili podczas sesji giełdowej. Mogą być przekazywane na giełdę we wszystkich fazach w systemie notowań ciągłych oraz w systemie kursu jednolitego, z wyjątkiem fazy interwencji i fazy dogrywki. Zlecenia te maja najwyższy priorytet realizacji wśród wszystkich innych zleceń. Jeżeli zlecenie PKC złożone zostało w trakcie przyjmowania zleceń na otwarcie, na zamknięcie lub podczas równoważenia rynku albo złożono je w systemie notowania jednolitego, to takie zlecenie jest realizowane odpowiednio po kursie otwarcia, zamknięcia, równoważącym rynek lub jednolitym. W przypadku braku w arkuszu zleceń przeciwstawnych ofert z limitem ceny, zapewniających pełną realizację zlecenia PKC, rozpoczyna się proces równoważenia rynku, a zlecenie PKC traci ważność. Należy pamiętać, że zlecenia PKC jak i PCRO nie są przyjmowane w przypadku warrantów, prawa poboru i na pierwszą sesję, na której notowany jest dany papier wartościowy
po cenie rynkowej” (PCR) -mogą być wprowadzane na giełdę wyłącznie w trakcie notowań ciągłych z wyłączeniem faz równoważenia rynku i są realizowane po cenie pierwszego najlepszego zlecenia przeciwstawnego. W tym zleceniu gracz nie określa limitu ceny, po której chce kupić lub sprzedać papier wartościowy, gdyż jest ono realizowane zaraz po przyjęciu przez system po cenie zgłoszonego wcześniej i niezrealizowanego najlepszego zlecenia przeciwstawnego. Niezrealizowana wielkość zlecenia PCR staje się zleceniem z limitem ceny równym kursowi, po jakim dokonana została ostatnie transakcja. Zlecenia po cenie rynkowej mogą zawierać dodatkowe warunki wielkości minimalnej i wielkości ujawnianej. W sytuacji, gdy nie ma zleceń przeciwstawnych z limitem ceny zlecenia PCR nie mogą być przyjęte przez giełdę
po cenie rynkowej na otwarcie” (PCRO) - dopuszcza się przekazywanie tych zleceń wyłącznie w fazie przyjmowania zleceń na otwarcie oraz na zamknięcie jak również podczas w okresach równoważeń rynku w systemie notowań ciągłych i w systemie kursu jednolitego, z wyjątkiem fazy dogrywki. Zlecenia PCRO mogą być realizowane po kursie otwarcia, zamknięcia, po wyznaczonym kursie jednolitym lub po kursie ustalonym w wyniku równoważenia. Wynika z tego, iż gracz jest skłonny dokonać transakcji w określonym momencie sesji bez dokładnego ustalania ceny. Tego typu zlecenia składają inwestorzy, którzy obawiają się skutków nietrafnego określenie limitu ceny oraz są skłonni zaakceptować częściową realizację zlecenia, ponieważ niezrealizowana część zlecenia staje się zleceniem z limitem ceny równym odpowiednio: kursowi otwarcia, zamknięcia, kursowi jednolitemu lub kursowi określonemu w wyniku równoważenia rynku. Zlecenia te nie mogą zawierać dodatkowych warunków limitu aktywacji, wielkości minimalnej i wielkości ujawniane
Indeksy giełdowe - to mierniki obrazujące w sposób syntetyczny i całościowy tendencje na giełdach pap wartościowych na świecie. Indeksy giełdowe informują o ogólnej sytuacji rynkowej, uwzględniając dużą liczbę notowanych akcji.
Giełda warszawska publikuje kilka indeksów: WIG, WIG 20, MIDWIG, WIRR,NIF
Indeks wig liczony jest dla wszystkich spółek notowanych na rynku podstawowym giełdy, WIR- na rynku równoległym zaś WIG 20 - dla 20 -stu największych spółek z rynku podstawowego.
Taki skład indeksu ułatwił jego wykorzystanie jako instrumentu bazowego dla transakcji terminowych. Kontrakty terminowe na indeks wig 20 były pierwszymi instrumentami pochodnymi wprowadzonymi do obrotu na warszawskiej giełdzie. Łączna wartość rynkowa spółek z wig 20 wynosi ponad 70% kapitalizacji giełdowej. Indeks wig 20 jest silnie skorelowany z indeksem wig obejmującym wszystkie spółki notowane na rynku podstawowym. Wig 20 jest indeksem cenowym, oznacza to że podobnie jak zagraniczne indeksy wykorzystywane jako instrumenty bazowe, wig 20 nie uwzględnia dochodów z dywidend
MIDWIG- dla 40-stu średnich spółek z tego rynku.
Indeks NIF obliczany jest na podstawie kursów akcji 15 narodowych funduszy inwestycyjnych
WIRR- jest to indeks kursów akcji na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie SA obliczany raz dziennie na podstawie kursu jednolitego akcji spółek notowanych na rynku równoległym i ogłaszany po określeniu kursów jednolitych akcji wszystkich spółek uczestniczących w indeksie i notowanych na danej sesji giełdowej. WIRR jest indeksem dochodowym obliczanym z uwzględnieniem dochodów z akcji, w szczególności dochodów z tytułu dywidendy oraz prawa poboru akcji. WIRR jest podawany w punktach z dokładnością do jednego miejsca po przecinku. WIRR jest liczony od 31 grudnia 1994 r. przy przyjęciu wielkości bazowej 1000 punktów. Wkład bankowy -* Depozyt bankowy
Aby indeks giełdowy dobrze odzwierciedlał zmiany kursów notowanych na giełdzie waloró powinien spełniać pewne warunki:1) wskazanie zmian zaistniałych na danej sesji giełdowej w kursach akcji tworzących indeks w porównaniu z okresem bazowym co oznacza że indeks taki powinien rosnąć gdy wzrastają ceny większości walorów oraz spadać gdy ceny większości walorów maleją , 2) uwzględniania stosunkowo duzej ilości walorów którym obraca się na danej giełdzie tzn. określonego udziału akcji danej spółki w zbiorze wszystkich akcji, 3) uzależnienie jedynie od zmian cen notowanych walorów a nie od nich bezwzględnych poziomów.
Wskaźniki giełdowe : cena do zysku (c/z)- Wskaźnik C/Z przedstawia stosunek ceny akcji do zysku netto (zysk), który przypada na jedną akcję. Relacja ta oznacza, jak opłacalny jest zakup danych akcji, informuje, ile kosztuje (jest warta) złotówka zysku osiągniętego przez daną spółkę w ostatnich czterech kwartałach działalności. A ten zysk oznacza i dywidendę, i możliwość rozwoju spółki, a co za tym idzie wzrost jej kursu. W drugim kwartale 2005 roku średnia wartość wskaźnika dla spółek notowanych na GPW przyjmowała wartość 14 ,
C/WK- określa stosunek ceny akcji do wartości księgowej majątku spółki przypadającej na jedną akcję. Relacja ta oznacza, jak bezpieczny jest zakup danych akcji i określa, jaki jest stopień zabezpieczenia akcji w majątku danej spółki. Wartość powyżej 1 oznacza, że cena akcji jest wyższa niż wartość księgowa majątku przypadającego na jedną akcję. Wartości tych podstawowych wskaźników można znaleźć w każdej tabeli giełdowej publikowanej w prasie codziennej. Na giełdzie polskiej rozpiętość C/WK przyjmuje wartośći od 0,5 do 3,5. Średnia wartość wskaźnika w ostatnim roku przyjęła wartość 2.
C/PG- Wskaźnik cena akcji/przepływy gotówkowe. Wskaźnik stanowi relację ceny jednej akcji do zysku netto i amortyzacji przypadających na jedną akcję. Wskaźnik ten interpretuje się podobnie jak wskaźnik P/E. Ponieważ wskaźnik uwzględnia amortyzację, jego wartość jest odpowiednio niższa.
Kompozycja indeksu- Dobór spółek do indeksu opiera się na precyzyjnie zdefiniowanym rankingu indeksu WIG20. Ranking sporządzany jest co 3 miesiące, według stanu na koniec każdego pierwszego miesiąca kwartału (stycznia, kwietnia, lipca i października). Kolejność miejsc w rankingu określana jest na podstawie udziałów procentowych każdej ze spółek w kapitalizacji giełdowej (waga 0,4) oraz wartości obrotów (waga 0,6).Dla utrzymania równowagi sektorowej, w portfelu indeksu WIG20 stosuje się ograniczenia do 5 spółek z jednego sektora. Roczna rewizja portfela - W marcu, podczas rocznej rewizji, oprócz listy uczestników indeksu wyznaczane są wielkości pakietów akcji dla wszystkich spółek uczestniczących w indeksie.
Spółki zajmujące miejsca 1-15 w rankingu są włączone do portfela indeksu, a spółki , które zajmują pozycję dalszą niż 25 w rankingu muszą opuścić indeks. W przypadku spółek, które zajęły pozycje od 16-25 i znalazły się w tzw. strefie stabilizacji portfela indeksu, o włączeniu lub wykluczeniu z indeksu decyduje to, czy jest wolne miejsce w portfelu indeksu. W zależności od tego, czy i ile jest wolnych miejsc, w indeksie uczestniczyć będą po pierwsze te spółki , które dotychczas w nim uczestniczyły, a po drugie te, które zajęły najwyższe pozycje w rankingu.
Korekta uczestników indeksu - W pozostałych miesiącach kończących kwartał z wyjątkiem marca ( w czerwcu, we wrześniu, w grudniu) dokonuje się niezbędnych wymian spółek uczestniczących w indkesie w ramach kwartalnej korekty uczestników. Strefa stabilizacji portfela indeksu WIG20 w tym wypadku jest 20krotnie szersza (20 pozycji) niż w przypadku rewizji rocznej. Podczas korekty strefa ta obejmuje pozycje od 11 do 30 w rankingu. Dzięki temu zmiana uczestników indeksu w ramach korekty przeprowadzana jest rzadko i dotyczy zwykle spółek o dużej kapitalizacji, które debiutowały w ostatnim okresie. Z drugiej strony korekta pozwala na wykluczenie spółek , których kapitalizacja, a zwłaszcza obroty znacznie obniżyły się ( spółki te zajęły miejsca dalsze niż 30). Korekta nadzwyczajna - W przypadku połączenia dwóch lub więcej spółek uczestniczących w indeksie, długotrwałego zawieszenia obrotu akcjami spółki lub wykluczenia spółki z notowań istnieje możliwość wprowadzenia nadzwyczajnych zmian w portfelu indeksu WIG20. Zwolnione miejsce w indeksie zajmuje pierwsza spółka z listy rezerwowej. Lista rezerwowa indeksu WIG20 ogłaszana jest wraz z rankingiem indeksu Obliczaanie indeksu- Przed otwarciem sesji podawana jest na bieżąco tendencja indeksu (jego zmiana procentowa).
Po otwarciu sesji (po godz. 10) ogłaszane są kursy otwarcia akcji. Gdy kursy otwarcia pozwolą wycenić co najmniej 65% portfela indeksu, podawana jest pierwsza oficjalna wartość indeksu na sesji - indeks otwarcia. Kolejne wartości podawane są co 30 sekund na podstawie kursów ostatnich transakcji, aż do zakończenia sesji. Po zakończeniu sesji ogłaszany jest kurs zamknięcia indeksu.
Formuła obliczania indeksu
M(t)
WIG20(t) = ----------- * 1000,0
M(0) * K(t)
M(t) - kapitalizacja portfela indeksu na sesji "t"
M(0) - kapitalizacja portfela indeksu w dniu bazowym 16 kwietnia 1994 r.
K(t) - współczynnik korygujący indeksu na sesji "t"
Formuła uproszczona
W okresie gdy nie występują zmiany kompozycji portfela, indeks WIG20 można obliczyć stosując uproszczona formule (wzór):
M(t)
WIG20(t) = ------- * WIG20(t-1)
M(t-1)